ĐHY
QUỐC VỤ KHANH TÒA THÁNH KÊU GỌI CẢI TỔ LHQ
NEW YORK. ĐHY
Angelo Sodano, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, kêu gọi chính quyền các nước thực tâm
cải tổ LHQ và thi hành những điều đã cam kết và hứa hẹn.
ĐHY hướng dẫn phái đoàn Tòa Thánh tham dự Hội
nghị toàn thể cấp cao của LHQ, nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập tổ chức này.
Trong bài tham luận trưa ngày thứ sáu, 16-9-2005, ĐHY Quốc vụ khanh cho biết
Giáo Hội Công Giáo coi LHQ là một tổ chức ngày càng cần thiết cho hòa bình và
sự tiến bộ của toàn thể nhân loại. Nhưng trong 60 năm qua, có những dấu hiệu
cho thấy sự hao mòn của tổ chức này, vì thế LHQ cần được cải tổ để có thể đáp
ứng những thách đố lớn của thời nay.
ĐHY Sodano nói: 'Hàng tỷ người trên thế giới
đang nói với các vị lãnh đạo các quốc gia: xin hãy cho chúng tôi một tổ chức
tân tiến, có thể đưa ra các nghị quyết và buộc tôn trọng các nghị quyết đó. Đó
là tiếng kêu của bao nhiêu người thất vọng vì bao nhiêu lời hứa hẹn mà không
được thi hành, vì bao nhiêu nghị quyết được LHQ đưa ra mà người ta không bắt
tôn trọng các nghị quyết ấy.. Sự cải tổ LHQ phải quan tâm đến các đòi hỏi thực
sự của dân chúng, chứ không phải chỉ chú ý đến sự quân bình quyền bính mà
thôi”.
ĐHY Quốc vụ khanh nhận định rằng ngày nay
khuôn khổ pháp lý theo qui chế hiện hữu của LHQ còn phải được bổ túc bằng những
văn kiện công pháp quốc tế, liên quan tới việc giải trừ võ trang, kiểm soát võ
trang, chiến đấu chống khủng bố và nạn tội phạm quốc tế, cũng như để có sự cộng
tác hữu hiệu giữa LHQ và các tổ chức miền, hầu giải quyết các tình trạng xung
đột”.
Cũng trong bài tham luận tại Đại hội đồng đặc
biệt của LHQ, ĐHY Sodano cho biết Tòa Thánh ủng hộ việc thành lập một tổ chức
nhắm vãn hồi hòa bình tại các nước đang bị xung đột võ trang; Tòa Thánh ủng hộ
Ủy ban kiến tạo hòa bình (Peacebuilding Commission) có thể đề ra những đường
hướng chiến lược và thi hành, để khắc phục những yếu tố gây ra sự cạnh tranh
giữa các chủng tộc, là nguyên nhân tạo nên xung đột, và luôn luôn có thể khơi
dậy các xung đột ấy”.
ĐHY Quốc vụ khanh Tòa Thánh khẳng định rằng:
”Trong viễn tượng cải tổ LHQ, Tòa Thánh thỉnh cầu các nước hãy có can đảm tiếp
tục thẻo luận về những phương thức áp dụng và các hệ luận thực hành của nguyên
tắc ”trách nhiệm bảo vệ”, để mang lại phương thức chữa trị cho mọi tình trạng
trong đó các chính quyền quốc gia không muốn hoặc không thể bảo vệ nhân dân của
mình chống lại những đe dọa từ bên trong hoặc từ bên ngoài. Việc mang lại
phương dược đó được thực hiện qua trung gian của Hội đồng bảo an và theo những
chỉ dẫn trong chương VII của Hiến chương LHQ”.
Đề cập đến mục tiêu đã được các nước đề ra
trong Tuyên ngôn nhân dịp đầu Ngàn Năm Mới, nhắm xóa bỏ một nửa nạn nghèo đói
trên thế giới từ nay tới năm 2015, ĐHY Sodano nói: ”Đạt tới và vượt qua các mục
tiêu ấy, đó chính là một nghĩa vụ công bằng, phục vụ cho phẩm giá con người, và
đồng thời cũng là một điều kiện không thể thiếu được, để bảo đảm hòa bình và an
ninh tập thể, kể cả việc loại trừ hoặc giảm bớt phần lớn nguy cơ khủng bố và
tội phạm quốc tế”.
Về vấn đề giúp các nước nghèo phát triển, ĐHY
Quốc vụ khanh nhìn nhận trong những năm gần đây, có nhiều cử chỉ đầy hứa hẹn đã
được các chính phủ thực hiện, nhưng vẫn còn rất nhiều điều phải làm để tiến tới
sự động viên liên đới kinh tế và tài chánh. Trong viễn tượng này, không thể
không quan tâm đến việc giải quyết vấn đề nợ nần của các nước nghèo nhất, và
các nước có lợi tức trugn bình, nhưng đang gặp khó khăn trầm trọng vì các món
nợ nước ngoài. Sự động viên vừa nói cần phải được đi kèm sự việc trợ phát triển
của các chính phủ, và quảng đại mở rộng thị trường cho các nước nghèo. Dĩ
nhiên, chính phủ các nước đang trên đường phát triển cũng có nhiệm vụ bài trừ
nạn tham ô hối lộ, bảo đãm nguyên tắc pháp trị (rule of law), và nhất là tăng
cường gấp đôi các nỗ lực trong lãnh vực phát triển xã hội, như giáo dục, an
ninh công ăn việc làm, trợ giúp y tế căn bản cho mọi người.
Trong việc trợ giúp phát triển, ĐHY Quốc vụ
khanh Tòa Thánh đặc biệt chống lại quan điểm mơ hồ, hẹp hòi, hoặc sặc mùi ý
thức hệ về sức khỏe. Ví dụ thay vì nói rõ ràng về ”sức khỏe của phụ nữ và trẻ
em”, người ta dùng thành ngữ ”sức khỏe sản sinh” (santé de la reproduction).
ĐHY nói: ”Phải chăng qua kiểu nói này, người ta muốn nói lại về 'quyền phá
thai?”.
Hội nghị Thượng đỉnh đặc biệt của LHQ đã chấm
dứt tối thứ sáu 16-9-2005 sau 3 ngày nhóm họp, bàn về việc cải tổ LHQ, bài trừ
nạn nghèo đói và củng cố việc tôn trọng các quyền con người.
Hơn
170 đại diện các chính phủ trên thế giới đã thông qua một văn kiện chung kết.
Tuy nhiên, đại diện của nhiều tổ chức phi chính phủ và từ thiện quốc tế cho
rằng kết quả Hội Nghị này không đáp ứng mong đợi của nhiều người về phương diện
trợ giúp phát triển vì không đưa ra một nghị quyết mới nào cả. Tuy nhiên, các
tổ chức này chào mừng sự kiện LHQ tỏ ra quyết tâm hơn trong việc chống lại các
cuộc diệt chủng và tội phạm quốc tế. (KNA 17-9-2005)
Radio Vatican
Ban Việt Ngữ