Đức
Thánh Cha: Lòng Trắc Ẩn Cũng Là Ngôn Ngữ Của Thiên Chúa
Lòng
trắc ẩn giống như "lăng kính của trái tim" giúp chúng ta hiểu được
các chiều kích của thực tại. Đó cũng là ngôn ngữ của Thiên Chúa, còn nhiều khi
ngôn ngữ của con người là thờ ơ. Đức Thánh Cha đã nói như thế trong Thánh lễ
sáng nay tại nhà nguyện Santa Marta.
Trần Đỉnh, SJ – vaticannews.va/vi 17 tháng
chín 2019, 15:50
Hãy mở
con tim cho lòng thương xót và đừng khép mình lại trong sự thờ ơ. Đây là lời
mời rất mạnh mẽ mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói sáng nay trong bài giảng Thánh
lễ tại nhà nguyện thánh Marta. Lòng trắc ẩn đưa ta đến với nẻo đường "công
chính thực sự", và giải thoát ta khỏi việc khép kín nơi chính mình.
"Lăng
kính" của con tim
Đức
Thánh Cha bắt đầu những suy tư của ngài dựa trên đoạn Tin Mừng theo thánh Luca
hôm nay (Lc 7: 11-17), kể về Cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu với bà góa thành Nain.
Bà đang khóc thương vì đứa con trai duy nhất của mình đã chết và đang được đưa
đến huyệt mộ. Tác giả Tin Mừng không nói rằng Chúa Giêsu có lòng trắc ẩn nhưng
ngài nói "Lòng trắc ẩn đã chộp lấy Đức Giêsu", như thể nói rằng
"Người là nạn nhân của lòng thương xót vậy." Có cả một đám đông theo
Người, lại cũng có một đoàn người đi cùng bà ấy nhưng Chúa Giêsu nhìn thấy thực
tại của bà: từ hôm nay, bà chỉ còn ở một mình, cô đơn và lẻ loi cho đến cuối
đời, bà đã là một goá phụ mà nay lại mất đứa con duy nhất. Chính lòng trắc ẩn
và thương xót giúp người ta hiểu thực tại cách sâu sắc.
Lòng
trắc ẩn giúp ta nhìn thực tại như chúng là; lòng trắc ẩn giống như lăng kính
của trái tim vậy. Nó giúp ta thực sự hiểu được các chiều kích của cuộc sống.
Trong các Tin mừng, Chúa Giêsu thường hành động theo lòng trắc ẩn. Lòng trắc ẩn
cũng là ngôn ngữ của Thiên Chúa.
Không
phải chỉ với Chúa Giêsu, Kinh Thánh mới bắt đầu nói về lòng thương xót. Trong
Cựu Ước, chính Thiên Chúa đã nói với Mô-sê: "Ta thấy nỗi đau khổ của dân
Ta" (Xh 3: 7); Đó chính là lòng trắc ẩn của Thiên Chúa, Đấng sai Môsê đến
cứu dân Người. Thiên Chúa của chúng ta là một Thiên Chúa từ bi và nhân hậu.
Chúng ta có thể nói rằng đó là điểm yếu của Thiên Chúa, nhưng cũng là sức mạnh
của Người. Đó chính là điều tốt nhất dành cho chúng ta: vì chính lòng trắc ẩn
đã thúc đẩy Người gửi Ngôi Hai đến với chúng ta. Lòng thương xót chính là ngôn
ngữ của Thiên Chúa.
Thương
xót "không phải là cảm giác đau đớn", ví dụ, khi người ta nhìn thấy
một con chó chết trên đường: "thật tội nghiệp, chúng ta cảm thấy hơi nhức
nhối". Nhưng thương xót là "liên đới với vấn đề của người khác, và đó
là liều mình với cuộc sống". Trong thực tế, Thiên Chúa liều mình với cuộc
đời và đi đến đó.
Bức ảnh
có tên là "Sự thờ ơ"
Tiếp
đến, Đức Thánh Cha lấy một ví dụ khác rút ra từ Tin Mừng về việc hoá bánh ra
nhiều. Chúa Giêsu bảo các môn đệ hãy cho dân chúng ăn, trong khi các môn đệ lại
muốn đuổi họ đi. Đúng là các môn đệ rất thận trọng. Nhưng khi xét đến câu trả
lời của Người: “Chính anh em hãy cho họ ăn”, tôi tin rằng ngay tại thời điểm
đó, tận thâm tâm, hẳn Chúa Giêsu đã giận lắm.
Người
mời gọi các ông hãy chịu trách nhiệm với dân chúng, chứ đừng nghĩ rằng sau một
ngày như thế họ có thể đi tới các làng để mua bánh. Bản văn Tin Mừng thuật lại:
Chúa động lòng thương vì Người thấy dân chúng như đoàn chiên không người chăn
dắt. Trái ngược với cử chỉ và lòng trắc ẩn của Chúa Giêsu là thái độ ích kỷ của
các môn đệ, chỉ tìm giải pháp chứ không muốn nhúng tay vào, như thể nói rằng
dân chúng tự sắp xếp lấy vậy.
Ở đây
có thể thấy, nếu ngôn ngữ của Thiên Chúa là lòng trắc ẩn, thì thường khi, ngôn
ngữ của con người là thờ ơ. Chỉ chịu trách nhiệm đến đây thôi, chứ không nghĩ
điều gì khác nữa. Đó chính là thói thờ ơ. Một trong những nhiếp ảnh gia của
chúng tôi tại tờ Quan sát viên Roma đã chụp được một bức ảnh hiện đang ở Sở Từ
Thiện, được gọi là "Sự thờ ơ". Tôi đã nói về điều này một vài lần
rồi. Vào một đêm đông, trước một nhà hàng sang trọng, một người phụ nữ sống bên
vệ đường chìa tay ra hướng tới một người phụ nữ khác đang bước ra khỏi nhà
hàng. Người phụ nữ ấy ăn mặc rất ấm áp, che chắn rất kỹ càng nhưng lại ngoảnh
đi phía khác. Đó chính là sự thờ ơ, sự thờ ơ của chúng ta. Đã bao lần chúng ta
ngoảnh mặt, nhìn đi hướng khác ... Và thế là chúng ta đóng cánh cửa đối với
lòng thương xót và trắc ẩn. Chúng ta có thể làm một cuộc xét mình xem: tôi có
hay ngoảnh nhìn đi hướng khác không? Hay tôi để Chúa Thánh Thần dẫn bước tôi đi
trên con đường thương xót? Đó là một đức tính của Thiên Chúa ...
Trao
trả lại và lòng trắc ẩn
Sau đó,
Đức Thánh Cha chia sẻ rằng ngài rất cảm động vì một lời trong đoạn Tin mừng hôm
nay khi Chúa Giêsu nói với người mẹ này: "Đừng khóc". Đó là một sự âu
yếm và trìu mến của lòng trắc ẩn. Chúa Giêsu chạm vào quan tài, và bảo cậu bé
đứng dậy. Sau đó, cậu bé đã ngồi dậy và bắt đầu nói chuyện. Đức Thánh Cha nhấn
mạnh đến đoạn cuối khi Chúa Giêsu “trao cậu lại cho mẹ của cậu."
Đó là
một hành động của công lý và chính trực. Từ “trao lại” này được sử dụng trong
công lý. Lòng trắc ẩn đưa chúng ta đến con đường của công lý thực sự. Chúng ta
phải luôn trao lại cho người khác một quyền lợi nhất định. Điều này sẽ luôn
giải gỡ chúng ta khỏi sự ích kỷ, thờ ơ và khép kín nơi chính mình. Chúng ta
tiếp tục thánh lễ hôm nay bằng lời này: "Thiên Chúa đầy lòng trắc
ẩn". Ước gì Người cũng tỏ lòng trắc ẩn đối với mỗi chúng ta: chúng ta cần
điều ấy.