Công
Bố Sứ Điệp Đức Thánh Cha Nhân Ngày Hòa Bình Thế Giới 2021
Pope
Francis at a peace ceremony in Rome on Oct. 20, 2020 | ANSA
RVA 18/12/2020 - G. Trần Đức Anh, O.P.
Sáng
ngày 17/12/2020, Đức Hồng y Peter Turkson, Bộ trưởng Bộ Phát triển nhân bản
toàn diện, đã mở cuộc họp báo tại Vatican để giới thiệu Sứ điệp của Đức Thánh
cha Phanxicô, nhân ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 54, sẽ được cử hành ngày 1/1
năm 2021 tới đây, với chủ đề là: “Nền văn hóa chăm sóc như hành trình hòa
bình”.
Sứ điệp
của Đức Thánh cha gồm chín đoạn, trong đó sau khi gởi lời chúc mừng các chính
quyền, các vị trách nhiệm các tổ chức quốc tế, các lãnh đạo tinh thần và tín
hữu nhân dịp năm mới, Đức Thánh cha nhắc đến cuộc đại khủng hoảng về y tế gây
thiệt hại to lớn cho các lãnh vực xã hội trên thế giới, cũng như những khủng
hoảng về khí hậu, lương thực, kinh tế, di cư, tạo nên những đau khổ và khó khăn
trầm trọng. Ngài cũng nhận xét rằng “bên cạnh bao nhiêu chứng tá bác ái và liên
đới, rất tiếc là cũng có sự lan tràn nhiều hình thức mới của chủ nghĩa quốc
gia, kỳ thị chủng tộc, bài người nước ngoài, và cả những chiến tranh và xung
đột gieo rắc chết chóc và tàn phá. Những biến cố ấy và các biến cố khác đánh
dấu hành trình của nhân loại trong năm 2020, dạy chúng ta về tầm quan trọng của
sự chăm sóc cho nhau và cho thiên nhiên, để xây dựng một xã hội dựa trên những
tương quan huynh đệ. Vì thế - Đức Thánh cha viết - tôi đã chọn đề tài cho Sứ
điệp này là: “Nền văn hóa chăm sóc như hành trình hòa bình”. Nền văn hóa chăm
sóc để đánh tan văn hóa dửng dưng, gạt bỏ, và đụng độ, thường trổi vượt ngày
nay”. (1)
Từ
hướng đi tổng quát trên đây, trong Sứ điệp, Đức Thánh cha lần lượt trình bày
“Thiên Chúa Tạo Hóa, là nguồn mạch ơn gọi chăm sóc của con người” (2); Đấng Tạo
Hóa là mẫu gương chăm sóc (3). Trong đoạn thứ bốn, Đức Thánh cha nói về việc
chăm sóc trong sứ vụ của Chúa Giêsu (4), tiếp đến là “Văn hóa chăm sóc trong
đời sống các môn đệ của Chúa Giêsu” (5).
Trong
đoạn thứ sáu, Đức Thánh cha trình bày “Các nguyên tắc đạo lý xã hội của Hội
thánh, như căn bản của nền văn hóa chăm sóc”. Trong đoạn này, ngài mô tả sự
chăm sóc là một sự thăng tiến phẩm giá và các quyền con người, việc chăm sóc
công ích, việc chăm sóc qua tình liên đới, chăm sóc và bảo tồn thiên nhiên.
Sứ điệp
của Đức Thánh cha, trong đoạn số bảy, phác họa địa bàn cho một hành trình
chung, đó là các nguyên tắc xã hội như tình huynh đệ, tôn trọng nhau, liên đới
và tuân hành công pháp quốc tế. Ngài đặc biệt nhấn mạnh đến sự cần thiết phải
tôn trọng công pháp quốc tế về nhân đạo, trong các cuộc chiến tranh và xung
đột. Trong bối cảnh này, Đức Thánh cha chống lại sự phí phạm tài nguyên vào
việc sản xuất hoặc mua sắm võ khí, nhất là võ khí hạt nhân, thay vào đó, các
tài nguyên ấy cần được sử dụng ưu tiên vào việc bảo đảm an ninh cho con người,
thăng tiến hòa bình và sự phát triển nhân bản toàn diện, chiến đấu chống nghèo
đó, bảo đảm các nhu cầu y tế.
Trong
đoạn số tám của Sứ điệp, Đức Thánh cha khai triển đề tài “Để giáo dục về nền
văn hóa chăm sóc”: nền giáo dục này bắt nguồn từ trong gia đình, tiếp đến là
trường học và đại học, cũng như các phương tiện truyền thông xã hội; vai trò
của các tôn giáo trong nền giáo dục này, các chính quyền và các tổ chức quốc
tế.
Trong
đoạn chín là đoạn cuối cùng, Đức Thánh cha khẳng định rằng “không có hòa bình
nếu không có nền văn hóa chăm sóc. Đây là một sự dấn thân chung và liên đới,
với sự tham gia của nhiều người, để bảo vệ và thăng tiến phẩm giá, thiện ích
của tất cả mọi người; giáo dục về chăm sóc là làm sao để có sự quan tâm, chú ý,
cảm thông, hòa giải và chữa lành, tôn trọng và đón nhận nhau, đó thực là một
con đường ưu tiên để xây dựng hòa bình.”
Và Đức
Thánh cha nhấn mạnh rằng: “Trong thời kỳ hiện nay, con thuyền nhân loại bị bão
tố khủng hoảng làm dao động, tiến bước khó khăn trong việc tìm kiếm một chân
trời yên hàn và thanh quang hơn, bánh lái của phẩm giá con người và “địa bàn”
các nguyên tắc xã hội cơ bản có thể giúp chúng ta hải hành với một hướng đi
chắc chắn và chung với nhau. Trong tư cách là Kitô hữu, chúng ta hướng nhìn về
Đức Trinh Nữ Maria là Sao Biển và là Mẹ Hy vọng. Tất cả chúng ta cùng cộng tác
với nhau để tiến về một chân trời mới yêu thương và an bình, huynh đệ và liên
đới, nâng đỡ nhau và đón nhận nhau. Chúng ta đừng chiều theo cám dỗ không quan
tâm tới nhau, nhất là tới những người yếu thế nhất, không rơi vào thói quen
ngoảnh mặt đi nơi khác, trái lại chúng ta dấn thân mỗi ngày một cách cụ thể để
“hình thành một cộng đoàn gồm các anh chị em đón nhận nhau, chăm sóc cho nhau”
(9). (Rei 17-12-2020)