Đức Thánh Cha khẳng định rằng không có phụng vụ thì Ki-tô
giáo không có Chúa Ki-tô, nó chỉ là duy nội tâm, bởi vì các nghi lễ phụng vụ,
Thánh Kinh và các bí tích là những “trung gian cụ thể” để đi đến cuộc gặp gỡ
với Chúa, Đấng hiện diện trong Thánh Thần qua các dấu chỉ bí tích. Do đó các
Ki-tô hữu không thể chỉ dựa vào việc cầu nguyện cá nhân, mối tương qua của mình
với Chúa, theo một linh đạo không để ý đến tầm quan trọng của phụng vụ cộng
đoàn.
Hồng Thủy –
Vatican News 03 tháng hai 2021
Trong
buổi tiếp kiến chung trực tuyến sáng thứ Tư 03/02, Đưc Thánh Cha đã bắt đầu
loạt bài giáo lý về chủ đề phụng vụ thánh, việc cầu nguyện công khai của Giáo
hội. Ngài suy tư về cách mà cầu nguyện phụng vụ liên kết chúng ta với Chúa
Ki-tô.
Công
đồng Vatican II nhấn mạnh tầm quan trọng của phụng vụ, cùng với việc cầu nguyện
cá nhân, đối với đời sống thiêng liêng của các Kitô hữu. Thật vậy, tất cả các
linh đạo Kitô giáo đều đặt nền tảng trên việc cử hành các mầu nhiệm thánh, trong
đó Chúa Giêsu Kitô, với quyền năng của Chúa Thánh Thần, hiện diện ở giữa dân
Người qua trung gian của các dấu chỉ bí tích là bánh và rượu, nước và dầu. Cũng
như trong mầu nhiệm Nhập Thể Con Thiên Chúa đã mặc lấy xác phàm và cư ngụ giữa
chúng ta, thì bây giờ Người cũng hiện diện trong mọi quyền năng cứu độ của
Người, qua việc cử hành phụng vụ lời Chúa và bí tích.
Vì
phụng vụ là nguồn mạch và là đỉnh cao của lời cầu nguyện Kitô giáo của chúng
ta, tất cả Ki-tô hữu được mời gọi tham gia tích cực vào hành động thờ phượng
cao cả này, bằng cách dâng hiến cuộc sống của mình trong sự kết hiệp với Chúa
Kitô như của lễ thánh thiện và đẹp lòng Chúa Cha.
Cám
dỗ thực hành một Ki-tô giáo duy nội tâm, không phụng vụ
Đức
Thánh Cha bắt đầu bài giáo lý với lưu ý rằng trong lịch sử Giáo Hội thường có
một cám dỗ thực hành một Ki-tô giáo duy nội tâm, không nhận ra tầm quan trọng
thiêng liêng của các nghi thức phụng vụ công cộng. Ngài nói: “Thông thường,
khuynh hướng này cho rằng mình có sự thuần khiết hơn của một tôn giáo không phụ
thuộc vào các nghi lễ bên ngoài, vốn bị xem là gánh nặng vô ích hoặc có hại.
Trọng tâm của sự chỉ trích không phải là một hình thức nghi lễ cụ thể, hay một
cách thức cử hành cụ thể nào, mà là chính phụng vụ.”
“Thật
vậy, trong Giáo Hội, người ta có thể tìm thấy một số hình thức linh đạo không
hòa nhập được cách thích hợp với thời điểm phụng vụ. Nhiều tín hữu, trong khi
hăng hái tham dự các nghi lễ, đặc biệt là Thánh Lễ Chúa Nhật, lại kín múc
nguồn dinh dưỡng cho đức tin và đời sống thiêng liêng của họ từ các hình thức
đạo đức cá nhân.”
Phụng
vụ và cuộc sống
Đức
Thánh Cha nhận định rằng trong những thập kỷ gần đây, Giáo hội đã thực hiện
được nhiều tiến bộ liên quan đến đặc tính trung tâm của phụng vụ trong đời sống
đức tin. “Hiến chế Phụng vụ của Công đồng Vatican II trình bày một điểm then
chốt trong cuộc hành trình lâu dài này. Nó tái khẳng định một cách toàn diện và
cơ cấu tầm quan trọng của phụng vụ thánh đối với đời sống của người Kitô hữu,
những người tìm thấy trong phụng vụ sự trung gian khách quan xuất phát từ thực
tế rằng Chúa Giêsu Kitô không phải là một ý tưởng hay một tình cảm, mà là một
Người sống, và Mầu nhiệm của Người là một sự kiện lịch sử.”
“Lời
cầu nguyện của Kitô hữu nối kết với những cách diễn tả cụ thể của đức tin như
Sách Thánh, các Bí tích, các nghi thức phụng vụ, cộng đoàn. Trong đời sống
Ki-tô giáo, chúng ta không bỏ thể qua lãnh vực thể lý và vật chất bởi vì trong
Chúa Giê-su Ki-tô nó đã trở thành con đường cứu độ. Chúng ta có thể nói rằng
bây giờ chúng ta cầu nguyện bằng thân xác. Thân xác đi vào trong cầu nguyện.”
Việc
cầu nguyện dựa trên phụng vụ
Do
đó, Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Không có linh đạo Kitô giáo nào không bắt nguồn
từ việc cử hành các mầu nhiệm thánh. Sách Giáo lý viết: ‘Sứ mạng của Chúa Kitô
và của Chúa Thánh Thần là công bố, hiện thực và thông truyền mầu nhiệm cứu độ
trong Phụng vụ của Hội Thánh; sứ vụ ấy được tiếp nối nơi tâm hồn người cầu
nguyện’ (s. 2655). Bản thân phụng vụ không chỉ là lời cầu nguyện tự phát, mà là
một điều gì đó còn hơn thế nữa, và nguyên thủy hơn: đó là một hành động hình
thành toàn bộ kinh nghiệm Kitô giáo và do đó, hình thành cả lời cầu nguyện.
Phụng vụ là một sự kiện, nó đang diễn ra, nó hiện diện, nó là cuộc gặp gỡ. Một
cuộc gặp gỡ với Chúa Ki-tô.”
Chúa
Kitô hiện diện trong Chúa Thánh Thần qua các dấu chỉ bí tích. Đức Thánh Cha
nói: “Người Kitô hữu chúng ta cần phải tham dự vào các mầu nhiệm thánh. Một
Kitô giáo không có phụng vụ là một Kitô giáo không có Chúa Kitô. Ngay cả trong
nghi thức đơn giản nhất, chẳng hạn như nghi thức mà một số Ki-tô hữu đã cử hành
và tiếp tục cử hành tại những nơi bị giam giữ, hoặc bí mật trong một ngôi nhà
trong thời gian bị bách hại, Chúa Giê-su Ki-tô thực sự hiện diện và ban chính
mình cho các tín hữu của Người.”
Tham
dự phụng vụ sốt sắng
Đức
Thánh Cha nói tiếp rằng bởi bản chất, phụng vụ mời gọi chúng ta tham dự một
cách sốt sắng, để chúng ta có thể nhận được ân sủng Chúa ban qua phụng vụ.
Trích lời sách Giáo lý giải thích về điều này: “Cầu nguyện nội tâm hóa và đồng
hóa với phụng vụ trong và sau khi cử hành” (sđd), Đức Thánh Cha nhận định rằng
nhiều lời cầu nguyện của Ki-tô hữu không bắt nguồn từ phụng vụ, nhưng tất cả
những lời cầu nguyện đó, nếu là của Ki-tô hữu, đều giả định là phụng vụ, tức là
trung gian bí tích của Chúa Giê-su Ki-tô.
Ngài
giải thích: “Mỗi khi chúng ta cử hành một Bí tích Rửa tội, hoặc thánh hiến bánh
và rượu trong Bí tích Thánh Thể, hoặc xức dầu thánh cho thân thể một người
bệnh, thì Chúa Kitô ở đây! Chúa hiện diện giống như Người đã hiện diện khi chữa
lành chi thể đau yếu của một người bệnh, hoặc khi trao ban di chúc của Người
trong Bữa Tiệc Ly để cứu độ thế gian.”
Cử
hành phụng vụ
Lời
cầu nguyện của người Kitô hữu làm cho sự hiện diện bí tích của Chúa Giêsu trở
thành của mình. Đức Thánh Cha giải thích: “Những gì bên ngoài chúng ta trở
thành một phần của chúng ta: phụng vụ diễn tả điều này ngay cả trong cử chỉ ăn
uống rất tự nhiên. Thánh lễ không thể chỉ được ‘lắng nghe’, như thể chúng ta
chỉ là khán giả của một điều gì đó trôi đi mà không có sự tham dự của chúng ta.
Thánh lễ luôn được cử hành và không chỉ linh mục chủ sự Thánh lễ, nhưng tất cả
Ki-tô hữu, những người sống Thánh lễ. Và trung tâm là Chúa Kitô! Tất cả chúng
ta, trong sự đa dạng của các ân sủng và thừa tác vụ, tham gia vào hành động của
Chúa, bởi vì Người là Nhân vật chính của phụng vụ.”
“Khi
những Ki-tô hữu đầu tiên bắt đầu thờ phượng, họ đã làm điều đó bằng cách hiện
thực hóa những việc làm và lời nói của Chúa Giê-su, với ánh sáng và quyền năng
của Chúa Thánh Linh, để cuộc sống của họ, đạt được nhờ ân sủng đó, sẽ trở thành
của lễ thiêng liêng dâng lên Thiên Chúa. Cách tiếp cận này là một ‘cuộc cách
mạng’ thực sự. Thánh Phao-lô viết trong thư gửi tín hữu Rô-ma: ‘Thưa anh em, vì
Thiên Chúa thương xót chúng ta, tôi khuyên nhủ anh em hãy hiến dâng
thân mình làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa. Đó là
cách thức xứng hợp để anh em thờ phượng Người’ (12,1). Cuộc sống được mời gọi
để trở thành việc thờ phượng Thiên Chúa, nhưng điều này không thể xảy ra nếu
không có cầu nguyện, đặc biệt là cầu nguyện trong phụng vụ."
Đức Thánh
Cha kết thúc bài giáo lý: “Chớ gì ý nghĩ này giúp cho tất cả chúng ta khi tham
dự Thánh lễ Chúa Nhật: Tôi đi cầu nguyện trong cộng đoàn, tôi đi cầu nguyện với
Chúa Kitô đang hiện diện. Khi chúng ta cử hành một bí tích rửa tội, thì chính
Chúa Ki-tô ở đó, hiện diện, làm phép rửa. Đây không phải là một ý tưởng, một
cách nói. Chúa Kitô hiện diện và trong phụng vụ bạn cầu nguyện với Chúa Kitô
bên cạnh bạn.”