Đức
Thánh Cha: Trong Chúa Giêsu Kitô, Không Có Sự Đối Nghịch Giữa Chiêm Niệm Và
Hành Động
Photo:
Vatican Media
RVA 06/05/2021 - G. Trần Đức Anh, O.P.
Sáng
thứ Tư, 05/5/2021, Đức Thánh cha Phanxicô đã thực hiện buổi tiếp kiến chung
dưới dạng trực tuyến như những tuần lễ trước đây, tại thư viện ở dinh Tông Tòa.
Đây là buổi tiếp kiến thứ mười bốn tính từ đầu năm nay và chỉ có tám linh mục
thuộc phủ Quốc vụ khanh Tòa Thánh hiện diện.
Tôn
vinh Lời Chúa
Buổi
tiếp kiến bắt đầu lúc 9 giờ 15 phút sáng, với bài đọc ngắn trích từ thánh vịnh
thứ 8 (2.4-6.10):
“Lạy
Chúa là Chúa chúng con, lẫy lừng thay danh Chúa trên toàn trái đất! Uy phong
Ngài vượt quá trời cao... Ngắm tầng trời tay Chúa dựng nên, muôn trăng sao Chúa
đã an bài, thì con người là chi mà Chúa cần nhớ đến? Phàm nhân là gì mà Chúa
phải bận tâm? Chúa cho con người chẳng thua kém thần minh là mấy, ban vinh
quang danh dự làm mũ triều thiên. [...] Lạy Chúa là Chúa chúng con, lẫy lừng
thay danh Chúa trên khắp địa cầu!”
Bài
huấn giáo
Trong
bài giáo lý tiếp đó, Đức Thánh cha tiếp tục loạt bài về việc cầu nguyện và bài
thứ 32 ngài trình bày lần này có chủ đề: “Kinh nguyện chiêm niệm”.
Đức
Thánh cha nói: Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Trong
bài giáo lý này, tôi muốn nói về việc cầu nguyện chiêm niệm.
Chiêm
niệm trong cuộc sống
Chiều
kích chiêm niệm của con người - chưa phải là kinh nguyện chiêm niệm - phần nào
cũng như “muối” cho cuộc sống: nó mang lại hương vị cho những ngày của chúng
ta. Ta có thể chiêm niệm khi nhìn mặt trời mọc lúc bình minh, hoặc nhìn cây cối
xanh tươi trong mùa xuân; ta có thể chiêm niệm khi nghe âm nhạc hoặc tiếng chim
hót, đọc sách, đứng trước một tác phẩm nghệ thuật hoặc một kiệt tác là khuôn
mặt con người... Carlo Maria Martini, khi được gửi đến làm Giám mục tại Milano,
đã đặt tựa đề cho thư mục vụ đầu tiên của ngài là “Chiều kích chiêm niệm của
cuộc sống”: thực vậy, ai sống trong một thành phố lớn, nơi mà tất cả là nhân
tạo và nhắm tới các chức năng, có nguy cơ đánh mất khả năng chiêm niệm. Chiêm
niệm trước tiên không phải là một cách hành động, nhưng là một cách sống, hiện
hữu.
Kinh
nguyện chiêm niệm
Là
người chiêm niệm không tùy thuộc đôi mắt, nhưng tùy thuộc con tim. Ở đây, kinh
nguyện can dự vào, như một hành vi tin và yêu, như “hơi thở” của tương quan của
chúng ta với Thiên Chúa. Kinh nguyện thanh tẩy con tim, và qua đó, chiếu sáng
cả cái nhìn, giúp lãnh hội thực tại dưới một phương diện khác. Sách Giáo lý mô
tả sự biến cải tâm hồn từ phía kinh nguyện, khi trích dẫn chứng từ thời danh
của cha sở họ Ars, khi cầu nguyện trước Nhà Tạm Mình Thánh Chúa. [...] Ánh sáng
cái nhìn của Chúa Giêsu soi sáng đôi mắt của tâm hồn chúng ta; dạy chúng ta
nhìn mọi sự dưới ánh sáng chân lý và sự cảm thương của Chúa đối với mọi người” (SGL
2715). Tất cả nảy sinh từ đó: từ một con tim cảm thấy được nhìn với tình yêu
thương. Khi ấy thực tại được chiêm ngắm với đôi mắt khác.
“Tôi
nhìn Ngài, và Ngài nhìn tôi!”. Đó là thế: trong chiêm niệm yêu thương, là tiêu
biểu của kinh nguyện thân mật nhất, không cần nhiều lời: chỉ cần một cái nhìn,
chỉ cần xác tín rằng cuộc sống chúng ta được một tình yêu lớn lao và trung
thành hơn bao phủ và không gì có thể tách rời chúng ta khỏi tình yêu ấy.
Chúa
Giêsu dạy chiêm niệm
Chúa
Giêsu là Thầy dạy cái nhìn ấy. Trong cuộc sống của Ngài không bao giờ thiếu
thời giờ, có những không gian, thinh lặng, hiệp thông yêu thương giúp cho cuộc
sống không bị tàn phá vì những thử thách không thiếu, nhưng gìn giữ nguyên vẹn
vẻ đẹp. Bí quyết của Ngài là tương quan với Cha trên trời.
Chúng
ta hãy nghĩ đến biến cố Chúa Hiển dung. Các sách Tin mừng đặt giai thoại này
trong lúc sứ mạng của Chúa Giêsu gặp khó khăn, khi sự chống đối và phủ nhận đối
với Ngài gia tăng. Thậm chí nhiều người trong số các môn đệ của Ngài cũng không
hiểu Ngài và bỏ ra đi; một trong nhóm Mười Hai lại nuôi dưỡng những ý tưởng
phản bội. Chúa Giêsu bắt đầu nói công khai về những đau khổ và cái chết đang
chờ đợi Ngài ở Jerusalem. Chính trong bối cảnh đó, Chúa Giêsu lên núi cao với
các ông Phêrô, Giacôbê và Gioan. Tin mừng theo thánh Marco kể lại: “Ngài hiển
dung trước mặt họ và áo Ngài trắng sáng: không có thợ giặt nào trên trái đất có
thể làm cho áo trắng như thế” (9,2-3). Chính trong lúc Chúa Giêsu không được
cảm thông, chính khi tất cả dường như bị lu mờ trong cơn lốc hiểu lầm, ánh sáng
thần linh chiếu tỏa rạng ngời. Đó là ánh sáng tình thương của Chúa Cha tràn đầy
tâm hồn Chúa Con và làm cho toàn con người của Chúa Con được hiển dung.
Chiêm
niệm không đối nghịch với hành động
Một số
tôn sư tu đức trong quá khứ đã hiểu sự chiêm niệm đối nghịch với hành động và
đã đề cao những ơn gọi xa tránh trần thế, với các vấn đề của thế gian và hoàn
toàn chuyên chăm cầu nguyện. Trong thực tế, trong Chúa Giêsu Kitô và trong Tin
mừng không có sự đối nghịch giữa chiêm niệm và hành động. Sự đối nghịch ấy xảy
ra có lẽ do ảnh hưởng của vài triết gia tân Platon, nhưng chắc chắn đó là một
thứ nhị nguyên không thuộc vào sứ điệp Kitô giáo.
Yêu
thương và chiêm niệm đồng nghĩa với nhau
Có một
lời kêu gọi lớn duy nhất trong Tin mừng và đó là lời kêu gọi theo Chúa Giêsu
trên con đường yêu thương. Đó là tột đỉnh và là trung tâm mọi sự. Theo nghĩa
đó, yêu mến và chiêm niệm đồng nghĩa với nhau, nói lên cùng một sự việc. Thánh
Gioan Thánh giá chủ trương rằng một hành vi yêu mến thanh khiết bé nhỏ thì hữu
ích cho Giáo hội hơn tất cả những công việc khác cộng lại. Điều này nảy sinh từ
kinh nguyện chứ không từ sự tự phụ của cái tôi. Điều này được thanh tẩy nhờ sự
khiêm tốn, cho dù một hành vi yêu thương là riêng rẽ và thầm lặng, thì đó vẫn
là phép lạ lớn nhất mà một Kitô hữu có thể thực hiện.
Chào
thăm và nhắn nhủ
Nối
tiếp bài giáo lý bằng tiếng Ý trên đây, tám linh mục thông dịch viên lần lượt
tóm tắt bài huấn giáo và những lời chào thăm của Đức Thánh cha qua các sinh ngữ
chính.
Đặc
biệt với các tín hữu Ba Lan, Đức Thánh cha nhắc nhở rằng “Tháng Năm, tháng Đức
Mẹ vốn là điều anh chị em rất quí trọng. Theo truyền thống của tổ tiên, anh chị
em tụ họp nhau tại nhà thờ, trong gia cư, và trước các ảnh tượng Đức Mẹ, được
đặt tại các quảng trường, ngã tư đường và trong các nhà nguyện tại gia, để
chiêm ngắm vẻ đẹp, tình thương và lòng từ nhân của Đức Mẹ. “Xin Đức Mẹ Vô Nhiễm
giải thoát nhân loại khỏi thảm trạng đại dịch và hướng dẫn tổ quốc cũng như gia
đình anh chị em đến cùng Chúa Con, Chúa Giêsu Kitô.
Đức Thánh
cha cũng đưa ra lời kêu gọi như sau: “Được các Đền thánh ở các nơi trên thế
giới hướng dẫn, trong tháng Năm này, chúng ta đọc kinh Mân côi để cầu xin cho
đại dịch chấm dứt và mở lại các hoạt động xã hội và lao công. Hôm nay, hướng
dẫn cuộc đọc kinh là Đền thánh Đức Mẹ ở Nam Dương (Namyang), Nam Hàn. Chúng ta
hiệp nhau với tất cả những người tụ họp tại Đền thánh ấy, cầu nguyện đặc biệt
cho các trẻ em và các thiếu niên”.
Đức
Thánh cha cũng nhắc nhớ các tín hữu nói tiếng Ý về truyền thống bình dân vẫn
dành tháng Năm để kính Đức Mẹ. Ngài nói: “Tôi nhắn nhủ anh chị em hãy đọc kinh
Mân côi, qua đó Đức Mẹ được đặc biệt tôn kính. Tôi mời gọi anh chị em hãy hiệp
ý với buổi cầu khẩn Đức Mẹ Mân côi sẽ được cử hành vào thứ Bảy 8/5 này, vào
giữa trưa, tại Đền thánh Đức Mẹ Pompei.
“Sau
cùng, như mọi khi, tôi nghĩ đến những người già, người trẻ, các bệnh nhân và
các đôi tân hôn. Anh chị em hãy cầu xin Mẹ Maria, mẫu gương đức tin và là chứng
nhân chuyên cần về Lời Chúa Kitô, để được sức mạnh Kitô trong những chọn lựa và
giữa những khó khăn của cuộc sống.
Buổi
tiếp kiến kết thúc với Kinh Lạy Cha và phép lành của Đức Thánh cha.