Đức
Thánh Cha Cử Hành Thánh Lễ Tại Đền Thánh Đức Mẹ Bảy Sự, Šaštín, Slovakia
RVA
15/09/2021 - G. Trần Đức Anh, O.P.
Thứ Tư,
15/9/2021 là ngày cuối cùng của Đức Thánh cha Phanxicô trong chuyến tông du thứ
34 của ngài, với trạm dừng tại Budapest, thủ đô Hungary và hơn 3 ngày tại
Slovakia. Cao điểm trong ngày chót này là cuộc kính viếng Đền thánh quốc gia ở
thị trấn Šaštín và thánh lễ ngài cử hành cho các tín hữu, nhân lễ Đức Mẹ Bổn
mạng của Slovakia.
Lúc 7
giờ 30 sáng, tại tòa Sứ thần Tòa Thánh ở thủ đô Bratislava, Đức Thánh cha giã
từ các nhân viên, cám ơn các ân nhân và bạn hữu của Tòa Sứ thần, rồi lên đường
tiến về Đền thánh quốc gia Šaštín, cách đó hơn 70 cây số về hướng bắc, gần biên
giới Cộng hòa Tiệp và Áo.
Lịch sử đền thánh Đức Mẹ
Šaštín
chỉ có gần 5.000 dân cư và có lịch sử từ thời hai thánh anh em Cirillo và
Metodio. Nguồn gốc Đền thánh Đức Mẹ tại đây bắt đầu hồi thế kỷ XVI, khi một pho
tượng Đức Mẹ Bảy Sự được đặt tại một nhà nguyện hồi năm 1564. Vì hiểm họa xâm
lăng của quân Thổ Nhĩ Kỳ, tượng được đưa đến một lâu đài gần đó vào năm 1654,
trước khi được đưa trở lại nhà nguyện vào năm 1710. Nhiều cuộc khỏi bệnh lạ
lùng đã xảy ra và được Đức Tổng giám mục Imre Esternázy của giáo phận Trnava sở
tại đã cứu xét và công nhận vào năm 1732.
4 năm
sau đó (1736), công trình xây cất thánh đường được khởi sự và được hoàn tất sau
12 năm. Cạnh đó cũng có một tu viện của dòng thánh Phaolô ẩn tu được kiến
thiết.
Năm
1786, Hoàng đế Joseph II, của đế quốc Áo-Hung, với kinh đô ở Vienne, bãi bỏ
dòng thánh Phaolô, khiến các tu sĩ phải di chuyển sang Ba Lan, và nhà thờ được
đặt dưới quyền quản lý của giáo xứ địa phương.
Năm
1927, Đức Giáo hoàng Piô XI ban sắc lệnh tôn Đức Mẹ Bảy Sự là bổn mạng chính
của Slovakia. Năm 1995, Đức Thánh cha Gioan Phaolô II đã đến hành hương tại Đền
thánh này, trong cuộc viếng thăm thứ hai của ngài tại Slovakia.
Cách
đây 4 năm, tức là năm 2017, sau 231 năm, Vương cung thánh đường Đức Mẹ Bảy Sự
được giao lại cho Dòng thánh Phaolô vị ẩn tu đầu tiên, thay thế các cha dòng
Don Bosco.
Trước
đó, vào năm 2000, làng Šaštín được nâng lên cấp thị trấn và hàng năm đón tiếp
khoảng 200.000 tín hữu đến kính viếng Đức Mẹ Sầu Bi, nhất là vào dịp lễ Chúa
Thánh Thần hiện xuống và lễ Đức Mẹ Bảy Sự 15/9. Tổng cộng có 200 đoàn nội địa
và 40 đoàn từ nước ngoài.
Đức Thánh cha cầu nguyện với các giám
mục Slovakia
Khi đến
Đền thánh lúc 9 giờ 10, Đức Thánh cha đã gặp riêng các giám mục thuộc 11 giáo
phận ở Slovakia và tiếp theo đó, vào lúc 9 giờ 30, trong Vương cung thánh
đường, ngài đã cùng các vị đọc kinh cầu cho đất nước và dân tộc Slovakia, trước
tượng Đức Mẹ Bảy Sự, với nội dung như sau:
“Lạy Mẹ
Bảy sự đau đớn, chúng con họp nhau đây trước nhan Mẹ như những anh em, cảm tạ
Chúa vì tình yêu thương xót của Người. Và Mẹ ở đây với chúng con, như với các
tông đồ trong nhà Tiệc Ly.
“Lạy Mẹ
Giáo hội và là Đấng An ủi những kẻ âu lo, với lòng tín thác, chúng con ngỏ lời
với Mẹ, trong những vui mừng và cơ cực của sứ vụ chúng con. Xin Mẹ nhân từ đoái
nhìn và đón nhận chúng con trong vòng tay của Mẹ.
“Lạy Nữ
Vương các tông đồ và là nơi nương náu cho kẻ có tội, Mẹ biết những giới hạn
phàm nhân của chúng con, những thất bại về tinh thần, đau đớn vì cô đơn và bị
bỏ rơi: xin Mẹ chữa lành những vết thương của chúng con bằng sự dịu dàng của
Mẹ.
“Lạy Mẹ
Thiên Chúa và là Mẹ chúng con, chúng con phó thác cuộc sống và quê hương cho
chúng con cho Mẹ, chúng con phó thác cho Mẹ chính cộng đồng hiệp thông giám mục
của chúng con. Xin Mẹ giúp chúng con được ơn sống, trong trung thành hằng ngày,
những lời Chúa Giêsu Con của Mẹ đã dạy chúng con, mà bây giờ, trong Người và
với Người, chúng con hướng về Thiên Chúa là Cha chúng con.”
Thánh lễ
Sau khi
cầu nguyện với các giám mục, Đức Thánh cha đã dùng xe Papamobile tiến qua các
lối đi ở cánh đồng trước Đền thánh, để chào hơn 80.000 tín hữu tụ tập tại đây
từ sáng sớm. Trong số các tín hữu, cũng có bà tổng thống Zusanna Caputova cũng
như nhiều tín hữu đến từ Cộng hòa Tiệp và Ba Lan.
Thánh
lễ Đức Thánh cha cử hành tiếp đó bắt đầu lúc 10 giờ. Đồng tế với ngài có hơn 50
hồng y và giám mục Slovakia và lân bang, và 300 linh mục trong phẩm phục màu
trắng, ngồi ở khu vực trước lễ đài.
Bài giảng
Trong
bài giảng, đi từ bài Tin mừng thuật lại cuộc gặp gỡ giữa thánh Giuse, Mẹ Maria
với cụ già Simeon, khi mang Chúa Giêsu lên Đền thờ Jerusalem, và cụ Simeon tiên
báo đau khổ Mẹ Maria sẽ chịu như “gươm thâu qua lòng Bà”, Đức Thánh cha nói:
“Dưới
ánh sáng bài Tin mừng vừa nghe, chúng ta có thể nhìn Mẹ Maria như mẫu gương đức
tin. Chúng ta có thể nhận ra 3 đặc tính của đức tin là: lên đường, loan báo,
cảm thương.
Trước tiên đức tin của Mẹ Maria là một đức tin lên đường. Thiếu
nữ thành Nazareth, vừa sau khi nhận được lời loan báo của thiên thần, “đã lên
đường tiến về miền núi” (Lc 1,39) để đến viếng thăm và giúp đỡ bà chị họ
Elisabeth. Mẹ Maria không coi việc được gọi trở thành Mẹ Đấng Cứu Thế như một
đặc ân; không đánh mất niềm vui đơn sơ khiêm tốn vì đã được thiên thần viếng
thăm; không dừng lại một chỗ để chiêm ngắm bản thân, giữa 4 bức tường trong
nhà. Trái lại, Mẹ đã sống hồng ân ấy như một sứ mạng cần chu toàn... Vì thế, Mẹ
Maria lên đường: thay vì sự thoải mái của thói quen, Mẹ ưa những điều chưa biết
trong hành trình, sự vất vả trên đường thay vì sự ổn định trong nhà, sự rủi ro
của đức tin thay vì an ninh của cuộc sống đạo đức yên hàn, niềm tin đòi hỏi dấn
thân, trở thành món quà tình thương cho tha nhân” ...
Cũng
vậy, Mẹ Maria là mẫu gương đức tin cho dân Slovakia: một niềm tin lên đường,
luôn được lòng sùng mộ đơn sơ và chân thành linh hoạt, luôn trên đường tìm kiếm
Chúa. Và khi bước đi như vậy, anh chị em chiến thắng cám dỗ của một đức tin
tĩnh, cám dỗ hài lòng với vài nghi thức hoặc truyền thống cũ. Trái lại anh chị
em ra khỏi bản thân, mang trong hành lý những vui mừng và đau khổ, anh chị em
biến cuộc sống thành một cuộc hành hương yêu thương tiến về Thiên Chúa và anh
chị em mình. Xin cám ơn anh chị em vì chứng tá đó!
Tiếp đến, đức tin của Mẹ Maria cũng là một đức tin ngôn sứ, đức
tin loan báo. Bằng chính cuộc sống, thiếu nữ thành Nazareth là lời loan báo
công trình của Thiên Chúa trong lịch sử, về hoạt động thương xót của Chúa, đảo
lộn những tiêu chuẩn của thế gian khi nâng người hèn mọn lên và hạ thấp những
kẻ kiêu căng (Xc Lc 1,52). Mẹ Maria đại diện tất cả “những người nghèo của
Yavê” đang kêu lên Thiên Chúa và chờ đợi Đức Thiên Sai đến. Trong tư cách là
Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm, Mẹ Maria là hình ảnh ơn gọi của chúng ta: giống như Mẹ,
chúng ta cũng được kêu gọi nên thánh và không vết tì ố trong tình yêu (Xc Ep
1,4), trở thành hình ảnh Chúa Kitô”.
Đức
Thánh cha nhắc đến lời tiên tri của cụ già Simeon về Chúa Giêsu khi nói với Mẹ
Maria: “Người ở đây để nhiều người tại Israel suy tàn và nhiều người khác sống
lại, là dấu chỉ sự chống đối” (Lc 2,34). Chúng ta đừng quên điều này: ta không
thể biến đức tin thành đường ngọt làm cho cuộc sống nên ngon ngọt. Chúa Giêsu
là dấu chỉ chống đối. Ngài đến để mang ánh sáng vào nơi tối tăm, đưa tăm tối ra
ánh sáng và buộc nó đầu hàng. Vì thế tăm tối luôn chống lại Chúa. Ai đón nhận
Chúa Kitô và cởi mở đối với Chúa thì sống lại; ai phủ nhận ngài thì tự khép kín
trong tối tăm và tự hủy hoại mình.
Áp dụng
vào Slovakia, Đức Thánh cha nói rằng: “Slovakia cũng đang cần các vị ngôn sứ.
Đây không phải là thù nghịch với trần thế, nhưng là “những dấu chỉ chống đối”
trong thế giới. Các Kitô hữu biết chứng tỏ bằng cuộc sống vẻ đẹp của Tin mừng.
Họ là những người kết dệt đối thoại tại nơi có những lập trường cứng nhắc; họ
làm cho đời sống huynh đệ được rạng ngời, tại những nơi trong xã hội thường có
chia rẽ và đố kỵ nhau...
Sau cùng, Đức Thánh cha nói: Mẹ Maria là Mẹ cảm thương. Niềm
tin của Mẹ cảm thương... Với lòng ân cần của người mẹ, Mẹ Maria quan tâm làm
sao để, tại tiệc cưới Cana, đôi tân hôn không bị thiếu rượu (Xc Ga 2,1-12). Mẹ
đã chia sẻ với Con sứ mạng cứu độ, cho đến dưới chân thập giá. Mẹ Maria tan nát
trong lòng, Mẹ cảm thương đón nhận những nước mắt của chúng ta, đồng thời an ủi
chúng ta, chỉ cho chúng ta chiến thắng chung kết trong Chúa Kitô.
“Mẹ Sầu
Bi, dưới chân thánh giá, Mẹ không trốn chạy, không toan tính cứu mạng bản thân,
không dùng những thủ thuật con người và những mê hoặc tinh thần trần chạy trốn
đau khổ. Bằng chứng của sự cảm thương là ở lại dưới chân thánh giá. Ở lại với
khuôn mặt đầy nước mắt, nhưng nơi niềm tin của người biết rằng trong người Con
của Ngài, Thiên Chúa biến đổi đau khổ và chiến thắng sự chết.
“Cả
chúng ta, khi nhìn Đức Mẹ Sầu Bi, chúng ta cởi mở đối với một đức tin trở thành
sự cảm thương, chia sẻ cuộc sống của người bị tổn thương, những người buộc lòng
phải vác thánh giá nặng trên vai. Một đức tin không trừu tượng, nhưng làm cho
chúng ta đi vào thể xác và liên đới với những người đang cần. Niềm tin này, với
đường lối của Thiên Chúa, khiêm tốn và không ồn ào, cất đau khổ khỏi trần thế
và tưới gội các bước đường của lịch sử bằng ơn cứu độ.
Và Đức
Thánh cha kết luận: “Anh chị em thân mến, xin Chúa luôn bảo tồn cho anh chị em
sự kinh ngạc và lòng biết ơn vì hồng ân đức tin. Và xin Mẹ Maria rất thánh giúp
anh chị em được ơn giữ cho đức tin của anh chị em luôn lên đường, có sức loan
báo và giàu lòng cảm thương.”
Cuối
thánh lễ, Đức Tổng giám mục Stanislav Zvolensky của giáo phận Bratislava, Chủ
tịch Hội đồng Giám mục Slovakia, đã chân thành cám ơn Đức Thánh cha vì cuộc
viếng thăm, nhất là đã ở lại thêm để cử hành thánh lễ này tại Đền thánh Šaštín,
cũng như đã viếng thăm các nơi và gặp gỡ cả những người nghèo, cộng đoàn Do
thái và các anh chị em Kitô khác. Đức Tổng giám mục tin rằng Đức Thánh cha đã
thắp lên ngọn lửa sinh động nơi tâm hồn nhiều người, để có thêm nhiều người
khác được biết và yêu mến Thiên Chúa, và săn sóc tha nhân.
Trong
dịp này, Đức Thánh cha cũng ngỏ lời cám ơn các giám mục vì đã chuẩn bị và đón
tiếp. Ngài tái cám ơn bà Tổng thống và chính quyền dân sự, cũng như tất cả
những người đã cộng tác bằng nhiều cách, nhất là cầu nguyện. Đức Thánh cha tái
chào thăm các thành viên Hội đồng đại kết các Giáo hội Kitô.
Sau
thánh lễ, Đức Thánh cha làm phép hoa hồng vàng để tặng cho tượng Đức Mẹ Sầu Bi
của Đền thánh. Đây là hoa hồng vàng thứ năm ngài tặng cho một Đền thánh Đức Mẹ
trong gần chín năm làm Giáo hoàng.
Giã từ
Giã từ
Šaštín, Đức Thánh cha đi thẳng ra phi trường quốc tế Bratislava, cách đó 86 cây
số. Tại đây, lúc 1 giờ 30 chiều, đã diễn ra nghi thức từ biệt với sự hiện diện
của bà Tổng thống Zusanna Caputova, hàng quân danh dự và sự chào từ biệt hai
phái đoàn.
Máy bay
Alitalia chở Đức Thánh cha và những người cùng đi cất cánh lúc gần 2 giờ chiều
và sau 1 giờ 45 phút bay, ngài đã về đến phi trường Ciampino của Roma khoảng 3
giờ 30 chiều. Trên đường về Vatican, Đức Thánh cha đã ghé lại Đền thờ Đức Bà Cả
để cám ơn Đức Mẹ là Phần Rỗi của dân Roma. Kết thúc tốt đẹp 4 ngày tông du ở
nước ngoài.