Bài
Giáo Lý XI của ĐTC Bênêđictô XVI về Năm Đức Tin
www.giaoly.org January 17, 2013 by Phaolo
Căn Tính
của Chúa Giêsu
“Điều xảy ra
trong Đức Mẹ Maria, nhờ tác động của Thần Khí Thiên Chúa, là một việc tạo dựng
mới.”
Dưới đây là bản dịch
Bài Giáo Lý thứ mười một của ĐTC Bênêđictô XVI về Năm Đức Tin, được ban hành
tại Sảnh Đường Phaolô VI hôm thứ tư ngày 2 tháng 1, 2013. Hôm nay ĐTC dạy tiếp
tục loạt Bài Giáo Lý về Đức Tin.
* * *
Anh chị em thân mến,
Lễ Giáng sinh của
Chúa một lần nữa chiếu ánh sáng vào những bóng tối thường bao phủ thế gian và
tâm hồn của chúng ta, cùng mang lại niềm hy vọng và niềm vui. Ánh sáng này từ
đâu đến? Từ hang đá
Câu hỏi về nguồn gốc
của Chúa Giêsu luôn được người ta nhắc đi nhắc lại, cùng là một câu hỏi của
quan Phongxiô Philatô trong phiên xử: “Ông từ đâu đến?” (Ga 19:29). Tuy
nhiên, nguồn gốc của Người lại thật rõ ràng. Trong Tin Mừng Thánh Gioan, khi
Chúa quả quyết: “Ta là bánh từ trời xuống,” người Do Thái phản ứng bằng
cách lẩm bẩm với nhau, “Ông này không phải là Giêsu, con ông Giuse sao?
Chúng ta chẳng biết cha mẹ ông ta sao? Làm sao ông ta có thể nói, ‘Ta từ trời
xuống?’” (Ga 6:42). Và, chẳng bao lâu sau đó, các công dân của Giêrusalem
đã kịch liệt chống lại việc Chúa Giêsu tự nhận là Đấng Mêsia khi họ nói rằng “Nhưng
chúng ta biết ông ta từ đâu đến; mà khi Đấng Mêsia đến, thì không ai biết Ngài
từ đâu đến” (Ga 7:27). Chính Chúa Giêsu đã vạch ra việc họ nghĩ rằng họ
biết nguồn gốc của Người là điều thiếu sót như thế nào, và cũng cung cấp một
hướng đi để biết Người từ đâu đến: “Tôi không tự mình mà đến. Ðấng đã sai
Tôi là Ðấng chân thật, mà các ông không biết Ngài.” (Ga 7:28). Tất nhiên,
Chúa Giêsu phát xuất từ Nadareth, sinh ra tại
Trong bốn Tin Mừng,
câu trả lời cho câu hỏi Chúa Giêsu “từ đâu” đến trở nên rõ ràng hơn: nguồn gốc
thực sự của Người là Đức Chúa Cha, Thiên Chúa. Người đến hoàn toàn từ Ngài,
nhưng bằng một cách khác biệt với bất kỳ ngôn sứ nào được Thiên Chúa sai đến
trước Người. Điều này bắt nguồn từ mầu nhiệm của Thiên Chúa, là Đấng “không ai
biết”, đã được chứa đựng trong tường thuật thời thơ ấu của các Tin Mừng Thánh
Matthêu và Thánh Luca, mà chúng ta đọc trong mùa Giáng Sinh này. Thiên sứ
Gabriel tuyên bố: “Chúa Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Ðấng
Tối Cao sẽ bao phủ (rạp bóng) bà; vì vậy, Con Trẻ sắp sinh ra sẽ được gọi là
Ðấng Thánh, là Con Thiên Chúa.” (Lc 1:35). Chúng ta lặp lại những lời này
mỗi lần chúng ta đọc kinh Tin Kính, lời tuyên xưng đức tin: “et incarnatus
est de Spiritu Sancto, ex Maria Virgine,” “bởi phép Đức Chúa Thánh Thần,
Người đã nhập thể trong lòng Trinh Nữ Maria”. Trong câu này, chúng ta quỳ
xuống [bản tiếng Anh dịch là cúi đầu] bởi vì bức màn che khuất Thiên Chúa có thể
nói là được vén lên, và mầu nhiệm khôn dò và không thể tiếp cận được của Ngài
trực tiếp chạm đến chúng ta: Thiên Chúa trở thành Đấng Emmanuel, “Thiên Chúa
ở cùng chúng ta.” Khi chúng ta lắng nghe các bộ hát Thánh Lễ được sáng tác
bởi các bậc thầy vĩ đại của thánh nhạc, thí dụ như Bộ Đại Thánh Lễ của Mozart,
tôi thiết nghĩ rằng chúng ta nhận ngay ra rằng người ta ngừng lại một cách đặc
biệt ở câu này, như thể để cố gắng diễn tả bằng ngôn ngữ phổ quát của âm nhạc
điều mà lời nói không thể nào diễn tả nổi: mầu nhiệm cao cả của Thiên Chúa nhập
thể, làm người.
Nếu chúng ta xem xét
cẩn thận lời cụm từ “bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong
lòng Trinh Nữ Maria,” chúng ta thấy rằng cụm từ này bao gồm bốn chủ thể
hành động. Chúa Thánh Thần và Đức Mẹ Maria được đề cập một cách rõ ràng, nhưng
“Người”, nghĩa là Chúa Con, Đấng đã trở thành nhục thể trong lòng Đức Trinh Nữ,
được hiểu ngầm. Trong lời tuyên xưng đức tin, Kinh Tin Kính, Chúa Giêsu được
nhắc đến bằng những danh hiệu khác nhau: “Lạy Chúa, … Đức Kitô, Con Một
Thiên Chúa … Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng, Thiên Chúa thật
bởi Thiên Chúa thật … đồng bản thể với Đức Chúa Cha”
(Nicene-Constantinople). Như thế chúng ta thấy rằng “Người” ám chỉ một ngôi vị
khác, là Chúa Cha. Do đó chủ thể thứ nhất của câu này là Chúa Cha, Đấng là
Thiên Chúa duy nhất cùng với Chúa Con và Chúa Thánh Thần.
Lời khẳng định này
của Kinh Tin Kính không nói về hữu thể vĩnh cửu của Thiên Chúa, mà đúng hơn là
nói về một hành động có sự tham gia của Thiên Chúa Ba Ngôi và được thể hiện “ex
Maria Virgine (bởi Đức Trinh Nữ Maria)”. Nếu không có Mẹ, việc Thiên Chúa
bước vào lịch sử nhân loại sẽ không đạt đến cùng đích của nó và điều là trung
tâm của lời tuyên xưng đức tin của chúng ta: Thiên Chúa là một Thiên Chúa ở
cùng chúng ta, cũng không xảy ra. Vì vậy, Đức Mẹ, một cách không thể chối
cãi được, thuộc về đức tin của chúng ta vào Thiên Chúa, là Đấng hành động, là
Đấng can thiệp vào lịch sử. Mẹ hiến dâng toàn thể con người của Mẹ, “đồng ý”
trở thành nơi cư ngụ của Thiên Chúa.
Đôi khi, ngay cả
trong cuộc hành trình và cuộc sống đức tin của mình, chúng ta có thể cảm thấy
sự nghèo nàn của mình, sự bất cập của mình trước việc làm chứng tá để cung ứng
cho thế giới. Nhưng Thiên Chúa đã chọn một người phụ nữ khiêm hạ, trong một
ngôi làng vô danh, trong một tỉnh hẻo lánh nhất của đại đế quốc Rôma. Ngay cả
giữa những vấn đề khó khăn nhất phải đương đầu, chúng ta phải luôn luôn tin
tưởng vào Thiên Chúa, đổi mới đức tin vào sự hiện diện và hành động của Ngài
trong lịch sử của chúng ta, như của Đức Mẹ Maria. Đối với Thiên Chúa, không có
gì là không thể được! Với Ngài, cuộc sống của chúng ta luôn luôn bước đi trên
đất vững vàng và mở ra cho một tương lai đầy hy vọng chắc chắn.
Khi tuyên xưng lời
Kinh Tin Kính: “bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng
Trinh Nữ Maria,” chúng ta khẳng định rằng Chúa Thần Thánh, như quyền năng
của Thiên Chúa Tối Cao, đã làm việc một cách mầu nhiệm trong việc thụ thai Con
Thiên Chúa của Đức Trinh Nữ Maria. Thánh sử Luca ghi lại lời của Tổng Lãnh
Thiên Thần Gabriel, “Chúa Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà và quyền năng Đấng
Tối Cao sẽ bao phủ bà” (1:35). Có hai quy chiếu rõ ràng: thứ nhất là vào
lúc tạo dựng. Ở đầu Sách Sáng Thế Ký, chúng ta đọc rằng “Thần Khí của Thiên
Chúa đã là là trên mặt nước” (1:2); chính Thần Khí Tạo Dựng, là Đấng ban sự
sống cho tất cả mọi sự và nhân loại.
Điều xảy ra trong
Đức Mẹ Maria, nhờ tác động của Thần Khí Thiên Chúa, là một việc tạo dựng mới:
Thiên Chúa, Đấng làm cho mọi sự hiện hữu từ hư không, nhờ mầu nhiệm Nhập Thể
ban sự sống cho một khởi đầu mới của nhân loại. Các Giáo Phụ thường nói về Đức
Kitô như Adam mới, để đánh dấu sự khởi đầu của việc tạo dựng mới từ việc giáng
sinh của Con Thiên Chúa trong cung lòng Đức Trinh Nữ Maria. Điều này làm cho
chúng ta suy nghĩ về cách thế làm sao để đức tin cũng làm phát sinh trong chúng
ta một sự mới mẻ mạnh mẽ đến độ gây ra một cuộc tái sinh. Thực ra, ngay từ đầu
đời sống Kitô hữu đã có bí tích rửa tội làm cho chúng ta được tái sinh thành
con cái Thiên Chúa, chúng ta được thông phần vào mối liên hệ con thảo của Chúa
Giêsu với Chúa Cha. Tôi muốn vạch ra rằng Bí Tích Rửa Tội mà chúng ta đã lãnh
nhận, việc chúng ta “được rửa tội”, là điều thụ động – bởi vì không ai tự mình
có khả năng trở thành con cái Thiên Chúa: đó là một món quà nhưng không. Thánh
Phaolô nhắc đến việc được nhận làm nghĩa tử này của các Kitô hữu trong một đoạn
chính của Thư gửi tín hữu Rôma, ngài viết: “Tất cả những ai được Thần Khí
Thiên Chúa hướng dẫn, đều là con cái Thiên Chúa. Vì anh em đã không nhận được
thần khí nô lệ làm cho anh em lại phải sợ hãi, nhưng anh em đã nhận Thần Khí
làm nghĩa tử, bởi đó cho chúng ta kêu lên, ‘Abba! Cha ơi’” Chính Thần Khí làm
chứng cho thần trí chúng ta rằng chúng ta là con cái Thiên Chúa.” (8:14-16),
chứ không là nô lệ. Chỉ khi nào chúng ta mở lòng ra cho Thiên Chúa, như Đức Mẹ
Maria, chỉ khi nào chúng ta phó thác cuộc đời của mình cho Chúa như một người
bạn mà chúng ta hoàn toàn tin tưởng, thì mọi sự sẽ thay đổi, cuộc đời của chúng
ta sẽ có một ý nghĩa mới và một khuôn mặt mới: khuôn mặt của những người con
của một Chúa Cha, Đấng đã yêu thương chúng ta và không bao giờ ruồng bỏ chúng
ta.
Chúng ta đã nói về
hai yếu tố: yếu tố thứ nhất là Thần Khí trên mặt nước, Thần Khí Tạo Dựng; còn
có một yếu tố khác trong những lời Truyền Tin.
Thiên sứ nói cùng
Đức Mẹ Maria: “Quyền năng của Đấng Tối Cao sẽ bao trùm bà”. Đó là một
lời nhắc đến đám mây thánh trong cuộc hành trình Xuất Hành, ngừng lại ở Hội Mạc
(Lều Tạm), hòm bia giao ước, mà dân Israel đem theo với họ, và biểu thị sự hiện
diện của Thiên Chúa (x. Xh 40 ,40:34-38). Như thế Đức Mẹ Maria là Lều Tạm thánh
mới, là Hòm Bia mới của Giao Ước: qua lời thưa “xin vâng” của Mẹ với những lời
của Tổng Lãnh Thiên Thần, Thiên Chúa nhận được một nơi cư ngụ trong thế gian
này, Đấng mà cả vũ trụ không thể chứa nổi đã đến để cư ngụ trong cung lòng một
trinh nữ.
Như thế, chúng ta
hãy trở lại câu hỏi mà chúng ta đã mở đầu, nguồn gốc của Chúa Giêsu, được tổng
hợp bởi câu hỏi của Philatô: “Ông từ đâu đến?” Những suy nghĩ của chúng
ta làm sáng tỏ, từ đầu các sách Tin Mừng, nguồn gốc thực sự của Chúa Giêsu là
gì: Người là Con Một Chúa Cha, Người đến từ Thiên Chúa. Chúng ta đứng trước mầu
nhiệm cao cả và sửng sốt mà chúng ta cử hành trong Mùa Giáng Sinh này: Con
Thiên Chúa, nhở tác động của Chúa Thánh Thần, đã nhập thể trong lòng Đức Trinh
Nữ Maria. Đây là một lời loan báo vang lên âm thanh luôn luôn mới mẻ, và mang
trong nó niềm hy vọng và niềm vui cho tâm hồn chúng ta, bởi vì mỗi lần lời loan
báo ấy vang lên nó ban cho chúng ta sự chắc chắn rằng, mặc dù chúng ta thường
cảm thấy yếu đuối, nghèo nàn, không có khả năng đương đầu với những thách thức
và sự dữ trong thế gian, quyền năng của Thiên Chúa luôn luôn hoạt động và thực
hiện những kỳ công trong sự yếu đuối. Ân sủng của Ngài là sức mạnh của chúng ta
(x. 2 Corinthians 12:9-10). Cảm ơn anh
chị em.
Phaolô Phạm Xuân
Khôi chuyển ngữ