CHƯƠNG VII
CẦU NGUYỆN TRONG BÀI GIÁO LÝ
I. Mục đích :
Dạy giáo lý là truyền đạt đức
tin, truyền thông sự sống. Chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban đức tin và sự sống,
nên mục đích của việc dạy giáo lý là giúp các em học sinh gặp gỡ và kết hợp với
Chúa. Có thể nói, cả giờ Giáo lý phải là một cuộc gặp gỡ Chúa và cao điểm của
việc gặp gỡ Thiên Chúa là giây phút cầu nguyện. Cầu nguyện vừa là phương thế giúp
các em gặp gỡ Thiên Chúa trong suốt giờ học Giáo lý, vừa là cao điểm của giờ Giáo
lý. Do đó, cầu nguyện có một vai trò hết sức quan trọng trong giờ học Giáo lý.
Trong diễn tiến một giờ dạy giáo lý, gồm 9 bước,
có 3 lần cầu nguyện : Cầu nguyện đầu giờ, cầu nguyện giữa giờ và cầu nguyện cuối
giờ. Mỗi phần cầu nguyện đều có ý hướng, nội dung khác nhau. Dưới đây chúng ta
sẽ tìm hiểu từng phần cầu nguyện.
II. Các phần cầu nguyện.
1.
Cầu nguyện đầu giờ.
Phần cầu nguyện đầu giờ có mục đích giúp các
em đi vào cuộc gặp gỡ với Chúa trong giờ học Giáo lý và xin Chúa soi sáng cho
mình trong giờ học Giáo lý bằng cách :
-
Đặt các em trước sự hiện
diện của Chúa.
-
Giúp các em nhận ra giờ
học Giáo lý chính là thời gian đến với Chúa để học cùng Chúa.
-
Xin Chúa thánh hoá giờ
học Giáo lý.
2.
Cầu nguyện giữa giờ.
Phần cầu nguyện giữa giờ là đỉnh cao của giờ học
Giáo lý. Lý do là sau khi các em đã nghe Chúa nói qua việc công bố Lời Chúa,
sau khi đã hiểu Lời Chúa qua phần giải thích Lời Chúa, sau khi đã tiếp nhận lời
mời gọi của Chúa với tất cả tâm tình, các em hẳn có nhiều điều muốn nói với Chúa,
muốn đi vào cuộc đối thoại trang nghiêm thân tình với Chúa.
Do đó nội dung của phần cầu nguyện giữa giờ này là
ý chính, là nội dung của bài Giáo lý.
3.
Cầu nguyện cuối giờ.
Phần cầu nguyện cuối giờ có hai mục đích :
-
Cảm
ơn Chúa vì Chúa đã soi sáng trong giờ học vừa qua.
-
Xin Chúa giúp các em sống
điều quyết tâm đã chọn.
Nếu như phần cầu nguyện đầu giờ giúp các em
từ cuộc sống bước vào cuộc gặp gỡ với Chúa
trong giờ học Giáo lý, thì phần cầu nguyện cuối giờ hướng các em đến một cuộc gặp
gỡ khác với Chúa qua việc sống Lời Chúa trong đời thường. Nhờ đó, toàn bộ cuộc
sống các em sẽ là lời cầu nguyện liên lỉ.
III. Thái độ và điều kiện khi cầu nguyện.
Để các giây phút cầu nguyện trong giờ Giáo lý không
trở thành những thói quen không hồn, tránh được sự nhàm chán … Chúng ta cần lưu
ý tới những điểm sau đây :
1. Thái độ khi
cầu nguyện :
Khi giúp các em học sinh cầu nguyện, chúng ta giúp
các em xác định vị trí của mình đối với Chúa.
a. Thái độ thụ tạo : Mọi sự, kể cả bản thân ta, đều do Chúa tác tạo,
yêu thương, nên thái độ phải có là tôn thờ, ca tụng, biết ơn Chúa.
b. Thái độ người con : Nhờ Chúa Giêsu, ta được trở nên con Thiên Chúa.
Tâm tình của người con là yêu mến, kính trọng, vâng phục, phó thác vào Cha như
tâm tình của Chúa Giêsu.
c. Thái độ tội nhân : Tin vào Thiên Chúa là Cha, Đấng giầu lòng thương
xót, nhân từ, ta hãy khiêm tốn xin ơn tha thứ.
Để sống các thái độ này, khi cầu nguyện, ta hãy có
tâm tình : thờ lạy, cám ơn, xin lỗi và xin ơn.
2. Điều kiện để
cầu nguyện :
a. Đặt mình trước
sự hiện diện của Chúa.
Cầu nguyện là gặp gỡ, nói chuyện với Chúa, nên cần
ý thức sự hiện diện của Chúa.
b. Có gì để nói
với Chúa.
Cầu nguyện không phải là đọc vài kinh hay hát một
bài cho xong nhưng cần có vài điều riêng tư trong lòng để nói với Chúa : Chúc tụng,
cám ơn, xin lỗi, xin ơn.
c. Lắng nghe
tiếng Chúa nói :
Đây là điều thường bị “bỏ quên”. Cầu nguyện còn là
lắng nghe Chúa nói nữa. Chúa nói với ta qua lương tâm, qua những câu Thánh Kinh
…
IV. Các hình thức cầu nguyện trong bài Giáo lý.
1. Học sinh âm
thầm cầu nguyện theo lời nguyện của GLV
GLV chậm rãi đọc lời cầu nguyện các em âm thầm cầu nguyện
theo, các em cùng thưa khi kết thúc lời cầu nguyện : AMEN.
2. Cầu nguyện
tự phát :
Giáo lý viên gợi đề tài và tâm tình, sau đó các em nói lên lời
cầu nguyện của mình. Giáo lý viên nói lên lời cầu nguyện để kết thúc các em thưa
: AMEN.
3.
Giáo lý viên gợi tâm tình và đề tài :
Các em tự âm thầm cầu nguyện theo tâm tình và đề tài mà Giáo
lý viên gợi lên. Giáo lý viên kết thúc, các em thưa : AMEN.
4.
Đọc một kinh hay hát một bài hát phù hợp với nội dung bài Giáo lý.
Nhưng xin lưu ý : Giáo lý viên hướng ý trước, gợi tâm tình trước
rồi các em mới đọc kinh hay hát.
5.
Cầu nguyện theo kiểu lời nguyện tín hữu (lời
nguyện giáo dân) trong Thánh lễ :
Giáo lý viên gợi ý, một số em học sinh xướng lên một ý nguyện,
tất cả cùng thưa : Xin Chúa nhận lời chúng con
Tiếp tục các ý nguyện khác cũng làm như thế. Giáo lý viên kết
thúc bằng lời nguyện chung. Tất cả thưa AMEN.
V- Cách soạn một lời cầu nguyện :
Khi soạn một lời cầu nguyện, ta cần nắm vững mục đích,
nội dung của lời cầu nguyện : đầu giờ, giữa giờ hay cuối giờ. Phần cầu nguyện đầu
và cuối giờ, ta có thể soạn cách đơn sơ dễ hiểu, đúng nội dung và mục đích. Còn
phần cầu nguyện giữa giờ phút cao điểm của giờ Giáo lý, ta nên soạn kỹ hơn, phù
hợp với nội dung bài Giáo lý. Sau đây là cách soạn lời cầu nguyện giữa giờ.
Ta soạn theo mẫu những lời nguyện phụng vụ của Giáo
Hội, lời nguyện này có năm phần :
1. Nêu danh xưng : Lạy Chúa hoặc Lạy
Cha, Lạy Chúa Giêsu, Lạy Chúa Thánh Thần…
2. Lý do xin ơn : Thường dựa vào một
Lời Chúa nói, một việc Chúa làm hay từ một biến cố cuộc sống.
3. Diễn tả nội dung ơn xin : Muốn xin ơn gì ?
4. Chủ đích xin ơn : Xin ơn đó để
làm gì ?
Có hai chủ đích
:
-
Chủ đích 1 : ích lợi cho con người, bản thân, gia đình, xã hội, Giáo Hội.
-
Chủ đích 2 : làm vinh danh Chúa.
5.
Kết thúc : phân biệt 2 cách :
- Nếu phần nêu danh xưng là: Lạy Chúa hay Lạy Cha, Lạy Chúa Thánh Thần, thì
kết thúc bằng câu : Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitôâ,
Chúa chúng con. Amen.
- Nếu phần nêu danh xưng là Lạy Chúa Giêsu thì kết thúc
bằng câu : Chúng con cầu xin Chúa là Đấng hằng sống hằng trị muôn đời. Amen.
- Ví dụ 1:
Giáo lý Kinh Thánh II bài 21:
Chúa đã chết và sống lại để cứu chuộc ta.
Nêu danh xưng : Lạy Chúa Giêsu
Lý do xin ơn
: Sau khi sống lại từ cõi chết, Chúa đã đến
với các môn đệ để ban bình an và niềm vui Phục Sinh cho các ngài.
Nội dung ơn xin: Xin Chúa cũng đến với chúng con lúc chúng
con chán nản và bỏ cuộc, lúc chúng con sợ hãi âu lo, lúc chúng con cố chấp không
tin hay khi chúng con mệt mỏi, thất vọng.
Chủ đích ơn xin:
- Chủ đích 1 : để chúng con tin Chúa đang sống, đang đến và
đang ở thật gần bên chúng con.
- Chủ đích 2 : để chúng con biết đáp trả tình yêu Chúa mỗi
ngày như ý Chúa muốn.
Kết thúc : Chúng con cầu xin Chúa là Đấng hằng sống hằng
trị muôn đời. AMEN.
-Ví dụ 2:
Nêu danh xưng : Lạy Cha
Lý do xin ơn
: Cha không muốn kẻ có tội phải hư mất,
nhưng muốn họ hối cải để được sống.
Nội dung xin ơn : Xin cho những người đang lìa xa Cha được
nghe tiếng Cha kêu mời trở lại trong mùa Chay Thánh này.
Chủ đích xin ơn :
-Chủ đích 1: Để họ được hưởng nhờ ơn cứu rỗi của Cha.
-Chủ đích 2: và làm sáng tỏ lòng
nhân hậu hay tha thứ của Cha.
Kết thúc : Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitôâ Con Cha, Chúa chúng con- AMEN.
¶ BÀI TẬP : Hãy chọn một bài Giáo lý khối Kinh Thánh và soạn một lời cầu nguyện
gồm năm phần vừa học.