Bài Giáo Lý của ĐTC Phan-xi-cô
trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư, 05.09.2018: Các Giới Răn (Tiếp theo - VII)
Anh chị em thân mến, xin chúc anh chị em
một ngày tốt đẹp!
Hôm nay, con đường xuyên qua các Giới
Răn sẽ dẫn chúng ta tới với Giới Răn về Ngày Nghỉ. Có vẻ như đây là một Giới
Răn rất dễ chu toàn, nhưng đó là một cảm tưởng không thật. Thực ra, việc nghỉ
ngơi không phải là chuyện dễ, vì có cả sự nghỉ ngơi giả tạo lẫn những nghỉ ngơi
đích thực. Làm thế nào chúng ta có thể biết được chúng?
Xã hội ngày nay xoay quanh sự giải trí
và tự do. Công nghệ giải trí rất phát triển, và ngành quảng cáo phác họa ra một
hình ảnh lý tưởng về thế giới như là một công viên giải trí, trong đó có tất cả
mọi trò tiêu khiển. Thuật ngữ được ưa thích trong thời đại ngày nay về cuộc sống
đã không có trọng tâm của nó trong công việc cũng như trong những nỗ lực, nhưng
trong sự phân tán. Người ta kiếm tiền để có nhiều niềm vui, để tiêu khiển. Mô hình
lý tưởng chính là hình ảnh về một người thành đạt, người ấy có thể cho phép
mình dấn thân cho sự giải trí một cách rộng rãi và đa dạng. Nhưng cách nghĩ này
lại làm cho chúng ta trượt vào sự bất mãn của một cuộc sống mà nó bị gây mê bởi
sự giải trí, mà sự giải trí ấy không phải là sự nghỉ ngơi, nhưng chỉ là thái độ
lạnh nhạt và trốn tránh thực tại. Chưa bao giờ con người lại nghỉ ngơi nhiều
cho bằng thời đại hôm nay, và mặc dầu vậy, con người cũng chưa bao giờ phải nếm
trải sự trống vắng nhiều cho bằng thời đại này! Tất cả mọi khả năng để tiêu khiển
và để ra đi, cũng như những chuyến tàu hạng sang, những cuộc du lịch và nhiều vấn
đề khác cũng đều không thỏa mạn được con tim của bạn. Trái lại, chúng không đem
đến cho bạn sự nghỉ ngơi và an bình.
Những lời của Giới Răn trên sẽ tìm kiếm
và thấy được cốt lõi của vấn đề, bằng cách là chúng chiếu giãi một nguốn ánh
sáng khác để thấy được đâu là sự nghỉ ngơi đích thực. Giới răn này có một yếu tố
đặc biệt: Nó trình bày một căn nguyên. Sự nghỉ ngơi nhân danh Thiên Chúa có một
căn nguyên rõ ràng: „Vì trong sáu ngày
Thiên Chúa đã tạo dựng nên trời đất, biển cả và tất cả những gì trong đó; vào
ngày thứ Bảy, Ngài nghỉ ngơi. Vì thế, Thiên Chúa đã chúc phúc cho ngày Sabbat
và thánh hóa ngày ấy“ (Xh 20,11). Điều đó lưu ý đến việc hoàn tất công
trình sáng tạo khi Thiên Chúa nói: „Thiên
Chúa thấy tất cả những gì Ngài đã dựng nên nều tốt đẹp“ (St 1,31). Và sau
đó là bắt đầu ngày nghỉ, ngày đó chính là niềm vui của Thiên Chúa về tất cả những
gì Ngài đã sáng tạo nên. Đó là ngày chiêm ngưỡng và phúc lành.
Như vậy thì nghỉ ngơi là gì chiếu theo
Giới Răn này? Thưa, đó là khoảnh khắc chiêm ngưỡng, đó là khoảnh khắc ca ngợi
chứ không phải là khoảnh khắc phân tán. Đó là thời gian để chiêm ngưỡng thực tại
và thốt lên: Cuộc sống tốt đẹp biết chừng nào! Giới Răn trên đã đặt sự nghỉ
ngơi với tư cách là phúc lành của thực tế, đối lập với sự nghỉ ngơi với tư cách
là sự trốn chạy khỏi thực tại. Đối với các Ki-tô hữu chúng ta, trung tâm điểm
Ngày Của Chúa hay ngày Chúa Nhật chính là Bí Tích Thánh Thể, tức „Bí Tích Tạ
Ơn“. Đó là ngày để nói với Thiên Chúa rằng: Lạy Chúa là Thiên Chúa hằng sống,
con tạ ơn Chúa vì Lòng Nhân Hậu của Chúa cũng như vì mọi ân lộc của Chúa. Ngày
Chúa Nhật không phải là ngày để dập tắt tất cả những ngày khác, nhưng là để
nghĩ về những ngày ấy, chúc lành cho những ngày ấy, cũng như ký hòa ước với cuộc
sống.
Biết bao nhiêu người đã có nhiều cơ hội
để tiêu khiển, nhưng lại không sống trong sự yên hàn với cuộc sống! Ngày Chúa
Nhật là ngày để ký hòa ước với cuộc sống và để nói: Sự sống vô cùng quý giá; cuộc
sống không hề đơn giản, và đôi khi còn đầy khổ đau, dẫu vậy, nó vẫn là điều vô
cùng quý báu. Được dẫn vào trong sự nghỉ ngơi đích thực chính là một công trình
của Thiên Chúa bên trong chúng ta, nhưng điều ấy đòi hỏi phải tránh xa sự chạy
trốn và sự mê hoặc của nó (xc. Tông Huấn Evangelii gaudium, 83). Vì việc uốn nắn
con tim sầu muộn bằng cách nêu ra những nguyên cớ khiến người ta bất mãn, đó là
điều rất dễ. Phúc lành và niềm vui giả thiết một sự mở ra cho sự thiện, mà sự mở
ra ấy tương ứng với một con tim trưởng thành. Sự thiện thì vô cùng đáng mến và
không bao giờ bị cưỡng bức. Nó phải được chọn.
Người ta có thể chọn đi theo sự bình an,
nhưng người ta không thể cưỡng bức nó, và người ta không bao giờ ngẫu nhiên thấy
được nó. Khi người ta tránh xa những nếp gấp đầy đắng cay nơi con tim của mình,
thì người ta phải ký kết hòa ước với điều mà người ta chạy trốn khỏi nó. Cần phải
giao hòa với lịch sử của mình, với những thực tế mà người ta không chấp nhận, với
những mảng khó của kiếp sống. Cha hỏi anh chị em nhé: Mỗi người trong anh chị
em có cảm thấy mình được giao hòa với lịch sử đời mình hay không? Đây là câu hỏi
giúp suy tư về điều đó: Tôi có giao hòa với lịch sử đời mình hay không? Vì sự
bình an đích thực không hệ tại ở chỗ thay đổi lịch sử đời mình, nhưng là đón nhận
nó và trân quý nó, như nó đã là.
Chúng ta đã rất thường xuyên gặp gỡ những
Ki-tô hữu bệnh tật, những người này đã an ủi chúng ta bằng một sự bình an nội tại,
mà người ta không thể thấy được sự bình an ấy nơi những người hưởng thụ và nơi
những người đi theo chủ nghĩa khoái lạc! Và chúng ta đã thấy những con người
khiêm tốn và nghèo túng, họ đã vui mừng về những hồng ân nho nhỏ, với một niềm
hạnh phúc mà nó có hương vị vĩnh cửu. Trong Sách Đệ Nhị Luật, Thiên Chúa phán rằng:
„Ta đặt trước ngươi sự sống và sự chết,
phúc lành và sự trốn chạy. Hãy chọn đi theo sự sống để ngươi cũng như con cháu
ngươi được sống“ (Xh 30,19). Sự chọn lựa đó chính là tiếng “Xin Vâng” của Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ đã
mở bản thân mình ra cho Chúa Thánh Thần, Đấng cho phép chúng ta đi theo vết
chân Chúa Ki-tô: Trong khoảnh khắc bi ai nhất, Ngài đã trao hiến chính bản thân
mình cho Chúa Cha, và đã chọn đi vào con đường dẫn tới sự phục sinh.
Khi nào thì cuộc sống trở nên tuyệt vời?
Thưa, khi chúng ta bắt đầu hoàn toàn có thể thực hiện điều mà nó là lịch sử đời
chúng ta. Khi hồng ân suy nghĩ cố gắng khẳng định rằng: tất cả đều là hồng ân.
Và cách nghĩ thánh thiện ấy sẽ làm cho chúng ta bóp vụn bức tường nội tại của sự
bất mãn, và sự nghỉ ngơi đích thực sẽ bắt đầu. Cuộc sống sẽ trở nên tuyệt vời,
khi người ta mở tâm hồn mình ra cho sự quan phòng, cũng như khi người ta khám
phá ra rằng, điều mà Thánh Vịnh đã nói thì rất đúng: “Chỉ nơi Thiên Chúa mà thôi, hồn tôi mới được nghỉ ngơi yên hàn” (Tv
62,2). Lời Thánh Vịnh này quả là tuyệt vời:
“Chỉ nơi Thiên Chúa mà thôi, hồn tôi mới
được nghỉ ngơi yên hàn.”
Vatican, Đại Sảnh Đường
Tiếp Kiến
Sáng thứ Tư, ngày mồng 05
tháng 09 năm 2018
ĐTC Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist
– chuyển ngữ