Bài Huấn Dụ Của ĐTC Phan-xi-cô Trong Buổi Đọc
Kinh Truyền Tin Chung, Trưa CN, 11.11.2018
Anh chị em thân mến, xin chúc anh chị em
một ngày tốt đẹp!
Bài Tin Mừng hôm nay (xc. Mc 12,38-44)
là bài cuối cùng trong loạt bài Giáo Lý mà Chúa Giê-su đã đưa ra tại đền thờ
Giê-ru-sa-lem, và nhấn mạnh tới hai nhân vật đối nghịch nhau: viên Luật Sĩ và
người góa phụ. Nhưng tại sao họ lại đối nghịch nhau? Thưa, viên Luật Sĩ là đại
diện của những người quan trọng, giầu có và dư thừa; còn người kia – tức người
phụ nữ góa bụa – lại là đại diện của những người cùng rốt, những người nghèo và
những người yếu kém. Trong thực tế, lời kết án dứt khoát của Chúa Giê-su đối với
những người Luật Sĩ không liên quan tới tất cả mọi cấp bậc, nhưng chỉ liên hệ đến
những người luôn phô trương địa vị xã hội của mình, hay những người hãnh diện với
tước vị “Rabbi”, có nghĩa là bậc thầy, hoặc những người thích được trọng vọng
và được ngồi vào mâm nhất (xc. Mc 12,38-39). Tuy nhiên, vấn đề còn trở nên tồi
tệ hơn khi sự phô trương của họ lại liên quan đặc biệt đến vấn đề tôn giáo, vì
– như Chúa Giê-su nói - họ còn “làm bộ đọc
kinh lâu giờ” (Mc 12,40), vì họ lợi dụng Thiên Chúa để được công nhận là những
người bảo vệ Lề Luật. Và hành vi coi mình là ưu việt và cao ngạo ấy sẽ đưa họ tới
chỗ coi thường những người ít được nhắc tới, hay đang ở trong hoàn cảnh bất lợi
về kinh tế, chẳng hạn như trong trường hợp của các bà góa.
Chúa Giê-su đã vạch trần bộ máy đồi bại ấy:
Ngài tố cáo việc áp bức những kẻ yếu kém, mà việc áp bức ấy được thực hiện như
một công cụ dựa trên nền tảng căn bản là những động cơ tôn giáo, và Ngài nói một
cách rõ ràng rằng, Thiên Chúa luôn đứng về phía những con người cùng rốt. Và để
neo chặt giáo huấn này vào trong tâm trí các môn đệ, Ngài đã đưa ra cho họ một
mẫu gương sống động: Một góa phụ nghèo túng, địa vị xã hội của bà được coi là
không đáng kể, vì bà không còn chồng nữa, tức người có thể bảo vệ quyền lợi cho
bà, và vì thế dễ dàng trở thành con mồi cho các chủ nợ vô liêm sỉ, và những tên
chủ nợ này lại chuyên truy bức những người yếu thế để đòi họ trả nợ. Người phụ
nữ này chỉ có hai đồng xu, và đó là tất cả những gì bà sở hữu, để dâng vào kho
bạc Đền Thờ, bà đã dâng cúng và cố gắng để đừng ai nhận ra việc làm của mình, hầu
như bị hắt hủi. Nhưng ngay trong sự nhịn nhục ấy, bà đã thực hiện một điều có tầm
quan trọng rất lớn về tôn giáo và đời sống thiêng liêng. Cử chỉ đầy hy sinh đó
đã không bị lọt ra ngoài ánh mắt của Chúa Giê-su, hơn nữa, Ngài còn nhìn thấy
lóe lên trong bà một sự trao hiến trọn vẹn mà Ngài muốn dậy cho các môn đệ của
mình làm theo.
Giáo huấn mà hôm nay Chúa Giê-su trao
cho chúng ta sẽ giúp chúng ta tái đạt tới được điều căn bản trong cuộc sống của
mình, và khuyến khích một mối tương quan cụ thể và hằng ngày đối với Thiên
Chúa. Anh chị em thân mến, chiếc cân của Thiên Chúa khác với chiếc cân của
chúng ta. Ngài cân con người và những cử chỉ của họ theo một cách khác: Thiên
Chúa không đo lường theo số lượng, nhưng theo chất lượng. Ngài khảo sát con tim
và Ngài quan sát tính thuần khiết của những mục tiêu. Điều đó có nghĩa là, những
gì chúng ta dâng cho Thiên Chúa trong cầu nguyện và trao cho người khác trong Đức
Ái nên tránh thói duy lễ nghi và duy hình thức, cũng như tránh cho xa lô-gích
tính toán, và phải trở thành một sự diễn tả về sự nhưng không, như Chúa Giê-su
đã thực hiện cho chúng ta: Ngài đã cứu độ chúng ta cách nhưng không; Ngài đã
không bắt chúng ta phải trả phí cho ơn cứu độ. Ngài đã cứu thoát chúng ta cách
nhưng không. Và chúng ta phải thực hiện tất cả với tư cách là sự diễn tả của
tính nhưng không ấy.
Vì thế, Chúa Giê-su đã chứng minh cho thấy,
người góa phụ nghèo hèn và quảng đại đó chính là mẫu gương cho đời sống Ki-tô
giáo, bởi mẫu gương của bà thật đáng noi theo. Chúng ta không biết tên bà là gì,
nhưng chắc chắn chúng ta sẽ rất muốn đi tới để chào bà. Con tim của bà: đó là
điều đáng kể trước mặt Thiên Chúa. Khi chúng ta bị cám dỗ muốn phô trương bản
thân mình, cũng như muốn viết một bộ sách về những cử chỉ vị tha của mình, nếu
chúng ta quá muốn người khác chú ý tới mình – và xin cho phép Cha được dùng từ
này – khi chúng ta trở nên như những con chim công, thì chúng ta hãy nhớ tới
người phụ nữ đó. Điều đó sẽ thật có ích cho chúng ta: nó sẽ giúp chúng ta tránh
được những điều không cần thiết để đi tới được điều mà nó thực sự đáng kể và vẫn
khiêm nhượng.
Cầu xin Đức Trinh Nữ Maria, người phụ nữ
nghèo đã trao hiến toàn bộ bản thân mình cho Thiên Chúa, hỗ trợ chúng ta để
chúng ta có được ý định, không trao cho Thiên Chúa hay trao cho những người anh
chị em một điều gì đó của chúng ta, nhưng là trao hiến chính bản thân chúng ta
trong sự hy sinh đầy khiêm nhượng và quảng đại.
Quảng
trường Thánh Phê-rô
Trưa
Chúa Nhật ngày 11 tháng 11 năm 2018
ĐTC
Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist
– chuyển ngữ