Bài giảng của ĐTC Phan-xi-cô trong Thánh Lễ mừng Chúa Giáng Sinh,
đêm 24.12.2018
Anh chị em thân mến!
Cùng với Maria, người đã thành hôn với mình, Thánh Giu-se đã đi
tới „thành Bê-lem, là thành của vua
Đa-vít“ (xc. Lc 2,4). Đêm nay, chúng ta cũng trẩy về Bê-lem để chiêm ngưỡng
mầu nhiệm Chúa Giáng Sinh.
1.Bê-lem: Danh xưng này có nghĩa là kho lương thực. Hôm nay, Thiên Chúa
muốn gặp gỡ nhân loại trong chiếc „kho“ ấy. Ngài biết rằng, chúng ta cần tới
lương thực để sống. Nhưng Ngài cũng biết rằng, lương thự thế gian không làm cho
con tim được no thỏa. Trong Kinh Thánh, tội Nguyên Tổ của nhân loại được liên kết
với việc tiếp nhận lương thực: „Họ vặt lấy
những trái cây và ăn“ – Sách Sáng Thế thuật lại (3,6). Họ vặt và ăn. Con
người đã trở nên tham lam và háu ăn. Việc chiếm hữu và gom góp mọi thứ xem ra
có vẻ như là ý nghĩa đối với nhiều người. Một sự tham lam vô độ xuyên suốt lịch
sử nhân loại đã dẫn tới những nghịch lý của thời đại hôm nay, mà theo đó, một số
ít người thì chè chén say sưa thỏa thích đến độ nứt mỡ, trong khi rất nhiều người
khác lại không có đủ lương thực để sống.
Bê-lem được coi là khúc ngoặt trong quá trình lịch sử. Ở đó,
Thiên Chúa được sinh ra tại kho lương thực trong một chiếc máng thức ăn. Như thể
Ngài muốn nói rằng: Ta ở đây với tư cách là lương thực của các ngươi. Ngài
không lấy gì, nhưng Ngài giới thiệu một điều gì đó để ăn; Ngài không cho cái gì
khác ngoài bản thân Ngài. Tại Bê-lem, chúng ta khám phá ra rằng, Thiên Chúa
không phải là người lấy mất sự sống, nhưng là Đấng trao ban sự sống. Chúa
Giê-su nói với kẻ mà ngay từ đầu đã quen với việc cầm lấy và ăn rằng: „Hãy cầm lấy mà ăn; đây là Mình Thầy“ (Mt
26,26). Thân xác bé nhỏ của hài nhi Bê-lem mở ra một mẫu sống mới: không ngấu
nghiến và tích trữ, nhưng chia sẻ và cho đi. Thiên Chúa khiến mình trở nên bé
nhỏ để trở thành lương thực cho chúng ta. Trong khi chúng ta nuôi sống bản thân
mình bằng Bánh Hằng Sống, chúng ta sẽ có thể được tái sinh trong Tình Yêu cũng
như có thể nghiền nát vòng xoáy của sự tham lam và sự vô độ. Từ „kho lương thực“, Chúa Giê-su tái dẫn con
người đi về nhà, để con người trở thành người nhà của Thiên Chúa, và trở thành
người anh em của những người chung quanh mình. Nếu chúng ta ngắm nhìn Hang Đá,
chúng ta sẽ hiểu được rằng, điều nuôi dưỡng sự sống, không phải là sự sở hữu,
nhưng là Tình Yêu; không phải là sự tham lam, nhưng là Đức Ái; không phải là sự
thừa bứa mà người ta thích khoe ra, nhưng là sự giản dị mà người ta phải bảo vệ.
Thiên Chúa biết rằng, chúng ta cần tới lương thực mỗi ngày. Vì
thế, Ngài đã trao hiến chính sự sống của Ngài cho chúng ta mỗi ngày, từ hang đá
Bê-lem cho tới Bữa Tiệc Ly tại Giê-ru-sa-lem. Và ngay cả ngày hôm nay, trên bàn
Thờ, Ngài cũng vẫn đang còn biến mình thành tấm bánh được bẻ ra cho chúng ta:
Ngài gõ cửa nhà chúng ta để bước vào, để cùng dùng bữa với chúng ta (xc. Kh
3,20). Nhân dịp Đại Lễ Giáng Sinh, chúng ta hãy lãnh nhận Chúa Giê-su, bánh bởi
trời, trên trái đất: một lương thực mà nó không biết đến ngày hết hạn, nhưng
làm cho chúng ta được thưởng nếm sự sống đời đời ngay từ bây giờ.
Tại Bê-lem, chúng ta khám phá ra rằng, sự sống của Thiên Chúa chảy
trong mạch máu của nhân loại. Nếu chúng ta đón nhận sự sống ấy, thì lịch sử sẽ
thay đổi, khởi đi từ mỗi người chúng ta. Vì nếu Chúa Giê-su biến đổi con tim,
thì trung tâm điểm của đời sống sẽ không còn phải là cái bản ngã ích kỷ và đói
khát của tôi nữa, nhưng là Đấng đã đến thế gian này vì Tình Yêu. Chúng ta – những
người mà đêm nay được mời gọi tuốn về Bê-lem, tuốn về kho lương thực - hãy tự hỏi:
Điều gì là lương thực nuôi sống tôi mà tôi không thể khước từ? Phải chăng đó là
Thiên Chua hay là một điều gì khác? Nếu chúng ta bước vào hang đá và nhận ra
hương thơm mới của sự sống, hương thơm của sự giản dị trong sự nghèo khó mong
manh của hài nhi, chúng ta sẽ tự hỏi: Chúng ta có thực sự cần tới quá nhiều những
đồ vật và những thực đơn quá phức tạp để sống hay không? Tôi có cố gắng khước từ
những điều phụ tùy nhưng quá dư thừa để chọn một cuộc sống đơn giản hay không?
Tại Bê-lem, bên cạnh Chúa Giê-su, chúng ta sẽ thấy những con người đã lên đường,
chẳng hạn như Đức Maria, Thánh Giu-se và các Mục Đồng. Chúa Giê-su chính là
lương thực cho sự lên đường. Ngài không muốn việc ngừng tiêu hóa kéo dài quá
lâu và trì trệ mà trong đó không có bất cứ điều gì chuyển động, nhưng Ngài thôi
thúc chúng ta hãy mau chóng đứng dậy khỏi bàn để trở nên một tấm bánh được bẻ
ra cho người khác. Chúng ta hãy tự hỏi mình xem: Nhân dịp Đại Lễ Giáng Sinh,
tôi có bẻ tấm bánh của tôi ra cho những người không có bánh hay không?
2.Tới Bê-lem với tư cách
là kho lương thực, giờ đây chúng ta hãy
suy tư về Bê-lem với tư cách là thành của vua Đa-vít. Ở đó, khi còn trẻ, vua
Đa-vít là một mục đồng, và với tư cách là một mục đồng, ông đã được Thiên Chúa
tuyển chọn để trở thành một mục tử và trở thành người dẫn dắt Dân Ngài. Nhân dịp
Đại Lễ Giáng Sinh, tại thành Đa-vít, các mục đồng cũng đã nồng nhiệt chào mừng
Chúa Giê-su. Trong đêm hôm ấy, Tin Mừng nói về họ rằng: „Họ rất đỗi sợ hãi“ (xc. Lc 2,9), nhưng Thiên Thần nói với họ: „Đừng sợ!“ (Lc 2,10). Mệnh lệnh Đừng Sợ
này được lập đi lập lại nhiều lần trong Tin Mừng như là một điệp khúc của Thiên
Chúa trên con đường kiếm tìm con người. Vì ngay từ đầu, con người đã luôn sợ
hãi trước Thiên Chúa mỗi khi tái phạm tội: „Vì
tôi sợ hãi […] nên tôi đã ẩn trốn“ (St 3,10) – A-đam đã nói như thế sau khi
đã phạm tội. Bê-lem chính là phương dược khắc trị sự hãi sợ, vì bất chấp „tiếng thưa không“ của con người, Thiên
Chúa vẫn luôn luôn nói „có“ ở đó:
Ngài sẽ là Thiên Chúa ở cùng chúng ta mãi mãi. Và để sự hiện diện của Ngài
không khơi lên nỗi sợ hãi, Ngài đã đến với tư cách là một hài nhi mỏng manh. Đừng
sợ: Mệnh lệnh ấy đã không được nói với các vị Thánh, nhưng là nói với các mục đồng,
những con người giản dị, tức những con người mà chắc chắn hồi đó đã không lôi
kéo sự chú ý nhờ vào phong thái tốt đẹp hay nhờ vào sự đạo đức của mình. Con
vua Đa-vít đã được sinh ra giữa các mục đồng để nói với chúng ta rằng, không ai
còn phải cô đơn nữa; chúng ta có một mục tử, Đấng thắng vượt những nỗi sợ hãi của
chúng ta, và yêu thương tất cả chúng ta, không trừ một ai.
Các mục đồng Bê-lem cũng nói cho chúng ta biết, chúng ta có thể
gặp gỡ Thiên Chúa như thế nào. Họ thức suốt đêm: họ không ngủ, nhưng thực hiện
điều mà Chúa Giê-su sẽ không ngừng yêu cầu: họ tỉnh thức (xc. Mt 25,13; Mc
13,35; Lc 21,36). Họ luôn tỉnh thức, họ chờ đợi trong đêm tối, và „vinh quang của Thiên Chúa bao phủ họ“
(Lc 2,9). Điều đó cũng được áp dụng cho chúng ta. Cuộc sống chúng ta có thể trở
thành một sự mong chờ, nó tín thác vào Thiên Chúa và khát khao Ngài ngay cả
trong những đêm thức trắng; và rồi chúng ta sẽ được nhận lãnh ánh sáng của
Ngài. Nhưng cuộc sống chúng ta cũng có thể trở thành một yêu sách mà ở đó chỉ
có sức riêng và những phương tiện riêng của mình là đáng kể; tuy nhiên, trong
trường hợp ấy, con tim vẫn cứ đóng kín trước ánh sáng của Thiên Chúa. Thiên
Chúa yêu thích được chờ đợi, nhưng không phải là chờ đợi Ngài bằng cách nằm ngủ
trên những chiếc ghế tràng kỷ. Trong thực tế, các mục đồng đã chuyển động: „Họ vội vã lên đường“ – Tin Mừng nói như
thế (Lc 2,16). Họ không đứng lỳ ra đó như những người nghĩ rằng, mình đã tới
nơi rồi, và không cần bất cứ điều gì nữa, nhưng họ ra đi, để đàn chiên lại một
mình, họ đánh liều vì Thiên Chúa. Và sau khi thấy Chúa Giê-su, họ đã lên đường
để loan báo Ngài, mặc dù họ không biết nói năng cách khôn khéo, đến độ „khi nghe những người chăn chiên thuật chuyện,
ai cũng ngạc nhiên“ (Lc 2,18).
Tỉnh thức chờ đợi, lên đường, chấp nhận rủi ro, thuật lại những
điều tốt đẹp: Đó là những cử chỉ Tình Yêu. Vị mục tử tốt lành đến vào ngày Lễ
Giáng Sinh để trao tặng sự sống cho đoàn chiên, sẽ đặt ra cho Phê-rô, và qua
ông, cho tất cả chúng ta nữa, một câu hỏi có tính quyết định vào Ngày Lễ Phục
Sinh: „Con có yêu mến Thầy không?“
(Ga 21,15). Tương lai của đoàn chiên sẽ phụ thuộc vào câu trả lời. Đêm nay
chúng ta được kêu gọi hãy trả lời và nói với chính Ngài rằng: „Con yêu mến Thầy“. Câu trả lời của mỗi
cá nhân sẽ có ý nghĩa quyết định đối với tất cả đoàn chiên.
„Nào chúng ta hãy tới
Bê-lem“ (Lc 2,15): Các mục đồng nói với nhau như thế, và họ cũng đã làm điều
đó. Lạy Chúa, chúng con cũng muốn tới Bê-lem. Con đường ngày hôm nay cũng vẫn
đang còn gập ghềnh: Vì thế, ngọn đồi ích kỷ phải được thắng vượt, và ở đây, người
ta không được phép trượt chân vào trong những vực thẳm của thế gian và của chủ
nghĩa hưởng thụ. Con muốn tới Bê-lem, lạy Chúa, vì Chúa đang đợi con ở đó. Và
con muốn làm cho mình ý thức được rằng, Chúa – Đấng đang nằm trong một chiếc máng
thức ăn – chính là bánh hằng sống của con. Con cần tới hương thơm thoang thoảng
của Tình Yêu Chúa để cũng trở thành chính lương thực cho thế giới. Xin vác con
trên đôi vai của Chúa, lạy Mục Tử tốt lành: Được Chúa yêu thương, con cũng sẽ
có thể yêu thương cũng như có thể cầm lấy cánh tay của những người anh chị em
con. Rồi sẽ là Đại Lễ Giáng Sinh khi con có thể thưa với Chúa: „Thưa Thầy, Thầy biết mọi sự; Thầy biết con
yêu mến Thầy“ (xc. Ga 21,17)
Đền Thờ Thánh Phê-rô
Đêm Mừng Chúa Giáng Sinh
Thứ Hai ngày 24 tháng 12 năm
2018
ĐTC Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist
– chuyển ngữ