BÀI DIỄN VĂN CỦA ĐỨC THÁNH CHA BENEDETTO XVI TRƯỚC CÁC
THÀNH VIÊN CỦA PHÁI ĐOÀN NGOẠI GIAO
(betrenthuongcap.net
18.01.2010 19:28) – Ước chi ánh sáng và sức mạnh của Đức Giêsu giúp
chúng ta biết tôn trọng ‘môi trường con người’, trong sự hiểu biết rằng như thế
thì môi trường sinh thái tự nhiên cũng được hưởng lợi, bởi lẽ tự nhiên là một
quyển sách duy nhất và bất khả phân chia. Theo cách này, chúng ta sẽ có thể xây
dựng hòa bình, cho hôm nay và cho các thế hệ tương lai. Tôi gởi đến tất cả mọi
người lời cầu chúc một năm mới hạnh phúc.
Kính thưa quý Đại Sứ
thuộc Ngoại Giao Đoàn,
Kính thưa quý vị,
Cuộc
gặp gỡ truyền thống vào dịp đầu năm này, được tiến hành hai tuần sau lễ Giáng
Sinh, là cơ hội mà tôi rất vui mừng. Như chúng ta tuyên xướng trong phụng vụ: “Chúng
con nhận ra nơi Đức Kitô sự mạc khải tình yêu của Cha. Người là Đấng vô hình đã
xuất hiện hữu hình giữa chúng con. Người được sinh ra trước mọi thời gian, nay
bắt đầu hiện hữu trong thời gian. Người đã đến để nâng mọi loài lên với Người
và phục hồi sự hiệp nhất giữa muôn loài tạo vật”(Kinh Tiền Tụng II Lễ Giáng
Sinh). Như thế, trong lễ Giáng Sinh, chúng ta chiêm niệm về mầu nhiệm của Thiên
Chúa và mầu nhiệm của các tạo vật: bằng lời loan báo của sứ thần với những
người chăn chiên, chúng ta nhận được tin mừng về ơn cứu độ cho con người và sự
phục hồi toàn vẹn vũ trụ. Đây là lý do tại sao trong thông điệp nhân ngày quốc
tế hòa bình 2010, tôi đã kêu gọi mọi người thành tâm thiện chí - những người
được nhắm đến trong lời hứa bình an của các thiên thần - hãy bảo vệ các tạo vật.
Trong tâm tình vui mừng ấy, tôi hạnh phúc gởi lời chào đến mỗi người trong quý
vị, đặc biệt là những người đang có mặt trong giây phút đầu tiên của cuộc gặp
gỡ hôm nay. Tôi hết lòng cám ơn những lời chúc tốt lành mà Ngài Đại Sứ
Alejandro Valladares Lanza đã dại diện quý vị dành cho tôi. Tôi xin lặp lại
rằng tôi hết sức coi trọng sứ vụ của quý vị đối với Tòa Thánh. Thông qua quý
vị, tôi muốn gởi lời chào thân ái cùng những lời chúc bình an và hạnh phúc tốt
đẹp đến các bậc lãnh đạo quốc gia mà quý vị là những đại điện. Tôi cũng nghĩ
đến tất cả những quốc gia khác trên thế giới: Người Kế Vị Thánh Phêrô luôn mở
rộng cửa đối với tất cả mọi người, với hy vọng duy trì những mối quan hệ có thể
góp phần vào sự phát triển của gia đình nhân loại. Vài tuần trước đây, qua hệ
ngoại giao trọn vẹn đã được thiết lập giữa Tòa Thánh và Liên Bang Nga. Đây quả
là điều thật đáng hài lòng. Cũng thế, cuộc viếng thăm gần đây của Chủ Tịch Nước
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt
Giáo
hội mở ra với tất cả mọi người, bởi vì trong Thiên Chúa, Giáo hội sống vì người
khác. Giáo hội hết lòng chia sẻ vận mệnh của nhân loại. Trong năm mới này, vận
mệnh ấy tiếp tục còn mang đậm dấu ấn của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, mà
kết quả của nó là một sự bất an xã hội nghiêm trọng và rộng khắp.
Trong
thông điệp “Bác Ái Trong Chân Lý” tôi đã mời gọi tất cả mọi người nhìn vào
những nguyên nhân sâu xa của tình trạng này: trong những phân tích gần đây,
nguyên nhân của những cuộc khủng hoảng được nhìn thấy nơi trào lưu ích kỷ và
duy vật, là điều đã không thể nhận ra những giới hạn nội tại trong các tạo vật.
Có lẽ mỗi người trong chúng ta đều có thể đưa ra những thí dụ về các thiệt hại
mà những xu hướng này gây ra cho môi trường khắp nơi trên thế giới. Tôi sẽ đưa
ra một thí dụ giữa vô số những điển hình khác, diễn ra trong lịch sử gần đây
của Châu Âu.
Hai
mươi năm trước đây, sau sự sụp đổ của bức tường Berlin và sự tan rã của các chế
độ duy vật và vô thần đã thống trị trong nhiều năm một phần của lục địa này,
chẳng phải thật dễ để người ta nhìn ra những tai hại lớn lao mà một hệ thống
kinh tế chẳng đoài hoài gì đến chân lý về con người đã gây ra, không chỉ cho
nhân phẩm và tự do của con người, nhưng còn cho chính thiên nhiên, bằng việc
làm ô nhiễm đất, nước và bầu không khí? Việc từ chối Thiên Chúa bóp méo tự do
của con người, đồng thời cũng tàn phá các tạo vật. Như thế, việc bảo vệ các tạo
vật về căn bản không chỉ là một đáp trả của một nhu cầu thẩm mỹ, mà đúng hơn là
một nhu cầu về luân lý, xét vì thiên nhiên diễn tả một kế hoạch của tình yêu và
của chân lý, là kế hoạch đến từ Thiên Chúa và dành rất nhiều ưu tiên cho loài
người chúng ta.
Chính
vì thế, tôi chia sẻ mối bận tâm, gây ra bởi sự trì trệ về kinh tế và chính trị,
trong việc chống lại sự hủy hoại môi trường. Điều này trở nên rõ ràng hơn khi
gần đây, trong khóa họp thứ XV của Hội nghị các quốc gia với khung hiệp ước
Liên Hiệp Quốc về việc thay đổi khí hậu (the XV Session of the Conference of
the States Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change),
được tổ chức tại Copenhagen từ ngày 7 đến 18 tháng 12 vừa qua. Tôi tin rằng
trong tiến trình của năm nay, khởi đầu ở
Tuy
nhiên, điều bận tâm và việc dấn thân cho môi trường nên được đặt trong một bối
cảnh rộng hơn của những thách thức lớn lao mà con người đang phải đối mặt. Nếu
chúng ta muốn xây dựng một nền hòa bình đích thực, làm sao chúng ta có thể tách
rời, hay thậm chí là bỏ rơi, việc bảo vệ môi trường với bảo vệ sự sống con
người, bao gồm cả sự sống của những con người chưa được sinh ra? Chính trong
việc biết tôn trọng chính mình mà con người có cảm thức trách nhiệm đối với các
tạo vật. Như Thánh Tôma Aquinô đã dạy: con người là đại diện cho tất cả những
gì quý giá nhất của vũ trụ (cf. Summa Theologiae, I,q.29, a.3). Hơn nữa,
như tôi đã lưu ý trong Hội Nghị Lương Thực Quốc Tế (FAO) gần đây: “thế giới có
đủ lương thực cho mọi người”(Address of 16 November 2009, No.2), chỉ ra
rằng chính sự ích kỷ khiến người ta giữ lại cho riêng mình điều lẽ ra phải dành
cho tất cả mọi người.
Một
lần nữa, tôi muốn nhấn mạnh rằng việc bảo vệ các tạo vật đòi hỏi một sự quản
trị hợp lý những nguồn tài nguyên thiên nhiên của các quốc gia, nhất là những
quốc gia có nền kinh tế chưa phát triển. Tôi nghĩ đến lục địa Phi Châu, nơi mà
tôi đã vui mừng được thăm viếng vào tháng Ba năm ngoái trong chuyến hành trình
đến
Về
vấn đề này, làm sao chúng ta có thể quên rằng chính những xung đột từ việc khai
thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên là một trong những nguyên nhân dẫn đến
nhiều cuộc xung đột, không chỉ ở Châu Phi mà còn đe dọa ở khắp mọi nơi trên thế
giới? Cũng chính vì thế, tôi lại mạnh mẽ lặp lại rằng: để vun trồng hòa bình,
người ta phải bảo vệ các tạo vật! Hơn nữa, còn có những vùng rộng lớn, chẳng hạn
ở
Kính
thưa quý vị,
Việc
bảo vệ các tạo vật thật sự là một phần quan trọng của hòa bình và công lý. Giữa
nhiều thách đố hiện tại, một trong những điều nghiêm trọng nhất đó là sự gia
tăng chi phí cho quân sự để duy trì và phát triển vũ khí hạt nhân. Bao nguồn
tài nguyên khổng lồ đang bị tiêu tốn cho những mục đích này, trong khi những
nguồn tài nguyên ấy có thể được sử dụng cho việc phát triển con người, đặc biệt
là những người nghèo nhất. Chính vì lý do này, tôi hết sức hy vọng rằng trong
suốt cuộc Hội Nghị Tái Xét Duyệt Hiệp Ước Không Gia Tăng Vũ Khí Hạt Nhân (The
Nuclear Non-Proliferation Treaty Review Conference) được tổ chức vào tháng 5
tới đây tại New York, sẽ có những quyết định hữu hiệu hướng đến tiến trình giải
giáp vũ khí, với viễn tượng giải phóng hành tinh chúng ta khỏi vũ khí hạt nhân.
Trong một cái nhìn tổng quát, tôi rất lấy làm tiếc rằng việc sản xuất và xuất
khẩu vũ khí đã góp phần kéo dài thêm mãi những xung độ và bạo lực, như tại
Darfur, tị Somalia hay tại Cộng Hòa Dân Chủ Công Gô. Cùng với sự bất lực của
các đảng phái liên quan trực tiếp trong việc rút lui khỏi vòng luẩn quẩn của
bạo lực và những đau khổ gây ra bởi các cuộc xung đột, có cả sự bất lực của các
quốc gia và các tổ chức quốc tế khác trong việc phục hồi hòa bình, khi những tổ
chức này đã chẳng nói gì về thái độ thờ ơ và nhẫn nhục cam chịu của công luận
quốc tế. Chẳng cần phải khẳng định về tầm mức tổn hại mà những xung đột như thế
đã gây ra cho môi trường. Cuối cùng, tôi không thể không nói đến chủ nghĩa
khủng bố, là điều đã gây ra không biết bao nhiêu tai ương cho những người vô
tội và đã tạo nên một sự lo lắng trải lan mọi nơi. Nhân dịp họp mặt long trọng
này, tôi muốn nhắc lại lời kêu gọi mà tôi đã đưa ra trong dịp cầu nguyện Kinh
Truyền Tin của ngày mùng 1 tháng 1 vừa qua, nhắm đến tất cả các nhóm vũ trang,
dù ở bất cứ loại nào: hãy từ bỏ con đường bạo lực và mở rộng con tim của mình
đón nhận niềm vui của hòa bình.
Những
hành động nghiêm trọng của bạo lực mà tôi đã có nhắc tới trước đây, cùng với
những đe dọa của nghèo đói, của thiên tai và của việc hủy hoại môi trường, đã
làm gia tăng con số những người phải di tản ra khỏi phần đất của họ. Đứng trước
một cuộc xuất hành như thế, tôi mời gọi các cấp chính quyền dân sự thực hiện
công việc của họ với sự công bằng, tình liên đới và với tầm nhìn xa. Ở đây,
cách riêng tôi muốn đề cập đến các Kitô hữu ở vùng Trung Đông. Bị tấn công bằng
nhiều phương cách, thậm chí ngay chính trong việc thực hiện tự do tôn giáo của
mình, họ đang phải lìa bỏ mảnh đất tổ tiên của họ, là nơi mà Giáo hội đã bén rễ
từ những thế kỷ đầu tiên. Để khích lệ họ và để họ cảm nghiệm được sự gần gũi
của những người anh chị em cùng niềm tin với họ, tôi đã triệu tập một Hội Đồng
Đặc Biệt của Thượng Hội Đồng Giám Mục Trung Đông, sẽ nhóm họp vào mùa Thu tới
đây.
Kính
thưa quý vị,
Đến
đây, tôi chỉ mới đề cập đến một vài khía cạnh của vấn đề môi trường. Tuy vậy,
duyên do của tình trạng này, điều mà bây giờ đã trở nên hiển nhiên đối với mọi
người, chính là vấn đề luân lý. Vấn đề này phải được đối diện trong khuôn khổ
của một chương trình giáo dục rộng khắp, nhắm đến việc thăng tiến một sự thay
đổi thực sự trong lối suy nghĩ và kiến tạo nên những lối sống mới. Cộng đồng
các tín hữu có thể và ước mong chia sẻ điều này. Để được như thế, vai trò công
cộng của cộng đồng ấy phải được nhìn nhận. Thật đáng buồn là trong nhiều quốc gia,
phần lớn là các nước Phương Tây, các cuộc gặp gỡ xoay quanh những chủ đề chính
trị và văn hóa cũng như là truyền thông, hiếm thấy có sự tôn trọng, đôi khi còn
là thù nghịch nếu không nói là khinh miệt, dành cho các tôn giáo, đặc biệt là
Kitô giáo. Nếu chủ nghĩa tương đối được xem như là một nhân tố thiết yếu của
nền dân chủ, thì rõ ràng người ta rơi vào nguy cơ chỉ xét những kế hoạch dài
hạn trong theo cách thế loại trừ và từ khước tầm quan trọng xã hội của tôn
giáo. Thế nhưng phương cách ấy tạo nên những xung đột và chia rẽ, phá hoại hòa
bình, gây tổn hại đến bầu sinh thái của con người, và do bởi thái độ từ khước,
sẽ dẫn đến một kết cục chết chóc. Do đó, cần khẩn cấp vạch ra một kết hoạch dài
hạn tích cực và cởi mở, đặt nền trên một sự tự lập chính đáng giữa trật tự thế
tục và trật tự tâm linh, là kế hoạch có thể thúc đẩy cách lành mạnh một sự hợp
tác và một tinh thần trách nhiệm được chia sẻ. Ở đây tôi nghĩ đến Châu Âu, vào
lúc này Hiệp Ước Lisbon đã bắt đầu phát huy hiệu quả, đã bước vào trong một tiến
trình hội nhất, là tiến trình mà Tòa Thánh sẽ tiếp tục theo dõi với một sự quan
tâm gần gũi. Nhận thấy với sự hài lòng rằng Hiệp Ước ấy đã giúp Khối Liên Hiệp
Châu Âu duy trì một cuộc đối thoại “cởi mở, thông suốt và bình thường” với Giáo
Hội (Art. 17), tôi bày tỏ niềm hy vọng rằng trong việc xây dựng tương lai của
mình, Châu Âu sẽ luôn nhớ đến suối nguồn của căn tính Kitô hữu của mình. Như
tôi đã nói trong chuyến viếng thăm của mình hồi tháng 9 năm ngoái tại Cộng Hòa
Czech, Châu Âu đóng một vai trò bất khả thay thế trong việc “đào tạo lương
tâm của mỗi thế hệ và thăng tiến một sự nhất trí căn bản về đạo đức là điều có
thể phục vụ cho tất cả những ai gọi lục địa này là ‘nhà’(Cuộc gặp gỡ với
chính quyền chính trị và dân sự và với ngoại giao đoàn, 26.09.2009).
Để
tiếp tục việc dòng suy tư, chúng ta nên nhớ rằng vấn đề về môi trường là điều
rất phức tạp: người ta có thể ví vấn đề ấy với một hình lăng trụ đa giác. Các
tạo vật khác biệt nhau nên có thể được bảo vệ hay bị de dọa theo những cách thế
khác nhau, như chúng ta biết từ kinh nghiệm thường ngày. Một cuộc tấn công vào
các tạo vật thế có thể bắt nguồn từ chính luật pháp và những chủ trương khác
nhau, là những điều nhân danh việc chống lại phân biệt đối xử, tất công vào nền
tảng sinh học của sự khác biệt giữa các giới tính. Chẳng hạn, tôi nghĩ đến một
số quốc gia của Châu Âu hoặc ở vùng Bắc và Nam Mỹ. Thánh Colomban đã nói rằng “Nếu
bạn tước đoạt tự do, bạn tước đoạt nhân phẩm”(Ep. 4 ad Attela, in S.
Columbani Opera, Dublin, 1957, p. 34). Dẫu vậy, tự do không thể là tuyệt
đối, bởi lẽ con người không phải là Thiên Chúa, nhưng con người là hình ảnh của
Thiên Chúa, là tạo vật của Thiên Chúa. Đối với con người, nẻo đường họ đi không
thể được hướng dẫn bởi sự thất thường nhất thời hay bởi sự ương bướng cố chấp,
nhưng đúng hơn phải phù hợp với cấu trúc đã được sắp đặt bởi Đấng Tạo Hóa.
Việc
bảo vệ môi trường cũng đưa đến nhiều thách đố khác, là những điều chỉ có thể
giải quyết được bởi một sự liên đới quốc tế. Tôi nghĩ đến những thiên tai trong
năm qua đã gây ra chết chóc, đau khổ và phá hủy tại Philippin, Việt
Thưa
quý vị,
Chỉ
trong một bài nói chuyện ngắn ngủi, thật khó có thể đề cập đến tất cả những
tình huống đáng ghi nhận. Để kết thúc cái nhìn tổng hợp thoáng qua này, tôi
muốn nhắc lại lời của Thánh Phaolô Tông Đồ, theo Ngài: “muôn loài thọ tạo
rên xiết trong cơn khốn quẫn” và “cả chúng ta cũng rên xiết trong lòng”(Rm
8, 20-23). Đã có quá nhiều đau khổ trên thế giới của chúng ta, và sự ích kỷ của
con người vẫn tiếp tục gây tổn hại đến tạo vật theo nhiều cách thế khác nhau.
Bởi lý do này, khát mong được cứu độ, là khát mong ảnh hưởng trên mọi loài thọ
tạo, hơn bao giờ hết, đang hiện diện mạnh mẽ trong những trái tim nhân loại,
những người có niềm tin cũng như không có niềm tin. Giáo hội chỉ rõ rằng câu
trả lời cho khát mong này chính là Đức Kitô “Trưởng Tử của mọi loài thọ tạo,
trong Người tất cả mọi vật được tạo thành, trên trời cũng như dưới đất”(Cl
1, 15-16). Nhìn lên Người, tôi kêu mời mọi người thành tâm thiện chí hãy làm
việc cách xác tín và quảng đại cho nhân phẩm và tự do của con người.
Ước
chi ánh sáng và sức mạnh của Đức Giêsu giúp chúng ta biết tôn trọng ‘môi trường
con người’, trong sự hiểu biết rằng như thế thì môi trường sinh thái tự nhiên
cũng được hưởng lợi, bởi lẽ tự nhiên là một quyển sách duy nhất và bất khả phân
chia. Theo cách này, chúng ta sẽ có thể xây dựng hòa bình, cho hôm nay và cho
các thế hệ tương lai. Tôi gởi đến tất cả mọi người lời cầu chúc một năm mới
hạnh phúc.
Benedetto
XVI
(Nguồn: Radio