Sứ Điệp Mùa Chay 2008 Của ĐTC Bênêđictô XVI *
“Chúa Kitô đã trở nên nghèo vì anh chị em ” (2 Cr 8,9).
Anh chị em thân mến!
1. Mỗi năm, Mùa Chay mang lại cho chúng ta một cơ hội theo ý Chúa Quan Phòng để
đào sâu ý nghĩa và giá trị cuộc sống Kitô của chúng ta và khích lệ chúng ta
khám phá lòng từ bi của Thiên Chúa, để đến lượt chúng ta trở nên từ bi hơn đối
với anh chị em mình. Trong Mùa Chay, Giáo Hội quan tâm đề nghị một số công tác
đặc biệt tháp tùng các tín hữu một cách cụ thể trong tiến trình canh tân nội
tâm, đó là cầu nguyện, chay tịnh và làm phúc bố thí . Năm nay, qua Sứ
điệp Mùa Chay như thói quen, tôi muốn dừng lại để suy tư về việc làm phúc như
một phương thức cụ thể để giúp đỡ những người đang gặp cảnh túng quẫn và đồng
thời, đó cũng là một việc thực hành khổ chế để giải thoát chúng ta khỏi sự
quyến luyến của cải trần thế. Hễ những quyến rũ của của cải vật chất càng mạnh,
thì quyết tâm của chúng ta càng phải rõ ràng để không coi chúng là thần tượng:
Chúa Giêsu đã minh bạch quả quyết: ”Các ngươi không thể làm tôi Thiên Chúa lẫn
tiền tài” (Lc 16,13). Làm phúc bố thí giúp chúng ta chiến thắng cám dỗ liên lỷ
ấy, dạy chúng ta đáp ứng những nhu cầu của tha nhân và chia sẻ với họ những gì
chúng ta có được nhờ lòng nhân từ của Chúa. Những cuộc lạc quyên đặc biệt để
giúp đỡ người nghèo tại nhiều nơi trên thế giới trong Mùa Chay nhắm đến mục
đích ấy. Như thế, cùng với sự thanh tẩy nội tâm, chúng ta có thêm một sự chỉ
hiệp thông Giáo Hội, như đã xảy ra trong Giáo Hội sơ khai. Thánh Phaolô đã nói
về điều ấy trong các Thư của ngài liên quan tới cuộc lạc quyên để giúp đỡ cộng
đoàn Jerusalem (Xc 2 Cr 8-9; Rm 15,25-27).
2. Theo giáo huấn của Tin Mừng, chúng ta không phải là sở hữu chủ nhưng là
những người quản lý các tài sản chúng ta có; vì thế, không được coi những của
cải vật chất chúng ta sở hữu như tài sản hoàn toàn thuộc về ta, nhưng như những
phương tiện qua đó Chúa kêu gọi mỗi người chúng ta trở thành dụng cụ của sự
quan phòng của Ngài đối với tha nhân. Như Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo
nhắc nhở, của cải vật chất có một giá trị xã hội, theo nguyên tắc các của cải
ấy là để mưu ích cho tất cả mọi người (Xc. số 2404).
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã minh bạch cảnh giác những người có của cải vật
chất nhưng chỉ sử dụng cho mình. Đứng trước bao nhiêu người thiếu thốn mọi sự
và đang chịu đói, những lời của thánh Gioan sau đây như một lời khiển trách
nặng nề: ”Nếu một người có của cải trần thế này thấy người anh em mình ở trong
tình cảnh túng quẫn mà khép kín tâm hồn mình lại, thì làm sao tình yêu của
Thiên Chúa ở trong kẻ ấy được?” (1 Ga 3,17). Những lời mời gọi chia sẻ ấy càng
vang dội hùng hồn tại những nước có đa số dân là tín hữu Kitô, vì trách nhiệm
của họ càng nặng nề đứng trước đông đảo những người đang chịu cảnh nghèo đói và
bị bỏ rơi. Cứu giúp những người ấy là một nghĩa vụ thuộc về đức công bằng trước
khi là một hành vi bác ái.
3. Tin Mừng làm nổi bật một đặc tính tiêu biểu của việc làm phúc bố thí theo
tinh thần Kitô giáo: hành động này phải kín đáo. Chúa Giêsu nói, ”Đừng để tay
trái của ngươi biết việc tay phải của người làm, để việc làm phúc của ngươi
được bí mật” (Mt 6,3-4). Trước đó Chúa đã nói rằng không được vênh vang vì các
việc lành của mình, để khỏi bị nguy cơ mất phần thưởng trên trời (Xc Mt 6,1-2).
Mối quan tâm của người môn đệ là làm sao để tất cả được thực hiện vì vinh danh
Thiên Chúa. Chúa Giêsu đã cảnh giác: ”Như thế ánh sáng của các con chiếu tỏa
rạng người trước mặt người đời, để họ thấy các việc lành của các con mà ngợi
khen Cha các Con ở trên trời” (Mt 5,16). Vì thế, tất cả phải được thực hiện vì
vinh danh Thiên Chúa chứ không phải để làm vinh danh chúng ta. Anh chị em thân
mến, ý thức này phải tháp tùng mọi hành vi trợ giúp tha nhân, tránh không để
cho nó biến thành một phương thế để làm cho mình được nổi bật. Nếu khi thực
hiện một hành vi tốt đẹp, chúng ta không nhắm mục tiêu làm vinh danh Thiên Chúa
và mưu ích đích thực cho anh chị em, nhưng chỉ nhắm cho mình được tư lợi hoặc
được hoan hô, thì chúng ta đặt mình ra khỏi nhãn giới của Tin Mừng. Trong xã
hội tân tiến với những hình ảnh, cần phải quan tâm canh chừng vì cám dỗ vừa nói
thường xảy ra. Làm phúc bố thí theo tinh thần Tin Mừng không phải chỉ là yêu
người: đúng hơn đó là một sự diễn tả đức bác ái một cách cụ thể, đây là một
nhân đức đối thần đòi phải có sự hoán cải nội tâm, trở về với tình yêu Thiên
Chúa và tha nhân, noi gương Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã hiến thân mình vì chúng ta
khi chịu chết trên thập giá. Làm sao không cảm tạ Thiên Chúa vì bao nhiêu người
đang quảng đại nâng đỡ tha nhân trong cảnh khó khăn với tinh thần vừa nói,
trong âm thầm, xa cách mọi ngọn đèn pha của xã hội truyền thông? Trao tặng của
cải của mình cho tha nhân chẳng ích lợi bao nhiêu, nếu tâm hồn trở nên kiêu
hãnh vì hành động ấy: Đó là lý do tại sao người biết Thiên Chúa nhìn trong bí
mật và tưởng thưởng trong âm thầm, nên không nên tìm kiếm sự nhìn nhận của loài
người đối với những công việc từ bi họ thực hiện.
4. Khi mời chúng ta cứu xét việc làm phúc bố thí với một cái nhìn sâu xa hơn,
vượt lên trên chiều kích hoàn toàn vật chất, Kinh Thánh dạy chúng ta rằng cho
đi thì vui hơn là nhận lãnh (Xc TĐCV 20,35). Khi chúng ta hành động với tình
yêu, chúng ta diễn tả sự thật của con người chúng ta: thực vậy chúng ta được
dựng nên không phải cho chính chúng ta, nhưng là cho Thiên Chúa và anh chị em
(Xc 2 Cr 5,15). Mỗi lần chúng ta chia sẻ của cải với tha nhân túng thiếu, vì
lòng yêu mến Chúa, chúng ta cảm nghiệm rằng sự sống sung mãn đến từ tình yêu,
và tất cả trở về cùng chúng ta như phúc lành, dưới hình thức an bình, mãn
nguyện nội tâm và vui mừng. Chúa Cha trên trời tưởng thưởng những việc làm phúc
bố thí của chúng ta bằng niềm vui của Ngài. Và hơn nữa, thánh Phêrô liệt kê sự
tha thứ tội lỗi vào số những hoa trái thiêng liêng của việc làm phúc bố thí.
Ngài viết: ”Đức bác ái che phủ được nhiều tội lỗi” (1 Pr 4,8). Như phụng vụ Mùa
Chay thường lập lại, Thiên Chúa ban những cơ hội tha thứ cho chúng ta là những
người tội lỗi. Sự kiện chia sẻ với người nghèo điều chúng ta sở hữu làm cho
chúng ta sẵn sàng đón nhận ơn tha thứ ấy. Trong lúc này, tôi nghĩ đến bao nhiêu
người cảm thấy gánh nặng sự ác họ đã làm, và chính vì thế, họ cảm thấy xa lìa
Thiên Chúa, sợ hãi và hầu như không có khả năng chạy đến cùng Chúa. Việc làm
phúc bố thí, khi giúp chúng ta đến gần tha nhân, nó cũng đưa chúng ta đến gần
Thiên Chúa và có thể trở thành phương thế đích thực để có sự hoán cải chân
chính và hòa giải với Chúa và anh chị em.
5. Việc làm phúc bố thí giáo dục về sự quảng đại của tình yêu. Thánh Giuseppe
Benedetto Cottolengo thường nhắn nhủ: ”Anh chị em đừng bao giờ đếm những đồng
tiền mà anh chị em cho đi, vì tôi luôn nói thế này: nếu khi làm phúc, tay trái
không được biết việc tay phải làm, thì cả tay phải cũng không được biết điều mà
chính nó làm” (Detti e pensieri, Edilibri, n.201). Về vấn đề này, một điều ý
nghĩa hơn bao giờ hết là giai thoại Tin Mừng về bà góa, trong tình cảnh lầm
than, đã bỏ vào hòm tiền của Đền thờ ”tất cả những gì bà có để sống” (Mc
12,44). Đồng tiền bé nhỏ và không đáng kể của bà trở thành một biểu tượng hùng
hồn: bà góa ấy dâng cho Thiên Chúa không phải những của dư thừa của bà, không
phải điều mà bà có, nhưng chính bản thân của bà.
Giai thoại cảm động này được lồng trong trình thuật những ngày liền trước cuộc
khổ nạn và cái chết của Chúa Giêsu, như thánh Phaolô đã nhận xét, Chúa đã trở
nên nghèo để làm cho chúng ta trở nên giàu có nhờ cái nghèo của Ngài” Xc 2 Cr
8,9); Ngài đã hiến trọn thân mình vì chúng ta. Mùa Chay, qua việc làm phúc bố
thí, cũng thúc đẩy chúng ta noi gương Chúa. Nơi trường của Ngài chúng ta có thể
học cách biến cuộc sống chúng ta thành một sự tận hiến hoàn toàn; noi gương
Chúa, chúng ta sẽ làm cho mình được sẵn sàng, không phải để cho đi những gì chúng
ta sở hữu, nhưng cho đi chính bản thân chúng ta. Toàn thể Tin Mừng chẳng được
tóm gọn thành giới răn yêu thương duy nhất đó sao? Vì thế, việc làm phúc bố thí
trong Mùa Chay trở thành một phương thế để đào sâu ơn gọi Kitô của chúng ta.
Khi hiến thân một cách nhưng không, Kitô hữu làm chứng rằng không phải của cải
vật chất đề ra những luật lệ của cuộc sống, nhưng là tình yêu. Vì thế, điều
mang lại giá trị cho việc làm phúc bố thí chính là tình yêu, tình yêu gợi lên
những hình thức khác nhau trong việc trao tặng, theo khả năng và hoàn cảnh của
mỗi người.
6. Anh chị em thân mến, Mùa Chay mời gọi chúng ta ”rèn luyện tinh thần”, kể cả
việc làm phúc bố thí, để tăng trưởng trong tình bác ái và nhìn nhận chính Chúa
Kitô ở nơi người nghèo. Trong sách Tông Đồ Công Vụ có thuật lại Tông Đồ Phêrô
đã trả lời người què, khi anh ta xin ngài làm phúc ở cửa Đền thờ, rằng: ”Vàng
bạc thì tôi không có, nhưng điều mà tôi có, tôi cho anh: nhân danh Chúa Giêsu
Kitô, thành Nazareth, anh hãy bước đi” (TĐCV 3,6). Khi làm phúc bố thí chúng ta
trao tặng một cái gì vật chất, dấu chỉ một món quà cao cả hơn mà chúng ta có
thể trao tặng tha nhân với việc rao giảng và chứng tá của Chúa Kitô, nơi danh
Ngài có sự sống chân thật. Vì thế mùa này có đặc tính là một cố gắng bản thân
và cộng đoàn gắn bó với Chúa Kitô để trở thành chứng nhân của tình yêu Chúa.
Xin Mẹ Maria, là Mẹ và là Nữ Tỳ trung tín của Chúa, giúp các tín hữu thực hiện
cuộc ”chiến đấu tinh thần” trong Mùa Chay, được võ trang bằng lời cầu nguyện,
chay tịnh và làm phúc bố thí, để tiến đến lễ Phục Sinh, được canh tân tinh
thần. Với ước nguyện đó, tôi vui lòng ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả mọi
người.
Vatican ngày 30 tháng 10 năm 2007
Bênêđictô XVI, Giáo Hoàng
G. Trần Đức Anh OP chuyển ý
Nguồn: Đài Vatican
http://www.oecumene.radiovaticana.org/vie/Articolo.asp?c=183179
* Sáng ngày 29-1-2008, ĐHY Paul Cordes,
Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh Cor Unum, Đồng Tâm, đã họp báo giới thiệu Sứ điệp
của ĐTC Biển Đức 16 nhân dịp Mùa Chay, bắt đầu từ ngày 6-2 đến 23-3-2008: