Toàn văn bài giảng của
Cha Cantalamessa ngày Thứ Sáu Tuần Thánh.
Cha Cantalamessa
thuyết giảng vào Thứ Sáu Tuần Thánh, ngày 19 tháng 4 năm 2019.
Thành
Vatican, ngày 10 tháng 4 năm 2020 / 11:23 sáng ( CNA ) .- Dưới đây là toàn
văn bài giảng Thứ Sáu Tuần Thánh của Cha Raniero Cantalamessa, OFM Cap, ngày 10 tháng 4 tại Đền thờ Thánh Phê-rô.
“Ta biết các kế hoạch Ta định làm cho các ngươi, kế hoạch thịnh vượng, chứ
không phải tai ương”.
Thánh
Grêgôriô Cả nói rằng Thánh Kinh “phát triển cùng với các độc giả của mình”, cum
legentibus crescit . [1] Thánh Kinh cho thấy những ý nghĩa
luôn luôn mới tùy theo những câu hỏi mà người ta có trong lòng khi đọc
nó. Và năm nay, chúng ta đã đọc đoạn miêu tả Cuộc Thương Khó với một câu hỏi
– đúng ra là một tiếng khóc - trong trái tim chúng ta. Nó đang được nêu lên trên
toàn thế giới. Chúng ta cần tìm kiếm câu trả lời mà Lời Chúa ban cho.
Bài
đọc Tin Mừng mà chúng ta vừa nghe là đoạn miêu tả tội ác xác thực lớn nhất đã
phạm phải trên trái đất. Chúng ta có thể nhìn nó từ hai góc độ khác nhau:
từ phía trước hoặc từ phía sau, nghĩa là, từ nguyên nhân của nó hoặc từ hiệu quả
của nó. Nếu chúng ta dừng lại ở những nguyên nhân lịch sử của cái chết của
Đức Kitô, chúng ta sẽ bối rối và mọi người sẽ bị cám dỗ nói, như Philatô đã nói,
“tôi vô tội về máu của người đàn ông này” (Mt 27:24). Thập giá được hiểu
rõ do hiệu quả của nó hơn là do nguyên nhân của nó. Và đâu là những hiệu quả
của cái chết của Đức Kitô? Được công chính hóa nhờ đức tin vào Ngài, được
hòa giải và lảm lành với Thiên Chúa, và được tràn đầy hy vọng được sống đời đời! (Rô-ma
53:1-5).
Nhưng
có một hiệu quả mà hoàn cảnh hiện nay có thể giúp chúng ta nắm bắt cụ thể. Thập
giá của Đức Kitô đã thay đổi ý nghĩa của nỗi đau và sự thống khổ của con người
- mọi thứ đau khổ, thể xác và tinh thần. Đó không còn là một hình phạt, một
lời nguyền rủa. Đau khổ đã được chuộc lại tận căn khi Con Thiên Chúa tự
mình nhận lấy nó. Đâu là bằng chứng chắc chắn nhất cho thấy thức uống ai
đó đưa cho bạn không bị bỏ độc? Đó là nếu người đó uống chung một chén trước
khi bạn uống. Đây là điều Thiên Chúa đã làm: trên Thập giá, trước toàn thế
giới, Ngài đã uống cạn chén đau khổ. Đây là cách Ngài cho chúng ta thấy nó
không bị bỏ độc, nhưng có một viên ngọc ở đáy chén thánh này.
Và
không chỉ nỗi đau của những người có đức tin, mà là nỗi đau của mỗi con người.
Ngài đã chết cho tất cả mọi người: “Phần tôi, một khi được giương cao lên khỏi mặt
đất”, Ngài nói, “tôi sẽ kéo mọi người lên với tôi”. (Ga 12:32).
Tất
cả mọi người, không phải chỉ một vài! Thánh Gioan Phaolô II đã viết từ giường
bệnh của mình sau khi bị mưu sát, “Đau khổ có nghĩa là trở nên đặc biệt nhạy cảm,
đặc biệt cởi mở với công trình của quyền năng cứu độ của Thiên Chúa, được ban tặng
cho nhân loại trong Đức Kitô. Nhờ thập giá Đức Kitô, đau khổ cũng trở thành một
loại “bí tích phổ quát cứu độ” cho loài người theo cách thế riêng mình.
-
Ánh
sáng nào lảm sáng tỏ hoàn cảnh kịch tính mà thế giới đang trải qua lúc này? Ở
đây cũng vậy chúng ta cần nhìn vào các hiệu quả hơn là các nguyên nhân - không
chỉ những tác động tiêu cực mà chúng ta nghe thấy hàng ngày trong các báo cáo
đau lòng mà còn cả những tác động tích cực mà chỉ quan sát cẩn thận hơn mới có
thể giúp chúng ta nắm bắt.
Đại
dịch coronavirus đã bất ngờ đưa chúng ta ra khỏi mối nguy hiểm lớn nhất mà cá
nhân và nhân loại dễ mắc phải: ảo tưởng về sự toàn năng. Một giáo sĩ Do
Thái đã viết rằng chúng ta có cơ hội để cử hành một cuộc xuất hành vượt qua rất
đặc biệt trong năm nay, cuộc xuất hành “khỏi chốn lưu đày của ý thức”
[3]. Chỉ cần một yếu tố nhỏ nhất và vô hình nhất của tự nhiên, một con virus,
đủ để nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta là phàm nhân, rằng sức mạnh và công nghệ
quân sự không đủ để cứu chúng ta. Như một thánh vịnh nói, “Dù sống trong
danh vọng, con người cũng không hiểu biết gì; thật nó chẳng khác chi con vật một
ngày kia phải chết” (Thánh vịnh 49:21). Điều đó đúng biết bao!
Trong
khi đang vẽ những bức bích họa trong Nhà thờ Thánh Phao-lô ở London, họa sĩ
James Thornhill đã quá phấn khích về một điểm trong bức bích họa của ông đến nỗi
ông lùi lại để nhìn rõ hơn và không ý thức mình sắp rơi khỏi mép giàn
giáo. Một trợ lý kinh hoàng nhận ra rằng hét lên với ông sẽ chỉ đẩy nhanh
thảm họa. Không suy nghĩ thêm, anh ta nhúng một cây cọ vào sơn và ném nó
vào giữa bức bích họa. Người họa sĩ bậc thầy, thất kinh, nhẩy lên phía trước. Công
trình của ông bị hư hại, nhưng ông đã được cứu.
Đôi
khi Thiên Chúa cũng làm điều này với chúng ta: Ngài phá vỡ các dự án và sự điềm
nhiên của chúng ta để cứu chúng ta khỏi vực thẳm mà chúng ta không thấy. Nhưng
chúng ta cần cẩn thận để không bị lừa dối. Thiên Chúa không phải là người
ném cây cọ vào bức bích họa lấp lánh của xã hội công nghệ chúng ta. Thiên
Chúa là đồng minh của chúng ta, không phải là đồng minh của virus! Chính
Ngài nói trong Kinh thánh, “Ta biết các kế hoạch Ta định làm cho các ngươi, kế
hoạch thịnh vượng, chứ không phải tai ương” (Giê-rê-mi 29:11). Nếu những
tai họa này là sự trừng phạt của Thiên Chúa, sẽ không giải thích được tại sao
chúng tấn công người tốt kẻ xấu như nhau, và tại sao người nghèo thường phải mang
hậu quả tồi tệ nhất. Họ có phải là người có tội nhiều hơn người khác không?
Không! Đấng
đã khóc trước cái chết của Lazarô ngày nọ hôm nay cũng khóc trước tai họa giáng
xuống nhân loại. Phải, Thiên Chúa "đau khổ", như mọi người cha
và như mọi người mẹ. Một ngày nào đó khi chúng ta phát hiện ra điều này,
chúng ta sẽ xấu hổ về tất cả những gì chúng ta cáo buộc Ngài trong đời. Thiên
Chúa dự phần vào nỗi đau của chúng ta để vượt qua nó. "Bởi vì vô cùng
tốt lành” - Thánh Augustinô đã viết – “Thiên Chúa không cho phép bất cứ điều ác
nào trong công trình của mình, trừ khi Ngài có thể làm ra điều tốt từ điều ác bằng
sự toàn năng và sự nhân lành của Ngài. [4]
Phải
chăng Thiên Chúa Cha mong muốn Con mình phải chết để rút ra điều tốt đẹp? Không
phải thế, đơn giản Ngài cho phép tự do của con người làm theo ý mình, tuy
nhiên, biến nó thành phục vụ cho mục đích của riêng Ngài chứ không phải của con
người. Đây cũng là trường hợp các thảm họa tự nhiên như động đất và dịch bệnh. Ngài
không gây ra chúng. Ngài cũng cho thiên nhiên một loại tự do, tất nhiên
khác về chất lượng so với tự do của con người, nhưng vẫn là một dạng tự do – tự
do tiến hóa theo quy luật phát triển của chính nó. Ngài không tạo ra một
thế giới như một chiếc đồng hồ được lập trình mà tất cả các chuyển động của nó đều
có thể dự đoán. Đó là điều mà một số người gọi là ngẫu nhiên, nhưng thay
vào đó Kinh thánh gọi đó là “sự khôn ngoan của Thiên Chúa”.
Hoa
trái tích cực khác của cuộc khủng hoảng sức khỏe hiện nay là tình đoàn kết. Trong
ký ức con người, có khi nào người dân của tất cả các quốc gia cảm thấy đoàn kết,
bình đẳng, ít xung đột hơn so với thời khắc đau đớn này không? Chưa bao giờ
chúng ta cảm nghiệm nhiều như bây giờ sự thật trong lời nói của một nhà thơ vĩ
đại người Ý: “Hòa bình, hỡi các bạn, các dân tộc! Trái đất kiệt quệ, huyền
bí quá sâu thẳm”. [5] Chúng ta không dựng lên các bức tường nữa. Virus
không biết có biên giới. Trong chốc lát, nó phá vỡ mọi rào cản và sự phân
biệt chủng tộc, quốc gia, tôn giáo, giàu nghèo và quyền lực. Chúng ta
không nên trở lại thời gian trước đây khi thời khắc này qua đi. Như Đức
Thánh Cha đã khuyên chúng ta, chúng ta không nên lãng phí cơ hội
này. Chúng ta đừng để cho quá nhiều đau đớn, quá nhiều cái chết và quá nhiều
sự dấn thân anh hùng của các nhân viên y tế trở nên vô ích. Nếu quay trở lại đường lối cũ thì đó sẽ là “sự thoái hư”, chúng
ta nên sợ nó nhất.
“Họ
sẽ đúc gươm đao thành cuốc thành cày, rèn giáo mác nên liềm nên hái. Dân này nước
nọ sẽ không còn vung kiếm đánh nhau, và thiên hạ thôi học nghề chinh chiến”.
(Isaia 2: 4)
Đây
là lúc thực hiện một chút gì đó trong lời tiên tri Isaia mà nhân loại từ lâu đã
chờ đợi sự hoàn thành ấy. Chúng ta hãy nói: “ Đủ rồi!” với cuộc đua vũ
trang bi thảm. Hãy nói điều đó với tất cả khả năng của các bạn, các bạn là
những người trẻ tuổi, bởi vì điều đó vượt quá số phận các bạn, một số phận đang
bị nguy hiểm. Chúng ta hãy dành lại những nguồn lực không giới hạn để
trang bị vũ khí cho các mục tiêu mà giờ đây chúng ta nhận ra là cần thiết và cấp
bách nhất: sức khỏe, vệ sinh, lương thực, cuộc chiến chống nghèo đói, quản lý
sáng tạo. Chúng ta hãy để lại cho thế hệ tiếp theo một thế giới nghèo hơn
về hàng hóa và tiền bạc, nếu cần, nhưng giàu hơn về nhân tính.
-
Lời
Chúa nói với chúng ta rằng điều đầu tiên chúng ta nên làm vào những lúc như thế
này là kêu lên với Chúa. Chính Ngài là Đấng đặt lên môi miệng mọi người những
lời kêu lên với Ngài, đôi khi là những lời cay nghiệt và gần như là lời buộc tội:
“Xin hãy thức dậy, sao còn ngủ nữa, lạy Chúa tôi? Xin hãy tỉnh dậy, xin chớ từ
rẫy đến cùng! Nhân sao Người lại lánh mặt? Mà lãng quên chúng tôi khốn cùng đày
đọa! Này mạng chúng tôi đã gieo mình xuống bụi, và bụng lê sát đất? Hãy đứng
lên hộ vực chúng tôi, và chuộc lấy chúng tôi vì lòng thương xót của Người” (Tv
44, 24, 27). “Thầy ơi, chúng ta
chết đến nơi rồi, Thầy chẳng lo gì sao ?” (Mc 4:38).
Phải
chăng Thiên Chúa muốn được kêu cầu thì Ngài mới ban ơn? Phải chăng lời cầu
nguyện của chúng ta có thể làm cho Thiên Chúa thay đổi kế hoạch của Ngài? Thánh
Mát-thêu giải thích: không phải thế, nhưng có những điều Thiên Chúa quyết định
ban cho chúng ta như hoa trái của cả ân sủng của Ngài lẫn lời cầu nguyện của
chúng ta, như thể Ngài chia sẻ cho các tạo vật của mình sự nhận lời ban ơn của
Ngài. [6] Thiên Chúa là người thúc giục chúng ta làm điều đó: “Hãy tìm thì
sẽ thấy”, Đức Giê-su nói, “Hãy gõ thì sẽ mở cho” (Mt 7: 7).
Khi
dân Israel bị rắn độc cắn trong sa mạc, Thiên Chúa truyền lệnh cho Môi-se treo
một con rắn đồng lên cột, và bất cứ ai nhìn vào nó sẽ không phải chết. Đức Giêsu
đã dành riêng biểu tượng này cho chính mình khi nói với Ni-cô-đê-mô:, “Như ông Mô-sê đã giương cao con rắn trong sa
mạc, Con Người cũng sẽ phải được giương cao như vậy, để ai tin vào Người
thì được sống muôn đời” (Ga 3:14 -15). Cả chúng ta nữa, tại thời điểm
này, bị một con rắn độc vô hình cắn phải. Chúng ta hãy nhìn vào Đấng “được giương cao lên” cho chúng ta
trên Thập giá. Chúng ta hãy tôn thờ Ngài với tư cách chính chúng ta và thay
mặt cho cả loài người. Người nào tin tưởng nhìn vào Ngài sẽ không phải chết. Và
nếu người đó chết, cũng sẽ đi vào cuộc sống vĩnh cửu.
"Sau
ba ngày ta sẽ sống lại", Đức Giêsu đã báo trước (Mt 9:31). Chúng ta
cũng vậy, sau những ngày nảy, hy vọng sẽ ngắn thôi, sẽ trỗi dậy và ra khỏi những
ngôi mộ, là ngôi nhà của chúng ta đã ra như thế. Tuy nhiên, không phải để
trở về cuộc sống trước đó như La-da-rô, nhưng là một đời sống mới, như Đức
Giêsu. Một đời sống huynh đệ hơn, nhân bản hơn, Kitô giáo hơn!
Ghi chú:
[1] Moralia in Job, XX, 1.
[2]
Gioan Phaolô II, Salvifici doloris [Về ý nghĩa đau khổ con người], n. 23.
[3]
https://blogs.timesofisrael.com/coronavirus-a-spiritual-message-from-brooklyn
(Yaakov Yitzhak Biderman).
[4]
Xem Thánh Augustinô, Enchiridion 11, 3; PL 40, 236.
[5]
Giovanni Pascoli, “I due fanciulli” [“Hai người con”].
[6]
Xem Thánh Thomas Aquinô, Tổng luận thần học, II-IIae, q. 83, a. 2
Nguồn: CAN
Chuyển ngữ: Phạm Văn Trung