Gia Đình Trong Các Văn Kiện Của Giáo Hội
(dongten.net)
Qua
hàng thế kỷ, Giáo Hội vẫn giữ được giáo huấn nhất quán của mình về hôn nhân và
gia đình. Một trong những diễn tả cao nhất của giáo huấn này đã được Công
Đồng Vatican II nói đến trong Hiến Chế Mục Vụ Gaudium et Spes (“Vui mừng và Hi
vọng”). Văn kiện này dành cả một chương cổ võ thăng tiến phẩm
giá hôn nhân và gia đình (cf. GS, 47 – 52). Văn kiện
này xác định hôn nhân như một cộng đoàn sự sống và tình yêu (cf. GS, 48), đặt
tình yêu nơi trọng tâm của gia đình và đồng thời diễn tả chân lý tình yêu này
chống lại mọi hình thức giản lược khác nhau, vốn đang tồn tại trong nền văn hóa
đương đại. “Tình yêu đích thực
giữa vợ và chồng” (GS, 49) ngụ ý đến việc trao ban chính mình, bao gồm và hội
nhất các phương diện tình cảm và tính dục theo kế
hoạch của Thiên Chúa (cf. GS, 48-49). Vì thế, số 48 Hiến Chế Mục VụGaudium et Spes nhấn mạnh đến việc các
đôi vợ chồng đặt nền tảng trên Đức Kitô. Đức Chúa Kitô “đi
vào đời sống của các Kitô hữu lập gia đình qua Bí tích Hôn Nhân” và ở lại với
họ. Khi Nhập Thể, Ngài đã mang lấy tình yêu con người, tinh lọc và hoàn
thiện nó. Nhờ Thánh Thần, Ngài ban cho tân lang và tân
nương ơn sống tình yêu lứa đôi và làm cho tình yêu ấy thấm vào từng phần trong
đời sống tin cậy mến của họ. Theo đó, có thể nói là tân lang và tân nương được
thánh hóa và nhờ ân sủng của Ngài, họ dựng xây Nhiệm Thể Đức Kitô và trở thành
một Giáo Hội tại gia (cf. LG, 11), khiến Giáo Hội có thể nhìn vào gia đình Kitô
giáo, mà hiểu được mầu nhiệm của mình một cách đầy đủ, vì gia đình Kitô giáo
diễn tả được Giáo Hội một cách thiết thực.
Thể theo
tinh thần của Vatican II, Huấn Quyền Giáo Hoàng đã tiếp tục tinh lọc học thuyết
về hôn nhân và gia đình. Cách đặc biệt, Đức Phaolô VI, trong Thông ĐiệpHumanae Vitae, đã nói đến mối dây gần gũi giữa
tình yêu hôn nhân và việc lưu truyền sự sống. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II
đã dành sự chú ý đặc biệt đến gia đình trong những bài giáo lý của mình về tình
yêu con người, trong Thư Gửi Các Gia Đình (Gratissimam sane) và, đặc biệt,
trong Tông Huấn Familiaris Consortio. Trong những văn kiện này, Đức Giáo Hoàng đã
gọi gia đình là “con đường của Giáo Hội”; ngài đưa ra một cái
nhìn tổng thể về ơn gọi tình yêu của người nam và người nữ và đề xuất những
hướng dẫn cơ bản cho việc chăm sóc mục vụ gia đình và cho sự hiện diện của gia
đình trong xã hội. Khi bàn cụ thể về “tình yêu hôn nhân” (cf.
FC, 13), ngài diễn tả cách thức đôi vợ chồng đón nhận ơn sủng của Thánh Thần
Đức Kitô và sống ơn gọi của mình để nên thánh, qua tình yêu họ dành cho nhau.
Đức Giáo Hoàng Biển Đức
16, trong Thông Điệp Deus Caritas Est của mình, một lần nữa
nói về đề tài chân lý tình yêu giữa người nam và người nữ, vốn chỉ có thể được
hiểu cách trọn vẹn dưới ánh sáng của tình yêu Đức Kitô Chịu Đóng Đinh(cf. DCE, 2). Đức Giáo
Hoàng nhấn mạnh rằng “hôn nhân, vốn đặt nền trên một tình yêu có tính cách
riêng biệt và chung quyết, trở thành biểu tượng cho
tương quan giữa Thiên Chúa và Dân Người và ngược lại. Cách thức Thiên Chúa yêu
thương trở thành thước đo cho tình yêu con người” (DCE, 11). Hơn nữa, trong
Thông Điệp Caritas in Veritate, Ngài nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tình
yêu như là nguyên lý sự sống trong xã hội (cf. CV, 44), nơi đó con người học
được cách trải nghiệm những ích lợi chung.
Đức Giáo Hoàng
Phanxicô, trong Thông Điệp Lumen Fidei, khi bàn về sự liên
kết giữa gia đình và đức tin, đã viết: “Gặp gỡ Đức Kitô, để
cho mình (người trẻ) được tình yêu của Ngài chiếm giữ và hướng dẫn, sẽ mở ra
rộng hơn chân trời hiện hữu, trao cho nó một niềm hy vọng chắc chắn chẳng bao
giờ mất đi. Đức Tin không phải là nơi trú ẩn cho những kẻ nhát đảm, nhưng là
cái gì đó gia tăng sức mạnh cho cuộc sống của chúng ta. Nó
giúp chúng ta ý thức về một lời mời gọi cao quí, lời mời gọi của tình yêu.
Nó đảm bảo với chúng ta rằng tình yêu này đáng tin tưởng và đáng ôm ấp, vì nó
được đặt nền trên sự trung tín của Thiên Chúa, vốn mạnh mẽ hơn bất cứ yếu đuối
nào của chúng ta” (LF, 53)
(Thượng Hội Đồng Giám
Mục Thế Giới, The Pastoral Challenges of the Family in the Context of
Evangelization (Instrumentum Laboris), Bản dịch Việt ngữ của Lê Hoàng Nam, SJ, số
4-7)
Cầu nguyện
Lạy Chúa, xin Chúa tiếp
tục thánh hóa và nâng đỡ đời sống gia đình của chúng con, giúp chúng con biết
lắng nghe và thực hành những lời dạy khôn ngoan của Giáo Hội, giúp các gia đình
chúng con có thể hiểu và sống ơn gọi của mình cách xứng hợp theo đúng tinh thần
người Công Giáo. Amen.
Câu hỏi phản tỉnh
Gia
đình tôi và bản thân tôi có lắng nghe và thực hành lời dạy của Giáo Hội về hôn
nhân Công Giáo?
Tôi tìm được sự nâng đỡ
nào từ giáo huấn của Giáo Hội, đặc biệt khi gia đình tôi gặp những khó khăn
trong đời sống, giữa vợ chồng với nhau hoặc/và giữa cha mẹ với con cái?
(Truyền thông Dòng Tên)