SỨ
ĐIỆP CỦA ĐỨC GIÊSU
LOAN
BÁO TIN MỪNG :
BÀI GIẢNG TRÊN NÚI :
TÁM MỐI PHÚC
(bài
2)
3. Phúc thay ai hiền lành
Hiền lành là từ bỏ mọi quyền lợi riêng. Và nếu liên hệ tới cá nhân mình
mà thôi, thì đó là bất bạo động.
Nhưng chúng ta không giống như một lễ sinh. Trong một số trường hợp,
dường như không còn giải pháp nào khác hơn là phải bạo động, để chống lại bất
công. Sự bất công này không chỉ thể hiện trong những hành vi lẻ tẻ, mà còn có
những tình trạng lâu ngày nhiều tháng. Đức Phaolô VI đã nói điều đó ở một đoạn
vắn trong Thông điệp “Phát triển các dân tộc”, số 31. Đó là những đường lối cai
trị bạo ngược hiển nhiên và kéo dài, vi phạm những quyền lợi cơ bản của con
người, gây thiệt hại nặng nề cho công ích.
Còn nếu chỉ riêng mình liên hệ đến vụ việc thì hiền lành là bất bạo
động, là giơ má bên này cho kẻ vả má
bên kia (x.Mt 5,39). Tuy vậy, cách hành xử này cũng có nguy cơ bị coi là quá dễ
dãi hay nhu nhược. Phải suy nghĩ về điều này. Chúng ta không được quyền nại tới
Tin mừng để nói hay làm những điều ngu ngốc.
Nói chung, phải vừa hiền lành vừa mạnh mẽ và bình tĩnh. Lắng nghe ý
kiến của người khác. Cố gắng hiểu họ dù ta không đồng tình. Bác ái cao cả nhất
là bác ái của trí khôn.
Hiền lành cũng là thích nghi với hoàn cảnh, với những đòi hỏi cụ thể
của lịch sử. Không tỏ ra nóng vội, khó chịu trước điều xẩy đến bất ngờ, và điều
bất ngờ này thì có luôn trong đời. Sự hiền lành cho phép ta từng ngày tìm ra
cách đáp ứng với biến cố. Muốn vậy, phải học lấy tinh thần của Đức Kitô.
4. Phúc thay ai sầu khổ
Đây là sự sầu khổ hay “nỗi ưu phiền theo ý Thiên Chúa”, như lời Phaolô
nói trong thư 2Cr 7,10.
Chúng ta không ảo tưởng về một cuộc đời chỉ toàn mầu hồng. Ngay cả về
tình yêu, cũng không có tình yêu hoàn toàn hạnh phúc. Nói về nhạc của Schubert,
tác giả Julien Green viết: “Nơi Schubert, sự chết đã nằm sẵn trong khiêu vũ”.
Nhạc Schubert liên tục khiêu vũ, nhưng giữa những nhảy múa, người ta luôn
thoáng thấy dáng dấp của sự chết.
Phúc thay những ai, qua kinh nghiệm, biết rằng cuộc đời không thể làm
con người thoả mãn hoàn toàn. Phúc thay những ai biết vượt qua những hy vọng
mong manh trong đời sống để có lòng trông cậy đích thực. Khi mọi sự tiêu tan
nơi Israel, cả hàng tư tế quý tộc lẫn vương quyền, đền thờ, phụng tự đều không
còn, thì đó là lúc ngôn sứ Giêrêmia giúp cho dân hiểu rằng không có gì hơn là
Thiên Chúa, và Thiên Chúa là tất cả. Đó là những giọt nước mắt muốn nói đến ở đây.
Vấn đề là phải cậy trông, một sự cậy trông chân thực.
5. Phúc thay ai khát khao nên người công
chính
Cách duy nhất trở nên người công chính là khát khao sự công chính.
Chúng ta hiểu rằng sự công chính hôm nay chỉ là khởi điểm cho sự công
chính ngày mai. Cũng cần nói thêm: sự công chính không thuộc thế gian này. Tuy
vậy, đừng suy nghĩ như những người bảo thủ. Cho rằng ở trần gian không có sự
công chính, những người này chủ trương không nên tranh đấu cho sự công chính.
Theo họ, tội tổ tông đã gây ra tình trạng như thế, nên cứ để mặc nó, cứ khoanh
tay ngồi nhìn, có sao sống vậy.
Theo một nghĩa nào đó, đúng là sự công chính không có trong thế gian
này, vì mọi tình huống công chính chỉ là khởi điểm để đi tới công chính. Nhưng
cũng chính vì vậy mà Giáo Hội thực hiện nhiệm vụ phê phán mọi nền văn minh, bất
kể là văn minh nào, vì không có văn minh nào đồng hoá với Nước Thiên Chúa. Và
cũng vì vậy, người ta luôn phải khát khao sự công chính.
6. Phúc thay ai xót thương người
Người thương xót là người đau lòng về nỗi khổ của người khác.
Đây là điểm chúng ta cần tự vấn. Phải chăng lòng ta chai lỳ trước nỗi
khổ của người khác, giống như các đô tuỳ, quen việc khiêng và chôn xác người
chết, nên ít còn xúc động trước nỗi đau buồn của thân nhân người chết.
Người thương xót ưu tiên quan tâm đến những ai bé mọn, những bệnh nhân,
những người bị người khác nhục mạ hay bạo hành. Chúng ta có đau lòng khi thấy
người khác bị đối xử bất công không ?
Người thương xót là người cố gắng tìm cách giải thoát những ai lâm cảnh
nô lệ dưới bất cứ hình thức nào. Trong xã hội hôm nay, có rất nhiều hình thức
nô lệ. Hơn nữa, giúp cho người khác được giải thoát cũng chính là giúp cho mình
được giải thoát. Ta sẽ không bao giờ trở thành người tự do nếu không nỗ lực
giúp cho các anh chị em ta được tự do.
7. Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch
Suy nghĩ về Bài giảng trên núi, D. Bonhoeffer đã viết như sau: “Ai có
tâm hồn trong sạch? Đó là người không làm nhơ bẩn tâm hồn mình bằng điều ác
mình phạm hoặc điều thiện mình làm”. Lời nói thật hay. Hãy để ý đến vế sau:
không làm nhơ bẩn tâm hồn mình ngay cả bằng điều thiện mình làm. Đừng tự phụ về
những việc lành mình làm cho người khác.
Tâm hồn trong sạch là tâm hồn đơn sơ, như tâm hồn của Thiên Chúa. Tâm
hồn trong sạch không thấy mình làm điều tốt cho người khác, giống như một phụ
nữ thật sự đẹp không biết rằng mình đẹp. Tâm hồn đơn sơ không có vết nhăn, vì
đơn sơ, theo nguyên ngữ la tinh simplex, là không có nếp gấp. Ngược lại, duplex
có nghĩa là gấp đôi, tức là có nếp. Và complex là nhiều nếp gấp, nên phức tạp.
Thiên Chúa là đơn, tức ngược lại với “đúp”. Cuộc đời đúp là cuộc đời
mang mặt nạ. Mặt nạ làm cho người ta có hai bộ mặt. Nó là bộ mặt mang thêm,
dính vào da thịt, che giấu bộ mặt thật, thậm chí có khi tác hại nặng nề đến bộ
mặt thật.
Thư Giacôbê viết: “Người soi gương thấy khuôn mặt tự nhiên của mình”
(Gc 1,23). Đó là bộ mặt tự nhiên, đã được Thiên Chúa ban cho, chứ không phải bộ
mặt giả tạo. Thiên Chúa yêu bộ mặt nghèo khó của ta. Mang thêm bộ mặt khác là
giả trá.
Cha H. de Lubac nói: “Người có tâm hồn trong sạch thì có được hai phúc,
vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa và, qua họ, người ta sẽ nhìn thấy Thiên
Chúa”.
8. Phúc cho ai xây dựng hoà bình
Đây là người thực sự kiến tạo sự bình an. Phải đấu tranh nhiều cho công
cuộc này, ngay cả trong đời sống gia đình.
Tiên vàn phải là người sống bình an để có thể đem bình an đến cho người
khác. Phải chăng tôi thích chịu khổ hơn là làm cho người khác phải khổ? Phương
châm là đừng bao giờ làm cho ai phải khổ. Nếu vạn bất đắc dĩ có làm cho người
khác đau khổ, thì phải có lý do mạnh hơn: làm thế là vì bác ái. Quả thực, có
những trường hợp phải làm cho người mình yêu thương đau khổ vì ích lợi của
người đó.
Nói chung, việc xây dựng hoà bình góp phần làm cho người khác được hạnh
phúc. Phải nói được như thánh Phanxicô Salê: “Tôi muốn là một thương gia bán
hạnh phúc và cửa tiệm của tôi luôn đầy ắp khách hàng”.
9. Phúc thay ai bị bách hại vì sống công
chính
Kierkegaard nói: “Nếu bạn muốn tuyệt đối mất mọi sự để được điều tốt,
bạn sẽ bị bách hại, nhất thiết bị bách hại. Không có giải pháp thay thế nào
khác”. Đúng vậy. Một kitô giáo không đụng chạm ai ít có cơ may trở thành một
tôn giáo chính thực.
Nguy cơ bách hại hàm chứa trong mọi hình thức chống lại sự bất công.
Người ta không bao giờ có thể phản đối bất cứ điều gì mà chính mình lại không
bị phản đối.
Vậy phải sẵn sàng chấp nhận bị bách hại. Trong lịch sử đã từng có những
cuộc bách hại đẫm máu. Không liên minh với chính quyền hiện hữu, chắc chắn Giáo
Hội sẽ bị chính quyền làm khó dễ.
Lm. Micae Trần Đình Quảng