BÀI THỨ 330
TÌNH BẠN
HIỆP THÔNG CỦA CHÚA GIÊSU
CHUẨN BỊ HÔM TRƯỚC
Tình bạn kết hợp giữa hai con
tim chia vui sẻ buồn, nhu cầu ban phát cho người yêu cái mình có, ôi còn tình yêu
nào tốt đẹp hơn nơi loài người! Tình bạn này có thể có giữa Thiên Chúa và chúng
ta không? Dù nhiều khó khăn trở ngại, nhưng cũng có những sự kiện cao trọng đem
lại cho chúng ta mối hy vọng. Ôi, lý tưởng biết bao, những hậu quả vừa thoáng
thấy thật cao trọng quá chừng!
Tôi biết chắc chắn một điều là Thiên
Chúa yêu thương tôi và tôi yêu mến Ngài. Đó đã thật là tình bạn chưa? Từ xưa tới
nay chưa bao giờ tôi nghĩ tới điều ấy cả. Ngày mai tôi sẽ suy niệm về vấn đề này.
Khi học hỏi vấn đề, không biết tôi có thấy được những điều kỳ lạ không hay lại
chỉ toàn gặp nỗi thất vọng cay đắng. Nghĩ tới đó, tôi run sợ, tôi thấy những sự
trọng đại khiến tôi không dám tin rằng mình sẽ được, nhất là sợ vì cảm thấy
mình không xứng đáng. Thực vậy, mỗi điều kỳ lạ đó như nói với tôi rằng: bạn hãy
sống thánh thiện hơn nữa đi! Bạn phải như vậy, và bất chợt tôi nghĩ rằng: tại
sao những chân lý đầy yêu sách này không cứ ở trong bóng tối để tôi đừng biết tới
có hơn không? Như vậy dù tôi có sống cuộc sống tầm thường cũng chẳng ân hận gì.
Nhưng không, tôi muốn hối hận để bắt đầu cuộc sống. Tôi muốn lớn lên để tôn
vinh Thiên Chúa. Tôi muốn vươn cao để vào sâu trong tình yêu thân mật với Ngài
hơn nữa.
NGUYỆN NGẮM
MỐI TÌNH ĐẶC BIỆT
Có thể có một tình bạn đúng nghĩa
giữa Thiên Chúa và loài người không? Trước hết chúng ta không do dự gì mà không
khẳng định điều đó, vì nhiều nơi trong Thánh Kinh đã minh xác: ‘Hãy tìm cách kết bạn với Thiên Chúa’ hay
‘ hãy sống và chết trong tình bạn của Thiên
Chúa’ và còn bao câu tương tự như thế nữa.
Nhưng từ ngữ ‘tình bạn’ ở đây chắc là mang ý nghĩa đặc biệt, hay chỉ muốn nói đến
tình cảm và tình yêu? Có thể là như thế nhưng tại sao phải phân biệt thành hai
từ ngữ trong khi chúng đồng nghĩa với nhau. Thực ra hai từ ngữ đó có vẻ đồng
nghĩa, và ngôn ngữ bình dân thường dùng lẫn lộn với nhau. Tình cảm có thể đứng đơn
phương, trong khi tình bạn cần tới tình cảm song phương mới hình thành được. Loại
tình cảm này có thể phát sinh giữa Thiên Chúa và loài người. Đây là điểm chúng
ta sắp suy niệm.
a. Mọi tình bạn
không nhất thiết đòi bình đẳng hoàn toàn giữa đôi bên, nhưng chỉ đòi hỏi ở một
vài điểm nào đó thôi. Tạo vật được dựng nên từ hư vô không thể bình đẳng với hữu
thể vô cùng được.
b. Tình bạn
giả thiết việc trao đổi tặng vật. Nhưng loài người chúng ta chẳng có của gì riêng
để trao tặng cả! Mọi sự có được đều là nhận của Thiên Chúa: bản thể mình, sự sống,
tâm tư, tình cảm. Chính Ngài là tác giả vô hình và chính yếu của mọi hành động
chúng ta trong phạm vi tinh thần cũng như thể lý. Quả thực là như vậy, nhưng với
một đặc ân riêng biệt, Ngài phú bẩm cho chúng ta một năng lực vừa huyền nhiệm vừa
phong phú đó là tự do. Thế nên qua năng lực bẩm sinh này tôi có thể dâng lên
Thiên Chúa tất cả những gì Ngài đã ban cho tôi: Ngài đặt vào tay tôi tất cả để
tôi có thể lại dâng lên Ngài.
Chúng ta khó
mà đánh giá trị đúng mức một quyền lực hình như đôi khi muốn lạm dụng cả quyền
Thiên Chúa. Thực vậy, Thiên Chúa dành cho ta mọi quyền để phát khởi tất cả những
gì là tích cực trong các hành vi tinh thần và thể lý của chúng ta. Vậy việc chúng
ta tự ý định đoạt làm hay không, lại chẳng phải là một hành vi tích cực sao? Dĩ
nhiên cho tới lúc cuối, ý chí luôn nhận nghị lực nơi Thiên Chúa để hành động,
nhưng một khi đã chiếm được nghị lực này thì ý chí tự do sử dụng. Vậy rốt cục tự
do của chúng ta vẫn có quyền tối hậu.
Trước mầu nhiệm
này, chúng ta đừng đi vào chi tiết quá, cũng đừng lấy làm ngạc nhiên. Chúng ta
cũng thấy tương tự như vậy khi nói về tự do cũng như các hồng ân Thiên Chúa. Các
hồng ân ấy vượt trên tầm trí của loài người, mà càng vượt xa bao nhiêu chúng càng
tỏ cho biết trong chúng ta có một sự cao trọng tiềm ẩn. Thiếu vắng hồng ân tự
do, chúng ta sẽ đời đời bất lực không thể dâng lên Thiên Chúa may mảy tâm tình
thờ phượng và yêu mến. Nhờ hồng ân này, chúng ta có thể trao đổi tặng vật với
Ngài. Như thế điều kiện cốt yếu trong tình bạn đã được vẹn toàn.
CUỘC TRAO ĐỔI ĐƠN PHƯƠNG
Một vấn đề nan giải khác lại xuất
hiện. Mục đích việc trao đổi tặng vật là nhằm đem lại cho người bạn một sự tăng
thêm sự gì đó hoặc về của cải, vinh dự hay hạnh phúc. Thế nhưng Thiên Chúa có độ
sung mãn tất cả những thứ đó rồi. Dù cả nhân loại có quy tụ lại để hòa tấu những
bài ca vịnh tán dương vô tận khắp hoàn vũ, dù các tâm hồn quảng đại có hy sinh đến
giọt máu cuối cùng thì cũng chẳng đem lại gì thêm cho Ngài, vì tất cả vẫn ở ngoài
bản thể Ngài và chỉ tạo nên cái mà người ta gọi là vinh quang bên ngoài của Ngài
mà thôi. Hữu thể vô biên không nhận được gì có thể gọi là mình có thêm được nữa.
Vậy không thể nói là có cuộc trao đổi đúng nghĩa giữa Thiên Chúa và loài người.
Nơi Thiên Chúa chỉ có một tình bạn duy nhất và bình đẳng đó là tình yêu giữa Ba
Ngôi Thiên Chúa. Giữa Ba Ngôi có cuộc trao đổi đồng đều thực sự, vì cả Ba Ngôi đều
ban phát và nhận lãnh của nhau chính sự vô biên. Ôi Thiên Chúa là Đấng cao cả
toàn năng và hoàn mỹ biết bao! Còn chúng ta, chúng ta là gì ngoài các ý thức nhận
ra mình đang bị tù hãm dưới đáy vực sâu thấp hèn. Chúng ta cảm thấy, nhìn biết
và sờ chạm được sự thấp hèn cố hữu nơi mình và thoáng thấy trong con người mình
bóng dáng của hư vô. Do đó, việc kết giao một tình bạn đích thực với một Đấng vô
biên thật là một sự liều lĩnh vô lý.
Lạy Thiên Chúa
là Đấng uy nghi, toàn năng, hoàn thiện và nhân từ vô cùng, ít ra con biết rằng
Chúa thương yêu con. Chúa yêu con hơn con đáng yêu muôn ngàn lần. Ý nghĩ đó đem
lại an ủi và khích lệ cho tâm hồn con.
Khoảng cách vô
cùng giữa Chúa và loài thụ tạo không cho phép ai có thể vươn mình lên nối kết
tình bạn đích thực với Chúa; khoảng cách đó con cảm thấy mọi hành vi thờ lạy hằng
ngày của con quả là nhỏ nhoi và bất xứng. Nhưng lạy Thiên Chúa, Chúa là Cha của
con, xin tha thứ cho thái độ vô tâm vô thức của con! Xin tỏ lòng rộng lượng đối
với sự yếu đuối của con. Nếu như Chúa không thể chấp nhận con được kết giao với
Chúa thì ít ra xin hãy yêu mến con. Giờ đây con đánh bạo thân thưa với Chúa: xin Chúa yêu con hơn nữa đi vì con cảm thấy đau
khổ bất hạnh nếu không được kết bạn với Chúa.
----------o0o----------