CHÚA NHẬT 26 THƯỜNG NIÊN

Sự hối cải là phương thức trở nên giống Chúa Ki-tô

Lắng nghe sứ điệp Lời Chúa  (Ed 18:25-28;  Pl 2:1-11;  Mt 21:28-32)

        Hôm nay Phụng vụ Lời Chúa tiếp tục khai triển đề tài tuần trước:  hối cải để trở nên giống Chúa Ki-tô.  Thánh Phao-lô đã đưa ra lý tưởng “với tôi, sống là Đức Ki-tô” cho mọi Ki-tô hữu làm nguyên lý để sống đời thánh thiện.  Muốn thực hiện lý tưởng ấy, chúng ta phải trải qua diễn trình hối cải liên tục.  Trước hết qua ngôn sứ Êdê-ki-en, Chúa kêu gọi Ít-ra-en và mỗi người chúng ta hãy “từ bỏ điều dữ và thi hành điều chính trực công minh” (bài đọc 1).  Thánh Phao-lô thì mời gọi chúng ta hối cải bằng cách “hãy có những tâm tình như chính Đức Ki-tô Giê-su” (bài đọc 2).  Sau hết, trong bài Tin Mừng, Chúa Giê-su kể dụ ngôn về hai người con trai nhà kia được người cha bảo đi làm vườn nho.  Người con thứ nhất ban đầu phản đối không chịu đi, sau đó anh hối hận và làm theo ý cha.  Người con thứ hai lúc đầu nói sẵn sàng đi, nhưng sau đó anh ta lại đổi ý không chịu đi làm.  Dựa vào thái độ hối hận của người con thứ nhất, Chúa Giê-su nói về những kẻ tội lỗi ăn năn sám hối:  những người thu thuế và các gái điếm vào nước Thiên Chúa trước các thượng tế và kỳ mục!

        1.  Hối cải là gì? Theo nguyên ngữ La-tinh, từ conversion (hối cải) gồm hai từ con và versu, nghĩa là quay lưng lại với ai hoặc điều gì, để hướng mặt về ai hoặc điều gì.  Vậy theo nghĩa tu đức, hối cải là quay lưng lại phía tội lỗi hoặc lối sống xấu xa, để hướng mặt về Thiên Chúa.  Như thế, hối cải là một chuyển động đồng thời và hai chiều, hễ quay lưng lại tội lỗi thì đồng thời hướng mặt về Chúa.  Qua ngôn sứ Ê-dê-ki-en, Thiên Chúa kêu gọi dân Ít-ra-en hối cải.  Tại sao họ phải hối cải?  Vì họ nói “Đường lối của Chúa không chính trực”, nên họ đã đi theo đường lối của riêng họ, tức đường lối thờ các thần ngoại và sống ngược lại các giới răn của Chúa.  Hậu quả là mỗi ngày họ một rời xa Chúa để theo lối sống vô đạo đức.  Thiên Chúa không ngại nói thẳng cho họ hiểu rằng đường lối không chính trực và tội lỗi của họ chắc chắn sẽ đưa họ tới cái chết, chết muôn đời.  Trái lại, nếu họ đổi ngược chiều, quay lưng lại với đường lối gian ác để hướng mặt về với Chúa, thì họ sẽ được sống, vì Chúa là sự sống và là Thiên Chúa các tổ phụ của họ.  Giáo Hội thấm nhuần ý nghĩa hối cải này, nên sẵn sàng dành cả một thời gian dài mùa Chay với bốn mươi ngày để mỗi ngày kêu gọi Ki-tô hữu thực hành sự hối cải.  Hiểu như vậy, hy vọng chúng ta sẽ tận dụng mùa Chay để giúp thăng tiến đời sống thiêng liêng của ta.

        2.  Câu chuyện hối cải trong bài Tin Mừng hôm nay.  Có lẽ trước khi tìm hiểu dụ ngôn, chúng ta hãy xem Chúa Giê-su đã kể câu chuyện trong bối cảnh nào.  Chúa đã kể dụ ngôn cho “các thượng tế và các kỳ lão trong dân” nghe.  Họ cần phải nghe dụ ngôn, vì “đứa con thứ hai” trong câu chuyện ám chỉ chính họ, những kẻ cứng đầu và tâm hồn chai đá không muốn chấp nhận Chúa và Tin Mừng Người rao giảng.  Sứ điệp của Chúa Giê-su là “Hãy hối cải và tin vào Tin Mừng”.  Thế mà họ lại từ chối không đón nhận vì cho mình là những kẻ công chính không cần hối cải.  Trái lại, thật trớ trêu, những kẻ đón nhận và thực thi sứ điệp ấy lại là “những người thu thuế và gái điếm” là những kẻ thực hành hối cải nên sẽ vào Nước Thiên Chúa trước những người tự cho mình là công chính.  Câu chuyện là về hai người con được cha sai vào làm vườn nho cho ông.  Vườn nho là hình ảnh Nước Thiên Chúa.  Người con thứ nhất khi được cha yêu cầu thì phản đối thẳng thừng:  Con không đi.  Nhưng sau đó, anh ta suy nghĩ lại, đổi ý và đi làm.  Nói cách khác, anh ta đã hối cải.  Người con thứ hai cũng được cha sai đi, anh ta mau mắn thưa:  Thưa cha, vâng, con đi.  Nói thật hay, nhưng anh ta không đi làm.  Do đó, nếu nhìn lại bối cảnh Chúa Giê-su kể dụ ngôn này, rõ ràng người con thứ hai ám chỉ đám thượng tế, Pha-ri-sêu và các kỳ lão trong dân Ít-ra-en.  Điều thú vị là người con thứ nhất ám chỉ những người chúng ta không ngờ, đó là đám người tội lỗi công khai, các người thu thuế và gái điếm!  Như Chúa đã khẳng định qua ngôn sứ Ê-dê-ki-en rằng kẻ tội lỗi từ bỏ đường lối gian ác sẽ được sống, thì đám người tội lỗi bị người ta khinh bỉ này sẽ được vào Nước Trời, giống như người con thứ nhất trong dụ ngôn được vào “vườn nho” của cha vậy.

Sống sứ điệp Lời Chúa

        3.  Hối cải là “hãy có những tâm tình như chính Đức Ki-tô Giê-su”.  Khi nói với Ki-tô hữu giáo đoàn Phi-líp-phê những lời trên, thánh Phao-lô đã kêu gọi họ hối cải, bỏ đi những hiềm khích chia rẽ, những mưu đồ ganh tị và tìm hư danh, để xây dựng một đời sống cộng đoàn bác ái yêu thương đúng nghĩa theo tinh thần Phúc âm. Để thực hiện được lý tưởng trên, điều cần thiết là phải “lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình”.  Vì thế, thánh tông đồ đã nêu lên tấm gương khiêm nhường của Chúa Giê-su, Đấng “đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang” Thiên Chúa để sống kiếp phàm nhân và chịu chết ô nhục trên thập giá hầu cứu chuộc chúng ta.  Vậy Chúa Giê-su có những tâm tình nào để chúng ta mang lấy?  Làm sao kể hết được!  Chúng ta chỉ còn cách duy nhất là hãy chiêm ngắm mọi việc Chúa làm và suy niệm mọi lời Chúa dạy.  Mỗi chữ, mỗi câu, mỗi lời giảng, mỗi câu chuyện, mỗi dụ ngôn đều diễn tả những tâm tình của Chúa Giê-su.  Chúa Giê-su đã trở nên “bản mẫu” Thiên Chúa ban cho chúng ta để ta rập theo khuôn mẫu ấy mà thay đổi đời sống sao cho giống với Người.  Nói khác đi, chúng ta phải nhìn vào bản mẫu Giê-su để hối cải mỗi ngày!

       Lm. Đa-minh Trần đình Nhi