CHÚA NHẬT 21 QUANH NĂM
Thánh ca và lời nguyện mở đầu
Kinh Thánh: Rô-ma
11: 33-36
Nếu đọc
riêng rẽ đoạn văn, chúng ta hiểu đây là lời tuyên xưng mầu nhiệm khôn dò về
Thiên Chúa. Nếu đọc theo mạch văn thì đó là kết luận suy tư của thánh Phao-lô
về số phận Ít-ra-en. Nhưng nếu đọc theo chủ đề thần học và giáo lý mà Phụng vụ
Lời Chúa muốn trình bày qua tư tưởng của Phao-lô thì đây là kết luận suy niệm
về tình yêu vô điều kiện của Thiên Chúa biểu lộ nơi Ðức Ki-tô và qua kế hoạch
cứu độ. Suốt từ Chúa Nhật 9 đến 21 thường niên năm A, các đoạn trích thư Rô-ma
được sử dụng để quảng diễn giáo lý của thánh Phao-lô về ơn được nên công chính
và ơn cứu rỗi. Ðể kết thúc phần trình bày giáo lý và bước sang phần áp dụng
thực hành, thánh Phao-lô lấy ý từ những tư tưởng trong Cựu Ước, ca tụng thánh ý
nhiệm mầu của Thiên Chúa. Vỏn vẹn qua mấy dòng ngắn gọn (cc. 33-36), ngài đã
lập lại ý tưởng của hàng chục câu Kinh Thánh Cựu Ước, nhất là trong sách Gióp,
Thánh Vịnh, I-sai-a, Khôn Ngoan, Giê-rê-mi-a... Ðiều ấy chứng tỏ từ xưa tới
nay, mầu nhiệm Thiên Chúa vẫn luôn là một đề tài phong phú để con người suy
gẫm, nhận ra mình là ai và Thiên Chúa là Ðấng nào. Tuy nhiên, vì đoạn thư là
cảm nghĩ kết luận về kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa nên bài đọc hôm nay (được
viết theo thể văn thánh thi) muốn chúng ta khám phá ra đâu là động lực để Thiên
Chúa phác họa một kế hoạch như thế. Nói khác đi, trí khôn chúng ta không thể
hiểu được kế hoạch của Thiên Chúa, nhưng chắc chắn con tim chúng ta có thể cảm
nhận được động lực tại sao Thiên Chúa hành động như vậy. Tất cả là do lòng
thương xót của Người.
a) Thiên Chúa giàu có, khôn ngoan và thông suốt
Ðứng trước
mầu nhiệm Thiên Chúa, con người chỉ biết căn cứ vào những gì Thiên Chúa đã thực
hiện để nhận ra được những đặc điểm của Người. Ðặc điểm của Thiên Chúa thì vô
số kể. Mỗi một tạo vật đã nói lên một khía cạnh nào đó về những đặc điểm của
Thiên Chúa rồi. Cho nên thánh Phao-lô chỉ nêu lên một vài nét tiêu biểu thường
được ca tụng trong Kinh Thánh, đó là sự giàu có, khôn ngoan và thông suốt của
Thiên Chúa.
Tuy nhiên,
ở đây chúng ta có thể hiểu ý Phao-lô muốn lập luận như sau: nếu nhìn ngắm công
việc tạo dựng, con người đã có thể nhận ra được cái vẻ bên ngoài những đặc điểm
của Thiên Chúa, thì khi chiêm niệm kế hoạch cứu độ, chúng ta cũng có thể hiểu được
chiều sâu của những đặc điểm ấy, tức là do động lực nào Người đã cho chúng ta
được nên công chính và cứu rỗi. Kế hoạch cứu độ chứa đựng thánh ý nhiệm mầu của
Thiên Chúa. Vậy để nhận ra thánh ý, chúng ta phải nhìn ngắm kế hoạch ấy qua hai
điểm:
b) Quyết định của Người và đường lối của Người
Chúng ta có thể hiểu được phần
nào thánh ý của Thiên Chúa khi chúng ta suy nghĩ Người đã quyết định điều gì và
Người đã thực hiện quyết định ấy thế nào. Ðây là điểm giáo lý cốt yếu thánh
Phao-lô thường lập đi lập lại trong các thư của ngài. Ðặc biệt trong Ep 1:3-14,
ngài trình bày rõ ràng quyết định và đường lối của Thiên Chúa: Người quyết định
tuyển chọn chúng ta, cho chúng ta làm nghĩa tử, và thực hiện quyết định ấy
"nhờ Ðức Giê-su Ki-tô" và "trong Thánh Tử." Thiên Chúa
không giấu đi thánh ý của Người, nhưng "Người cho ta được biết thiên ý
nhiệm mầu: thiên ý này là kế hoạch yêu thương Người đã định từ trước trong Ðức
Ki-tô. Ðó là đưa thời gian tới hồi viên mãn là quy tụ muôn loài trong trời đất
dưới quyền một thủ lãnh là Ðức Ki-tô" (Ep 1:9-10). Nhìn đi nhìn lại,
chúng ta đều thấy sự liên hệ rõ ràng giữa những đặc điểm của Thiên Chúa với
quyết định và đường lối của Người. Càng nhận ra điều Thiên Chúa quyết định và
cách thức Người thực hiện điều đã quyết định, chúng ta càng bái phục sự giàu
có, khôn ngoan và thông suốt của Người. Như thế, đây quả thực là một đề tài cầu
nguyện không bao giờ cạn, cả đời chúng ta nếu chỉ cầu nguyện với đề tài này
tưởng cũng đã quá đầy đủ rồi!
c) Bài học khi chiêm ngắm mầu nhiệm Thiên Chúa
Thánh
Phao-lô không quên tóm tắt bài suy niệm về mầu nhiệm Thiên Chúa bằng một kết
luận vô cùng sâu sắc: "Muôn vật đều do Người mà có, nhờ Người mà tồn
tại và quy hướng về Người" (Rm 11:36). Khẳng định này cho chúng ta
thấy Thiên Chúa là Ðấng nào, cội nguồn của chúng ta là từ nơi nào mà đến và
điểm tới của chúng ta là đi về đâu. Muốn hiểu thánh Phao-lô quảng diễn khẳng
định này như thế nào, chúng ta không thể bỏ qua đoạn thư Cô-lô-xê 1:15-20, đoạn
thư đề cao vai trò của Ðức Ki-tô là nguyên lý để Thiên Chúa tạo dựng chúng ta
(c. 16), cho chúng ta được tồn tại (c. 17), hòa giải chúng ta với Người (c. 20)
và cho chúng ta hưởng phần gia nghiệp (c. 12). Có nhận thức được chỗ đứng của
mình trước mặt Thiên Chúa và trong trái tim của Người, chúng ta mới thực sự thấm
thía lời chúc tụng: "Xin tôn vinh Thiên Chúa đến muôn đời! A-men!"
Câu hỏi gợi ý chia sẻ
Từ trước
tới nay có lẽ tôi chỉ quen với lối cầu nguyện xin ơn, xin Chúa cho tôi ơn này
ơn kia, mà không để ý tới lối cầu nguyện chúc tụng, ngợi khen. Vậy từ nay, tôi
sẽ học hỏi và thực tập lối cầu nguyện này như thế nào? Thánh Vịnh sẽ giúp tôi
trong lối cầu nguyện này làm sao?
Lòng thương
xót của Thiên Chúa dạy tôi bài học gì? Ðối với tôi, "Anh em hãy có lòng
nhân từ, như Cha anh em là Ðấng nhân từ" (Lc 6:36) có là một mệnh lệnh
tương tự như "Anh em hãy nên thánh thiện, như Cha anh em là Ðấng thánh
thiện" không? Tôi sống mệnh lệnh "hãy có lòng nhân từ" như thế
nào?
Cầu nguyện kết thúc
Sau cầu
nguyện bộc phát, nhóm cùng sốt sắng đọc Thánh ca Cô-lô-xê 1:15-20, hoặc Thánh
Vịnh 139.
Lm. Ðaminh Trần Ðình Nhi