Thánh
Lễ nhậm chức giám mục phó giáo phận Bùi Chu
(dongten.net)
SJVN – Như tin đã đưa, ngày 24 tháng Mười Hai vừa qua, Đức Thánh
Cha Bênêđictô XVI đã bổ nhiệm Đức cha Tôma Vũ Đình Hiệu làm Giám mục phó giáo
phận Bùi Chu.
Vào lúc 9 giờ 30 ngày 01 tháng 02 năm 2013, tại nhà thờ chính tòa
giáo phận Bùi Chu đã diễn ra Thánh Lễ nhậm chức giám mục phó của Đức cha Tôma.
Hiện diện trong Thánh Lễ với Đức tân Giám mục phó Bùi Chu có Đức
TGM Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, trưởng giáo tỉnh Hà Nội, chủ tịch Hội Đồng Giám Mục
Việt Nam, Đức cha Giuse Hoàng Văn Tiệm, giám mục Bùi Chu, Đức cha Đaminh Nguyễn
Chu Trinh, giám mục giáo phận Xuân Lộc, quý Đức Cha, quý linh mục, quý tu sĩ
nam nữ và đông đảo anh chị em giáo dân thuộc giáo phận Bùi Chu và khách mời.
Thánh Lễ do Đức TGM Phêrô chủ tế.
Tưởng cũng nên nhắc lại, Giáo phận Bùi Chu là nơi có những xứ đạo
truyền thống lâu đời nhất ở Việt Nam, gắn với nhiều sự kiện liên quan đến lịch
sử hình thành và phát triển Công giáo ở đất nước.
Theo từ điển mở Wikipedia: “Giáo phận Bùi Chu hiện nay nằm gọn
trong tỉnh Nam Ðịnh, bao gồm sáu huyện (Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa
Hưng, Trực Ninh, Nam Trực) và khu vực xứ Khoái Ðồng cùng khu vực phía nam sông
Đào (các xã Nam Phong, Nam Vân và phường Cửa Nam) của thành phố Nam Ðịnh. Giáo
phận được bao bọc bởi ba con sông lớn, tiếp giáp với ba giáo phận khác. Phía
Ðông Bắc giáp với giáo phận Thái Bình bởi sông Hồng, phía Tây Bắc là sông Đào
(nối sông Hồng với sông Ðáy) giáp với giáo phận Hà Nội, và phía Tây Nam qua
sông Đáy là giáo phận Phát Diệm; phía Ðông Nam là vịnh Bắc Bộ (biển Đông).
Diện tích: 1.350 km2, là giáo phận có diện tích nhỏ nhất ở Việt
Dân chúng Bùi Chu có khoảng 84% làm nông nghiệp, 5% làm muối và đi
biển, 11% làm nghề thương mại, cơ khí kỹ nghệ, tiểu thủ công nghiệp…
Hai con sông Hồng và sông Ðáy tựa như hai cánh tay khỏe bao bọc lấy
giáo phận Bùi Chu, cung cấp nước và phù sa cho những cánh
đồng, tạo nên khu vực rất trù phú, dân cư đông đúc. Ngoài ra, sông
Ninh Cơ, một nhánh của sông Hồng, nằm giữa giáo phận, tuy không lớn bằng hai
sông trên nhưng có vai trò rất quan trọng. Ngoài việc đưa nước và phù sa đến
tất cả các huyện, nó còn là trục giao thông rất thuận tiện nữa. Những con sông
trên đều in đậm dấu vết những cuộc hành trình rao giảng Tin Mừng của các nhà
truyền giáo”.
Giáo phận Bùi Chu có toà giám mục đặt tại xã Xuân Ngọc, huyện Xuân
Trường, tỉnh Nam Định. Các Đức giám mục cai quản giáo phận gồm các đức
cha: Ða Minh Hồ Ngọc Cẩn, Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, Giuse Maria
Phạm Năng Tĩnh, Đa Minh Lê Hữu Cung, Giuse Maria Vũ Duy Nhất. Hiện là
Giuse Hoàng Văn Tiệm, SDB (từ năm 2001).
Giáo phận Bùi Chu có 13 giáo hạt và 168 giáo xứ.
LỊCH SỬ GIÁO PHẬN BÙI
Bùi Chu cho đến bây giờ vẫn được coi là nơi đầu tiên đón nhận
Tin Mừng tại Việt
“Gia-tô, dã lục, Lê Trang Tông, Nguyên Hoà nguyên niên, tam nguyệt
nhật, Dương nhân danh Y-nê-xu tiềm lai Nam Chân chi Ninh Cường, Quần Anh, Giao
Thuỷ chi Trà Lũ âm dĩ Gia-tô tả đạo truyền giáo – Tháng 3 năm Nguyên Hoà thứ
nhất (1533), đời Lê Trang Tông, người Tây Dương tên là Ynêxu lén lút đến làng
Trà Lũ huyện Giao Thuỷ, ngấm ngầm truyền tả đạo Giatô” (Quốc sử quán triều
Nguyễn, Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, quyển XXXIII, tờ 5-6; cf. quyển
XLI, tờ 24-25). Những dòng lịch sử tuy vắn gọn, nhưng lại là lời mở đầu rất đẹp
cho dòng lịch sử Giáo hội Việt
Thêm vào trang sử của Giáo hội Việt Nam, trong số 117 vị thánh
chứng nhân Việt Nam: có 26 vị sinh quán tại Bùi Chu và 18 vị phục vụ tại Bùi
Chu, như vậy giáo phận Bùi Chu có 44 vị thánh đại diện 514 tôi tớ Chúa và
khoảng 16.500 người đã chết để làm chứng cho Chúa thuộc hàng giáo sĩ, tu sĩ và
giáo dân trong giáo phận Bùi Chu.
Từ năm 1640-1954, Bùi Chu là vùng truyền giáo, sau đó trở thành
giáo phận có diện tích nhỏ nhất, nhưng có số giáo hữu đông nhất trong Giáo hội
Việt Nam. Quá trình lịch sử này được tóm lược như sau:
Năm 1659, Toà Thánh chính thức thành lập hai giáo phận tại Việt Nam
thì vùng đất Bùi Chu đã có đông giáo hữu thuộc giáo phận Đàng Ngoài do các thừa
sai dòng Tên phục vụ, từ năm 1676 thêm các cha Đa Minh.
Ngày 19-2-1670, Đức cha P. Lambert de la Motte lập dòng Mến Thánh
Giá và chủ lễ khấn dòng cho hai chị Phaolô và Anê tại họ Bắc Câu, xứ Kiên Lao.
Cũng năm 1670, Kiên Lao là giáo xứ có đông giáo hữu nhất trong giáo phận Đàng
Ngoài và cha Simon Kiên (nguyên quán) phục vụ rồi qua đời tại đây (1671-1673).
Năm 1679, giáo phận Đàng Ngoài được chia làm hai: Tây Đàng Ngoài do
Đức cha Jacques de Bourges cai quản, giáo phận Đông Đàng Ngoài do Đức cha F.
Deydier Phan cai quản. Suốt thời gian 1679-1848, toà giám mục thường được đặt
tại Lục Thuỷ Hạ (nay là Liên Thuỷ), Trà Lũ, Trung Linh, Bùi Chu.
Năm 1848, Toà Thánh chia đôi giáo phận Đông Đàng Ngoài: một giữ tên
cũ giáo phận Đông và một lấy tên giáo phận Trung do Đức cha Domingo Marti Gia
coi sóc. Gọi là Trung vì nó nằm giữa giáo phận Đông và Tây. Giáo phận mới tuy
hẹp đất nhưng số giáo hữu đông gấp ba lần giáo phận cũ. Giáo phận Đông có
45.000 tín hữu, giáo phận Trung có tới 139.000 tín hữu.
Năm 1858, Đức cha Valentin Berrio Ochoa Vinh và cha chính Emmanuel
Rianõo Hoà dâng giáo phận cho Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội và hứa sẽ
xây dựng một nhà thờ khang trang để kính Đức Mẹ. Sau nhiều lần xây dựng, đền
thánh Phú Nhai hiện nay (xức dầu thánh hiến trọng thể vào ngày 7-12-1933) là
chứng tích tình Mẹ che chở giáo phận và lòng yêu mến của toàn thể con cái Bùi
Chu đối với Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội.
Ngày 3-12-1924, tất cả các giáo phận ở Việt Nam đều được Toà Thánh
đổi tên theo địa hạt hành chính nơi đặt toà giám mục, nên giáo phận Trung được
đổi thành giáo phận Bùi Chu do Đức cha Pedro Munõagorri Trung coi sóc.
Năm 1936, Toà Thánh chia giáo phận Bùi Chu thành hai: một giữ tên
cũ Bùi Chu do Đức cha Đôminicô Maria Hồ Ngọc Cẩn coi sóc, một lấy tên giáo phận
Thái Bình.
Năm 1960, giáo phận tông toà Bùi Chu được nâng lên giáo phận chính
toà do Đức cha Giuse Phạm Năng Tĩnh coi sóc.
* Sắc chỉ thành lập
Việc thành lập giáo phận Bùi
- Trước hết, ngày 5-9-1848 với Sắc lệnh Apostolatus Officium, Đức
Giáo hoàng Piô IX công bố chia giáo phận Đông Đàng Ngoài thành hai: giáo phận
Trung (Bùi Chu) gồm hai tỉnh Hưng Yên, Thái Bình và 2/3 tỉnh Nam Định. Phần còn
lại mang tên cũ là giáo phận Đông.
- Ngày 3-12-1924, lễ Thánh Phanxicô Xaviê, bổn mạng các xứ truyền
giáo, thể theo nguyện vọng của các đấng bản quyền Đông Dương, qua Sắc lệnh
Ordinarie Indosinensis, Đức Giáo hoàng Piô XI đã đổi danh xưng địa dư ra danh
xưng địa phương: giáo phận Trung ra Bùi Chu, giáo phận Đông ra Hải Phòng, giáo
phận Tây ra Hà Nội.
- Ngày 9-3-1936, một biến cố lịch sử vẻ vang, cũng Đức Giáo hoàng
Piô XI đã ban Sắc Proecipuas inter Apostolicas quyết định chia giáo phận Bùi
Chu, lấy lãnh thổ tỉnh Thái Bình và Hưng Yên để thành lập giáo phận Thái Bình.
Phần còn lại vẫn giữ nguyên tên giáo phận Bùi Chu và được trao cho hàng giáo sĩ
bản quốc coi sóc. Thế là lịch sử giáo phận Bùi Chu đã sang trang mới.
Đức Giám mục hiện nay: Sau 2 năm trống toà (1999-2001), hiện nay
Đức cha Giuse Hoàng Văn Tiệm, SDB, được Toà Thánh bổ nhiệm làm giám mục
coi sóc giáo phận ngày 14-7-2001.
Ngày 29-11-2005, ĐTC Bênêđictô XVI bổ nhiệm Lm. Phêrô Nguyễn Văn
Đệ, SDB, làm Giám mục Phụ tá GP. Bùi Chu. Lễ Tấn phong ngày 18-1-2006.
Ngày 25-7-2009, Toà Thánh bổ nhiệm Đức cha Phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Đệ,
SDB, làm Giám mục Chính toà Thái Bình.
Ngày 24-12-2012, ĐTC Bênêđictô XVI bổ nhiệm Đức cha Phụ tá GP. Xuân
Lộc Tôma Vũ Đình Hiệu làm GM Phó GP. Bùi Chu. Lễ nhậm chức được cử hành vào
ngày 1-2-2013.
Chỉnh Trần, SJ biên tập từ các trang web: emty.org, wikipedia…
Nguồn ảnh: website Tổng Giáo Phận Sài Gòn
 |
 |
 |
 |