12 – BÍ QUYẾT
PHÂN LI
Tác giả: Dr.
Allen Hunt
Chuyển ngữ:
Louis Tuấn
Trích từ: “The 21 Undeniable Secrets of Marriage”
WHĐ (19.11.2021) – Phân li nghĩa là gắn bó.
Cleaving means cleaving.
Mẹ chồng (mẹ vợ). Thoạt
nghe cái từ đó thường gây một cảm giác lạnh xương sống nơi người bạn đời của
bạn. Người ta vẫn thường lo ngại chuyện bà nhạc gia cứ hay xen vào làm rầy rà
gia đình riêng của con trai hay con gái. Các chị em lo lắng có sự điều khiển từ
phía sau “hậu trường” thường thấy từ mẹ chồng.
Phải làm sao đây? Chúng tôi có bí quyết phân li.
Bạn hãy nghe lại lời Chúa Giêsu nói về hôn nhân: “Nhưng
lúc khởi đầu công trình tạo dựng, Thiên Chúa đã làm nên con người có nam có
nữ. Vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và
cả hai sẽ thành một xương một thịt. Như vậy, họ không còn là hai, nhưng chỉ là
một xương một thịt. Vậy, sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không
được phân li” (Mc 10,6-9).
Bạn đã biết, từ bí quyết đồng lao cộng tác, làm thế nào để
hai thành một. Nhưng hãy lưu ý Chúa Giêsu đặc biệt nói rằng một người đàn ông
phải lìa cha mẹ mình mà thành lập gia đình của riêng mình. Mục đích là để “gắn
bó” với vợ của mình.
Gắn bó. Gắn
bó có nghĩa là bám chặt lấy. Trung thành với. Giữ nghĩa thủy chung. Nói cách
khác, gắn bó là giữ mãi, với một lòng rất thiết tha. Như thể ta bám chặt lấy
một cái phao. Như khi bạn ôm chặt lấy người bạn lần cuối cùng trước khi người
ấy đi ra chiến trận.
Hai vật hay hai người gắn bó với nhau khi họ kết hợp với
nhau thân thiết đến nỗi hầu như không thể phân li. Hai kẻ kết giao với nhau hết
sức nồng nàn. Họ không chỉ là bạn cùng phòng hay bạn bè theo thời vụ vì chung
lợi ích.
Những nội hàm ấy của từ gắn bó là quan trọng để diễn tả
đời sống hôn nhân, để hôn nhân triển nở tốt đẹp. Gắn bó là điều hết sức quan
trọng.
Khi một cái cây được trồng trong một cái chậu nhỏ và có
một hạt giống rơi từ đó xuống đất thành một cây con mới, thì điều gì sẽ xảy ra?
Sẽ không có đủ chỗ trong cái chậu nhỏ cho cây con thứ hai ấy thực sự phát triển
mạnh mẽ và sung túc. Nó sẽ bị chèn ép bởi cây cha cây mẹ.
Cũng giống như thế, để một cuộc hôn nhân được thực sự
triển nở sung sức, đôi vợ chồng mới phải đứng vững trên đôi chân trong mảnh đất
của riêng mình. Nếu cha mẹ chồng hay cha mẹ vợ cứ lởn vởn hòng xen vào và kiểm
soát, đôi vợ chồng mới sẽ phải đấu tranh để được đứng độc lập. Cả trường hợp
người chồng chưa hoàn toàn lìa bỏ cha mẹ mình, cũng như trường hợp cha mẹ vợ
cản trở người chồng gắn bó thực sự với vợ của anh. Cả hai trường hợp đều làm
cuộc hôn nhân mới trở thành bạc nhược và lệ thuộc, hơn là làm cho nó mạnh mẽ và
hoàn toàn độc lập.
Đó là bí quyết phân li. Một người chồng và vợ
phải tách biệt khỏi gia đình gốc của họ để xây dựng cuộc sống hôn nhân - gia
đình, làm cho gia đình mới phát triển hết mức trong khả năng giới hạn của mình.
Tách biệt có thể theo nghĩa về thể lí hay địa lí. Sống chung nhà hoặc ở sân sau
của nhà cha mẹ vợ (hay chồng) làm cho vợ chồng khó gắn bó với nhau và hình
thành nên căn tính riêng của đôi bạn.
Nhiều cặp vợ chồng thấy cần phải sống chung hay ở gần gia
đình cha mẹ, vì hoàn cảnh thiếu thốn về tài chính, hay để được ông bà giúp
trông nom cháu nhỏ, hoặc để chăm sóc ông bà già yếu bệnh tật. Sắp xếp cuộc sống
như thế có thể có nhiều thuận lợi đôi bề, nhất là khi vợ chồng đã kết hôn sau
nhiều năm trước khi dọn nhà về sống chung hay gần ông bà. Gia đình nhiều thế hệ
có nhiều thuận lợi. Tuy nhiên, trường hợp các cặp vợ chồng mới kết hôn, các cặp
trẻ thường gặp những thách đố trong việc tạo lập nên dây liên kết hôn
phối riêng của họ, khó độc lập mà không chịu sự chi phối của cha mẹ.
Thật ra đó không phải là điều không thể làm được. Các cặp
vợ chồng mới và cha mẹ của họ có thể trao đổi thẳng thắn, chân thành, xác định
với nhau đâu là những giới hạn giữa các bên và viết ra thành văn tự rõ ràng để
nhắc nhớ mọi người lúc thích hợp. Có lẽ cần có những quãng thời gian để tách li
khỏi cha mẹ, rời khỏi cái bóng che của cha mẹ, có thể có quyết định (có hiện
diện của giáo hội nếu thấy cần thiết) đôi vợ chồng dùng bữa riêng ở đâu, hoặc
sống thời gian nghỉ với nhau như thế nào. Đôi vợ chồng cần có những môi trường
hoàn cảnh của riêng họ mà không bị ai quấy rầy.
Tách biệt cũng theo nghĩa tâm lí tình cảm nữa. Nếu một
người mà quá phụ thuộc vào cha, mẹ, về mặt tình cảm (thường đối với người mẹ)
thì tình thương dành cho người phối ngẫu của họ sẽ không được biểu lộ trọn vẹn.
Trái lại, hoàn cảnh sống riêng độc lập của đôi vợ chồng có
thể cho thấy sự đúng đắn. Đối với Ron và Vicky, thách đố không do từ phía phụ
thuộc quá nhiều vào cha mẹ và gia đình, cho bằng là họ không có một gia đình
thực sự mẫu mực nào để học tập theo hoặc không có một cơ sở giúp tạo lập cuộc
sống gia đình mới ổn định và yêu thương. Khi chúng tôi cùng làm tham vấn cho
các cặp tiền hôn nhân, qua những trao đổi riêng, chúng tôi chia sẻ về lịch sử
gia đình và những gì mỗi người phối ngẫu tương lai sẽ đóng góp phần mình cho
cuộc hôn nhân của họ. Hầu hết các cặp có khuynh hướng tạo lập hôn nhân của họ
theo kiểu của cuộc hôn nhân trong đó họ đã thấy và sống qua khi lớn lên trong
sự bảo hộ của đấng sinh thành, dưỡng dục.
Đó là một mối băn khoăn của Ron. Anh chia sẻ mẹ anh đã
từng kết hôn ba lần còn anh thì chưa từng gặp mặt bố anh. Anh nói về cuộc hôn
nhân đầu tiên của anh và đã li dị cùng những hậu quả thiệt hại cho hai đứa trẻ
bởi sự li dị. Anh cảm thấy rất cô đơn trong cuộc sống đến nỗi khi tôi hỏi anh
có những thói quen nào từ gia đình (Wilsons) mang đến cho cuộc hôn nhân mới này,
anh nói “tôi là gia đình Wilson”.
Đối với Ron, học để gắn bó chúng ta phải chấp nhận nhưng
đầy thách thức. Anh ao ước được sống mối quan hệ gắn bó với vợ như thế, thế
nhưng anh đã trải nghiệm một hôn nhân đổ vỡ và thất vọng về mọi quan hệ trong
gia đình anh đã từng biết. Đối với anh, gia đình gốc không nên xen vào gia đình
trẻ. Họ hoàn toàn không nên hiện diện trong gia đình trẻ, ngoại trừ nỗi đau họ
để lại cho đời sống của anh. Đối với anh, gắn bó có lẽ là một ý niệm
mới chăng. Anh cần phải tạo lập những tập quán mới để học tập làm thế nào gắn
bó với vợ Vicky của mình một cách lành mạnh.
Ta có thể tách li bằng nhiều cách, và thậm chí có khi cần
tham vấn trợ giúp các đôi vợ chồng thấy rằng nếu phụ thuộc quá mức sẽ kềm hãm
sự phát triển hôn nhân như một toàn thể hợp nhất của họ. Đôi khi, sự tách li
cần thiết ấy xảy ra cách tự nhiên khi đôi vợ chồng mới cưới cùng gặp khủng
hoảng về mặt tình cảm và bước ra khỏi đó đến bờ bên kia, lại thấy hòa hợp với
nhau trọn vẹn hơn và độc lập. Không gì có thể tạo ra sự gắn bó vợ chồng cho
bằng khi họ đã cùng nhau trải qua kinh nghiệm những thời kì hết sức đau khổ.
Anita và tôi đã kinh nghiệm bí quyết phân li qua nhiều
cách như thế. Vài năm sau khi kết hôn, chúng tôi dọn đến New Haven,
Connecticut. Chuyển đến đó bởi vì tôi cần hoàn tất học trình Ph.D. về Tân ước
và Các Nguồn gốc Kitô giáo cổ xưa tại Đại học Yale. Đây là một cơ hội rất may
mắn, nhưng đòi hỏi chúng tôi phải chuyển nhà đi xa quê nhà Georgia của chúng
tôi cả ngàn dặm, và xa mọi người bà con thân thuộc. Hoàn cảnh đó không luôn dễ
dàng cho chúng tôi vì khi ấy chúng tôi có hai con nhỏ dưới hai tuổi, nhưng đó
cũng là cơ hội tuyệt vời cho chúng tôi để sống cuộc hôn nhân của mình đầy đủ và
tự lập, sẵn sàng cho phát triển hưng thịnh.
Thế nhưng, hành trình đó không dễ dàng chút nào. Đó là một
thời kì quyết liệt và hứa hẹn thành đạt, nhưng không dễ dàng, có lẽ vì đó là
lần đầu tiên chúng tôi học biết đau khổ cùng với nhau. Và không có chi thử
thách hôn nhân, làm cho nó nên tốt đẹp hay nên xấu tệ hơn, như là trải qua đau
khổ cùng nhau. Thời gian ở New Haven đặt hôn nhân và gia đình trẻ của chúng tôi
trong lò luyện gian khổ, hoặc sẽ tôi luyện chúng tôi nên cứng cáp tốt đẹp, hoặc
sẽ làm tan vỡ chúng tôi.
Đau khổ làm thay đổi mọi sự. Tôi không biết tại sao. Tôi
không tìm đến nó. Chắc chắn tôi cũng không khuyến khích gặp những dịp đau khổ
như thế trong cuộc sống của tôi. Tôi ít khi gặp ai đi xin Chúa trao chuyển cho
đau khổ nhiều hơn. Tuy nhiên, bằng cách nào đó, khi ít khi nhiều, bàn
tay Chúa đã dùng những thời gian khó khăn, thách đố nhiều nhất trong
cuộc đời tôi để tôi luyện tôi trưởng thành tâm linh và làm tôi lớn lên bằng
những cách thức kì diệu không thể khác đi được. Những bài học sâu sắc nhất
thường đến từ Đại học Dập-Nát-Tơi-Bời. Những bài học không thể học được chỉ từ sách
vở. Cái gì đó mà chúng ta chỉ học được khi chúng ta sống nó mà thôi.
Nói vắn tắt là, thời gian chúng tôi sống ở New Haven là ba
năm khó khăn nhất của cuộc sống hôn nhân chúng tôi. Nhưng đó cũng lại cho thấy
là ba trong số những năm tuyệt vời nhất của cuộc sống hôn nhân chúng tôi. Thử
thách của Đau khổ hoạt động như thế đó.
Cho tới khi ấy, thành thật mà nói, Anita và tôi đã có một
cuộc sống tương đối thoải mái. Trong suốt những năm đó, tôi khổ sở vì căn bệnh
viêm loét đại tràng mạn tính, các bác sĩ và chúng tôi chưa bao giờ khống chế
được, thậm chí bằng những điều trị thử nghiệm với liều lượng lớn thuốc chống
viêm cũng không thành công. Mỗi ngày vài tiếng đồng hồ trong nhà vệ sinh tôi
chống chọi với cơn đau quặn ruột và xuất huyết, cơ thể tôi sụt giảm gần mười
lăm kilô. Căn bệnh thể xác ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần, đến con cái, đến
cuộc sống hôn nhân của chúng tôi. Tôi, vì ảnh hưởng của thuốc trị liệu, ngày
càng trở nên hay cáu gắt nóng nảy và khó sống với mọi người, tính khí thất
thường. Anita cũng trở nên nói năng cư xử thận trọng, dè dặt hơn với tôi, và
bảo vệ các cô con gái trước tính khí thất thường ấy của bố. Cả nhà có đi đâu
với nhau, chúng tôi luôn dự kiến mỗi chặng đường xem có nhà vệ sinh công cộng
không để tôi có thể dùng mỗi khi xảy ra chuyện khẩn cấp. Những việc khẩn cấp
xảy ra khá thường xuyên, và lắm lúc chúng tôi cũng bối rối bởi phải chịu tình
cảnh bừa bãi, nhớp nhúa, xảy ra ngoài ý muốn. Cuộc sống chung của chúng tôi rất
mỏng manh dễ vỡ.
Tình trạng đó cuối cùng dẫn đến tôi phải giải phẫu cắt bỏ
toàn bộ đại tràng và ruột già, và phải mang một cái túi theo mình thường xuyên
suốt đời, đó cũng là một dấu nhắc nhở cuộc chiến đấu ấy.
Suốt ba năm ấy, Anita cũng gặp tai nạn hai lần vì sẩy
thai. Thật thế, một ngày nọ xảy ra cả hai chúng tôi phải nằm trị bệnh trong
cùng một bệnh viện, ở hai phòng không xa nhau mấy, trong lúc một người chị bà
con từ xa ngàn cây số đến giúp chăm sóc các con của chúng tôi. Chưa bao giờ
chúng tôi cảm thấy mình yếu đuối bất lực như thế.
Tình trạng tồi tệ hơn khi một vài tháng sau đó bác sĩ chẩn
đoán tôi bị ung thư hắc tố da (melanoma) giai đoạn đầu, một bệnh có nguy cơ tử
vong. Nhưng rất may mắn, khám phá sớm căn bệnh đã giúp việc chữa trị mau thành
công.
Thật khó mô tả, cũng thật khó tưởng tượng, nhưng một cách
nào đó, qua giai đoạn bị tách biệt xa gia đình ruột thịt này trong lúc phải
chịu tôi luyện đau đớn của bệnh tật thể xác, mỗi người chúng tôi cảm nghiệm
được bàn tay yêu thương của Thiên Chúa cách mới mẻ và thiết thực.
Nhờ tình thương và sự giúp đỡ của bạn bè ở đây, trong
thành phố mới này nơi chúng tôi sống, nhờ lời cầu nguyện của nhiều người tín
hữu ở khắp nơi, và qua Thánh Thần Chúa hiện diện trong những giờ khắc đen tối
nhất của cuộc đời, cả hai chúng tôi cách nào đó thấy mình được lớn lên trong
đức tin và cảm thấy gần Chúa hơn và gần nhau hơn. Điều đáng nhớ là, Thiên Chúa
đã hành động trong hoàn cảnh đau khổ này cho tôi kinh nghiệm sắp xếp lại các
điều ưu tiên và cho tôi thấy cái gì thực sự giá trị nhất trong cuộc đời này.
Một số điều trước đây tôi hi vọng sẽ làm trong cuộc đời và sứ vụ của tôi bỗng
chốc thấy chúng bị văng qua bên lề những bận tâm. Tôi nhận ra rằng Chúa rõ ràng
ban cho tôi sứ mạng loan báo Tin Mừng Chúa Giêsu và nhiều điều khác trong cuộc
sống là những hệ luận chỉ làm xao lãng ơn gọi chính yếu kia.
Tôi không biết chắc chắn mình còn sống được bao lâu. Thiên
Chúa cho tôi thấy khá rõ ràng rằng thời gian là thiết yếu và phải luôn thức
tỉnh sẵn sàng. Đối diện với cái chết, tôi học được bài học kinh nghiệm lành
mạnh là: chớ dung túng trong cuộc sống mình những điều thật vô ích. Quan trọng
hơn, Anita và tôi, như một cặp vợ chồng, học biết kiên nhẫn khi xảy ra tình
trạng có vẻ đen tối hay ảm đạm. Thiên Chúa vẫn quan phòng điều khiển mọi sự và
chúng tôi học biết đặt niềm tin cậy nơi Ngài.
Các bác sĩ không thể trợ giúp; gia đình không thể cứu
giúp; việc học hành của tôi không giúp được gì; những ước mơ và mục đích của
chúng tôi không thể thực hiện. Chỉ có Chúa cứu giúp và là nguồn cậy trông của
chúng tôi. Ngài dạy chúng tôi biết kiên nhẫn. Không trải qua khổ
đau, chúng tôi khó có thể học được điều đó.
Kết quả sau cùng là Anita và tôi, khi bước ra khỏi thử
thách đau khổ, cảm nhận gắn bó với nhau rất thâm sâu như một xương một thịt.
Chúng tôi chắc hẳn đã không nhận thấy được như thế khi đang trải qua thời gian
ba năm đó khi chúng tôi lìa xa các gia đình ruột thịt nội ngoại hai bên và hoàn
toàn đứng một mình. Nhưng đó lại là thời gian hôn nhân của chúng tôi được
trưởng thành, chuẩn bị cho hai mươi lăm năm chung sống tiếp theo sau đó. Chúng
tôi cùng sẻ chia kinh nghiệm, tốt đẹp cũng như tệ hại, trọn vẹn nghĩa phu thê
không ai khác ngoài hai vợ chồng. Chúng tôi đã có chung một lịch sử độc đáo, có
chung những câu chuyện và cảm nghiệm của hai đứa chỉ chúng tôi biết, và từ đó,
Thiên Chúa ban cho một sức mạnh bền đỗ.
Nói tóm lại, thời gian của chúng tôi ở New Haven đã giúp
chúng tôi gắn bó với nhau và với Chúa hơn bao giờ hết. Kinh nghiệm đó ở trong
mầu nhiệm Quan Phòng của Thiên Chúa. Bí quyết phân li cho ta sức mạnh để một
cặp hôn nhân triển nở tốt đẹp trong Chúa.