43. BẢNG TRA XÉT DÀNH CHO CHA MẸ - BIẾT NGƯỜI BIẾT MÌNH

Một trong những lời cảm động nhất của Don Bosco được chứa đựng trong một lá thư viết từ Rôma ngày 10 tháng 5 năm 1884 như sau: “Các con biết cha già đáng thương này chờ đợi gì nơi các con khi vì thanh thiếu niên yêu quý của mình đã tiêu hao cả cuộc đời? Cha không chờ đợi chi khác trừ một điều, hãy làm bao nhiêu có thể, để những ngày hạnh phúc của Nguyện Xá thuở ban đầu tươi nở trở lại. Ngày của tình thân ái và tín nhiệm Kitô giáo có giữa những người trẻ và các bề trên; ngày mà người này đối xử với người kia trong tinh thần tử tế và chịu đựng vì lòng mến Chúa Giêsu Kitô; ngày những tâm hồn cởi mở với tất cả sự đơn sơ và trong trắng, của bác ái và niềm vui chân thật cho mọi người”.

Những ngày của tình thân ái và tín nhiệm... Ngày những tấm lòng cởi mở với tất cả sự đơn sơ trong trắng... Đó là những ngày cần thiết cho mỗi gia đình. Thế nhưng tín nhiệm con cái lại là một trong những điều cam go nhất cần thủ đắc.

Quá nhiều con cái có cảm giác khó chịu khi cha mẹ không thật sự lưu tâm đến họ, khi cha mẹ không ráng sức để hiểu biết họ cách kỹ lưỡng, để rồi cha mẹ có thành kiến và những phán đoán khuôn sáo.

Khi bị đánh gục bởi những lời phê bình phi lý, thanh thiếu niên sẽ lặng câm như hến.

Ngay cả những cha mẹ có ý định dành nhiều thời gian cho con cái, họ cũng làm ra vẻ không biết đến các khía cạnh cơ bản trong nhân cách của chúng. Sự thiếu hiểu biết đôi khi dẫn đến những đau thương bất ngờ.

Cha mẹ chỉ có thể giúp đỡ con cái khi họ thật sự hiểu biết chúng. Những câu hỏi sau đây có thể được sử dụng để thực hiện một bài kiểm tra nho nhỏ “về sự hiểu biết”, dĩ nhiên chúng nên được điều chỉnh cho phù hợp. Rốt cuộc nó không loại trừ việc thú vị bất ngờ có thể có : ai đó sẽ nhận ra mình có những đứa con tốt hơn nhiều so với điều mình vẫn từng nghĩ.

Thị hiếu của trẻ

Người bạn thân nhất của đứa trẻ là ai? Ca sĩ được yêu thích của trẻ là ai? Trẻ ưa thích thể loại âm nhạc nào? Chương trình mà trẻ xem nhiều nhất là chương trình nào?

Trẻ muốn sơn căn phòng của mình màu gì?

Môn thể dục thể thao nào giúp trẻ khuây khỏa hơn cả ? Cuốn sách mà trẻ mới đọc sau cùng là gì? Món ăn khoái khẩu và ghét thậm tệ của trẻ là gì?

Trong số những cái mà trẻ có được, cái nào có tầm quan trọng nhất đối với nó? Món quà mà trẻ ao ước nhất là gì?

Sống với người khác

Ở trường bọn trẻ tặng cho nó biệt danh gì? (Đại ca, sư phụ, giáo sư, triết gia, nghệ sĩ…)

Trẻ có sống vui hay là sống cách tiêu cực và do đó nó cảm thấy không được người khác đón nhận?

Trẻ thuộc về một nhóm trẻ đồng trang lứa, hay đang thử tìm mọi cách để gia nhập nhóm?

Ngoại trừ thành viên trong gia đình, người nào có ảnh hưởng nhất đối với đứa trẻ? Giáo viên được yêu thích của trẻ là ai?

“Đồng đội” thường ngày của trẻ là những ai?

Nhân cách của trẻ

Trẻ có mặc cảm vì quá cao hoặc quá thấp không ?

Trẻ cảm thấy thất vọng hay hài lòng về bảng tổng kết hàng ngày của mình? Trẻ có thể tìm gặp những cơ hội thỏa mãn trong các quy tắc hiện hành hay dễ có xu hướng phạm quy?

Trong năm nay, điều nào đã làm trẻ thất vọng nhất ?

Điều gì làm trẻ bối rối nhất ?

Trẻ có cảm thấy hiểm họa và sợ hãi không ? Trẻ có khả năng kiểm soát chúng không và làm cách nào?

Nhận thức có được cho tương lai là gì? Trẻ có thực hiện các dự án dài hạn không ? Trẻ muốn làm điều lớn lao cao cả gì? Trẻ có nuôi dưỡng ước muốn chưa được thỏa mãn tức thì không, trẻ đề cập đến sự thèm khát các đồ vật ra sao?

Nhận thức có được về cái chết là gì? Trẻ có chỉ biết cái chết ngoạn mục và lạnh lùng, cái chết không thể khơi dậy cảm xúc trên truyền hình thôi không?

Sống với cha mẹ

Lần gần nhất tôi ôm hôn, gần gũi đứa con là khi nào?

Đâu là những câu mà tôi thường nói nhiều nhất ? Được bao nhiêu lần (và khi nào) tôi đã nói câu này: “Hãy nhớ rằng cha mẹ rất yêu con và cha mẹ muốn yêu con luôn mãi và trong bất cứ tình cảnh nào con đều có thể đến gặp cha mẹ”?

Tôi thường khuyến khích con hay đặt quá nhiều kỳ vọng ở con mình? Tôi có biết thừa nhận những tiến bộ của con mình không?

Tôi có sử dụng tiền bạc như một phương tiện để hứa hẹn với con cái và tự miễn thứ cho những hành vi quá độc đoán hoặc bù trừ sự “thiếu sót” trong tư cách làm cha mẹ?

Trẻ phản ứng với tiếng “không” ra sao? Trẻ bị gia đình khiển trách nhiều nhất về điều gì?

Con cái tôi có yêu căn nhà mình ở không ? Tôi có coi căn nhà mình ở là nơi quan trọng nhất trong số những nơi mà tôi lui tới không ? Tôi ăn mặc ở nhà ra sao? Tôi sẽ cởi y phục sang trọng để khoác vào một bộ đồ xuề xòa hay đánh chiếc quần đùi và cái áo lót ngót dăm ba năm?

Máy truyền hình đảm nhận vai trò gì trong tính năng động của gia đình? Nó có phải là tiếng nói chiếm ưu thế vượt trội không ? Nó có choáng mất nhiều chỗ trong nhu cầu của trẻ và những giờ phút thân tình trong gia đình?

Lần gần nhất tôi cùng cầu nguyện với con mình là khi nào?

Bổn phận của cha mẹ không phải là lau khô dòng lệ của con cái. Bổn phận của họ là ngăn chặn những giọt nước mắt có thể hình thành.