Rôma ngày 27/7/2006
Zenit : Tương
quan giữa Dòng Tên và ĐGH có những lúc thăng trầm, tại sao lại như thế thưa cha
?
Cha Kolvenbach :
Trong bối cảnh của những tương quan đặc biệt giữa ĐGH và Dòng Tên của Đức Giêsu
(đã được cả hai bên mong muốn và đồng ý), những hoàn cảnh lịch sử đã có ảnh
hưởng tới giọng điệu của những tương quan này là điều dễ hiểu và đầy tính con
người. Mặt khác, như ĐGH Phaolô VI đã nói một cách thân thiện trong một bài
diễn văn với nhiều ngụ ý nhắc đến một vài khuynh hướng mà ngài nhận thấy nơi
Dòng Tên, các cha Dòng Tên luôn luôn nằm trong các chiến hào, ở các ngã tư
đường là nơi người ta tranh luận những vấn đề mà giải đáp không luôn luôn rõ
ràng. Đó là điều không ngạc nhiên khi một số cha, để phục vụ Giáo Hội, đã bỏ an
ninh của chiến hào để xung phong đi tìm những giải đáp mới cho những vấn đề mới
cách xa ranh giớí chính thống. Trường hợp của cha Mateo Ricci là thí dụ điển
hình. Ngài thông hiểu văn hoá và não trạng của người Trung Hoa, ngài cố gắng
cho thấy là việc tôn sùng tổ tiên không phải là một tín ngưỡng thờ người như
bên tây phương nghĩ, nhưng đó là một phong tục xã hội và gia đình không đi
ngược lại với đức tin Kitô giáo và không biện minh cho việc người ta từ chối bí
tích thanh tẩy đối với những người tưởng nhớ tổ tiên họ như vậy. Quan điểm này
của ngài đã bị các tu sĩ khác chỉ trích và cuối cùng là sự kết án của Rôma.
Điều chắc chắn là việc đó đã đóng cửa cho nhiều người muốn vào đạo. Cha Ricci
chỉ được nhìn nhận như người tiên phong trong việc loan báo Tin Mừng và như
người đi trước của sự thích nghi văn hoá trong công việc của một nhà truyền
giáo vào thế kỷ 20.
Tất cả những cha Dòng Tên bị Rôma đặt lại nghi vấn không
thể tự gán cho mình sự tiên phong và nét thanh tao trong những ý hướng của cha
Ricci, tuy nhiên phần đông trong họ, những người đã phục vụ Giáo Hội với sự
trung thành và sự tận tuỵ, đã chỉ được nhìn nhận rất lâu sau đó. Cha Teilhard
de Chardin có lẽ là một trong những trường hợp điển hình nhất...
Zenit : Đời sống
tinh thần của các cha Dòng Tên dĩ nhiên là một trong những ưu tư của cha, với
tư cách là cha bề trên. Đề tài này có sẽ được thảo luận tại hội nghị tổng quát
không ? Và nếu có thì nó sẽ như thế nào ?
Cha Kolvenbach :
Khi chúng tôi xem xét tình trạng của dòng trong cuộc họp của các bề trên vùng
tại Loyola vào tháng 12/2005, chúng tôi đi đến kết luận là sức khoẻ tinh thần
của các cha Dòng Tên thì rất tốt. Khí cụ để đo lường sức khoẻ tinh thần của các
cha đã và vẫn luôn luôn là sự cống hiến vô điều kiện cho sứ vụ tông đồ. Hôm nay
cũng như hôm qua, đó là sự nhận biết mình với Thiên Chúa một cách riêng tư,
người được Cha sai đi. Dù sao đó cũng là đề tài mà hội nghị tổng quát sẽ bàn
tới, bởi vì đặc tính của những cha Dòng Tên là không bao giờ thoả mãn với những
gì mình đã đạt tới. Chúng tôi phải phục vụ Thiên Chúa trong một xã hội mà tư
tưởng hời hợt làm chủ và có khuynh hướng gây trở ngại cho tình yêu sâu thẳm với
Đức Giêsu Kitô và sự hiến thân vô điều kiện cho sứ vụ tông đồ. Vì lý do này,
đây là một vấn đề luôn hiện đại mà hội nghị tổng quát chắc chắn ước mong bàn
đến, mặc dù bây giờ vẫn còn quá sớm để phỏng đoán chương trình của hội nghị.
Thông tấn Zenit
Lang Biang dịch