Giáo Hội Công Giáo khắp
năm châu hướng về Thượng Hội đồng Giám mục Trung Đông
“Các Kitô hữu Trung Đông đang gõ cửa
trái tim và đánh thức lương tâm Kitô giáo chúng ta”
WHĐ (15.10.2010) – Ngay trong phiên họp
khoáng đại đầu tiên vào ngày 11-10 vừa qua, Thượng Hội đồng Giám mục (THĐ) về
Giáo Hội tại Trung Đông đã nhận được sư hiệp thông của Giáo Hội Công Giáo khắp
nơi trên thế giới.
Sau đây là lược trích một số nội dung
chính các bài phát biểu được đại diện Giáo Hội tại các châu lục trình bày tại
THĐ.
Châu Phi:
“Liên quan đến tình hình về Bắc Phi và
về Trung Đông đã được mô tả trên đây (mối liên hệ về ngôn ngữ và văn hóa Phi
Châu-Trung Đông, người Trung Đông di cư đến Bắc Phi vì lý do tôn giáo, vai trò
tích cực của các thừa sai Công giáo tại Bắc và Đông Phi trong việc giúp đỡ các
Kitô hữu trẻ đến từ Trung Đông tìm việc làm và sống đạo…), có thể thấy rất cần
phải có những phương thức hành động khác nhau.
Như vậy, đang và sẽ phải đặt lên tầm
quan trọng hàng đầu, vì sự sống còn của các cộng đoàn Kitô hữu tại hai bờ châu
Phi, về sự hợp tác chặt chẽ giữa Giáo Hội tại vùng hạ-Sahara với Châu Phi, và
với Giáo Hội tại Trung Đông.
Hội đồng các HĐGM Châu Phi và Madagascar
(SCEAM) chính là một công cụ tuyệt hảo cho sự hợp tác này”.
(Trích phát biểu tại THĐ của Đức
Hồng y Polycarp Pengo, TGM Dar-es-Salaam (Tanzania), Chủ tịch Hội đồng
các HĐGM Châu Phi và Madagascar – SCEAM, đại diện Châu Phi).
Bắc Mỹ:
“Làm chứng bằng sự hiệp thông:
Giáo Hội tại Bắc Mỹ chúng tôi đã đón
nhận anh chị em Công giáo thuộc nhiều nghi lễ Đông phương như: Assyrie-Chaldée,
Copte, Hy Lạp-Melkite, Maronite và
Riêng tại Tổng giáo phận Los Angeles,
chúng tôi đã giúp đỡ về tài chính và các phương tiện khác cho rất nhiều anh chị
em Công giáo Đông phương, giúp họ trong việc chọn nơi cư trú tại Los Angeles.
Trong 25 năm đảm nhận nhiệm vụ Tổng giám
mục, tôi đã đến thăm các cộng đoàn này, khuyến khích họ thể hiện bản sắc của
mình khi sống trên địa bàn Los Angeles, một Tổng giáo phận thuộc Công giáo
Rôma. Trong những nỗ lực của mình, chúng tôi đã thúc đẩy việc thành lập Hiệp
hội Mục vụ Công giáo Đông phương, giúp hàng giáo sĩ các Giáo Hội Công giáo Đông
phương và các Giáo Hội khác tổ chức gặp gỡ một tháng hai lần, để cầu nguyện và
hỗ trợ nhau trong nỗ lực cùng phối hợp hoạt động mục vụ trong tinh thần xây
dựng hơn là tìm cách cạnh tranh.
Sự Hiệp thông là trung tâm của đời sống
thần linh: đa dạng trong hiệp nhất; hiệp nhất trong đa dạng, đó là trung tâm
của sự hiệp thông. Sự hiệp thông này chính là Giáo Hội (…).
Tại Hoa Kỳ, thái độ tôn trọng sâu sắc
đối với tính đa dạng cũng có những thách đố riêng. ‘Các tín hữu của những Giáo
Hội Công giáo khác vẫn thường lui tới Giáo Hội Công giáo không thuộc nghi lễ
của mình (nghĩa là Giáo Hội Công giáo Rôma)’. ‘Tuy nhiên họ vẫn nhận được yêu
cầu gắn bó với cộng đoàn gốc, nơi họ đã được Rửa tội’. (…)
Tại những vùng tập trung đông đảo di
dân, chúng tôi làm thế nào để có thể giúp đỡ các học viện cao cấp, giống như
các chủng viện của chúng tôi, nhận ra sự cần thiết phải có các khóa học như
vậy, giúp cho tín hữu thuộc các Giáo Hội diaspora (kiều cư) có thể “tiếp thu
đầy đủ các kiến thức về thần học, linh đạo đặc thù của Giáo Hội mà họ là thành
viên”. (…).
Làm chứng bằng sự tha thứ:
“Tôi thấy thách thức lớn nhất chúng tôi
phải đối mặt liên quan đến những người nhập cư. Họ là những người Công Giáo
Trung Đông, Công Giáo Việt Nam rời quê hương đến sinh sống tại miền Nam
California, hoặc những người Cuba rời Cuba đến sống tại miền biển Miami. Thách
thức đó không phải là giúp họ sống hiệp thông với các Kitô hữu khác hay với
những Giáo Hội Kitô khác, mà chủ yếu là giúp họ đáp lại ơn Chúa ban cho, bằng
cách làm chứng cho Tin Mừng qua việc tha thứ cho kẻ thù, những người đã khiến
họ phải lìa bỏ quê hương, đi tìm hòa bình và công lý tại vùng duyên hải đất
nước chúng tôi. Chúng ta còn nhớ, Đức cố Giáo hoàng Gioan Phaolô II, sau khi
công bố với ngoại giao đoàn bức Thông điệp nhân Ngày Thế giới Hòa bình 2002, đã
đúc kết bằng lời kêu gọi: ‘Không có hòa bình nếu không có công lý; không có
công lý nếu chưa có thứ tha”.
(Trích phát biểu tại THĐ của Đức
Hồng y Roger Michael Mahony, TGM
Châu Á:
“Đức
Thánh Cha đã từng nhắc nhở: ‘Không có sự hiệp thông, thì không thể làm chứng:
sống hiệp thông thực sự là một chứng từ lớn lao nhất’. Đã có biết bao phát biểu
mang tính nền tảng như vậy dành cho toàn thể Giáo Hội tại Châu Á, trong đó có
Giáo Hội tại Trung Đông.
Chúng
tôi là “đoàn chiên nhỏ” tại Châu Á, chiếm chưa tới 3% dân số Á châu (hơn 3
tỉ người). Dưới những tác động của thái độ nghi kị tôn giáo và chủ nghĩa cực
đoan, đôi khi chuyển thành bạo lực chết người, chắc chắn chúng tôi có thể đã sợ
hãi và nhát đảm. Nhưng chúng tôi được Lời Chúa củng cố và khích lệ: ‘Này đoàn
chiên nhỏ, đừng sợ’. Vì vậy, chúng tôi cần phải hiện thực hóa mối hiệp thông
của mình để làm chứng cho Chúa. Bởi vì, tại nhiều nơi của châu Á vốn không có
tự do tôn giáo, chỉ có thể nói cho mọi người được biết Chúa bằng cách duy nhất
là làm chứng về Ngài qua đời sống Kitô hữu trung tín, âm thầm và thành tâm, một
đời sống yêu mến Chúa và chân thành phục vụ tha nhân (x. Đức Giáo Hoàng Gioan
Phaolô II, Giáo Hội tại Á Châu, số 23).
Chứng từ này kêu gọi chúng tôi, là những
giám mục, hiệp thông với Đức Thánh Cha và với nhau, để nghiêm chỉnh giải quyết
những thách đố đặt ra cho trách nhiệm mục tử của mình tại châu Á. Đó là những
thách đố của hiện tượng di dân, có khi được gọi là tình trạng nô lệ mới, thách
đố của hiện tượng toàn cầu hóa về kinh tế và văn hóa với những tác động tiêu
cực, vấn đề biến đổi khí hậu, chủ nghĩa cực đoan tôn giáo, tình trạng bất công
và bạo lực, không tôn trọng tự do tôn giáo, và những vấn đề về di truyền sinh
học đang đe dọa sự sống con người ngay trong lòng mẹ, từ khi thụ thai cho đến
lúc chết.
Trong
cuộc đối thoại của chúng tôi như một biểu hiện về sự hiệp thông trong Nhà Chúa,
chúng tôi cầu nguyện cho mình biết rút ra cách tiếp cận mục vụ chung cho các
vấn đề khác nhau, để làm chứng cho đức tin chúng tôi đã lãnh nhận trong Chúa
Giêsu”.
(Trích phát biểu tại THĐ của Đức
cha
Châu Âu:
“Châu Âu đang mắc nợ Trung Đông. Không chỉ vì
rất nhiều yếu tố nền tảng trong văn hóa của chúng tôi được du nhập từ vùng đất
Trung Đông, mà còn vì những vị thừa sai đầu tiên đặt chân lên lục địa chúng tôi
cũng từ vùng đất này mà đến. Chúng tôi, với lòng biết ơn, đang gìn giữ kí ức về
sự kiện được ghi lại trong sách Tông đồ công vụ: “Khi ấy, đang đêm, Phaolô được
thị kiến: ở đó có một người Maxêđônia đang đứng, lên tiếng van nài: ‘Xin hãy
đến Maxêđônia giúp đỡ chúng tôi!’. Tức thì, sau thị kiến này, chúng tôi tìm
cách đi Maxêđônia, vì tin chắc rằng Thiên Chúa đã gọi chúng tôi đem Tin Mừng
đến cho nơi ấy” (Cv 16, 9-10). Quả là ý Chúa quan phòng khi Đức Thánh Cha
Bênêđictô XVI, vừa mới đây đã nhiệt tâm và khôn ngoan trong công cuộc tân Phúc
âm hóa, đã quyết định dành hẳn một năm kính Thánh Phaolô, vị tông đồ của mọi
dân nước. (…)
Suy nghĩ về Trung Đông, những người Âu châu
chúng tôi phải tự vấn lương tâm mình.
Sứ điệp Tin Mừng chúng tôi đã lãnh nhận từ các
tông đồ có còn sống động nơi chúng tôi hay không? Hay chúng tôi chẳng còn thấy
ánh sáng và lòng nhiệt thành phát xuất từ niềm tin vào Đức Kitô trong cuộc sống
của mình nữa?
Hiện nay, có những người tị nạn và di dân Kitô
giáo từ các quốc gia Trung Đông đến châu Âu, chúng tôi đã phản ứng như thế nào?
Chúng tôi đã có đủ sự quan tâm về những nguyên
nhân khiến cho hàng vạn, nếu không muốn nói là hàng triệu người Kitô hữu phải
lìa bỏ mảnh đất tổ tiên đã sinh sống từ hàng hai ngàn năm nay?
Chúng tôi phải đối mặt với một thách thức lớn.
Chúng tôi phải xem xét bản chất và những hậu quả của sự thay đổi đang diễn ra
tại châu Âu và thế giới phương Tây. Chúng tôi đã biết thể hiện một cách có hiệu
quả sự giúp đỡ của mình đối với những Kitô hữu đến từ Trung Đông? Các nhân tố
chính của đời sống công cộng tại châu Âu có còn nhạy cảm trước những giá trị
nhân văn đã được Kitô giáo chiếu rọi hay không? Hay chúng tôi lại dửng dưng và
xem thường đối với di sản quý báu mình đã thừa hưởng? Xét theo quan điểm văn
hóa, nếu không có di sản này, châu Âu đã không tồn tại.
Các Kitô hữu đến từ Trung Đông đang gõ cửa
trái tim chúng tôi và đánh thức lương tâm Kitô giáo của chúng tôi.
Chúng tôi đón nhận những anh chị em Trung Đông
như thế nào đây? Chúng tôi góp phần vào việc gìn giữ cho mai sau di sản xa xưa
của họ, và cũng là của Giáo Hội, như thế nào đây?
Chủ đề của Thượng Hội Đồng này là “Giáo Hội
Công Giáo tại Trung Đông: “Hiệp thông và làm chứng”. Trong Công vụ Tông đồ,
chúng ta đọc rằng, đông đảo các tín hữu đã có “một lòng một ý” (Cv 4, 32). Hội
Thánh ngày nay cũng có sự hiệp thông này, nói đúng hơn, sự hiệp thông của các
thánh là một nội dung tuyên xưng đức Tin của chúng ta. Như chính bản thân Giáo
Hội, chủ yếu sự hiệp thông ấy vừa hữu hình vừa vô hình, vừa thể hiện trong thế
giới của ân sủng nhưng đồng thời cũng phải thực hiện trong xã hội nữa.
Người Công giáo châu Âu cầu nguyện, làm việc,
nỗ lực và đấu tranh để hiện diện và tác động vào xã hội hữu hình. Mặc dù có
những ưu phiền, thất vọng, những kinh nghiệm thất bại, và đôi khi phải hứng
chịu những phân biệt đối xử và áp lực đè nặng lên những Kitô hữu đang muốn sống
theo lương tâm của mình, nhưng chúng tôi không ngừng hi vọng châu Âu sẽ tìm lại
được căn tính đã bén rễ sâu trong nền văn hóa của sự sống, của hi vọng và tình
yêu. Càng ý thức về ơn gọi Kitô hữu trong xã hội, chúng ta sẽ càng phải thể
hiện và làm cho sức mạnh của Tin Mừng lan tỏa và biến đổi xã hội loài người
trong thời đại chúng ta.
Trung thành với Giáo huấn của Công đồng
Vatican II, được thể hiện đặc biệt trong Hiến chế mục vụ Vui mừng và Hy vọng,
chúng ta phải đáp lại lời mời gọi của Hội Thánh: “Những người đang hoặc sẽ bước
vào hoạt động chính trị, một hoạt động tuy có nhiều khó khăn nhưng cũng rất cao
quý, cần phải được chuẩn bị cho công việc này, để họ tham gia một cách nhiệt
thành, không màng đến lợi ích cá nhân và các quyền lợi vật chất. Với sự liêm
khiết và khôn ngoan, họ sẽ chiến đấu chống lại bất công và áp bức, sự chuyên
chế và thái độ bất khoan dung của một người hoặc của một đảng chính trị; và với
sự chân thực và ngay thẳng, hơn nữa, với tình yêu và lòng can đảm theo yêu cầu
của đời sống chính trị, họ sẽ cống hiến hết mình cho lợi ích của mọi người”. (Vui
mừng và Hy vọng, số 75F).
Thánh Luca, thầy thuốc yêu quý (Cl 4, 14), đã
viết: “Hỡi thầy thuốc, hãy chữa cho mình trước đã” (Lc 4, 23). Chúng tôi, các
Kitô hữu châu Âu, với sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần, phải tự chữa bệnh cho
mình để có thể phản chiếu ánh sáng Chúa Kitô đã lãnh nhận từ Trung Đông, và
phục hồi ơn được ban cho qua chứng từ can trường của chúng ta.
Với ý nghĩa đó, tôi nài xin Chúa chúc lành cho THĐ và cho tất cả mọi Kitô
hữu Trung Đông. Lạy Ngôi sao Phương Đông – Stella Orientis, xin cầu cho chúng
tôi!”.
(Trích
phát biểu tại THĐ của Đức Hồng y Péter Erdo, TGM Esztergom-Budapest, Chủ
tịch HĐGM Hungary, Chủ tịch Liên Hội đồng Giám mục Âu châu (CCEE), đại
diện Châu Âu).
Châu
Đại Dương:
“Vào
tháng 11 năm 1998, tất cả các giám mục của Châu Đại Dương
quy tụ nơi đây (Rôma) để họp Thượng Hội Đồng về Châu Đại Dương. Chúng tôi đã
nêu lên thách đố khi “đi theo con đường của Chúa Giêsu Kitô, công bố sự thật
của Ngài và sống cuộc sống của Ngài”.
Nhờ hiệp thông trong đức Tin và đức Ái, chúng tôi liên kết với các Giáo Hội
tại Trung Đông và được dẫn dắt để nhận ra sự đa dạng phong phú mà các thành
viên của các Giáo Hội này mang lại cho châu Đại Dương.
Chúng tôi nhận thức rằng, anh chị em Trung Đông là thành phần dễ bị tổn
thương vì phải sống như những Giáo Hội thiểu số, và chúng tôi đã “quan tâm tìm
hiểu, phát huy truyền thống, phụng vụ, kỷ luật và thần học của các Giáo Hội
Công giáo Đông phương”.
Trung Đông rộng lớn đang có mặt tại châu Đại Dương qua các di dân và những
người tị nạn định cư trong vùng: các khu định cư của người Do thái châu Âu
trong những ngày đầu tại Úc và New Zealand, những người tị nạn đến từ nước Đức
vào những năm 1930, những người sống sót từ các lò sát sinh Shoah; rồi người
Liban, Palestine, và Ai Cập, Iraq, gồm cả Công giáo và Hồi giáo, và gần đây,
những người tị nạn Kurd đến từ Iraq, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ. (...)
Ngày nay các mối dây liên kết này được củng cố thông qua sự hiện diện của
đông đảo người châu Đại Dương hành hương Thánh Địa, qua việc thành lập những
khu định cư mới cho những người tị nạn, qua những chương trình của Caritas quốc
tế trợ giúp việc phát triển, qua sự hiện diện của các dòng tu quốc tế phục vụ
công tác giáo dục và các nơi thánh”.
(Trích
phát biểu tại THĐ của Đức cha John Atcherley Dew, TGM Wellington (New
Zealand), Chủ tịch Liên HĐGM châu Đại Dương (FCBCO), đại diện Châu Đại
Dương).
Châu
Mỹ Latinh:
“Tại các quốc gia Châu Mỹ Latinh và vùng
Caribê chúng tôi, có nhiều người nhập cư đến từ Trung Đông – thuộc thế hệ đầu
tiên và thế hệ thứ hai – hầu hết họ là Kitô hữu.
Nhiều người trong số họ đã gia nhập Giáo Hội
La-tinh và có những nhóm nhỏ hình thành các giáo phận riêng của mình.
Chúng tôi hy vọng rằng, chúng ta sẽ phát triển
hơn nữa ý thức về đức tin Công Giáo chung giữa chúng ta, và tiến đến gần hơn
nữa hành động truyền giáo chung với nhau.
Ngay bây giờ, chúng tôi cổ võ các Giáo Hội địa
phương chúng tôi về “Sứ vụ đại lục”, thành quả của Đại hội Aparecida. Nếu đạt được sự hiệp nhất với nhau trong những nỗ lực truyền
giáo, thì đó sẽ là một chứng từ tuyệt đẹp.
Cuối cùng, chúng tôi muốn chia sẻ với các nghị
phụ về mối quan tâm đến cuộc xung đột Israel-Palestine.
Hiệp thông với Đức Thánh Cha, chúng tôi nỗ lực
tìm giải pháp cho cuộc xung đột. Ước gì nền hòa bình giữa hai dân tộc được tái
lập trên mảnh đất của Chúa Giêsu!
Chúng tôi nài xin Chúa Giêsu, nhờ lời chuyển
cầu của Đức Trinh Nữ Maria, Nữ vương các thánh tông đồ, đổ tràn Thần khí của
Người, Đấng đổi mới mọi sự, xuống trên THĐ”.
(Trích
phát biểu tại THĐ của Đức cha Raymundo Damasceno Assis, TGM Aparecida
(Brasil), Chủ tịch HĐGM Mỹ Latinh (CELAM), đại diện Châu Mỹ Latinh).