Di huấn của Đức Hồng
y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
WHĐ (24.10.2010) – Ngày
22-10-2010, tại Rôma, đã diễn ra nghi thức trọng thể khai mạc cuộc điều tra cấp
giáo phận về cuộc đời, nhân đức và về sự thánh thiện của Đức Hồng y Phanxicô Xaviê
Nguyễn Văn Thuận (1928-2002), vị Tôi tớ Chúa.
Nghi thức được cử hành
vào lúc 12 giờ tại Phòng Hòa giải trong Điện Latêranô, do Đức Hồng y Agostino
Vallini, đại diện Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI, Giám mục giáo phận Roma, chủ tọa
cùng với Đức Hồng y Peter K.A. Turkson, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý
và Hòa bình.
Cùng ngày, đã có những
cuộc cử hành và các hoạt động khác để cầu nguyện và tôn vinh vị Tôi tớ Chúa,
Đức cố HY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận (x. Bản tin của WHĐ).
Trong những ngày vừa
qua, cuộc đời, nhân đức và sự thánh thiện của Đức cố Hồng y được rất nhiều nơi
trên thế giới nêu cao.
Nhân dịp này, WHĐ giới
thiệu cùng quý độc giả bài Lời mở đầu của Đức cố Hồng y viết trong Sổ
tay Xã hội – Tuyển tập các văn kiện Huấn quyền do Hội đồng Tòa Thánh Công
lý và Hòa bình ấn hành năm 2000.
Qua Lời mở đầu,
người đọc sẽ nhận ra Đức cố Hồng y rất quan tâm việc phổ biến và thực hiện
trong toàn thể Giáo Hội những văn kiện của Tòa Thánh về các vấn đề xã hội.
Lời mở đầu là một bản văn ngắn, được
viết nhằm giới thiệu nội dung của một văn kiện và thể hiện lòng tri ân đối với
những cộng tác viên của Hội đồng Tòa Thánh Công lý và Hòa bình, do Đức cố Hồng
y làm Chủ tịch, đã góp công sức hoàn thành. Không những thế, bản văn còn ngời
lên vẻ đẹp của một tâm hồn nhiệt thành với sứ vụ.
Một lòng nhiệt thành
thấm đẫm toàn bộ cuộc đời của vị Tôi tớ Chúa, Đức cố Hồng y Phanxicô Xaviê Nguyễn
Văn Thuận.
Một cuộc đời chỉ ước ao
đưa mọi người “đến với Chúa Giêsu, Đấng Cứu thế của chúng
ta và là con đường duy nhất mang lại ánh sáng và hy vọng” (trích Lời
mở đầu).
Như vậy, một cách nào
đó cũng có thể nói, đây là một phần trong những di huấn phong phú và sâu sắc
của Đức cố Hồng y.
* * *
Sổ tay xã hội
Tuyển tập các văn
kiện Huấn quyền về xã hội
Lời mở đầu
Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta.
Khi bắt
tay viết Lời mở đầu này cho Tuyển tập các văn kiện Huấn quyền về xã hội, tôi nhớ
lại năm 1945, cách nay hơn 50 năm. Khi đó tôi 17 tuổi, giữa lúc đất nước Việt
Tôi là thành viên trẻ thuộc một nhóm nhỏ gồm những người
Công giáo sống
trong Kinh thành Huế. Chúng tôi may mắn có được tài liệu gồm một
số Thông điệp xã hội như Rerum Novarum (Tân sự), Quadragesimo Anno (Năm thứ bốn mươi) và Divini Redemptoris (Chúa Cứu thế). Vào thời
điểm rất
khó khăn đó, chúng tôi cố
gắng hết sức để có thể phổ biến những bản văn này.
Một người trong nhóm chúng tôi tên là
Alexis đã đi từ tỉnh này sang tỉnh khác, phân phát những bản văn tài liệu này
đến cho nhiều gia đình và cộng đoàn. Việc làm này khiến cho gia đình đông anh
em của anh có thể gặp nguy hiểm. Có khi anh phải bó tài liệu vào chân rồi bí
mật đi đến các làng. Cuối cùng anh bị bắt giam rồi chết rũ tù.
Nhưng công việc của anh đã thành một
di sản kỳ diệu. Nhiều thanh niên nam nữ đọc các bản văn giáo thuyết xã hội của
Hội Thánh mà tìm được niềm hy vọng. Trong thực tế, sự hiểu biết về học thuyết
xã hội đã mở ra cho họ con đường mới
về ánh sáng và niềm hy vọng, giúp họ sống những ngày kinh hoàng sau đó.
Chúa Giêsu đã không bỏ rơi họ.
Học thuyết của Hội Thánh về xã hội
ngày nay vẫn có tác động tương tự đối với hoàn cảnh chúng ta đang sống. Đức
Thánh Cha Phaolô VI, trong di chúc của ngài, đã gọi hoàn cảnh này là “bi đát,
đau buồn nhưng vẫn đẹp”. Một loạt văn kiện về học thuyết xã hội của các đời
Giáo hoàng, kể từ thời Đức Thánh Cha Lêô XIII, được coi là một nguồn tham khảo
lớn, mang tính định hướng và là một khí cụ đích thực cho việc truyền giáo đối
với người Kitô hữu chúng ta ngày nay.
Tất cả chúng ta vẫn đang cần đến
những văn kiện ấy.
Trong Năm Thánh này [tức Năm Thánh
Cứu chuộc 2000 – chú thích của người
dịch], nhiều ấn phẩm đã ra đời, trình bày những nội dung phong phú trong
học thuyết Công giáo về xã hội. Sách Giáo
lý của Hội Thánh Công giáo thể hiện nhiều nội dung của học thuyết và là
một trong những nguồn tham khảo chính thức. Tòa Thánh cũng đang chuẩn bị thực
hiện công trình tổng hợp chính thức về học thuyết xã hội của Giáo Hội, nhấn
mạnh mối quan hệ của học thuyết với công cuộc “Tân Phúc âm hóa”. Gần đây các ấn
phẩm khác đã xuất hiện tại
Chúng ta cử hành Năm Thánh để kỷ niệm
Mầu nhiệm Nhập thể của Chúa Giêsu Kitô, Đấng là Chúa và là người, Đấng đã qua
kiếp sống loài người để sống với loài người. Trong tinh thần phục vụ việc cử
hành Năm Thánh 2000, các vị biên tập quyển sách này đã đưa ra một tuyển tập hữu
ích, gồm những văn kiện liên quan đến học thuyết xã hội của Giáo Hội. Sách này
sẽ được xuất bản bằng 7 thứ tiếng và sẽ hữu dụng đối với các vị hữu trách trong
lãnh vực học thuật và mục vụ, các chính trị gia và các doanh nhân, và tất
nhiên, hữu ích đối với người lao động và những người nghèo.
Cách riêng tôi cầu xin cho những ai
ngày nay đang là hiện thân của những nỗi thống khổ của nhân loại, qua các văn
kiện này, tìm được con đường dẫn đến với Chúa Giêsu, Đấng Cứu thế của chúng ta,
con đường duy nhất mang lại ánh sáng
và hy vọng cho thời chúng ta đang sống.
Như mọi tuyển tập khác, ấn phẩm này
không thể coi là đầy đủ. Những bản văn được các cá nhân tuyển chọn theo cách
khám phá ý nghĩa riêng của các vị ấy, nhưng chúng tôi hy vọng, độc giả sẽ đọc
các văn bản này trong bối cảnh xuất xứ, và như vậy, ngày càng làm quen với tầm
phong phú sâu rộng của giáo thuyết Công giáo về xã hội.
Các sinh viên, quý vị giảng viên và
mọi người đang muốn tìm hiểu thêm về học thuyết xã hội của Giáo hội sẽ tìm
được, qua Tuyển tập, những tuyên bố có giá trị trọng tâm của các Đức Giáo hoàng
trong các loại văn kiện đa dạng, gồm các Sứ điệp Giáo hoàng, các Tông thư và
các văn kiện Công đồng, về các đề tài liên quan đến chính trị, kinh tế và văn
hóa. Các văn kiện được sắp xếp theo các đề tài khác nhau trong học thuyết Công
giáo về xã hội. Dưới mỗi nhan đề, các trích dẫn được phân phối theo một trật tự
có tính sư phạm, chứ không theo trình tự thời gian hoặc các thể văn huấn quyền,
và mỗi chủ đề đều được bắt đầu bằng trích dẫn có mục đích giải thích vấn đề
được nêu lên.
Những tuyên bố huấn quyền đều xuất
phát từ trái tim của Giáo Hội hướng đến một thế giới đã rơi vào thất vọng và
đang cần một tầm nhìn đạo đức để xây dựng một trật tự xã hội nhân bản hơn.
Giáo Hội không có ý định đưa ra các
giải pháp khoa học cho những vấn đề kinh tế hoặc xã hội dưới hình thức của
những khuyến cáo nhằm vào những chính sách công cộng hoặc các quy định pháp
luật cụ thể.
Điều quan trọng hơn mà Giáo Hội mong
muốn, là đưa ra một tập hợp những ý tưởng và các giá trị đạo đức, nhằm xác nhận
và khẳng định phẩm giá của hết thảy mọi người. Áp dụng được những nguyên tắc đó
vào các thực tại kinh tế, chính trị và xã hội, sẽ đưa đến công lý và hòa bình
cho mọi người, cho sự phát triển con người đích thực và cho việc giải phóng
người dân thoát khỏi cảnh áp bức, đói nghèo và bạo lực.
Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa
bình bày tỏ lòng tri ân Cha Robert A. Sirico
và Cha Maciej Zieba OP đã đọc thẩm tra Tuyển tập này.
Hội đồng cũng bày tỏ sự trân trọng sự giúp đỡ quý báu
của quý vị sau đây đã cộng tác trong việc thực hiện tuyển tập:
- Quý viên chức của Viện Action Institute for the Study of Religion and Liberty tại Grand
Rapids, Michigan (Hoa Kỳ), đặc biệt Giáo sư Gregory Gronbacher, Ph.D, Giáo sư
Kevin Schmiesing, Ph.D, và giáo sư Stephen J. Grabill, Th.M.
- Viện Tertio Millennio tại Cracovie, đặc biệt Giáo sư Slawomir Sowinski và
Giáo sư Piotr Kimla.
- Học
viện Giáo hoàng Ateneo
- Cha
John-Peter Pham, STD, Rôma.
Tôi vui
mừng giới thiệu tuyển tập này với mọi người đang chia sẻ cách nhìn của chúng tôi
về cuộc quy tụ của công lý và hòa bình, và cho những ai đang tìm hiểu học thuyết
của Giáo hội về xã hội. Đặc biệt tôi hân hạnh được tặng nguồn tham khảo này cho
các nhà giáo, các nhà thần học, các giáo lý viên và những ai đang giảng dạy cho
các tín hữu những con đường của sự thật.
Mong sao
học thuyết của Giáo Hội về xã hội góp phần vào nền công ích khắp mọi nơi và làm
cho thị kiến của của các tác giả Thánh vịnh trở thành hiện thực, mở đầu cho Nước
Chúa đến: công lý và hòa bình hôn nhau (Tv 85, 9-12).
Lễ Thánh Giuse lao
động,
+ Phanxicô Xaviê
Nguyễn Văn Thuận, Tổng giám mục hiệu tòa Vadesi,
Chủ tịch Hội đồng
Tòa Thánh Công lý và Hòa bình.
(Nguồn: clerus.org)
PV chuyển ngữ
Hồng y Phanxicô X. Nguyễn Văn Thuận