Đức Thánh Cha thánh hiến Đền Thờ Thánh
Gia tại Barcelona
Radiovaticana 07/11/2010
17.16.33 – BARCELONA. Sáng chúa nhật 7-11-2010, ĐTC Biển Đức 16 đã chủ sự lễ
thánh hiến Đền Thờ Thánh Gia, được khởi công xây cất cách đây 128 năm tại thành
phố Barcelona, Tây Ban Nha. Nửa triệu tín hữu đã tham dự thánh lễ trong thánh
đường và qua các màn hình khổng lồ.
Đền thờ này là một kiệt
tác về kiến trúc của miền Catalogna, nổi tiếng trên thế giới, được kiến trúc sư
Antoni Gaudí khởi công xây cất và dự kiến sẽ hoàn tất trong vòng 15 hoặc 16 năm
tới khi tất cả 18 ngọn tháp được dựng lên, trong đó có 12 tháp dâng kính 12
Tông Đồ và 4 tháp dành cho 4 thánh sử Phúc Âm, một tháp dâng kính Đức Trinh Nữ
Maria và ngọn tháp cao nhất, 170 mét dâng kính Chúa Giêsu.
Cho đến nay mới có 2
mặt tiền đền thờ được hoàn thành, đó là mặt tiền diễn tả sự Giáng sinh của Chúa
Kitô và mặt tiền cuộc Khổ Nạn của Ngài, trong khi mặt tiền thứ ba về “Vinh
Quang Phục Sinh” còn phải được kiến thiết.
Lúc 9 giờ sáng hôm qua,
ĐTC dùng xe bọc kính từ tòa TGM Barcelona tiến về Đền thờ Thánh Gia. Dọc đường
dài 6 cây số có hàng chục ngàn tín hữu và dân chúng đứng hai bên đường để chào
mừng ĐTC, giống như tại thành phố Santiago de Compostela hôm thứ bẩy vừa qua.
Khi đến đền thờ, ngài
đã được Quốc vương Juan Carlos và Hoàng Hậu Sofia chào đón. Các vị đã hội kiến
sau đó tại Bảo tàng viện của Đền thờ trước khi chuẩn bị thánh lễ.
Vì chỉ có gần 7 ngàn
người được ở trong thánh đường, nên lối nửa triệu tín hữu khác tham dự thánh lễ
tại các quảng trường và đường phố bên ngoài nhờ 33 màn hình khổng lồ. Trên gian
cung thánh, có 2 chỗ riêng dành cho Quốc vương và Hoàng hậu.
Đồng tế với ĐTC có
1.100 tư tế trong đó có trăm GM Tây Ban Nha và nước ngoài. Hiện diện trong
thánh đường có 450 tu sĩ nam nữ và 2.100 giáo dân đại diện các giáo xứ trong
giáo phận. Phần thánh ca do 600 ca viên đảm trách.
Bài giảng của Đức Thánh
Cha
Trong bài giảng thánh
lễ, sau khi chào thăm mọi người hiện diện, ĐTC nhận xét rằng “Ngày hôm nay là
một điểm ý nghĩa trong một lịch sử dài của những mong ước, làm việc, và quảng
đại kéo dài hơn 1 thế kỷ”. Ngài cũng đặt câu hỏi:
“Thánh hiến đền thờ này
có nghĩa là gì? Giữa lòng thế giới, trước cái nhìn của Thiên Chúa và loài
người, trong một hành vi đức tin khiêm tốn và vui mừng, chúng ta đã dựng lên
một khối lượng vật chất vô biên, kết quả của thiên nhiên và nỗ lực khôn lường
của trí tuệ con người, kiến thiết công trình nghệ thuật này. Đây là một dấu chỉ
hữu hình về Thiên Chúa vô hình, mà những ngọn tháp cao vút này như những mũi
tên, chỉ cho thấy sự tuyệt đối của ánh sáng, Đấng là Ánh sáng, là chiều cao cả
và là chính vẻ đẹp.
“Trong bối cảnh này,
kiến trúc sư Gaudí đã muốn liên kết nguồn hứng ông nhận được từ 3 cuốn sách lớn
mà ông nuôi dưỡng như một người, một tín hữu và một kiến trúc sư: đó là cuốn
sách thiên nhiên, Kinh Thánh và sách phụng vụ. Qua đó ông nối kết thực tại thế
giới và lịch sử cứu độ, như được kể lại cho chúng ta trong Kinh Thánh và hiện
diện trong phụng vụ. Ông du nhập vào trong thánh đường này những viên đá, cây
cối và đời sống con người, để tất cả công trình sáng tạo đều hợp tiếng chúc
tụng Chúa, nhưng đồng thời, ông cũng đưa ra bên ngoài, những bức tranh, để
trình bày trước con người mầu nhiệm Thiên Chúa được tỏ lộ qua sự giáng sinh,
khổ nạn, cái chết và sự sống lại của Chúa Giêsu Kitô. Qua cách thức đó, ông
cộng tác một cách tuyệt vời vào việc kiến tạo một ý thức của con người, được ăn
rễ trong thế giới, cởi mở đối với Thiên Chúa, được Chúa Kitô soi sáng và thánh
hóa. Ông đã thực hiện điều mà ngày nay là một trong những công tác quan trọng
nhất, đó là vượt thắng sự tách biệt giữ lương tâm con người và lương tâm Kitô,
giữa cuộc sống ở trần thế chóng qua này và sự cởi mở đối với đời sống vĩnh cửu,
giữa vẻ đẹp của vạn vật và Thiên Chúa Đấng là chính vẻ đẹp. Antoni Gaudí không
thực hiện tất cả những điều đó bằng lời nói, nhưng bằng những viên đá, những
đường nét, mặt bằng và chiều thẳng. Thực vậy, vẻ đẹp chính là một nhu cầu lớn
của con người là căn cội từ đó nảy sinh thân cây hòa bình và những hoa trái hy
vọng của chúng ta. Vẻ đẹp cũng biểu lộ Thiên Chúa, vì như Ngài, công trình đẹp
đẽ chính là một sự nhưng không tinh truyền, mời gọi tự do và tước bỏ sự ích kỷ.
Từ những nhận xét trên
đây, ĐTC mời gọi mọi người hãy quan tâm đến một nền tảng tối hậu của mọi công
trình là chính Chúa Giêsu Kitô. Ngài nói:
“Thánh Phaolô đã nói
trong bài đọc thứ hai từ thư thứ I gửi tín hữu Corinto: “Mỗi người hãy chú ý
đến cách thức mình xây dựng. Thực vậy không ai có thể đặt một nền móng khác với
nền tảng đã có là Chúa Giêsu Kitô” (1 Cr 3,10-11). Chúa Giêsu chính là tảng đá
nâng đỡ toàn thế giới, duy trì sự gắn bó hòa hợp của Giáo Hội, và gồm tóm tất
cả những chinh phục của nhân loại trong sự thống nhất chung kết. Trong ngài
chúng ta có Lời và Sự hiện diện của Thiên Chúa, và từ Ngài Giáo Hội nhận lãnh
chính sự sống, đạo lý và sứ mạng của mình. Giáo Hội không có sự kiên vững tự
mình; Giáo Hội được kêu gọi trở thành dấu chỉ và dụng cụ của Chúa Kitô, trong
sự ngoan ngoãn hoàn toàn tuân phục Chúa và phục vụ mệnh lệnh của Ngài. Chỉ có
Chúa Kitô duy nhất thiết lập Giáo Hội duy nhất; Ngài là đá tảng mà niềm tin của
chúng ta dựa vào. Dựa trên niềm tin ấy, chúng ta cùng nhau chứng tỏ cho thế
giới tôn nhan Thiên Chúa, Đấng là Tình Thương và là vị duy nhất có thể đáp ứng
khát vọng mong được sung mãn của con người. Đây chính là một nghĩa vụ lớn lao,
nghĩa vụ chứng tỏ cho mọi người thấy Thiên Chúa là Thiên Chúa của hòa bình chứ
không phải của bạo lực, của tự do chứ không phải cưỡng bách, của hòa hợp chứ
không phải bất thuận. Theo nghĩa đó, tôi tin rằng việc thánh hiến nhà thờ Thánh
Gia này, trong một thời đại mà con người tự phụ xây dựng cuộc sống không cần
Thiên Chúa, như thể Chúa chẳng có gì để nói với con người, đây thực là một biến
cố có ý nghĩa rất lớn. Qua công trình của mình, Ông Gaudí đã chứng tỏ cho chúng
ta thấy Thiên Chúa là mực thước đích thực của con người, bí quyết sự đặc sắc
của ông, như ông vẫn nói, đó là trở về với nguyên thủy là Thiên Chúa. Chính
ông, khi cởi mở tâm trí như thế với Thiên Chúa, ông đã có thể kiến tạo trong
thành phố này một không gian đẹp đẽ, một không gian tin, cậy, dẫn đưa con người
đến gặp gỡ Đấng là chính sự thật và vẻ đẹp. Kiến trúc sư Gaudí đã diễn tả tâm
tình của ông thế này: “Một thánh đường là điều duy nhất đáng diễn tả tâm tình
của một dân tộc, vì tôn giáo là điều cao cả nhất trong con người”.
Tiếp tục bài giảng
trong lễ Thánh hiến Đền thờ Thánh Gia, ĐTC nhắc nhở các tín hữu về nghĩa vụ bảo
vệ sự sống con người. Ngài nói:
“Lời quả quyết này về
Thiên Chúa kéo theo sự khẳng định tột đỉnh và bảo vệ phẩm giá của mỗi người và
tất cả mọi người: “Anh em không biết anh em là đền thờ của Thiên Chúa sao?..
Đền thờ của Thiên Chúa là thánh thiêng, anh chị em cũng vậy” (1 Cr 3,16-17). Ở
đây chân lý và phẩm giá Thiên Chúa được liên kết với sự thật và phẩm giá con
người. Khi thánh hiến bàn thờ của Thánh đường này, và ý thức Chúa Kitô chính là
nền móng của thánh đường, chúng ta trình bày cho thế giới Thiên Chúa là bạn của
con người và chúng ta mời gọi mọi người hãy trở thành bạn củaThiên Chúa. Như
giai thoại ông Zakêu mà bài Tin Mừng hôm nay nói tới (Xc Lc 19,1-10), nếu con
người để cho Thiên Chúa đi vào cuộc sống của mình và trong thế giới, nếu họ để
Chúa Kitô sống trong tâm hồn, thì họ sẽ không sẽ không hối hận, trái lại họ sẽ
cảm nghiệm niềm vui chia sẻ chính của sống của mình, vì họ là người được đón
nhận tình thương vô biên của Chúa.
ĐTC cũng nhắc đến chủ
đích của những người bảo trợ việc xây cất Đền thờ Thánh Gia này, muốn tỏ cho
thế giới tình thương, lao công và việc phục vụ được sống trước mặt Thiên Chúa,
như Thánh Gia Nazareth đã sống. Ngài nhận xét rằng: “Hoàn cảnh sống ngày nay đã
biến đổi sâu xa và người ta đã đạt được những tiến bộ rất lớn trong các lãnh
vực kỹ thuật, xã hội và văn hóa. Chúng ta không thể hài lòng với những tiến bộ
ấy. Chúng ta còn phải luôn nghĩ đến những tiến bộ về luân lý, như sự quan tâm,
bảo vệ và giúp đỡ gia đình, vì tình yêu quảng đại và không thể phân ly giữa một
người nam và một người nữ là khung cảnh hữu hiệu và là nền tảng sự sống con
người trong khi được cưu mang, sinh ra, lớn lên và kết thúc tự nhiên. Nơi nào
có tình thương và lòng chung thủy, thì nơi đó tự do đích thực được nảy sinh và
trường tồn”.
“Vì thế, Giáo Hội cổ võ
những biện pháp kinh tế, xã hội để phụ nữ có thể được thể hiện mình trọn vẹn
tại gia và trong nơi làm việc, để người nam và người nữ kết hiệp với nhau trong
hôn nhân và họp thành một gia đình, được nhà nước quyết liệt nâng đỡ, và để sự
sống của những người con được bảo vệ như thánh thiêng và bất khả xâm phạm từ
lúc mới được hoài thai, để sự sinh sản được quí chuộng, đề cao giá trị và được
nâng đỡ về mặt pháp lý, xã hội và lập pháp. Bởi vậy, Giáo Hội chống lại bất kỳ
hình thức nào chối bỏ sự sống con người và ủng hộ những gì cổ võ trật tự tự
nhiên không khuôn khổ định chế gia đình.
Thánh hiến Đền thờ
Thánh lễ được tiếp tục
với kinh tin kính và nghi thức thánh hiến Nhà thờ: cộng đoàn hát kinh cầu Các
Thánh, rồi ĐTC xức dầu bàn thờ và trong khi 12 HY GM đi xức dầu các tường nhà
thờ, rồi ĐTC xông hương bàn thờ và thắp sáng thánh đường.
Cuối thánh lễ, ĐHY
Sistach, TGM Barcelona sở tại đọc Tông sắc của ĐTC nâng Nhà thờ Thánh Gia lên
hàng tiểu Vương cung Thánh đường.
Thánh lễ kéo dài gần 3
tiếng đồng hồ. Tiếp đó, ĐTC đã tiến ra cửa Giáng Sinh của Thánh đường, trước
một quảng trường có 36 ngàn tín hữu tụ tập, để để chủ sự buổi đọc Kinh Truyền
Tin.
Ngỏ lời trong dịp này, ĐTC đã nhắc đến lễ tôn phong chân
phước tại thành phố Porto Alegre bên Brazil chiều thứ bẩy 6-11 vừa qua cho Nữ
Tôi Tớ Chúa Maria Barbara Chúa Ba Ngôi cực thánh, sáng lập dòng các nữ tu Khiết
Tâm Đức Mẹ Maria. Ngài nói: “Đức tin sâu xa và lòng bác ái nhiệt thành của chị
trong việc theo Chúa đã khơi dậy nơi nhiều người ước muốn hoàn toàn hiến thân
để làm vinh danh Chúa và quảng đại phục vụ anh chị em, nhất là những người
nghèo khổ nhất.”
ĐTC cũng nhắc đến giáo huấn của Chúa Giêsu Con Thiên Chúa
về phẩm giá và giá trị của hôn nhân và gia đình, là niềm hy vọng của nhân loại,
trong đó sự sống được đón nhận, từ lúc mới thụ thai cho đến lúc chết tự nhiên.
Chúa cũng dạy chúng ta rằng toàn thể Giáo Hội, khi lắng nghe và mang Lời Chúa
ra thực hành, thì được trở nên gia đình của Chúa. Và hơn nữa, Chúa đã để lại
cho chúng ta sứ mạng trở thành hạt giống huynh đệ, được gieo vào mọi tâm hồn,
nuôi dưỡng niềm hy vọng.
Sau thánh lễ, ĐTC đã về tòa TGM giáo phận Barcelona để dùng
bữa với các HY và GM. Ban chiều, vào lúc quá 5 giờ, ngài đã đến thăm trung tâm
xã hội Chúa Hài Đồng Giêsu của tổng giáo phận địa phương rồi ra phi trường. Tại
đây, ĐTC đã có cuộc hội kiến ngắn với thủ tướng José Zapatero, và được Quốc
vương Juan Carlos tiễn biệt.
G. Trần Đức Anh OP