Tòa Thánh lên án Đại Hội Công Giáo ”quốc doanh” tại Trung Quốc
Radiovaticana 17/12/2010 15.52.46 –
Nguyên văn thông cáo 8 điểm của Tòa Thánh nói rằng:
1. Tòa Thánh rất đau buồn về sự kiện, trong những ngày từ 7 đến
9-12 vừa qua, Đại hội kỳ 8 các đại diện Công Giáo Trung Quốc tiến hành tại Bắc
Kinh. Đại hội này được áp đặt cho nhiều GM, LM, nữ tu và giáo dân. Thể thức
triệu tập và tiến hành chứng tỏ một thái độ đàn áp đối với việc thực hành tự do
tôn giáo, sự đàn áp mà người ta đã hy vọng từ nay không còn nữa tại Trung Quốc.
Sự ngoan cố muốn kiểm soát lãnh vực thâm sâu nhất của các công dân là lương tâm
của họ, cũng như xen mình vào đời sống nội bộ của Giáo Hội Công Giáo, không làm
vinh dự cho Trung Quốc, trái lại, dường như là một dấu hiệu sợ hãi và yếu đuối,
hơn là dấu hiệu hùng mạnh; đó là dấu hiệu bất bao dung một cách ngoan cố, hơn
là dấu hiệu chứng tỏ sự cởi mở đối với tự do và tôn trọng thực sự đối với phẩm
giá con người và sự phân biệt đúng đắn giữa phạm vi dân sự và phạm vi tôn giáo.
2. Nhiều lần Tòa Thánh đã thông báo, trước tiên là cho các vị Mục
Tử, nhưng còn cho tất cả các tín hữu nữa, kể cả một cách công khai, rằng không
được tham dự Đại hội ấy. Mỗi người trong số những tham dự viên biết rõ mức độ
trách nhiệm của mình trước mặt Thiên Chúa và Giáo Hội. Đặc biệt các GM và các
LM sẽ bị đặt trước những mong đợi của các cộng đoàn liên hệ, họ nhìn các vị chủ
chăn của mình và có quyền nhận được từ vị ấy sự hướng dẫn và sự chắc chắn trong
đức tin và trong đời sống luân lý.
3. Người ta cũng biết rằng nhiều GM và LM bị cưỡng bách phải tham
dự Đại hội ấy. Tòa Thánh tố giác sự vi phạm trầm trọng như thế đối với các nhân
quyền, đặc biệt là tự do tôn giáo và tự do lương tâm của họ. Ngoài ra, Tòa Thánh
bày tỏ thiện cảm sâu xa nhất đối với những người, bằng nhiều thể thức khác
nhau, đã can đảm làm chứng đức tin và Tòa Thánh mời gọi những người khác hãy
cầu nguyện, làm việc thống hối, và qua những hành động, tái khẳng định ý chí
theo Chúa Kitô trong tình yêu mến, hiệp thông hoàn toàn với Giáo Hội hoàn vũ.
4. Đối với những người hoang mang và đau khổ sâu xa trong tâm hồn,
tự hỏi làm sao GM hoặc các LM của mình lại tham dự Đại Hội như thế, Tòa Thánh
yêu cầu họ hãy đứng vững và kiên nhẫn trong đức tin: Tòa Thánh mời gọi họ hãy
để ý tới những sức ép mà nhiều mục tử của họ đã phải chịu và cầu nguyện cho các
vị; Tòa Thánh nhắn nhủ họ hãy tiếp tục can đảm nâng đỡ các vị ấy đứng trước
những áp đặt bất công mà các vị gặp phải trong việc thi hành sứ vụ.
5. Trong Đại hội, có một số người được chỉ định đảm trách cái gọi
là HĐGM Trung Quốc và Hội Công Giáo yêu nước Trung Quốc. Về hai cơ quan này,
cũng như chính Đại hội, điều mà ĐTC Biển Đức 16 đã viết trong thư năm 2007 gửi
Giáo Hội Công Giáo tại Trung Quốc, ở số 7 và 8, vẫn giữ nguyên giá trị. Đặc
biệt Hội đồng GM Công Giáo Trung Quốc hiện nay không được Tòa Thánh công nhận
như một HĐGM: trong hội đồng này không có các GM bí mật, tức là không được
chính phủ nhìn nhận, nhưng hiệp thông với ĐGH; tổ chức đó cũng bao gồm cả những
GM bất hợp pháp. HĐGM này có qui chế chứa đựng những yếu tố không thể dung hợp
với đạo lý Công Giáo. Thật là một điều hết sức đáng trách vì HĐGM đó có một GM
bất hợp pháp làm chủ tịch.
Ngoài ra, về mục đích của HĐGM này là để thực hiện các nguyên tắc
độc lập và tự trị, tự quản lý và tự điều hành dân chủ của Giáo Hội, cần nhớ
rằng đó là điều không thể dung hợp với đạo lý Công Giáo, đạo lý này ngay từ các
kinh Tin Kính xưa kia đã tuyên xưng Giáo Hội là duy nhất, thánh thiện, Công
Giáo và tông truyền. Vì thế, thật là đáng trách khi chỉ định một GM hợp pháp
làm chủ tịch Hội Công Giáo yêu nước Trung Quốc.
6. Đó không phải là con đường mà Giáo Hội phải tiến hành trong bối
cảnh một đại quốc cao quí, vốn được dư luận thế giới chú ý vì bao nhiêu mục
tiêu đã đạt được trong nhiều lãnh vực, nhưng lại thấy khó thực hiện những đòi
hỏi của quyền tự do tôn giáo đích thực, tuy rằng trong Hiến pháp Trung Quốc có
tuyên bố tôn trọng. Ngoài ra, Đại hội đã làm cho con đường hòa giải giữa các
tín hữu Công Giáo thuộc cộng đoàn thầm lặng và cộng đoàn công khai trở nên cam
go hơn, tạo nên một vết thương sâu rộng không những cho Giáo Hội tại Trung Quốc
nhưng cho cả Giáo Hội hoàn vũ nữa.
7. Tòa Thánh rất lấy làm tiếc vì việc tiến hành đại hội nói trên và
vụ truyền chức GM mới đây không có sự ủy nhiệm của ĐGH đã đơn phương gây thiệt
hại cho cuộc đối thoại và bầu không khí tín nhiệm đã được khởi sự trong các
quan hệ với chính phủ Cộng hòa nhân dân Trung Quốc. Trong khi tái khẳng định ý
chí đối thoại chân thành, Tòa Thánh cảm thấy có nghĩa vụ minh xác rằng những
hành vi không thể chấp nhận được và thù nghịch, như những điều đã nói trên đây,
tạo nên nơi các tín hữu trong vào ngoài Trung Quốc một sự mất tín nhiệm lớn
lao, vốn là điều cần thiết để vượt thắng những khó khăn và xây dựng một quan hệ
đúng đắn với Giáo Hội, để mưu ích chung.
8. Dưới ánh sáng những gì đã xảy ra, lời mời gọi mà ĐTC gửi đến tất
cả các tín hữu Công Giáo trên thế giới hơn 1-12 vừa qua vẫn là điều cấp thiết:
hãy cầu nguyện cho Giáo Hội tại Trung Quốc đang sống những giai đoạn đặc biệt
khó khăn” (SD 17-12-2010)
G. Trần Đức Anh OP