Kinh
Truyền tin chúa nhật thứ IV Mùa Bốn Mươi
Radiovaticana 14/03/2010 – Chúa nhật thứ tư Mùa Bốn Mươi được
đặt tên là Chúa nhựt “Vui mừng” dựa theo lời mở đầu ca-nhập-lễ trong tiếng
latinh “Laetare”. Thực ra nỗi vui mừng bắt nguồn từ một lý do khác, đó là chúng
ta đã đi được một nửa chặng đường thống hối rồi. Để hiểu được tâm trạng này,
nên biết rằng vào thời xưa, kỷ luật thống hối Mùa Bốn Mươi rất khắt khe: các
tín hữu buộc phải kiêng thịt và giữ chay trong suốt thời kỳ này. Cuộc cải tổ
phụng vụ sau công đồng Vatican II chuyển niềm vui mừng sang một chiều hướng
khác: niềm vui vì đã gần đến lễ Phục sinh, niềm vui vì được cảm nhận lòng
thương xót của Thiên Chúa. Điều này được diễn tả trong lời nguyện và cách riêng
là trong bài đọc trích từ chương 15 Tin mừng thánh Luca, thuật lại niềm vui của
thiên quốc khi tội nhân trở về. Trong bài huấn dụ trước khi đọc kinh Truyền tin,
đức thánh cha đã chú giải đoạn văn này và nói rằng mỗi lần đọc lại dụ ngôn về
người cha với hai đứa con, chúng ta khám phá ra nhiều điều mới. Thực vậy, điểm
then chốt của dụ ngôn này không phải là đúa con hoang đàng, nhưng là tình
thương lân tuất của Cha. Ngoài ra, bài dụ ngôn này cũng có thể đọc dưới khía
cạnh tâm lý tôn giáo, mô tả tiến trình trưởng thành về lòng đạo: từ lòng đạo ấu
trĩ cho đến lòng đạo trưởng thành. Trên tiến trình này, thái độ tự lập tự quyết
trong cách sống đạo có thể là một bước tiến tích cực để giúp phát triển mối
tương quan với Thiên Chúa một cách có ý thức hơn. Sau đây là nguyên văn bài
huấn dụ.
Anh chị em thân mến,
Vào chúa nhựt thứ tư
Mùa Bốn Mươi, bài Tin mừng thuật lại dụ ngôn về người cha và hai đứa con, quen
gọi là dụ ngôn “đứa con hoang đàng” (Lc 15,11-32). Trang sách này của thánh
Luca là tuyệt đỉnh của linh đạo và văn chương của hết mọi thời đại. Thực vậy,
nếu không có mặc khải về Thiên Chúa là Cha giàu lòng khoan nhân thì thử hỏi văn
hóa, nghệ thuật và rộng hơn nữa, nền văn minh của chúng ta sẽ ra thế nào? Đoạn
văn này không ngừng gây xúc động cho chúng ta, và gợi lên nhiều ý nghĩa mới mỗi
lần ta nghe hoặc đọc lại. Nhất là đoạn Tin mừng này có sức nói về Thiên Chúa,
cho chúng ta biểt khuôn mặt của Người, nói đúng hơn, cho chúng ta biết tấm lòng
của Người. Sau khi đức Giêsu đã kể lại về Chúa Cha lân tuất, thì mọi sự không
còn như trước nữa, từ nay chúng ta đã biết Thiên Chúa rồi: Người là Cha của
chúng ta, Đấng vì yêu thương đã dựng nên chúng ta và ban cho chúng ta có ý
thức, Đấng đã chịu đau xót nếu chúng ta lạc mất và mở tiệc nếu chúng ta trở về.
Vì thế mối tương quan với Chúa được cấu kết bằng một lịch sử, tương tự như
chuyện xảy ra giữa mỗi người con với cha mẹ của mình: vào lúc đầu, đứa con còn
lệ thuộc vào cha mẹ, kế đó nó đòi hỏi được tự quyết; và sau cùng – nếu được
phát triển tích cực – thì sẽ đưa đến tương quan trưởng thành, dựa trên việc
nhận thức và yêu mến hỗ tương.
Qua những chặng ấy, chúng ta có thể đọc ra những giai đoạn của hành
trình con người trong tuơng quan với Thiên Chúa. Có thể có một giai đoạn thơ
ấu: một thứ tín ngưỡng được thúc đẩy bởi nhu cầu, bởi sự lệ thuộc. Đến khi con
người dần dần lớn lên và tự lập, thì nó muốn thoát ly khỏi sự phục tùng và nó
muốn được tự do, có khả năng tự quyết định độc lập, và lựa chọn tuỳ ý, nghĩ
rằng mình có thể không cần Thiên Chúa nữa. Giai đoạn này thật là tế nhị: nó có
thể đưa đến tình trạng vô tín ngưỡng, nhưng không thiếu lần nó có thể hàm chứa
đòi hỏi muốn khám phá khuôn mặt đích thực của Thiên Chúa. May thay, Thiên Chúa
không từ bỏ lòng trung tín, và dù chúng ta xa cách và lạc lối, Người vẫn tiếp
tục theo dõi chúng ta bằng tình thương, tha thứ những lỗi lầm của chúng ta và
thì thầm trong lương tâm của chúng ta để kêu gọi chúng ta trở về. Trong dụ
ngôn, cách xử sự của hai đứa con tương phản nhau: thằng em ra đi và càng ngày
càng xuống dốc, còn thằng anh thì ở nhà, nhưng mối tương quan của nó với người
cha cũng chẳng trưởng thành gì. Thật vậy, khi đứa em trở về, thì người anh
không được sung sướng như là người cha, ngược lại, hắn còn bực bội và không
muốn bước vào nhà. Cả hai đứa con tượng trưng cho hai hình thức thiếu trưởng thành
trong tương quan với Thiên Chúa: thái độ ươn ngạnh và thái độ tùng phục ấu trĩ.
Tất cả hai hình thức được vượt thắng nhờ cảm nghiệm của lòng lân tuất. Chỉ khi
đã cảm nhận được sự tha thứ, nhận biết mình được yêu thương vô vị lợi, với tình
thương lớn hơn sự hèn hạ của mình, cũng như lớn hơn quan niệm về công bằng của
mình, thì chúng ta mới có thể có một tương quan chân thực và hiếu thảo với
Thiên Chúa.
Các bạn thân mến, chúng ta hãy suy gẫm dụ ngôn này. Chúng ta hãy
đối chiếu mình với hai người con, và nhất là chúng ta hãy ngẫm nghĩ về tấm lòng
của Cha. Chúng ta hãy lao mình vào vòng tay của Cha, và để cho tình thương lân
tuất của Cha làm ta hồi sinh. Nguyện xin Đức Maria, người mẹ khoan nhân, giúp
đỡ chúng ta.
Bình Hòa