Suy gẫm
những lời của ĐGH về đức tin
tgpsaigon.net CN, 08/08/2010 - 12:49
Thông
điệp thứ tư của ĐGH về Chân lý
WGPSG/ZENIT
-- San Marcos - California, ngày 30-7-2010, trong những tuần lễ gần đây, ĐGH
Bênêđíctô thứ 16 đã “nghỉ dưỡng” tại Castel Gandolfo và, theo như giới truyền
thông đưa tin, đang thực hiện tập thứ ba của cuốn Chúa Giêsu tại Na-gia-rét và
một Thông điệp mới về đức tin. Nhiều người cho rằng Thông điệp thứ ba sẽ nói về
chủ đề đức tin, nhưng ĐGH - với cương vị là vị chủ chăn của GH tin rằng một thông
điệp về “Bác ái trong Chân lý” là cần thiết hơn. Như vậy, một Thông điệp về đức
tin được dự đoán sẽ có hơn trước đó.
Mục
đích của bài báo này không phải để dự đoán công việc của Chúa Thánh Thần hay những
giáo huấn của ĐTC, nhưng là để suy gẫm những gì ĐTC đã nói liên quan đến đức
tin trong các Thông điệp trước của ngài. Và quả thực, có rất nhiều điều chúng
ta cần chú tâm vào khi nhìn lại. Đâu là cách tốt hơn để đạt đến trạng thái tinh
thần “đầy đức tin” đối với Thông điệp sắp tới?
Thông
điệp “Thiên Chúa là tình yêu”
Một
chủ đề phổ biến xuyên suốt hai Thông điệp “Deus Caritas Est” và “Spe Salvi”
(Được Cứu rỗi nhờ đức cậy) là sự liên kết giữa tất cả các nhân đức đối thần.
Đức tin cho ta niềm tin vững chắc rằng Chúa sẽ ban chính Ngài trong tình yêu
cho chúng ta.
Ngài
viết trong thông điệp “Deus Caritas Est” rằng: “Đức tin cho biết Chúa đã ban
Con Một của Ngài vì chúng ta và cho chúng ta niềm tin vinh thắng rằng điều đó
là sự thật: Thiên Chúa là tình yêu! Đức tin do vậy, sẽ biến đổi sự thiếu kiên
nhẫn và những nghi toan của chúng ta thành niềm tin vững chắc rằng Thiên Chúa
gìn giữ thế giới trong bàn tay của Ngài, và rằng, như hình ảnh ấn tượng mà phần
cuối Sách Khải huyền đã gợi lên, cho dù trong bóng tối tội ác, Ngài vẫn toàn
thắng trong vinh quang. Đức tin, điều giúp ta có thể thấy được tình yêu của
Thiên Chúa được hé lộ qua trái tim Chúa Giêsu bị đâm thâu trên Thập giá, gia
tăng thêm tình mến.” (No. 39).
Ngài
cũng viết rằng niềm tin, chính là cuộc gặp gỡ với Chúa Hằng sống trong chính
đức tin, không những mở ra “những chân trời mới vượt ra ngoài phạm vi lý trí”
mà còn thanh tẩy bất kỳ lý lẽ mù quáng nào. Vì vậy “đức tin cho phép lý trí làm
việc hiệu quả hơn và nhận ra đối tượng thích hợp cách rõ ràng hơn”.
Thông
điệp “Spe Salvi”
Nay
là thời điểm rất thích hợp để đọc lại Thông điệp “Spe Salvi”, vì trong ba Thông
điệp của ĐGH, không có Thông điệp nào lại tập chú về đề tài đức tin như Thông
điệp này. Lý do nằm ở sự đồng nhất sâu sắc trong Tân Ước giữa khái niệm của đức
tin và đức cậy. Đức tin chính là “chất thể” của đức cậy, dẫn đến sự sống đời
đời.
Dựa
trên Thư gửi người Do Thái của thánh Phaolô, ĐGH Bênêđíctô giải thích bản chất
của đức tin: “Đức tin không đơn thuần chỉ là việc một người muốn vươn đến những
gì sắp xảy đến nhưng chưa hiện diện, nghĩa là nó sẽ đem đến một điều gì đó. Đức
tin cho chúng ta, ngay cả hiện tại, điều gì đó thực tế mà chúng ta đang chờ
đợi, và điều hiện thực này cho chúng ta một “bằng chứng” của những điều hiện
vẫn chưa được tỏ bày. Đức tin phác ra tương lai ngay trong hiện tại, khiến nó
không còn chỉ đơn thuần là điều “chưa xảy đến.” (No. 7).
Trong
thời điểm hiện tại, ĐTC đã nhận thấy một cuộc khủng hoảng đức tin và đức cậy,
điều mà ngài thấy đã xuất hiện từ thời của Francis Bacon đến ngày nay: niềm tin
thời nay là một nỗ lực xây dựng vương quốc mang tính nhân loại. Nhưng niềm tin
này đã làm con người thất vọng, cho thấy rằng bản thân nó là “mối đe dọa” phản
bội lại phẩm giá và sự tự do con người. (No. 17-23).
Ở
phần sau của Thông điệp, ngài phát triển chủ đề Thế mạt qua ánh sáng đức tin –
trông đợi trong tin tưởng thân xác sẽ sống lại và sự phán xét như là đường dẫn
đến công lý cuối cùng. Thiên Chúa chính là Đấng đem đến công lý; đức tin cho
thấy điều chắc chắn rằng cái chết không phải là hết và rằng chính Chúa sẽ thực
hiện điều này. Trong sự chắc chắn này, chúng ta cũng có được niềm tin vững chắc
về một cuộc sống đời đời (xem Nos. 41-44). Ngài viết: “Chỉ trong mối quan hệ
với điều bất khả thi rằng bất công trong lịch sử sẽ bị luận phạt, mà cho sự trở
lại của Đức Kitô và cuộc sống mới thật sự cần thiết và trở nên hoàn toàn thuyết
phục.”
Thông
điệp “Bác Ái trong Chân lý”
ĐTC
viết trong thông điệp “Bác ái trong Chân lý” rằng sự thật là việc làm bác ái
phản ánh gấp đôi chiều kích về đức tin, việc mà thuộc về mỗi cá nhân và cả cộng
đồng. Hơn nữa, Học thuyết Xã hội của GH là một “sự bối cảnh mang tính công cụ
và không thể thiếu” cho sự hình thành đức tin.
Lặp
lại lời ĐGH Phaolô thứ 6, ĐGH Bênêđíctô thứ 16 đã nêu rõ, trong khi lý trí có
thể nắm giữ sự bình đẳng của các dân tộc, nhưng nó không thể thiết lập tình
huynh đệ mà không có niềm tin. Chỉ có niềm tin vào Mạc khải của Thiên Chúa
khiến chúng ta có thể nhận thức rằng chúng ta là một gia đình với Chúa là Cha.
Ngài cũng nhấn mạnh sự cần thiết đối thoại giữa niềm tin và lý trí trong việc
phát triển con người đích thực.
Nhiều
hình thức sai lầm của niềm tin đe dọa sự phát triển – tin tưởng vào sự tiến bộ
của nhân loại, tin vào các tổ chức, các cơ cấu chính trị, vào công nghệ. Nhưng
thiếu đức tin vào Thiên Chúa, thì tất cả những “niềm tin” này đều chỉ lợi dụng,
làm yếu đi hay tiêu diệt con người. Tin vào sự hiện diện của TC trong sứ mạng
phát triển đem lại mục đích và hy vọng cho những ai đang phải đối diện với một
lượng công việc quá lớn như thế.
Liệu
một chủ nghĩa nhân bản thiếu niềm tin có thể giúp con người trong quá trình
phát triển? Đối với câu hỏi này, ĐTC đưa ra một câu trả lời gây ấn tượng: “Một
chủ nghĩa Nhân bản loại trừ TC là một chủ nghĩa Nhân bản mang tính Phi nhân
bản.” Sự phát triển đích thực không bỏ qua chiều kích tâm linh của con người.
Do vậy, chỉ sự phát triển cởi mở với TC mới là đúng đắn với con người. ĐTC kết
luận Thông điệp của ngài với sự thật cốt yếu là sự phát triển cần đến lời
nguyện cầu.
Noi
theo Đức tin của Mẹ Maria
Điều
cần thiết cho sự phát triển trọn vẹn của bản chất đức tin là nhu cầu đối với GH
và thế giới. Tôi hơi ngại khi nói về những gì mà ĐGH Bênêđíctô thứ 16 sẽ nói
trong Thông điệp sắp tới của ngài, nhưng tôi có thể nói rằng ngài sẽ đem đến
cho chúng ta một thuyết thần học phong phú về đức tin. Chúng ta có thể khẳng
định về điều đó.
Nhưng
chắc chắn, trong Thông điệp này, như vẫn thường làm, ngài sẽ đưa lên một gương
mẫu về đức tin. Đó là Mẹ Maria, Đấng mà ĐGH đã thường dành để nói về phần cuối
của mỗi Thông điệp.
ĐTC
thường ca ngợi về đức tin của Mẹ Maria, một gương mẫu cho việc tuyên xưng Chúa
Kitô và đáp lại lời mời gọi TC. Vào cuối Năm Linh Mục, ĐGH Bênêđíctô thứ 16 đã
gọi Mẹ Maria là “người phụ nữ tuyệt vời của đức tin và tình yêu, người qua mọi
thế hệ đã trở thành suối nguồn của đức tin, tình yêu và sự sống. (Bài giảng
ngày 11-7-2010).
Ngài
thường nhấn mạnh sự vâng phục của Mẹ với kế hoạch của TC qua việc Truyền Tin,
hành trình đức tin của Mẹ khi chia sẻ tin vui với người chị họ Elizabeth, sự
hiện diện không nao núng của Mẹ dưới chân Thập giá, và niềm hy vọng của Mẹ suốt
màn đêm của thứ Bảy Tuần Thánh chờ đợi bình minh mà Con Mẹ sẽ thực hiện lời
hứa.
Trong
bức Thông điệp “Spe Salvi”, ngài đặt câu hỏi: “Liệu đức tin của Mẹ có thể chấm
hết trước đó chăng? Không, dưới chân Thập giá, bằng lời nói mạnh mẽ của chính
Chúa Giêsu, Mẹ đã trở nên mẹ các tín hữu. Trong niềm tin này, niềm tin mà thậm
chí trong bóng tối của ngày thứ Bảy Tuần Thánh đã sinh ra niềm cậy trông chắc
chắn, Mẹ đã đi trên đường tiến đến buổi sáng Phục Sinh.” (No. 50).
Dù
gì đi nữa, chúng ta cũng sẽ đến với một sự hiểu biết sâu sắc hơn về cách sống “niềm
tin” trong nhân đức Tin noi theo gương Đức Trinh nữ Maria, mà bà Elizabeth đã
nói: “Phúc thay những ai tin rằng lời Chúa phán cùng Bà sẽ được thực hiện.” (Lc
1,45).
Chắc
chắn đây là một nhiệm vụ lớn lao cho cuộc tĩnh tâm, để ĐGH soạn thảo tập thứ ba
của cuốn Chúa Giêsu tại Na-gia-rét và một Thông điệp – thời gian mà ngài sẽ làm
việc trong khoảng thời gian thư thái nhẹ nhàng. Nhưng nếu có ai đó thành công,
hãy tin rằng người đó không ai khác hơn là ĐTC chúng ta.
***
Kevin
M.Clarke có bằng thạc sĩ Thần học của trường Đại học Franciscan tại
Steubenville, và hiện đang giảng dạy tôn giáo học tại Học viện Thánh Giuse tại
San Marcos, California. Ông là tác giả một chương trong phần Thánh Mẫu học của
ĐGH Bênêđíctô thứ 16 trong cuốn “De Maria Numquam Satis (Nói về Mẹ Maria không
bao giờ đủ): Tầm quan trọng của Học thuyết Công giáo về Đức Nữ trinh Maria đối
với Nhân loại” (NXB Đại học Mỹ, năm 2009), và gần đây là cộng tác viên cho cuốn
Tân Bách khoa Toàn thư Công giáo.
Người chuyển dịch: Cát Tiên & Quốc
Việt
Nguồn: ZE10073013 - 2010-07-30 Permalink:
http://zenit.org/article-30051?l=english