Huấn dụ của Đức Thánh Cha Biển Đức 16 dành cho các tu sĩ nam nữ
dòng Phanxicô.
Radiovaticana 17/05/2012 16.25.34 –
Hôm đó, ĐTC Biển Đức 16 đã viếng thăm
mục vụ tại giáo phận Arezzo-Cortona- Sansepolcro ở miền Toscana, trung Italia,
cách Roma hơn 200 cây số về hướng bắc.
Ban sáng ngài đã cử hành thánh lễ cho
hàng chục ngàn tín hữu tại thành phố Arezzo và ban chiều, theo chương trình,
ngài định đáp trực thăng lên Đền thánh La Verna là nơi thánh Phanxicô Assisi đã
được in 5 dấu thánh của Chúa, để kính viếng và gặp gỡ các cộng đoàn dòng nam
Phanxicô và các nữ đan sĩ thánh Clara miền Toscana và các nữ tu cư ngụ tại làng
Chiusi della Verna ở bên dưới. Tuy nhiên, vì thời tiết xấu và mây mù, máy bay
trực thăng không thể bay tới La Verna, nên ĐTC đã phải bỏ cuộc viếng thăm tại
đây và ngài tiến qua giai đoạn cuối cùng là thăm thị trấn Sansepolcro, trước
khi trở về Roma.
La Verna ở trên núi cao 1.100 mét và có
một tầm quan trọng đối với dòng Phanxicô vì chính tại đây, ngày 17-9-1224,
thánh Phanxicô Assisi nhận 5 dấu thánh. Thực vậy, mùa hè năm ấy, thánh nhân rút
lui lên núi La Verna để tĩnh tâm, sống trong cầu nguyện và thinh lặng. Trong
thời gian lưu lại đây, ngài cầu xin Chúa ơn được tham dự với trọn con người của
ngài vào cuộc Khổ Nạn của Chúa Kitô, mầu nhiệm yêu thương và đau khổ. Chúa đã
nhận lời cầu và hiện ra với thánh nhân dưới hình một thiên thần Seraphim bị
đóng đanh và để lại cho thánh nhân dấu tích cuộc khổ nạn của Người. Và thế là
thánh Phanxicô trở thành hình ảnh của Chúa Kitô, cả về khía cạnh thể xác bề
ngoài, Đấng mà thánh nhân đã trở nên đồng hình dạng trong tâm hồn.
Vào khoảng cuối tháng 9 năm đó, thánh
Phanxicô rời núi La Verna. Trong 2 năm trời, ngài tìm cách giấu kín những dấu
thánh ấy. Chỉ có vài người thân tín được biết những dấu đó trước khi thánh nhân
qua đời vào ngày 3 rạng 4-10 năm 1226. Từ đó con cái thánh nhân cư ngụ, bảo tồn,
yêu mến nơi thánh này. Thánh Bonaventura dòng Phanxicô đã viết một số tác phẩm
của ngài tại nơi cô tịch La Verna. Trung tâm của Đền thánh là nhà nguyện các
dấu thánh, được dựng lên hồi năm 1263 tại chính nơi xảy ra phép lạ thánh
Phanxicô nhận 5 dấu thánh. Trên nền nhà nguyện có một bia đá ghi dấu nơi đã xảy
ra biến cố ấy.
Cách đây 24 năm, ngày 18-9-1988, ĐHY
Joseph Ratzinger đã viếng thăm Đền thánh La Verna, nhân ngày lễ kính nhớ các
dấu thánh của thánh Phanxicô và đã giảng cho các tu sĩ và tín hữu trong dịp đó.
Tuy cuộc viếng thăm tại La Verna không
thể thực hiện được trong tuần qua, nhưng ĐTC vẫn cho công bố bài huấn dụ đã
soạn cho cuộc gặp gỡ các tu sĩ Phanxicô và thánh Clara. Sau đây là bản dịch bài
huấn dụ của ngài:
Anh em tu sĩ Phanxicô thân mến,
Hỡi những người con yêu quí của Mẹ Thánh
Clara
Anh chị em thân mến, xin Chúa ban bình
an cho anh chị em!
“Chiêm ngắm Thánh Giá Chúa Kitô!” Chúng
ta lên đây hành hương tại Tảng Đá Lồi ở La Verna (Sasso Spicco della Verna),
nơi mà “hai năm trước khi qua đời” (Celano, Vita Prima, III, 94: FF, 484),
thánh Phanxicô đã được in nơi thân thể các vết thương cuộc khổ nạn vinh hiển
của Chúa Kitô. Cuộc hành trình như môn đệ Chúa đã đưa Ngài đến sự kết hiệp sâu
xa với Chúa đến độ chia sẻ cả những dấu hiệu bên ngoài của hành vi yêu thương
tột cùng của Thánh Giá. Cuộc hành trình ấy đã khởi sự tại Nhà Thờ thánh Damiano
trước tượng Đấng Chịu Đóng Đanh được chiêm ngắm với trọn tâm trí. Sự liên tục
suy niệm về Thánh Giá tại nơi thánh này là con đường thánh hóa đối với bao
nhiêu tín hữu Kitô, trong 8 thế kỷ qua, họ đã quì gối cầu nguyện tại đây, trong
thinh lặng và mặc niệm.
Thánh giá vinh quang của Chúa Kitô gồm
tóm những đau khổ của trần thế, nhưng trên hết đó là dấu chỉ cụ thể của tình
yêu, là mức độ lòng từ nhân của Thiên Chúa đối với con người. Tại nơi này, cả
chúng ta cũng được kêu gọi phục hồi chiều kích siêu nhiên của cuộc sống, hướng
cái nhìn đi từ những gì là phụ thuộc, để tái phó thác hoàn toàn cho Chúa, với
con tim tự do và trong niềm vui tuyệt hảo, chiêm ngắm Đấng Chịu Đóng Đanh, để
Chúa đả thương chúng ta bằng tình yêu của Ngài.
“Lạy Đấng Tối Cao, toàn năng, lạy Chúa
Từ Nhân, những lời chúc tụng, tôn vinh, danh dự và mọi phúc lành là của Chúa”
(Cantico di Frate Sole: FF, 263). Chỉ khi nào để cho mình được ánh sáng tình thương
của Thiên Chúa soi sáng, con người và toàn thể thiên nhiên mới có thể được cứu
chuộc, và sau cùng, vẻ đẹp mới có thể phản ánh tôn nhan rạng ngời của Chúa
Kitô, như mặt trăng phản ánh mặt trời. Máu của Đấng Chịu Đóng Đanh, trào ra từ
Thập Giá vinh hiển, làm cho những bộ xương khô của Adam ở trong chúng ta hồi
sinh, để mỗi người tìm lại được niềm vui tiến bước về sự thánh thiện, leo lên
cao, hướng về Thiên Chúa. Từ nơi được chúc phúc này, tôi hiệp ý cầu nguyện với
tất cả các tu sĩ Phanxicô nam nữ trên trái đất. “Lạy Chúa Kitô, chúng con thờ
lạy Chúa, chúng con chúc tụng Chúa tại đây và trong tất cả các thánh đường trên
trái đất vì Chúa đã cứu chuộc trần thế bằng Thánh Giá của Chúa”.
“Được tình thương của Chúa Kitô thu hút!”.
Không ai lên La Verna mà lại không để cho kinh nguyện của thánh Phanxicô hướng
dẫn, kinh “Absorbeat”, như sau: “Lạy Chúa, con cầu xin Chúa, xin cho sức mạnh
nồng nhiệt và dịu dàng của tình yêu Chúa lôi kéo tâm trí con khỏi tất cả những
sự vật dưới bầu trời này, để con chết vì yêu Chúa, như Chúa đã khấng chịu chết
vì tình yêu thương con” (Kinh “absorbeat”, 1: FF, 277). Sự chiêm ngắm Đấng Chịu
Đóng Đanh là hoạt động của trí tuệ, nhưng nó không làm bay bổng lên cao nếu
không có sự nâng đỡ, nếu không có sức mạnh của tình yêu. Tại chính nơi này,
thánh Bonaventura làng Bagnoregio, người con nổi bật của thánh Phanxicô, đã
hoạch định việc soạn cuốn “Hành trình của trí tuê lên cùng Thiên Chúa”
(Itinerarium mentis in Deum), chỉ cho chúng ta con đường cần theo để tiến lên
đỉnh cao gặp gỡ Thiên Chúa. Vị Đại Tiến sĩ này của Giáo Hội thông truyền cho
chúng ta chính kinh nghiệm của ngài, mời gọi chúng ta cầu nguyện. Nhất là tâm
trí hướng về cuộc Khổ Nạn của Chúa, vì hy tế Thập Giá xóa bỏ tội lỗi chúng ta;
sự thiếu xót chỉ có thể được bù đắp bằng tình yêu Thiên Chúa. Thánh nhân viết: “Tôi
nhắn nhủ bạn đọc, trước tiên hãy cầu nguyện với Chúa Kitô chịu đóng đanh, máu
Chúa thanh tẩy những vết nhơ tội lỗi chúng ta” (Itinerarium mentis in Deum,
Prol. 4). Nhưng để có hiệu quả, kinh nguyện của chúng ta cần có nước mắt, nghĩa
là cần có sự can dự trong nội tâm, tình yêu của chúng ta cần đáp trả tình yêu
của Thiên Chúa. Và rồi cần có sự ngưỡng mộ (admiratio) mà thánh Bonaventura
thấy nơi những người khiêm hạ của Phúc Âm, có khả năng kinh ngạc trước công
trình cứu độ của Chúa Kitô. Và chính sự khiêm tốn là cánh cửa dẫn vào mọi nhân
đức. Thực vậy không phải thái độ kiêu ngạo trí thức trong việc nghiên cứu khép
kín nơi chính mình làm cho ta có thể đạt tới Thiên Chúa, nhưng là thái độ khiêm
tốn, theo một câu nói thời danh của thánh Bonaventura: “[con người] đừng tin
rằng chỉ cần đọc mà không cần xức dầu, lý luận mà không cần sùng mộ, nghiên cứu
mà không cần ngưỡng mộ, cứu xét mà không cần hân hoan, chăm chỉ mà không cần
đạo đức, khoa học mà không cần bác ái, thông minh mà không cần khiêm tốn, học
hành mà không cần ân sủng của Chúa, phản chiế mà không cần sự khôn ngoan do
Chúa linh hứng” (ibidem).
Sự chiêm ngắm Đấng Chịu Đóng Đanh có một
hiệu năng ngoại thường, vì hành động ấy làm cho chúng ta đi từ phạm vi suy tư
đến kinh nghiệm sống thực; từ ơn cứu độ mong chờ cho tới quê hương vĩnh cửu.
Thánh Bonaventura quả quyết: “Người nào chăm chú nhìn [Đấng Chịu Đóng Đanh]..
thì cùng với Ngài thực hiện cuộc vượt qua” (Ibid., VII, 2). Đó chính là trọng
tâm kinh nghiệm tại núi La Verna, kinh nghiệm mà Thánh Phanxicô đã thực hiện
tại đây. Trên núi Thánh này, thánh Phanxicô sống trong kết hiệp sâu xa giữa sự
theo Chúa, noi gương Chúa và trở nên đồng hình dạng với Chúa Kitô (sequela,
imitatio e conformatio Christi). Và Ngài cũng nói với chúng ta rằng tuyên bố
mình là Kitô hữu thì không đủ là Kitô hữu, và cả việc cố gắng thực hiện những
việc lành cũng vậy. Còn cần phải trở nên đồng hình dạng với Chúa Giêsu, với một
quyết tâm chậm rãi, tiệm tiến, biến đổi chính con người của mình, theo hình ảnh
của Chúa, để nhờ ơn Chúa, mọi phần tử của Thân Thể Chúa là Giáo Hội, chứng tỏ
sự đồng hình dạng cần phải có với Đầu là Chúa Kitô. Và cả trong hành trình này,
như các bậc tôn sư thời trung cổ đã dạy, theo vết đại thánh Augustino - chúng
ta bắt đầu từ sự nhận thức chính mình, từ sự khiêm tốn thành thật nhìn vào nội
tâm của mình.
Tiếp tục bài huấn dụ dành cho các tu sĩ
nam nữ Phanxicô, ĐTC viết:
“Mang tình yêu của Chúa Kitô! (Portare
l'amore di Christo). Bao nhiêu tín hữu hành hương đã và đang leo lên Núi thánh
này để chiêm ngắm Tình Yêu Thiên Chúa chịu đóng đanh, và để cho Ngài chiếm
đoạt. Bao nhiêu tín hữu hành hương đã leo lên đây tìm kiếm Thiên Chúa, là lý do
hiện hữu đích thực của Giáo hội: nghĩa là trở thành nhịp cầu giữa Thiên Chúa và
loài người. Và tại đây họ cũng gặp anh chị em là những người con của thánh
Phanxicô. Anh chị em hãy luôn nhớ rằng đời sống thánh hiến có một nghĩa vụ đặc
thù là làm chứng, bằng lời nói và gương sống, theo các lời khuyên Phúc Âm, cho
chuyện tình tuyệt vời giữa Thiên Chúa và nhân loại qua dòng lịch sử.
“Dòng Phanxicô thời trung cổ đã để lại
một dấu vết không thể xóa nhòa trong giáo phận
Bao nhiêu ánh sáng đã soi chiếu cho vùng
đất này, như thánh nữ Margarita thành Cortona, một hối nhân dòng Phanxicô, tuy
ít được biết đến, nhưng có khả năng sống lại nơi bản thân đoàn sủng của thánh
Phanxicô Assisi một cách sinh động, liên kết sự chiêm ngắm Chúa Chịu Đóng Đanh
với việc thực hành bác ái đối với những người bé mọn nhất. Lòng mến Chúa và yêu
người tiếp tục linh hoạt hoạt động quí giá của các tu sĩ Phanxicô trong cộng
đoàn Giáo Phận của anh chị em. Việc tuyên xưng các lời khuyên phúc âm là con
đường chính yếu để yêu mến Chúa Kitô. Tại nơi được chúc phúc này, tôi cầu xin
Chúa tiếp tục gửi các thợ đến làm việc trong vườn nho của Ngài, nhất là tôi tha
thiết mời gọi các bạn trẻ: ai được Thiên Chúa kêu gọi thì hãy biết quảng đại
đáp lại và can đảm hiến thân trong đời thánh hiến và trong chức linh mục thừa
tác.
Tôi đến hành hương tại La Verna này
trong tư cách là Người Kế vị thánh Phêrô và tôi mong ước mỗi người trong chúng
ta nghe lại câu Chúa Giêsu hỏi thánh Phêrô: “Hỡi Simon, con ông Gioan, con có
yêu mến Thầy hơn những người này không?.. Hãy chăn các chiên của Thầy” (Ga
21,15). Chính tình yêu Chúa Kitô là căn bản của đời sống người Mục tử, cũng như
đời sống của người thánh hiến, một tình yêu không sợ dấn thân và mệt mỏi. Anh
chị em hãy mang tình yêu này cho con người thời nay thường khép kín trong thái
độ cá nhân chủ nghĩa, anh chị em hãy trở thành dấu chỉ lòng từ bi vô biên của
Thiên Chúa. Lòng đạo đức linh mục dạy cho các linh mục sống điều mà mình cử
hành, bẻ chính cuộc sống của mình để chia sẻ cho những người chúng ta gặp;
trong sự cảm thông đau khổ, quan tâm đến các vấn đề, trong sự tháp tùng hành
trình đức tin.
Và ĐTC kết luận rằng: “xin cám ơn cha Bề
trên Tổng quyền José Carballo về những lời chào mừng, cám ơn toàn thể gia đình
dòng Phanxicô và tất cả anh chị em. Hãy kiên trì như Cha Thánh của anh chị em,
trong việc noi gương Chúa Kitô, để ai gặp anh chị em thì cũng được gặp thánh
Phanxicô và ai gặp thánh Phanxicô thì cũng được gặp Chúa”.
G. Trần Đức Anh OP chuyển ý