180 nghị phụ đã phát biểu tại Thượng Hội đồng Giám Mục thế giới
vi.radiovaticana.va/2014-10-10 15:24:57 –
Sáng ngày 10-10-2014,
trước sự hiện diện của ĐTC, trong vòng 90 phút, các
nghị phụ đã nghe các bài phát biểu của các nam nữ dự thính viên chưa lên tiếng
trong những ngày trước đây.
Tiếp đến, sau 30 phút
giải lao, các nghị phụ đã nhóm họp trong 1 tiếng rưỡi đồng hồ để bầu vị điều
hợp và tường trình viên trong 10 nhóm nhỏ: 3 nhóm tiếng Ý, 3 nhóm tiếng Anh, 2
nhóm tiếng Pháp và 2 nhóm tiếng Tây Ban Nha.
Ban chiều, Thượng HĐGM
đã nhóm phiên khoáng đại thứ 10, từ lúc 4 giờ rưỡi, với sự hiện diện của ĐTC và
các nghị phụ. Các đại biểu của 8 Giáo Hội Kitô anh em đã lên
tiếng trong dịp này.
Đứng đầu là Đức TGM
Chính Thống Athenagoras, đại diện tòa Thượng Phụ Chính Thống Constantinople,
tiếp đến là Đức TGM Hilarion, Chủ tịch Hội đồng ngoại vụ thuộc tòa Thượng Phụ
Chính Thống Nga. Các vị còn lại là đại diện Tòa Thượng Phụ Chính Thống Copte Ai
Cập, Chính Thống Siri bên Liban, đại diện Liên hiệp Anh giáo, Tin Lành Luther,
Tin Lành cải cách và Liên hiệp Tin Lành Baptist thế giới.
Cuối tuần này, 11 và
12-10, các nghị phụ được nghỉ, nhưng ban chuyên gia phải cùng với ĐHY Peter
Erdoe, Tổng tường trình viên, đúc kết các bài phát biểu để soạn thành bản tường
trình sau phần thảo luận để trình bày trong phiên khoáng đại thứ 11 vào sáng
thứ hai, 13-10 tới đây, trước khi các nghị phụ nhóm trong 6 cuộc hội thảo nhóm.
Nội dung phiên nhóm thứ
7 và thứ 8 ngày 9-10-2014
Trong phiên khoáng đại
thứ 7 sáng thứ 5, 9-10-2014, trước sự hiện diện của ĐTC và 184 nghị phụ, các
nghị phụ dành phần đầu để tiếp tục bàn về những hoàn cảnh hôn nhân khó khăn, và
dành phần hai để bàn đề vấn đề cởi mở đối với sự sống, cụ thể là việc sinh sản,
làm cha làm mẹ có trách nhiệm, vấn đề ngừa thai.
- Mở đầu, ông bà dự
thính viên, Arturo và Hermenlinda As Zamberline, đặc trách ”êkip Đức Bà” ở
Brazil, đã được mời lên tiếng.
Phong trào Đức Bà này
được cha Henri Caffarel thành lập từ năm 1938 và hiện có mặt tại 70 quốc gia
với 137.200 thành viên trên thế giới trong đó có 45.500 người ở Brazil.
Ông
bà Zamberline thành hôn từ 41 năm nay, có 3 người con và các cháu. Trong bài trình bày
chứng từ, ông bà xin Giáo Hội trình bày rõ ràng đạo lý của mình để tránh sự
hoang mang nơi các tín hữu vì các linh mục đưa ra những lời khuyên bảo trái
ngược nhau về vấn đề kiểm soát sinh sản. Cần giúp các tín hữu Công Giáo vâng
phục giáo huấn của Giáo Hội về vấn đề ngừa thai.
Ông bà nói: ”Xét vì bầu
không khí trầm trọng hiện nay, chúng ta phải nhận rằng có nhiều đôi vợ chồng
Công Giáo, cả những người tìm cách sống hôn nhân một cách nghiêm túc, cũng cảm
thấy không bị buộc sử dụng các phương pháp điều hòa sinh sản tự nhiên mà thôi.
Và họ thường không bị các cha giải tội sửa sai, nếu các đôi vợ chồng ấy cởi mở
đối với sự sống và loại bỏ phá thai.” Ông bà
Zamberline nhận xét rằng nhịp sống ngày nay khiến cho nhiều đôi vợ chồng khó
tìm được thời giờ để học hòi về cách kế hoạch hóa gia đình theo
phương pháp tự nhiên. Các phương pháp này bị ngộ nhận là
không chính xác và hiệu nghiệm, chỉ vì không được giải thích đúng đắn và vì thế
người ta áp dụng sai.
ông Bà Zamberline cũng lấy
làm tiếc vì trong các bài giảng và các dịch vụ đón tiếp của Giáo Hội không nhấn
mạnh về đạo lý của Thông điệp Humanae vitae, sự sống con người. Họ nói:
”Kính thưa ĐTC và các
nghị phụ, cùng quí vị, nếu các đôi vợ chồng tìm được ánh sáng và nâng đỡ nơi
hàng giáo sĩ, thì đó là một khích lệ rất lớn. Sự kiện những lời khuyên của các
linh mục dành cho các đôi vợ chồng nhiều khi tương phản nhau càng làm gia tăng
sự hoang mang nơi các giáo dân. Chúng con xin các ngài mau lẹ dạy các linh mục
và các tín hữu những đường hướng chính của một nền sư phạm mục vụ để giúp họ
chấp nhận và tôn trọng những nguyên tắc của thông điệp Humanae vitae. Theo họ
cần cấp thiết phổ biến rộng rãi một đường hướng dễ dàng và chắc chắn đáp ứng
những đòi hỏi của thế giới ngày nay, không làm thương tổn nòng cốt của luân lý
Công Giáo
”Tuyệt
đối cần hướng dẫn các đôi vợ chồng hướng về sự hoàn hảo nhân bản và Kitô trong
quan hệ tính dục. Quan hệ tính dục là một yếu tố thánh hóa.
Tính dục ngày nay đang cần đượ ccứu thoát khỏi thái độ dâm ô bệnh hoạn thu hẹp con người vào một chiều kích duy nhất.
- Trong cùng phiên họp
sáng ngày 9-10, ĐHY André Vingt-Trois, Chủ tịch thừa ủy của Thượng HĐGM mạnh mẽ
chống lại ”não trạng ngừa thai” khiến cho nhiều tín hữu Công Giáo nghĩ rằng
dùng các phương tiện ngừa thai nhân tạo không phải là tội. Các
đôi vợ chồng Công Giáo thường không tin rằng dùng các phương tiện này là tôi
nên họ không xưng chúng khi đi xưng tội và cứ bình tâm rước lễ như thường.
”Vì thế, - ĐHY nói - cần khuyến khích một tâm thức cởi mở đối với sự sống, có
sự đánh bại não trạng ngừa thai và sự lan tràn kiểu mẫu nhân loại học cá nhân
chủ nghĩa, đưa tới tình trạng suy sụp dân số ở mức độ trầm trọng tại một số
nước, với những hậu quả về mặt xã hội và nhân bản mà hiện nay người ta không
quan tâm đủ”.
- Trong các bài phát
biểu khác, một số nghị phụ tái khẳng định hồng ân sự
sống cũng như đức khiết tịnh là những giá trị căn bản của hôn nhân Kitô, đồng
thời nhấn mạnh phá thai là tội ác nặng nề. Có nghị phụ nói
đến thảm trạng của nhiều gia đình, chẳng hạn ở Á châu, với những vụ giết trẻ
em, bạo hành phụ nữ, buôn người. Vì thế cũng cần đề
cao ý niệm công lý trong số các nhân đức cấu thành gia đình.
- Về vấn đề trách nhiệm
của cha mẹ trong việc giáo dục đức tin cho con cái, và những giáo huấn đức tin,
trách nhiệm này đứng hàng đầu và cần được quan tâm đặc biệt. Ngoài
ra, việc mục vụ cho các trẻ em có thể tạo nên môi trường tiếp xúc với những gia
đình ở trong hoàn cảnh khó khăn.
- Một số nghị phụ nhấn
mạnh tới ảnh hưởng tiêu cực của việc ngừa thai đối với
xã hội, làm giảm bớt số trẻ em sinh ra. Đứng trước tình trạng đó, các tín hữu
Công Giáo không thể im lặng, trái lại cần mang lại một sứ điệp hy vọng, theo đó
các trẻ em có vai trò quan trọng, mang lại sự sống và niềm vui cho cha mẹ và
củng cố đức tin cũng như việc thực hành đạo.
Sau
cùng, các nghị phụ nói đến vai trò thiết yếu của giáo dân trong công tác tông
đồ gia đình, loan báo Tin Mừng cho gia đình. Ví
dụ các phong trào giáo dân có thể tháp tùng các gia đình gặp khó khăn.
Phiên họp thứ 8
Trong phiên khoáng đại
thứ 8, từ lúc 4 giờ rưỡi đến 7 giờ chiều ngày thứ năm, 9-10-2014, trước sự hiện
diện của ĐTC và 181 nghị phụ, Thượng HĐGM thế giới khóa đặc biệt đã bàn về đề
tài ”Giáo Hội và gia đình đứng trước thách đố giáo dục: thách đố giáo dục nói
chung và nền giáo dục Kitô trong những hoàn cảnh gia đình khó khăn”, như được
nhắc đến trong chương 2 thuộc phần thứ 3 của Tài liệu làm việc.
Trước tiên, công nghị
tái khẳng định ơn gọi sự sống như một yếu nền tảng của gia đình; và từ đó các
nghị phụ kêu gọi các tín hữu hãy đào sâu kiến thức về thông hiệp Humanae vitae
(Sự sống con người) do ĐGH Phaolô 6 ban hành năm 1968, và cũng hiểu rõ hơn ý
nghĩa của việc dùng các phương pháp tự nhiên để điều hòa sinh sản và không chấp
nhận việc ngừa thai bằng các phương pháp nhân tạo. Kết hiệp
và sinh sản là hai điều không tách rời khỏi tác động vợ chồng. Công nghị
cũng mạnh mẽ lên án sự lèo lái các hệ di truyền và việc giữ các phôi thai đông lạnh.
- Ngoài ra, nhiều nghị
phụ Phi châu tố giác xu hướng của một số nước và tổ chức ở thế giới tây phương
trình bày một số ý niệm như phá thai và đồng tính luyến ái như những ”nhân quyền” và đặt điều kiện cho các nước nghèo phải
chấp nhận và thi hành những ý niệm ấy thì mới được nhận viện trợ kinh tế. Về
vấn đề này, một số nghị phụ nêu rõ sự kiện thành ngữ ”các
quyền sức khỏe tính dục và sinh sản” không được định nghĩa rõ ràng trong công
pháp quốc tế, nên rốt cuộc chúng hàm chứa những nguyên tắc mâu thuẫn với nhau,
như một đàng người ta lên án sự cưỡng bách phá hai, nhưng đàng khác lại cổ võ
phá thai an toàn, hoặc một đàng bảo vệ chức phận làm mẹ, nhưng lại thăng tiến
sự ngừa thai. Tuy việc cổ võ những thứ gọi là ”nhân quyền” như thế không có giá
trị bó buộc, nhưng nó cũng là một nguy cơ, vì nó có thể ảnh hưởgn tới việc giải
thích các qui luật khác, đặc biệt là trong cuộc tranh đấu chống lại nạn kỳ thị
phụ nữ.
- Rồi công nghị tái
khẳng định tầm quan trọng của việc chuẩn bị hôn phối, vì việc cử hành đám cưới
ngày càng bị thu hẹp vào chiều kích xã hội và pháp lý,
thay vì chiều kích tôn giáo và tinh thần. Việc chuẩn bị hôn phối bị những cặp
đính hôn coi là một sự áp đặt, một nghĩa vụ phải chu toàn, và họ tham dự một
cách miễn cưỡng, không xác tín, và do đó các khóa chuẩn bị ấy rất ngắn. Thực ra, hôn nhân là một ơn gọi cả đời, việc chuẩn bị hôn nhân phải
dài và sâu xa, như trong trường hợp đời sống tu trì. Các
nghị phụ cũng nhận thấy nơi những cặp chuẩn bị kết hôn thiếu ý thức về giá trị
bí tích của mối dây hôn phối, đến độ có thể nói việc cử hành lễ cưới không nhất
thiết là cử hành bí tích hôn phối.
- Về vấn đề làm sao để
thủ tục cứu xét tuyên bố hôn nhân vô hiệu được nhanh chóng hơn: các nghị phụ
được nhắc nhớ rằng ĐTC Phanxicô đã thành lập một ủy ban đặc nhiệm ngày 20-9 vừa
qua, để nhắm tới một thủ tục đơn sơ và mau lẹ hơn, một thủ tục duy nhất cho
toàn thể Giáo Hội.
Cho
đến nay giáo luật đòi phải có 2 phán quyết đồng thuận với nhau, thì mới được
tuyên bố một hôn nhân là vô hiệu. Vì thế sau phán quyết thứ I về một hôn phối là
vô hiệu, thì vị bảo hệ (difensor vincoli) bó buộc phải kháng án
lên tòa cấp cao hơn. Trong phiên họp có nghị phụ nêu giả thuyết: có thể để tùy
GM phân định và phán quyết về việc có cần phải kháng án
hay không. Đồng thời các nghị phụ cầu mong có thêm nhiều thẩm phán giáo dân,
đặc biệt là cả các thẩm phán phụ nữ, được chuẩn bị kỹ lưỡng để làm việc trong
các tòa án hôn phối.
- Các nghị phụ cũng
nhấn mạnh rằng các linh mục cần được chuẩn bị kỹ lưỡng về việc mục vụ hôn nhân
và gia đình, và có thể sử dụng cả những bài giảng như một thời điểm ưu tiên và
hữu hiệu để loan báo cho các tín hữu Tin Mừng về gia đình. Cần có sự huấn luyện
và thông tin, vì sự thánh thiện tinh thần, óc sáng tạo và quan hệ trực tiếp của
các vị với các gia đình rất được các giáo dân đánh giá cao.
- Trong số các bài phát
biểu, các nghị phụ cũng nói đến tương quan giữa việc di cư và gia đình, đồng
thời tái khẳng định rằng cần phải khẳng định quyền cơ bản của mội người di dân
được sống trong gia đình, và kêu gọi các nhà chính trị quốc tế bảo về quyền
đoàn tụ gia đình. Đối với người di dân, gia đình là yếu tố
thiết yếu để hội nhập vào quốc gia họ định cư.
- Trong giờ thảo luận
tự do, từ 6 đến 7 giờ, các nghị phụ trao đổi về 3 đề tài:
Thứ
I, đối với những người ly dị tái hôn, cần thiết lập một hành trình thống hối,
và cũng để ý đến những người ly dị nhưng không tái hôn. Họ
thường chịu đau khổ trong âm thầm và ở ngoài lề cuộc sốgn xã hội.
Thứ II: cần bảo vệ con
cái của những cặp ly dị, chống lại những ảnh hưởng tiêu cực về tâm lý do ly dị
gây ra. Trong lãnh vực này, có nghị phụ nhắc nhở rằng một nền
mục vụ thích hợp cho các trẻ em thường có thể làm cho cha mẹ các em xích lại
gần Giáo Hội hơn.
Thứ III: các nghị phụ
nhắc đến tầm quan trọng của tương quan giữa gia đình và việc giáo dục con cái,
đặc biệt là quyền của các cha mẹ được chọn lựa dự án giáo dục thích hợp nhất
cho con cái, và để con cái có thể được một nền giáo dục có chất lượng.
G. Trần Đức Anh OP