Đức Thánh Cha chủ sự thánh lễ tạ ơn phong thánh tương
đương hai thánh người
vi.radiovaticana.va/2014-10-12 12:20:41 –
Ngài đưa ra lời nhắn
nhủ trên đây trong thánh lễ tạ ơn ngài cử hành lúc 10 giờ sáng chúa nhật
12-10-2014 tại Đền thờ Thánh Phêrô về việc tôn phong hiển thánh theo thể thức
tương đương cho hai vị người Canada, đó là Đức Cha François de Laval, GM tiên
khởi của giáo phận Québec, và Nữ Tu Marie Nhập Thể Guyart Martin, sáng lập dòng
Ursuline Liên hiệp Canada.
Hai vị đã cùng với chân
phước Linh Mục Giuse de Anchieta, dòng Tên, người Tây Ban Nha, tông đồ tại
Brazil, được ĐTC Phanxicô tôn phong hiển thánh ngày 3-4 năm 2014 theo thể thức
tương đương, nghĩa là không theo thủ tục bình thường và không cần nghi lễ phong
thánh.
Thông cáo của Bộ Phong
thánh hôm đó nói rằng: ngày 3-4, ĐTC Phanxcô đã tiếp kiến ĐHY Angelo Amato,
Tổng trưởng Bộ Phong thánh. Ngài đón nhận các tường trình của ĐHY Tổng trưởng,
ghi tên vào sổ bộ các thánh và nới rộng việc tôn kính phụng vụ trong Giáo Hội
hoàn vũ đối với 3 vị chân phước:
- Đức Cha François de Laval, GM tiên khởi Québec,
Canada, sinh tại Montigny-sur-Avre bên Pháp ngày 20-4-1623 và qua đời ngày
6-5-1708, thọ 85 tuổi.
- LM Giuse de Anchieta, dòng Tên, sinh tại
San Cristobal de la Laguna, Tenerife, thuộc quần đảo Canarie, Tây Ban Nha, ngày
19-3-1543 và qua đời tại Reritiba, Brazil ngày 9-6-1597.
- Thứ ba là Nữ tu Marie de l'Incarnation, tục danh là
Marie Guyart sinh ngày 28-10 năm 1599 tại thành Tours bên Pháp, sáng lập Đan
viện dòng nữ tu Urseline ở Québec, và qua đời ngày 30-4-1672, thọ 73 tuổi.
Sơ lược tiểu sự hai vị
thánh
1. Đức Cha François de Laval đã từng được bổ nhiệm
Đại diện Tông Tòa giáo phận đàng ngoài ở Việt Nam vào năm 1653, ngài không thể
sang Việt Nam nhận nhiệm sở vì những bất đồng xảy ra tại Á Đông, từ phía các
nước thuộc địa Âu Châu, vì thế Cha rút lui trong 4 năm trời (1654-1658), sống
tại một am ở Caen, cũng là một trường dạy linh đạo do một nhà thần bí Pháp là
Jean Bernières de Louvigni (1602-1659) điều khiển.
Trong thời gian ấy, cả
các thừa sai ở Canada cũng xin ĐGH Alessandro VII bổ nhiệm một vị Đại diện Tông
Tòa, và thế là năm 1658, ĐGH bổ nhiệm Cha François de Laval làm GM hiệu tòa
Petra và với nhiệm vụ Đại diện Tông Tòa giáo phận Tân Pháp ở Canada. Lúc ấy Đức
cha mới được 35 tuổi và ngài lên đường ngay, xuống tàu đến Canada ngày 16-5 năm
1659, và sau đó một tháng sau thì đến Québec.
Đức Cha dấn thân hoạt
động tông đồ không biết mệt mỏi trong hơn 30 năm trời cho Giáo Hội địa phương:
kiến tạo các giáo xứ từ số không, lập các cứ điểm truyền giáo, nhà thương,
trường học, các cộng đoàn dòng tu, bài trừ tệ nạn bóc lột thổ dân bản xứ từ
phía các con buôn thực dân, chống lại chủ nghĩa Pháp giáo (Gallicanisme) của
các chính quyền Pháp đòi độc lập khỏi Tòa Thánh về phương diện Giáo Hội từ thời
vua Philippe le Bel.
Đức
Cha François de Laval sống đời cầu nguyện và hãm mình, chay tịnh, sống nghèo tự
nguyện, của cải ngài tặng hết cho chủng viện, và tùy thuộc bề trên chủng viện
trong mọi nhu cầu. Ngài cũng đích thân giúp đỡ các bệnh nhân tại
nhà thương ở Québec cũng trong nhà bệnh của chủng viện, hoặc trong các lều của
thổ dân.
Do tinh thần nhiệm
nhặt, cho đến những năm cuối đời, Đức Cha vẫn giữ thói quen ngủ trên nền nhà,
và thức dậy lúc 2 giờ sáng, cử hành thánh lễ lúc 4 giờ rưỡi sáng cho các công
nhân ở Québec. Bao nhiêu hy sinh từ bỏ ấy đã mang lại những thành quả: con số
giáo xứ từ 5 tăng lên 35, số linh mục từ 24 tăng lên 102, và số nữ tu từ 22 lên
97 chị.
2. Nữ tu Marie Nhập Thể Guyard Martin, nguyên là
một góa phụ, gia nhập dòng Ursuline thành Tours năm 1631 khi được 31 tuổi. 8
năm sau đó, đáp lại ơn gọi thừa sai, chị sang
Số nữ
tu gia tăng, và chẳng bao lâu chị phải viết tu luật và hiến pháp mới thích ứng
với những kinh nghiệm và đòi hỏi mới.
Tuy không bao giờ ra
khỏi tu viện, nhưng chị Marie Nhập Thể học thổ ngữ của các bộ tộc Algonchini,
Montagnesi và Uroni, và chị viết các sách giáo lý, văn phạm và tự điển, đồng
thời chăm sóc các trẻ em của thổ dân, nuôi dưỡng, trợ giúp và giáo dục. Chị
cũng là thiên thần bản mệnh của các thừa sai, tháp tùng họ bằng kinh nguyện, và
qua thư từ, chị quan tâm tới lý tưởng và các nhu cầu
của các thừa sai.
Chị sống đời chiêm niệm
và hoạt động, với sự đơn sơ và quân bình cho đến năm
1669 thì được giải thoát khỏi trách nhiệm làm bề trên, vì điều kiện sức khỏe
suy yếu. Tình trạng này nặng thêm và ngày 30-4 năm 1672, chị qua đời, để lại
một cộng đoàn gồm 30 nữ tu, từ đó trở thành dòng các nữ tu Ursuline Québec.
Chị
Maria Nhập Thể đã được ĐTC Gioan Phaolô 2 phong chân phước ngày 22-6-1980. Ngài nói: “Chị Maria
Nhập Thể là một tâm hồn chiêm niệm, nhưng dấn thân trong hoạt động tông đồ, chị
khấn hứa “tìm vinh danh cao cả nhất cho Thiên Chúa trong tất cả những gì có sức
thánh hóa mạnh mẽ nhất, và tháng 5 năm 1653, chị âm thầm hiến dâng mình làm lễ
toàn thiêu cho Thiên Chúa để mưu ích cho Canada”.
Thánh lễ
Đồng tế với ĐTC trong
thánh lễ tạ ơn có 9 vị GM người Canada Québec, đứng đầu là ĐHY Gérard Lacroix,
đương kim TGM giáo phận Québec, ĐHY Marc Ouellet, nguyên TGM Québec, và hiện là
Tổng trưởng Bộ Giám Mục, 7 GM khác và khoảng 100 linh mục Canada, trước sự hiện
diện của 8 ngàn tín hữu, trong đó có một số phái đoàn đến từ Canada.
Bài giảng của ĐTC
Trong
bài giảng thánh lễ, ĐTC khích lệ các tín hữu hãy tưởng niệm và noi gương đức
tin kiên trì của các thừa sai đã mang Lời Chúa và Tin Mừng cho đất nước
“Chúng ta đã nghe lời
ngôn sứ Isaia: “Chúa là Thiên Chúa sẽ lau nước mắt trên mỗi khuôn mặt..” (Is 25,8). Những
lời đầy hy vọng này chỉ cho thấy mục tiêu, chứng tỏ tương lai mà chúng ta đang
hành trình hướng về. Trên con đường này các thánh đã đi trước và chỉ dẫn
cho chúng ta. Những lời này cũng vạch rõ ơn gọi của các thừa
sai.
Các thừa sai là những
người ngoan ngoãn đối với Chúa Thánh Linh, đã có can đảm sống Tin Mừng. Cả bài
Tin Mừng mà chúng ta đã nghe: Nhà Vua nói với các đầy tớ: “Các ngươi hãy ra các
ngã tư đường” (Mt 22,9). Và các đầy tớ ra đi, tụ tập tất cả những người mà họ
gặp, “xấu cũng như tốt”, để dẫn họ vào tiệc cưới của nhà vua (Xc v.10)
Các thừa sai đã đón
nhận lời mời gọi ấy: các vị đã ra đi kêu gọi tất cả mọi người, ở các ngã tư của
thế giới, vì nếu Giáo hội dừng lại và khép kín, thì Giáo hội sẽ trở nên bệnh
hoạn, có thể làm hư hỏng, hoặc bằng tội lỗi hoặc bằng khoa học giả tạo tách rời
khỏi Thiên Chúa, là trào lưu tục hóa phàm trần.
Các
thừa sai đã hướng nhìn Chúa Kitô chịu đóng đanh, đã đón nhận ơn phúc của Chúa
và đã không giữ riêng cho mình. Như thánh Phaolô, các vị trở nên mọi sự cho
mọi người; các vị đã biết sống trong thanh bần và sung túc, trong sự no đầy và
đói khát; họ có thể làm mọi sự trong Đấng ban sức mạnh cho họ (Xc Phil 4,12-13). Với sức mạnh ấy của Thiên Chúa, các vị đã có can
đảm “đi ra” trên các nẻo đường của thế giới với lòng tín thác nơi Chúa là Đấng
kêu gọi họ. Cuộc sống của một thừa sai là như thế, kết thúc
cuộc sống xa nhà, xa quê hương; bao nhiêu lần các thừa sai bị sát hại, như đang
xảy ra ngày nay cho bao nhiêu anh chị em chúng ta.
ĐTC nói thêm rằng: “Sứ
mạng loan báo Tin Mừng của Giáo hội chủ yếu là loan báo tình thương, lòng bừ bi
và sự tha thứ của Thiên Chúa, được mạc khải cho loài người qua cuộc sống, cái
chết và sự sống lại của Chúa Giêsu Kitô. Các thừa sai đã phục vụ Sứ Mạng của
Giáo Hội, bẻ bánh Lời Chúa cho người bé mọn và những người xa xăm nhất, và mang
đến cho mọi người hồng ân tình yêu vô tận tuôn chảy từ trái tim của Chúa Cứu
Thế.
Thánh
François de Laval và thánh nữ Marie Nhập Thể là những người như thế. Anh chị em tín hữu
hành hương người
- Lời khuyên thứ I là: “Hãy
nhớ đến các thủ lãnh của anh chị em, những người đã loan báo Lời Chúa cho anh
chị em. Khi cứu xét kỹ lưỡng kết quả chung kết cuộc sống của các vị, hãy noi
gương đức tin của các vị” (13,7). Ký ức về các thừa
sai nâng đỡ chúng ta trong lúc chúng ta cảm thấy sự khan hiếm các thợ của Tin
Mừng. Tấm gương của các vị lôi kéo, thúc đẩy chúng ta noi gương đức tin của các
ngài. Đó là những chứng tá phong phú sinh ra sự sống!
- Lời khuyên thứ hai
là: “Anh chị em hãy nhớ lại những ngày đầu tiên: sau khi lãnh nhận ánh sáng của
Chúa Kitô, anh chị em đã phải chịu đựng một cuộc chiến đấu lớn và cơ cực... Đừng từ bỏ sự ngay thẳng của anh chị em, có một phần thưởng lớn
dành cho cho sự ngay thẳng này. Anh chị em chỉ cần kiên trì bền đỗ...”
(10,32.35-36). Tôn kính những người đã chịu đau khổ để
mang Tin Mừng cho chúng ta, có nghĩa là cả chúng ta cũng tham gia cuộc chiến
tốt lành cho đức tin, trong sự khiêm tốn, hiền từ, từ bi, trong cuộc sống hằng
ngày. Và điều này mang lại thành quả.
Tưởng
niệm những vị đã đi trước chúng ta, những vị đã thành lập Giáo hội chúng ta,
Giáo Hội phong phú tại Québec, phong phú với bao nhiêu thừa sai, các vị ra đi
khắp nơi. Thế giới đã đầy các thừa sai
Niềm vui và thách đố
trong cuộc hành hương này của anh chị em là: tưởng niệm các chứng nhân, các
thừa sai đức tin của đất nước anh chị em. Ký ức này luôn nâng đỡ anh chị em
trong hành trình tiến về tương lai, hướng về mục tiêu, khi “Chúa là Thiên Chúa
sẽ lau sạch nước mắt trên mọi gương mặt..”
“Chúng ta hãy vui mừng,
hân hoan vì ơn cứu độ của Người” (Is 25,9).
Cuối thánh lễ, ĐHY
Gérard Cyprien Lacroix, TGM giáo phận Québec và là giáo chủ Canada, đã đại diện
các tín hữu Québec và Canada cám ơn ĐTC vì hồng ân lớn lao là phong hai vị
thánh François de Laval và Marie Nhập Thể.
ĐHY Lacroix cho biết
ngài đã hướng dẫn một nhóm các tín hữu hành hương sang Pháp, theo vết của hai
vị thánh và cuộc lữ hành của phái đoàn đến Roma này để cùng với Đấng Kế Vị
Thánh Phêrô một lần nữa nói lên sự hiệp thông sâu xa và ước muốn đáp lại tiếng
gọi thừa sai để loan báo Tin Mừng cho thế giới ngày nay.
ĐHY cho biết cuộc lữ
hàng của các tín hữu Canada không kết thúc ở Roma này, nhưng “với ơn Chúa,
chúng con sẽ tiếp tục tại đất nước chúng con, tại Québec và bất kỳ nơi nào Chúa
cần chúng con. Chúng con mong ước ngày càng trở thành những môn đệ - thừa sai
giữa lòng thế giới”.
Thánh lễ kết thúc lúc
11 giờ 15 và sau đó, lúc đúng 12 giờ, ĐTC đã xuất hiện tại cửa sổ ở phòng làm
việc của các vị Giáo Hoàng ở dinh Tông Tòa để chủ sự buổi đọc kinh Truyền Tin
chung với các tín hữu tụ tập tại Quảng trường Thánh Phêrô Ngài quảng diễn ý
nghĩa bài Tin Mừng về nhà vua mời gọi mọi người tham dự tiệc cưới. Sau khi ban
phép lành cho các tín hữu, ĐTC bày tỏ tình liên đới với các nạn nhân bị lụt ở
Genova, bắc Italia, cũng như chào thăm nhiều nhóm các tín hữu hành hương, đặc
biệt là các nữ tu dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ (dòng Salésiennes) đang nhóm tổng tu
nghị ở Roma.
G. Trần Đức Anh OP