Trong phiên khoáng đại thứ 15 và là phiên cuối cùng, trước sự hiện diện của
ĐTC, các nghị phụ đã thông qua Bản tường trình gồm 62 đoạn được đánh số theo
thứ tự và được các nghị phụ bỏ phiếu từng đoạn.
Có một số đoạn gây nhiều tranh luận, tuy được thông qua,
nhưng không đạt tới mức 2 phần 3 số phiếu. Ví dụ đoạn số 41 nói về việc nhận cho
những người ly dị tái hôn dân sự được rước lễ còn bị tranh luận nhiều nhất với
104 phiếu thuận và 74 phiếu chống. Còn đoạn số 55 nói về việc đón nhận những
người có xu hướng đồng tính luyến ái, tuy có thay đổi văn bản, và trích dẫn
Sách Giáo Lý chung của Hội Thánh Công Giáo nhưng chỉ được 118 phiếu thuận và 62
phiếu chống.
Đoạn số 51 về tình trạng những người ly dị tái hôn cần được săn sóc mục vụ,
được thông qua với 155 phiếu thuận và 19 phiếu chống.
Trước tình trạng một số đoạn không có sự đồng thuận của Thượng HĐGM, tuy được
đa số phiếu quá bán, nhưng không được đa số 2 phần 3 như thế, ĐTC Phanxicô
quyết định vẫn để cho toàn bộ bản tường trình thuộc văn kiện tạm thời và gửi
đến các Giáo Hội địa phương để chuẩn bị cho Thượng HĐGM thế giới khóa thường lệ
thứ 14 vào tháng 10 năm tới. Ngài cũng cho phép để công
chúng, qua các ký giả, được biết mỗi đoạn được bao nhiêu phiếu, để hiểu mức độ
đồng thuận của các nghị phụ về từng điểm.
Diễn văn bế mạc
Trong diễn văn bế mạc, sau khi cám ơn các vị trong Văn phòng Tổng thư ký và các
vị điều hành khóa họp này cũng như tất cả các nghị phụ, dự thính viên, chuyên
viên và cộng tác viên, ĐTC nói:
”Tôi có thể nói một cách thanh thản rằng - với một tinh thần toàn thể tính và
công nghị tính - chúng ta đã thực sự sống kinh nghiệm ”Sinodo”,
một hành trình liên đới, đồng hành.
Vì là một hành trình - và cũng như mọi cuộc hành trình, đã có những lúc chạy
nhanh, hầu như một thắng thời gian và đạt tới đích sớm nhất có thể; có những
lúc khác mệt mõi, hầu như muốn nói 'đủ rồi'; có những lúc hăng say phấn khởi.
Có những lúc an ủi sâu xa khi nghe chứng tử của các vị
mục tử đích thực (Xc Ga 10 và GL 375, 386,387) mang trong con tim một cách khôn
ngoan những vui mừng và nước mắt của các tín hữu. Những lúc
an ủi và ân phúc, được khích lệ khi nghe những chứng từ của cac gia đình đã
tham gia Thượng HĐGM và đã chia sẻ với chúng ta vẻ đẹp và niềm vui đời sống hôn
nhân của họ. Một hành trình trong đó người mạnh nhất cảm thấy nghĩa vụ
phải giúp đỡ những người yếu nhất, trong đó người giải nhất sẵn sàng giúp đỡ
những người khác, kể cả qua những lúc đụng độ với nhau. Và vì là một hành trình
của con người, có những an ủi nhưng cũng có những lúc
buồn chán, căng thẳng và cám dỗ.
ĐTC đã kể ra một số cám dỗ có thể có:
- Thứ I là cám dỗ cứng nhắc đố kỵ, nghĩa là muốn khép kín trong chữa viết chứ
không để cho mình được Thiên Chúa làm ngạc nhiên, Thiên Chúa của những ngạc
nhiên, là tinh thần; khép kín trong luật lệ, trong sự chắc chắn về những gì
chúng ta biết chứ không phải về những điều mà chúng ta còn phải học và đạt tới.
Từ thời Chúa Giêsu, đó là cám dỗ của những người nhiệt thành, những người bối
rối, những người ân cần và của những người ngày nay
gọi là duy truyền thống (traditionalisti) và cả những người duy trí thức.
- Cám dỗ của những người xuề xòa hủy hoại, nhân danh lòng từ bi đánh lừa, băng
bó các vết thương trước khi chữa trị, xức thuốc cho nó; họ chữa trị các triệu
chứng mà không chữa nguyên nhân và căn cội. Đó là cám dỗ của những người dễ
dãi, những người nhát sợ và cả những người gọi là ”cấp
tiến và duy tự do”.
- Cám dỗ muốn biến đá thành bánh, để chấm dứt cuộc ăn chay lâu dài, nặng nề và
đau thương (Xc Lc 4,1-4) và biến bánh thành đá, để ném vào những ngừơi tội lỗi,
những người yếu đuối và bệnh nhân (Xc Ga 8,7) nghĩa là biến nó thành ”những
gánh nặng không thể vác nổi” (Lc 10,27).
- Cám dỗ xuống khỏi thập giá, để làm hài lòng dân, chứ không ở lại trên thập
gia để thi hành thánh ý Chúa Cha; khuất phục tinh thần trần thế thay vì thanh
tẩy nó và làm cho nó tùng phục Thánh Linh của Thiên Chúa.
- Cám dỗ lơ là đối với kho tàng đức tin, coi mình không phải là người bảo quản
nhưng là sở hữu chủ và là chủ nhân, hoặc đàng khác, là cám dỗ lơ là thực tại,
dùng một ngôn ngữ tỷ mỉ, và một ngôn ngữ chà nhám để nói bao nhiêu sự mà chẳng
nói gì cả! Những thứ đó, người ta gọi là bizantinismi..
Anh chị em thân mến, những cám dỗ đó không được làm cho chúng ta kinh hãi hay ngỡ
ngàng và càng không được làm cho chúng ta nản chí, vì không môn đệ nào lớn hơn
thầy mình; vì thế nếu Chúa Giêsu đã bị cám dỗ - thậm chí Ngài bị gọi là tướng
quỉ Beelzebul (Xc Mt 12,24) - thì các môn đệ của Chúa
không thể mong đợi được đối xử tốt đẹp hơn.
Bản thân tôi, tôi sẽ rất lo lắng và buồn nếu không có những cám dỗ ấy và những
cuộc tranh luận sôi nổi; nếu không sự chuyển động tinh thần như vậy, như thánh
Ignatio (EE, 6) đã gọi, nếu tất cả đều đồng ý và im lặng trong một thứ an bình giả tạo. Trái lại tôi đã thấy và đã nghe - với niềm
vui và biết ơn - những diễn văn và những phát biểu đầy niềm tin, lòng nhiệt
thành mục vụ và đạo lý, khôn ngoan, thẳng thắn, can đảm và tự do ngôn luận. Và
tôi đã cảm thấy rằng thiện ích của Giáo Hội, của các gia đình và quy luật tối
hậu là phần rỗi các linh hồn (Xc GL 1752) được đặt
trước mắt mình. Và điều này - như chúng ta đã nói ở Hội trường này - không bao
giờ đặt lại vấn đề các chân lý nền tảng của bí tích Hôn phối là tính chất bất
khả phân ly, một vợ một chồng, chung thủy, sinh sản con cái hay là cởi mở đối
với sự sống (Xc GL 1055, 1056 và GS 48).
”Giáo Hội là như thế, là vườn nho của Chúa, là Mẹ đông đảo con cái và là Thày
dạy ân cần, không sợ phải xắn tay áo lên để đổ dầu và rượu vào vết thương của
con người (Xc Lc 10, 25-37); Giáo hội không nhìn nhân loại từ một lâu đài bằng
kiếng để phán xét và xếp loại con người....
Và ĐTC kết luận rằng: ”Anh chị em thân mến, giờ đây
chúng ta còn một năm để làm cho những ý tưởng đề nghị được chín mùi, với sự
phân định tinh thần đích thực, để tìm ra những giải pháp cụ thể cho bao nhiêu
khó khăn và vô số các thách đố mà các gia đình phải đương đầu, mang lại câu trả
lời cho bao nhiêu nản chí vây bủa và bóp nghẹt các gia đình.
Một năm để làm việc về bản Tường trình của Thượng HĐGM là bản tóm lược trung
thành và rõ ràng về tất cả những gì đã được nói và thảo luận tại Hội trường này
và trong các nhóm nhỏ và bản này được trình bày cho các HĐGM như tài liệu chuẩn
bị (Lineamenta).
Xin Chúa tháp tùng, hướng dẫn chúng ta trong hành trình này để làm vinh danh
Chúa nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria, Thánh Giuse! Xin anh chị em vui lòng cầu
nguyện cho tôi!
G. Trần Đức Anh OP