“Relatio Synodi”: những điểm còn
chưa đồng thuận
WHĐ (21.10.2014) – Sau
hai tuần nhóm họp, Đại hội Ngoại thường lần thứ III Thượng Hội đồng Giám mục do
Đức Thánh Cha Phanxicô triệu tập vừa bế mạc vào Chúa nhật 19-10 với việc thông qua “Relatio Synodi” (bản Tường trình đúc kết Thượng Hội
đồng) và Sứ điệp gửi các gia đình trên thế giới.
Theo yêu cầu của Đức
Thánh Cha, các cuộc thảo luận tại Thượng Hội đồng đã diễn ra trong bầu khí rất
tự do và thẳng thắn. Thực sự đã có cuộc trao đổi ý kiến về
những vấn đề hiện sinh liên quan đến hôn nhân và gia đình, và không hề có việc
sắp đặt hay vận động.
Bản Relatio Synodi gồm 62
số, được các nghị phụ thông qua bằng cách bỏ phiếu từng số (với kỹ thuật điện
tử). Có hai chọn lựa: thuận hay chống (placet / non placet). Để được thông qua, mỗi số trong tài liệu này phải đạt được đa số
hai phần ba của 183 nghị phụ có mặt bỏ phiếu thuận.
Kết quả, có 3 số không đạt được điều kiện trên là các số 52, 53 và
55. Tuy nhiên Đức Thánh Cha vẫn quyết định cho
công bố toàn văn bản Relatio
Synodi (với cả
các con số phiếu thuận và phiếu chống của từng số), nhằm cho thấy rõ ràng bức
tranh toàn cảnh của cuộc thảo luận tại Thượng Hội đồng và mức độ các nghị phụ
đồng ý hay không đồng ý về nội dung của từng số. Hơn nữa bản Relatio Synodi này vẫn chỉ là một tài liệu làm việc, mà các Giáo hội
địa phương sẽ dùng để thảo luận trong năm tới, cho đến Thượng Hội đồng Giám mục Khoá thường
lệ thứ 14 về gia đình sẽ diễn ra vào tháng Mười 2015.
Nếu nội dung của số 51
được thông qua (với 155 phiếu thuận so với 19 phiếu
chống) như sau: “Những trường hợp mà
những người ly dị tái hôn phải đối mặt cũng
đòi phải được xem xét cách cẩn trọng và tôn trọng, tránh những kiểu nói và thái độ có thể làm cho họ cảm thấy bị phân biệt đối xử. Họ phải được khuyến khích tham gia vào đời sống Giáo hội.Việc chăm sóc những người này không làm suy giảm
đức tin của các cộng đoàn Công
giáo cũng như niềm
tin vào
tínhbất khả phân ly của hôn nhân. Trong thực tế, chăm
sóc như
vậy là thực hiện một hành động bác
ái”; thì số tiếp theo (52)
là số gây tranh cãi nhất trong 62 số của Relatio Synodi và không được thông qua (104 phiếu thuận so với 74 phiếu chống). Nội dung số này đề cập khả năng cho phép những người ly dị tái hôn lãnh
nhận các bí tích: “Thượng Hội đồng suy tư về
khả năng cho phép những người ly dị tái hôn được lãnh nhận bí tích
Giải tội và bí tích Thánh Thể. Một số nghị phụ ủng
hộ các lề
luật hiện hành dựa trên cơ sở mối liên quan giữa việc
rước lễ và sự hiệp
thông với Giáo hội cũng như giáo
huấn của
Giáo hội về tính bất khả phân ly của hôn nhân. Những vị khác ủng hộ việc
cho phép những người ly dị tái hôn rước
lễ trong một
số hoàn cảnh cụ thể và với những
điều kiện rất chặt
chẽ, đặc biệt là đối với các trường hợp không thể đảo ngược được hoặc các trường hợp có liên quan đến nghĩa vụ đạo đức đối với con cái sẽ
bị ảnh hưởng một cách bất công khác. Trước khi lãnh nhận bí tích phải có một
thời gian sám hối, theo hướng dẫn của Đức giám mục giáo phận. Vấn đề này phải được
xem xét kỹ lưỡng, mặc dù ý thức được sự khác biệt giữa tình trạng tội
lỗi khách quan và những hoàn cảnh giảm
khinh. Điều này giả
thiết rằng “việc quy lỗi và trách nhiệm về một
hành động có thể được giảm bớt hay xoá bỏ do thiếu
hiểu biết, sơ
suất, do áp lực, sợ hãi, do thói quen, do tâm lý bất ổn, do các nhân tố tâm lý hay xã
hội” (Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo, 1735).
Số kế tiếp (53) cũng
không được thông qua (112 phiếu thuận so với 64 phiếu chống), nói về hai hình thức rước lễ như sau: “Một số nghị
phụ cho rằng người ly dị và tái hôn có thể
rước lễ thiêng liêng cách hiệu quả. Các nghị phụ khác đặt câu hỏi tại sao họ không được
rước lễ thực sự ngay lúc
này. Vì
thế vấn đề này cần phải đào sâu để làm rõ tính đặc thù của cả hai hình thức rước lễ và mối
liên kết của chúng với thần học về hôn nhân”.
Cuối cùng, cũng không được thông
qua là số nói về đồng tính luyến ái (55), với 118 phiếu thuận so với 62 phiếu chống, như sau: “Một số gia đình có thể có
thành viên có khuynh hướng tính dục hướng đến người đồng giới. Thượng Hội đồng vừa suy tư về cách chăm
sóc mục vụ cho những người đang
sống trong tình trạng này, vừa vẫn ghi nhớ giáo huấn của Giáo hội: “Tuyệt
đối không có bất cứ cơ
sở nào để coi sự kết hợp đồng tính là tương đương, kể cả có
một chút tương tự nào đó với kế hoạch của Thiên Chúa về hôn nhân và gia đình… Tuy nhiên, những người nam và người nữ
cókhuynh hướng đồng tính phải được đón nhận với sự tôn trọng và tế nhị. [Tuy nhiên], cần tránh mọi dấu hiệu phân biệt đối
xử bất công đối với họ” (Bộ Giáo lý Đức tin).
Để hiểu
được chủ đề này nhạy cảm như thế nào,
điều quan trọng cần
lưu ý là ngay cả
khi một số nào đó lặp lại những gì Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo hay Bộ
Giáo lý Đức tin đã nói, cũng không hẳn sẽ đạt được đa số hai
phần ba phiếu thuận.
Minh Đức