„Đó không phải là những vị
Thánh, đó là những kẻ hủ hóa!“ – Bài giảng của ĐTC Phan-xi-cô ngày 23.03.2015
Đức Thánh Cha
Phan-xi-cô đã tuyên bố năm 2016 là Năm Thánh về Lòng Nhân Từ, và Lòng Nhân Từ
cũng là những lời có tính trung tâm nơi bài giảng của Ngài trong Thánh Lễ vào
sáng sớm thứ Hai hôm nay tại nguyện đường Thánh Mác-ta. Đức Thánh Cha đã khởi
đi từ các Bài Đọc trong ngày: Bài Đọc I được trích từ sách Ngôn Sứ Danien,
trong đó nói về người phụ nữ có nhan sắc tên là Susanna đã bị vu khống bởi hai
vị trưởng lão nhưng đã được cứu thoát bởi Ngôn Sứ Danien. Bài Tin Mừng được trích
từ sách Tin Mừng theo Thánh Gio-an lại một lần nữa mô tả về cảnh tượng giống hệt
như ở Bài Đọc I. Đó là việc Chúa Giê-su đã bảo vệ người phụ nữ ngoại tình trước
cảnh bị ném đá. Và Đức Thánh Cha còn thêm vào một bản văn: những người góa bụa
nghèo hèn xuất hiện trong Tân Ước mang nhiều tính tượng trưng: „Tất cả ba người phụ nữ“ – Đức Thánh Cha
giải thích – „theo sự chú giải của một số
Giáo Phụ - đều là những nhân vật có tính ẩn dụ, họ đại diện cho Giáo hội: Giáo
hội Thánh Thiện, Giáo hội tội lỗi và Giáo hội nghèo khó“.
Đức Thánh Cha đã gọi
các vị thẩm phán trong các Bài Đọc của ngày thứ Hai hôm nay, đặc biệt là những
người Pha-ri-siêu và các Luật Sĩ được kể lại từ Tin Mừng theo Thánh Gio-an, là
những kẻ „độc ác“ và „hủ hóa“: „Họ có sự hủ hóa một cách thảm khốc từ trong lòng“, họ cảm thấy mình
trong sạch, vì họ „tuân giữ từng chữ của
lề luật“.
„Nhưng đó không phải là những vị Thánh, đó là những kẻ hủ hóa! Họ hủ
hóa, vì một sự nghiêm khắc như thế chỉ có thể hướng đến một cuộc sống hai mặt.
Những kẻ kết án những phụ nữ này đều đã ngấm ngầm đi đến chỗ họ, và tìm đến với
họ trong bí mật để thỏa mãn. Những kẻ nghiêm nghị - theo cách diễn tả của Chúa
Giê-su – chính là những kẻ giả hình: họ có một cuộc sống hai mặt. Chúng ta hãy
nghĩ tới Giáo hội, hãy nghĩ tới ba người phụ nữ mà họ đại diện cho Giáo hội
theo nghĩa ẩn dụ: Những kẻ kết án họ với sự nghiêm khắc, đó là những kẻ có cuộc
sống hai mặt. Với sự nghiêm khắc, người ta không thể thở được dù chỉ một lần.“
Đức Thánh Cha gọi cả
hai vị bô lão đã săn lùng người phụ nữ đẹp Susanna, được kể lại bởi sách Ngôn Sứ
Danien, là „những vị quan tòa đồi bại“,
„bị hủ hóa bởi thói xấu“. Ngài đặt họ
vào phía vị quan tòa mà Chúa Giê-su đã từng kể đến một lần trong dụ ngôn về bà
góa kiên gan: một vị quan tòa chỉ tiếp đón bà vì mình, bởi bà ta quấy rầy ông
ta. „Một kẻ hủ hóa bởi tiền bạc, bởi quyền
lực“ – Đức Thánh Cha nhận xét. Như vậy, có ba mẫu quan tòa: con buôn, kẻ đồi
bại và kẻ nghiêm khắc. „Tất cả bọn họ đều
không thể nói được một lời, đều không thể biết lòng nhân từ là gì.“
„Sự đồi bại đưa họ ra xa khỏi sự hiểu biết về lòng nhân từ, cách xa khỏi
việc trở nên nhân từ. Và Kinh Thánh nói với chúng ta rằng, sự kết án đúng đắn nằm
trong sự nhân từ. Ba người phụ nữ - một thánh nữ, một nữ tội nhân và một kẻ
nghèo khó, những biểu tượng của Giáo hội – đang phải gánh chịu sự thiếu nhân từ
này. Ngay cả trong thời đại hôm nay, dân Chúa cũng đang phải gánh chịu điều đó,
khi dân Chúa bắt gặp những vị quan tòa này, dưới những kết án mà không hề có
lòng nhân từ, ngay cả trong xã hội dân sự, ngay cả trong lãnh vực luật pháp của
Giáo hội. Và ở đâu không có lòng nhân từ thì ở đó cũng không có công lý. Khi
dân Chúa cầu xin ơn tha thứ từ trong chính mình – thì thường là, rất thường là
họ sẽ thấy một trong những thẩm phán ấy!“
Đối với Đức Thánh Cha,
một kẻ đồi bại, tức kẻ cố „tận dụng“
sự đồi bại, là „một trong những kẻ mắc trọng
tội“. Hay một con buôn „mà làm việc
quá mức đến độ không để cho mình có thời gian để thở, không có niềm hy vọng“,
cũng như một kẻ nghiêm khắc, một kẻ muốn trừng phạt người khác, đều là những kẻ
mắc trọng tội. „Những kẻ đó được coi là
thiếu lòng nhân từ.“
„Để kết thúc, Cha chỉ xin đề cập tới một trong những Lời đẹp nhất của
Tin Mừng, Lời đó gây xúc động cho Cha rất nhiều: ´Không ai kết án chị ư?` -
´Thưa Thầy, không có ai cả!` - ´Ta cũng vậy, Ta không kết án chị!` - Ta cũng
không kết án chị - đó là một trong những lời đẹp nhất, vì đó là một sự nhân từ
hoàn toàn.“
(rv 24.03.2015 sk)
Đam Trần