„Sát Hại Người Khác Là Một Quá
Trình, Nó Bắt Đầu Từ Những Điều Nho Nhỏ“
(Bài
giảng của ĐTC Phan-xi-cô ngày 13.01.2017)
Sự đố kỵ và sự ghen ghét sẽ đưa đến sự hủy
hoại gia đình, và trong một phạm vi lớn hơn, dẫn tới sự hủy hoại toàn bộ các
dân tộc. Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã giảng như thế trong Thánh Lễ vào sáng sớm
thứ Hai vừa qua tại nguyện đường Thánh Mác-ta của Tòa Thánh Vatican. Ngài
khuyên các tín hữu, hãy sẵn sàng đối diện với những tâm trạng buồn bã mà chúng
gây tổn hại cho những mối tương quan huynh đệ.
Trong Thánh Lễ nêu trên cũng có sự hiện
diện của Cha Adolfo Nicolás, nguyên bề Trên Tổng Quyền Dòng Tên từ năm 2008 tới
năm 2016. Ngài đang chuẩn bị lên đường tới Philippine, để tái đảm nhận sứ vụ
truyền giáo mà Ngài đã phải tạm ngưng trong thời gian làm Bề Trên Tổng Quyền. „Ước gì Thiên Chúa sẽ trả công bội hậu cho tất
cả mọi công việc tốt lành của Cha“ – Đức Thánh Cha hướng về Cha Nguyên Bề
Trên Dòng Tên, „và ước gì Ngài sẽ đồng
hành với Cha trong sứ vụ mới. Xin cám ơn Cha Adolfo Nicolás“.
Nguyên nhân nhỏ, nỗi đau lớn:
Suy tư của Đức Thánh Cha trong Thánh Lễ
này xoay quanh bài Đọc I được trích từ sách Sáng Thế, nói về hai người anh em
Ca-in và A-ben. Đó là lần đầu tiên – Đức Thánh Cha giải thích -, cụm từ „anh em“ xuất hiện trong Kinh Thánh. Đó
là lịch sử của một tình huynh đệ mà nó „nên
phát triển và trở nên tốt đẹp, nhưng thay vì thế, lại bị hủy hoại“. Tất cả
đều lấy đi mất lối thoát của ông khỏi một nhát đâm của sự ghen tỵ; Ca-in đã bị
gây tức giận về việc lễ phẩm của ông không được Thiên Chúa hưởng ứng, và bắt đầu
tạo không gian càng ngày lớn cho cảm nghĩ này. Như Đức Thánh Cha nêu ra, „ông thích làm theo bản năng, thích nung nấu
những cảm nghĩ này trong mình, thích thổi phồng chúng và thích làm cho cúng
thêm lớn chuyện. Tội lỗi mà sau này ông phạm phải, ngồi bó gối đàng sau những cảm
nghĩ ấy. Và nó lớn lên và lớn lên.“ Thái độ thù địch cũng lớn lên như thế
giữa chúng ta – Đức Thánh Cha nhấn mạnh: nó thường là một chuyện vặt vãnh, một
cảm giác ghen tỵ nho nhỏ, nhưng sẽ trở nên lớn hơn, „và chúng ta nhìn cuộc sống chỉ từ một điểm, và cái dằm nhỏ sẽ trở thành
một chiếc xà đối với chúng ta, nhưng chúng ta mới là những người có những chiếc
xà này, chúng ở đó. Và cuộc sống chúng ta chỉ xoay quanh đó, và điều đó sẽ phá
hủy mối liên kết huynh muội, sẽ phá hủy tình huynh đệ.“
Sự cay đắng không thuộc về Ki-tô giáo:
Với thời gian, người ta sẽ bị „ám, bị truy đuổi“ bởi điều tồi tệ đó – Đức
Thánh Cha cảnh báo:
„Và
như thế nó sẽ lớn lên, thái độ thù địch sẽ phát triển và kết thúc một cách tồi
tệ. Luôn luôn. Tôi giữ khoảng cách với người anh em của tôi, đó không phải là
anh em của tôi, nhưng là một kẻ thù, kẻ hủy hoại và phải bị xua trừ… Và người
ta hủy hoại con người như thế, những mối thù hằn sẽ hủy hoại các gia đình, các
dân tộc, hủy hoại tất cả!“ Điều này đã xảy ra với Ca-in, người đã giết em
mình vào lúc cuối – đó là việc thể hiện cái TÔI cách tuyệt đối, mà cái TÔI đó
không biết tới cảm giác huynh muội. „Điều
mà nó đã xảy ra với Ca-in vào lúc đầu, cũng xảy ra với tất cả chúng ta, nhưng
quá trình này còn phải được kéo dài trong quá trình phát sinh, trong tâm trạng
buồn bã đầu tiên! Sự đắng cay không thuộc về Ki-tô giáo. Đau khổ thì đương
nhiên rồi, nhưng cay đắng thì không! Biết bao nhiêu là thái độ thù địch, biết
bao nhiêu là sự mâu thuẫn!“
Máu của nhiều người vọng thấu tới Thiên
Chúa từ mặt đất:
Trước lời chất vấn của Thiên Chúa về
A-ben, Ca-in đã chối rằng, ông không biết A-ben đang ở đâu. Nhưng Thiên Chúa
cho ông biết rằng, máu của A-ben đã vọng thấu tới Ngài từ mặt đất. Bất cứ người
nào trong chúng ta – Đức Thánh Cha quả quyết – cũng đều có thể nói về chính
mình rằng, tôi đã không sát hại bất cứ ai. Nhưng „nếu bạn nâng niu cảm giác bực bội đối với người anh em của mình, thì có
nghĩa là bạn đã sát hại người anh em ấy; nếu bạn xúc phạm tới anh em mình, thì
có nghĩa là bạn đã sát hại người anh em ấy từ trong lòng bạn rồi.“ Việc sát
hại người khác là một quá trình, nó bắt đầu từ những việc nhỏ. Chúng ta biết rất
rõ, chẳng hạn như những người „bị đánh
bom“ đang ở đâu, hay những người „bị
truy nã“ đang ở đâu, nhưng đó „không
phải là những người anh chị em“:
„Và
biết bao nhiêu là những kẻ có quyền lực trên trần gian này có thể nói rằng, tôi
chỉ quan tâm tới vùng đất này, tới khu vực này, tới khu vực kia… Nếu bom nổ và
sát hại 200 em bé thì đó không phải là lỗi của tôi! Đó là lỗi của trái bom! Tôi
chỉ bận tâm tới vùng đất này.“ Đó là con đường của tội sát nhân, và máu của
rất nhiều người đang vọng thấu từ mặt đất này lên cùng Thiên Chúa – Đức Thánh
Cha giải thích. Nhưng tất cả đều có liên hệ với nhau, vì „máu này ở đó, có lẽ chỉ là một vài giọt nhỏ, đứng trong mối tương quan
với sự ghen tỵ của tôi, với sự kênh kiệu của tôi mà tôi đã phóng ra khi tôi đã
hủy hoại một mối tương quan huynh muội.“
„Ước
gì hôm nay Thiên Chúa sẽ giúp chúng ta ở đây“ – Đức Thánh Cha khép lại bài
giảng -, „để lập lại câu hỏi của Ngài:
´Em ngươi đâu?` Xin ngài giúp chúng ta ở đây để nhớ tới những điều mà chúng ta
đã hủy hoại bằng miệng lưỡi, và nhớ đến tất cả những người trong thế giới này
đang bị đối xử như là những đồ vật và không được đối xử như là những người anh
chị em, vì điều quan trọng hơn một miếng vườn chính là mối liên kết huynh đệ.“
(theo de.rv 03.02.2017 cs)
Đa-minh Thiệu