Mỗi bài giảng
trong Tin Mừng Mát-thêu đều bắt đầu bằng một trình thuật dẫn chúng ta đến bài
giảng. Bạn hãy nhớ lại trong Hành trình
8, chúng ta đã khám phá trình thuật giới thiệu bài giảng về làm môn đệ. Mát-thêu 10 trình bày chính bài giảng ấy.
Bạn hãy đọc
Mát-thêu 10 theo cách chia làm ba phân đoạn như sau. Trong khoảng trống dưới đây, bằng ngôn từ của
bạn, bạn hãy tóm tắt hành động hay huấn dụ được trình bày trong mỗi phân đoạn.
Mát-thêu 10:1-4
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Mát-thêu 10:5-15
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Mát-thêu 10:16-25
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Hành động trong
Mát-thêu 10:1-4 có hai phương diện: Đức
Giê-su ban quyền bính cho các tông đồ và các tông đồ được gọi tên.
Chúng ta thấy có những liên quan với
Mát-thêu 10:1 trong Mát-thêu 9:35-38 và Mát-thêu 4:23-25. Đức Giê-su có quyền bính để công bố Tin Mừng
và chữa lành bệnh tật; Ngài trao quyền
ấy cho các môn đệ là những người thợ tốt.
Việc sai các tông đồ ra đi với quyền bính của Đức Giê-su là câu trả lời
cho Mát-thêu 9:37: “... anh em hãy xin
chủ mùa gặt sai thợ ra gặt lúa về.”
Mát-thêu 10:2-4 liệt kê tên của các
tông đồ. Tất cả tác giả Tin Mừng đều kể
tên Phê-rô đầu tiên, còn tên các tông đồ khác thì thay đổi thứ tự. Vậy khi nhấn mạnh “trước hết là Si-mon” có
thể là muốn giới thiệu Phê-rô sẽ giữ vai trò quan trọng hơn trong Mát-thêu 14
và 16.
Mát-thêu người thu thuế (10:3) hầu như
cùng là một người trong câu truyện được kể lại trong Mát-thêu 9:9-13 Những người thu thuế cộng tác với chính quyền
Rô-ma để chống lại dân mình. Không lạ gì
khi những người thu thuế thường lươn lẹo tiền bạc để lo cho những nhu cầu của
họ. Bị nhiều người thù ghét nên những
người thu thuế (cùng với những người làm nghề khác như thợ thuộc da và dẫn lạc
đà) bị coi là ô uế theo Lề Luật Do-thái và là những kẻ tội lỗi.
Cũng nên chú ý một điểm nữa là trong
số các tông đồ lại có ông Mát-thêu người thu thuế cùng với ông Si-mon thuộc
nhóm Quá Khích. Nhóm Quá Khích là nhóm
tôn giáo làm chính trị, tích cực hoạt động nhằm lật đổ chính quyền Rô-ma. Do đó, hơn ai hết, những người làm cách mạng,
những phần tử nhóm Quá Khích ắt phải khinh miệt những người thu thuế. Vậy cặp bài trùng này là thí dụ điển hình
Nước Trời đòi hỏi mọi người phải sống với nhau trong công lý và hòa bình.
Mát-thêu 10:5-15
có hai điểm chính: (1) giới hạn của sứ
mệnh và (2) huấn dụ về việc thi hành sứ mệnh.
Giới hạn của sứ mệnh được trình bày trong 10:6: “Tốt hơn anh em hãy đến với các con chiên lạc
nhà Ít-ra-en” và được lập lại trong câu truyện đối thoại giữa Đức Giê-su với
người đàn bà xứ Ca-na-an (Mát-thêu
Huấn dụ đầu tiên là hãy công bố “Nước
Trời đã đến gần.” Công bố này giống với
công bố của Gio-an Tẩy giả trong Mát-thêu 3:2 và của Đức Giê-su trong Mát-thêu
4:17. Vậy Mát-thêu cố ý nhắm tới liên
quan này để cho thấy môn đệ được ban quyền bính mà tiếp tục công việc của Đức
Giê-su là công việc đã được ông Gio-an báo trước.
Huấn dụ thứ hai là hãy làm cho người
ta được lành mạnh, là điểm chúng ta đã thảo luận trong Hành trình 8.
Huấn dụ thứ ba trình bày phong cách ăn
mặc và cư xử. Những tác phẩm ráp-bi cổ
xưa (thí dụ Mishna Bekorot) dạy người ta phải ăn mặc xứng đáng khi bước
vào Đền Thờ. Họ không mang trang phục
của khách lữ hành hoặc đeo vàng bạc.
Việc Đức Giê-su không cho môn đệ mang theo một số quần áo hoặc tiền bạc
cũng giống như những huấn thị của ráp-bi.
Cốt lõi của huấn dụ về truyền giáo là
phải cư xử xứng đáng: “Thợ thì
đáng được nuôi ăn.” Khi họ bước vào nhà
nào ở đó có người xứng đáng, thì có nghĩa người xứng đáng ấy chính là người
tiếp nhận cả sứ giả lẫn sứ điệp.
Mát-thêu 10:16-25
hình như muốn chuyển từ những hành động của Đức Giê-su lịch sử trong giới hạn
miền Ga-li-lê sang hoạt động truyền giáo của một cộng đồng phổ quát hơn (“...
anh em sẽ bị điệu ra trước mặt vua chúa quan quyền...”). Khi lãnh nhận quyền bính của Đức Giê-su để ra
đi rao giảng, người môn đệ cũng lãnh nhận bách hại và cái chết nữa. Sứ điệp này phản ánh mối phúc “Phúc cho anh em
khi vì Thầy mà bị người ta sỉ vả, bách hại...” (Mát-thêu 5:11).
Cũng như mọi cộng đoàn khác trong Giáo
Hội sơ khai, cộng đoàn Mát-thêu đã sống trong thời bách hại khốc liệt. Trong khoảng một thời gian ngắn, cuộc chiến
Do-thái với Rô-ma (66-70 sau công nguyên) đã mang lại hậu quả là Giê-ru-sa-lem
và Đền Thờ bị tàn phá, các Ki-tô hữu gốc Do-thái bị đuổi ra khỏi hội đường và
Rô-ma bách hại các môn đệ Đức Ki-tô.
Trong thời buổi tuyệt vọng như thế, Mát-thêu muốn nêu cao niềm hy vọng
cho tất cả những ai nhận biết Đức Ki-tô.
Đoạn cuối cùng
của bài giảng (Mát-thêu
Cần phải bàn đến lời nói trong đoạn
Tin Mừng Mát-thêu
Để kết thúc Hành trình về làm môn đệ,
bạn hãy suy nghĩ về chương trình hành động bạn sẽ thực hiện để chứng tỏ bạn
muốn ra đi rao giảng Nước Trời. Sau một
lúc thinh lặng cầu nguyện, bạn hãy viết xuống những tư tưởng bạn đã ý thức
được.
Trong Hành trình
10, bạn đã khám phá những điều sau đây:
·
Các tông đồ lãnh nhận quyền bính từ nơi Đức Giê-su.
·
Những ai được kêu gọi làm môn đệ, bất kể họ thuộc thành phần
nào, đều phải hành động để xây dựng Nước Trời.
·
Các môn đệ loan báo Nước Trời đến gần và giúp cho người ta
trở nên lành mạnh.
·
Các môn đệ có thái độ tiếp đón đối với mọi người trong Nước
Trời.
·
Các môn đệ được kêu gọi phải chọn lựa dứt khoát theo hay
không theo Đức Ki-tô.
Harrington,
Daniel J. The Gospel of Matthew,
Sacra Pagina series, vol. 1.
Kingsbury, Jack
Dean. Matthew, Proclamation Commentaries.