Ngày 15 tháng 8
Lễ Ðức Mẹ Hồn Xác Lên Trời
Ðến gần bên Chúa Yêsu như Ðức Mẹ
(Khải Huyền 11,19a; 12,1-6a.10b; Thư 1 Côrintô 15,20-26; Tin
Mừng Luca 1,46-55)
Phúc Âm: Lc 1, 39-56
"Ðấng toàn năng
đã làm cho tôi những sự trọng đại: Người nâng cao những người phận nhỏ".
Trong những ngày ấy,
Maria chỗi dậy, vội vã ra đi lên miền núi, đến một thành xứ Giuđêa. Bà vào nhà
ông Dacaria và chào bà Elisabeth, và khi bà Elisabeth nghe lời chào của Maria,
thì hài nhi nhảy mừng trong lòng bà, và bà Elisabeth được đầy Chúa Thánh Thần,
bà kêu lớn tiếng rằng:
"Bà được chúc
phúc giữa các người phụ nữ, và Con lòng Bà được chúc phúc. Bởi đâu tôi được Mẹ
Chúa tôi đến viếng thăm? Vì này tai tôi vừa nghe lời Bà chào, hài nhi liền nhảy
mừng trong lòng tôi. Phúc cho Bà là kẻ đã tin rằng lời Chúa phán cùng Bà sẽ
được thực hiện".
Và Maria nói:
"Linh hồn tôi ngợi khen Chúa, và thần trí tôi hoan hỉ trong Thiên Chúa,
Ðấng Cứu Ðộ tôi, vì Chúa đã đoái nhìn đến phận hèn tớ nữ của Chúa. Này từ nay
muôn thế hệ sẽ khen tôi có phước, vì Ðấng toàn năng đã làm cho tôi những sự
trọng đại, và Danh Ngài là thánh. Lòng thương xót Chúa trải qua đời nọ đến đời
kia dành cho những người kính sợ Chúa. Chúa đã vung cánh tay ra oai thần lực,
dẹp tan những ai thần trí kiêu căng. Chúa lật đổ người quyền thế xuống khỏi
ngai vàng và nâng cao những người phận nhỏ. Chúa đã cho người đói khát no đầy
ơn phước, và để người giàu có trở về tay không. Chúa săn sóc
Maria ở lại với bà
Elisabeth độ ba tháng, đoạn Người trở về nhà Mình.
Suy Niệm:
Nghe qua những bài
Kinh Thánh hôm nay, chúng ta thấy phụng vụ dường như muốn hướng tâm hồn chúng
ta về trời để thấy Ðức Mẹ đang ở trên đó qua bài sách Khải huyền; Người đang
hân hoan ngợi khen Chúa qua bài Tin Mừng; và đặc biệt Người đang cảm mến ơn
phúc hồn xác được ở trong vinh quang Thiên Chúa qua bài thư Phaolô. Nhưng nếu
đọc kỹ lại, chúng ta có thể tự hỏi chưa chắc những bài Kinh Thánh kia đơn giản
như vậy. Và biết đâu khi đó chúng ta sẽ thấy rằng Lời Chúa hôm nay nhắm vào
chúng ta hơn Ðức Mẹ và dường như Chúa muốn gương sáng của cuộc đời Ðức Mẹ để
giáo huấn và bổ dưỡng chúng ta trong cuộc đời dương thế. Chúng ta hãy thử tìm
hiểu những bài đọc Kinh Thánh kia.
A. Bài Sách Khải Huyền
Thánh Yoan thấy Ðiện
thờ Thiên Chúa ở trên trời mở ra. Và Khám Giao ước hiện ra trong Ðiện thờ của
Người. Tức là người nhìn thấy thời đại cánh chung, thời đại Nước Trời, thời đại
Thiên Chúa đến ở cùng nhân loại. Bởi vì theo tâm tư của người Do Thái thời bấy
giờ, nói đúng hơn theo các sách Khải huyền thời thánh Yoan, người ta quan niệm
đến thời gian sung mãn, Khám Giao ước sẽ lại hiện ra và lúc đó người ta có mạc
khải toàn diện về giao ước, tức là về kế hoạch cứu rỗi của Thiên Chúa.
Thời gian sung mãn dĩ
nhiên là thời đại cánh chung, nhưng cũng là thời đại Thiên sai, thời Ðức Kitô
xuất hiện mạc khải toàn diện chương trình của Thiên Chúa cho loài người. Chúng
ta đang sống trong thời đại đó. Thế nên hiện tượng hay dấu hiệu mà thánh Yoan
sắp nhìn thấy hẳn cũng phải đang xảy ra ở trước mắt chúng ta.
Người thấy một dấu lạ
vĩ đại hiện ra ở trên trời: một Bà có mặt trời bao quanh, chân trên mặt trăng
và đầu có triều thiên 12 ngôi sao. Chúng ta muốn đồng hóa Bà với Ðức Mẹ. Nhưng
những điều thấy sau dường như không cho phép làm như thế. Vì "Bà đang thai
nghén và kêu la đau đớn, quằn quại sinh con... Có một con rồng đứng chực trước
mặt Bà, để Bà vừa sinh là nó nuốt con Bà... Nhưng con Bà đã được cất bổng lên
nơi Thiên Chúa và Bà đã trốn vào sa mạc..."
Thú thật, chúng ta đã
thấy khó hiểu rồi. Ðành rằng có thể giải thích: ở đây Yoan muốn nói đến việc
Ðức Mẹ sinh Chúa Cứu thế. Nhưng lối giải thích này gặp nhiều khó khăn. Có nơi
nào trong Kinh Thánh nói đến việc Ðức Mẹ sinh Chúa Yêsu mà phải đau đớn quằn
quại đâu? Và cũng chẳng có nơi nào, nói rằng Ðức Yêsu đã tránh Satan như vậy.
Ngược lại, Người phải đến để xua đuổi tà thần ra khỏi tâm trí và định mệnh loài
người.
Ðàng khác, trong thư
Phaolô có chỗ nói: người cưu mang phần rỗi các giáo dân của người và phải vất
vả sinh họ ra trong đức tin. Ý tưởng ấy khuyến khích chúng ta thử nhìn người
đàn bà trong đoạn Khải Huyền trên như là hình ảnh về Giáo hội. Giáo hội đang
được Ơn Chúa bao bọc và có 12 chi họ, 12 Tông đồ tượng trưng bằng 12 ngôi sao.
Giáo hội ở thời đại sung mãn này đang thai nghén đau đớn, quằn quại sinh ra các
tín hữu... Ðàng trước Giáo hội và chung quanh Giáo hội, Satan luôn luôn quyện
quanh để tìm mồi cắn xé. Nó rình nuốt con cái Giáo hội sinh ra. Nhưng chúng là
con cái Chúa, là con cái trong Người Con Một của Thiên Chúa. Và Người Con này
hiện đã được cất bổng lên nơi Thiên Chúa, lên ngai của Người. Và theo lời Thánh
Kinh nói, những người con khác cũng đang được ở gần Thiên Chúa trong Ðức Yêsu
Kitô. Còn người đàn bà kia, tức là Giáo hội đã trốn vào sa mạc, ở đó Thiên Chúa
cung dưỡng bà 1,260 ngày. Con số này đã được nói tới ở đoạn trên cũng là 42
tháng và là ba năm rưỡi trời. Sách Ðaniel (7,25; 12,7) coi đó là thời gian bắt
đạo thời Antiôkhô Epiphanê và vì thế nó trở thành biểu tượng thời kỳ cấm cách.
Như vậy trong suốt thời kỳ bị bắt bớ và gặp khó khăn do Satan rảo quanh tìm mồi
cắn xé, Giáo hội không lo sợ vì luôn được ơn Chúa phù trợ và dưỡng nuôi, cho
đến ngày mọi sự nên trọn và quyền bính hoàn toàn thuộc về Ðức Kitô Chúa chúng
ta.
Như thế bài sách Khải
Huyền hướng chúng ta nhìn về Giáo hội. Giáo hội là Mẹ hằng sinh ra con cái Chúa
trong đau thương vất vả. Giáo hội luôn bị rình chờ bắt bớ, nhưng đồng thời cả
con lẫn mẹ luôn luôn được Chúa phù trợ.
Nhưng thường thường
những gì nói về Giáo hội cũng có thể hiểu về Ðức Mẹ và về các linh hồn. Vì Ðức
Mẹ là hình ảnh, là khuôn mẫu về Giáo hội. Hơn nữa Người cũng là Mẹ các tín hữu.
Và rõ ràng Người phải đồng lao cộng tác với Chúa Cứu thế để sinh ra Giáo hội và
các linh hồn. Ấy là chưa kể Ðức Mẹ cũng là một tín hữu, một "linh
hồn". Và mỗi linh hồn cũng là người đàn bà trong đoạn Khải huyền trên.
Linh hồn nào cũng phải cưu mang đức tin và đời sống ân sủng. Làm được một hành
vi bác ái siêu nhiên, sinh ra được những hành động đức tin đẹp lòng Chúa, không
phải là dễ. Người ta phải phấn đấu, chống lại Satan, thế gian và xác thịt.
Người ta phải quằn quại trong cơn đau sinh nở như thánh Phaolô nói chung về
thân phận toàn thể tạo vật hiện nay.
Suy nghĩ như vậy, bài
sách Khải huyền đưa mắt chúng ta nhìn lên Ðức Mẹ trên trời thì ít, mà bảo chúng
ta nhớ lại cuộc đời của Người ở trần gian thì nhiều. Mỗi lần sách Tin Mừng cho
chúng ta thấy Người đứng bên Ðức Yêsu, chúng ta lại được chứng kiến Người như
phải đau đớn đi vào con đường đức tin mỗi ngày một hoàn toàn hơn. Và nhất là
Người đã thật sự quằn quại khi trở thành Mẹ của Yoan ở dưới chân Thánh giá, để
có thể nói hằng ngày Người phải đồng lao cộng tác với Ðức Kitô và Giáo hội để
sinh ra con cái Chúa ở trần gian này. Chúng ta phải cảm phục Mẹ và biết ơn Mẹ.
Hằng ngày chúng ta phải mượn lời bà Elisabet mà chào Mẹ đầy ơn phúc. Và lúc ấy
chúng ta sẽ được Mẹ dạy dỗ thêm.
B. Bài Kinh Tôn Dương
Thánh Luca viết:
"Và Maria nói: hồn tôi tôn dương Chúa và thần trí tôi nhảy mừng Thiên
Chúa". Nhưng thật ra Người có nói như vậy không? Mạch văn và hoàn cảnh khó
cho phép chúng ta tin rằng đây thật là những lời đã trào ra từ lòng Ðức Mẹ khi
Người đứng trước mặt bà Elisabet. Vị trí bài kinh "Tôn dương" là một
vị trí giả dối. Nó cắt đứt câu truyện thăm viếng khá lâu. Nó lại nặng chất Do
thái và Cựu Ước, khiến chúng ta nghĩ nó ít hợp với tư tưởng và văn chương Hylạp
của thánh Luca. Và hoàn cảnh lúc hai người bà con gặp nhau chưa hẳn đã thuận
lợi đến nỗi làm thốt lên được những cảm tình tôn giáo điêu luyện đến như thế.
Và nếu phân tích kỹ,
bài Kinh Tôn dương khác nào một tổng hợp các suy tư của bao bài Thánh vịnh và
khôn ngoan. Nó là tiếng nói của một cộng đoàn hơn là của một cá nhân. Nó có
tính cách khách quan hơn là chủ quan.
Chúng ta có thể thấy
ba phần rõ rệt. Thoạt đầu linh hồn tôn dương Chúa vì Người đã đoái thương đến
phận hèn, tôi tớ của mình (46-49). Và như vậy cũng là hợp với đường lối của
Người xưa nay hằng nhân nghĩa với kẻ khiêm nhu kính sợ và đuổi về tay không
những kẻ giàu sang (50-53). Thái độ nhân nghĩa quảng đại của Chúa tỏ ra rõ rệt
nhất khi đáp cứu
Chúng ta không thấy
ám chỉ gì tới những ơn trọng đại Ðức Mẹ vừa được. Càng không nêu lên việc Chúa
vừa viếng thăm lòng bà Elisabét. Tất cả khiến chúng ta phải kết luận: bài ca
tôn dương mà chúng ta vẫn gọi là của Ðức Mẹ, thực ra không phải là của riêng
Người và do một mình Người sáng tác ra. Nhưng đó là tâm tình của cả Giáo hội,
trong đó có Ðức Maria. Ðó là bản kinh phụng vụ của cộng đoàn Do thái - Kitô
giáo tiên khởi đã cảm hứng khi suy nghĩ về ơn Chúa cứu độ mình. Ðược hạnh phúc
của ngày hôm nay, Giáo hội thấy mình là đối tượng của lòng Chúa thương yêu đã
tuyển chọn mình hầu thừa tự mọi Lời Hứa xưa.
Ðức Mẹ ở trong Giáo
hội, là biểu tượng của Giáo hội. Người sẽ chẳng trách thánh Luca đã đặt bản
kinh Tôn dương trên môi miệng Người. Và chắc chắn Giáo hội phải cám ơn thánh
nhân đã làm cho bản kinh của Dân Thiên Chúa được thêm giá trị khi được mô tả
như đã từ lòng Ðức Mẹ thốt ra.
Còn chúng ta khi đọc
kinh này, không những chúng ta nghĩ đến những tâm tình chân thật của Ðức Mẹ và
của Giáo hội, mà chúng ta cũng phải sung sướng nhận lấy làm của mình. Vì thật
sự ai có lòng đạo đức mà không thấy mình trong bản kinh ấy? Tất cả đời sống đạo
đức của chúng ta không hoàn toàn là tác phẩm của Thiên Chúa hay sao? Sở dĩ
chúng ta được như ngày nay là vì Người đã nhìn đến phận hèn tôi tớ, vì lòng
nhân nghĩa của Người từ đời nọ đến đời kia, vì Người nhớ lại Lời Hứa cùng tổ
phụ Abraham cho đến muôn đời. Và chúng ta sẽ càng đọc kinh này sốt sắng khi
chúng ta càng ý thức đang mang trong mình ơn cứu độ cao cả như Ðức Maria xưa,
khi Người được bà Elisabét nhắc đến quả có phúc trong lòng Người.
Như vậy, chúng ta
càng quý kinh này hơn khi biết nó là tác phẩm của cả Giáo hội và đã được Ðức Mẹ
mà cho thêm giá trị. Và cũng như Giáo hội ngày nay chỉ còn muốn diễn tả kinh
này qua tâm tình của Ðức Mẹ, thì chúng ta cũng phải kết hợp với Ðức Mẹ mỗi khi
đọc kinh này. Ðức Mẹ, Giáo hội và chúng ta gắn bó mật thiết với nhau như vậy,
thế mà nhiều khi chúng ta không hay biết! Ðiều ấy đã đúng trong quá khứ và hiện
tại thì cũng đúng trong tương lai như lời thư Phaolô hôm nay cho thấy.
C. Bài Thư Phaolô
Thánh Tông đồ không
hiểu sao có người lại không tin sự phục sinh, tức là việc kẻ chết sau này sẽ
sống lại. Như vậy thì sự chết hay tử thần sẽ không bao giờ bị giết sao? Mà nó
là kết quả của tội lỗi, thì như vậy cũng không bị xóa bỏ hoàn toàn ư? Ơn cứu độ
của Chúa Kitô mạnh mẽ như thế nào? Chỉ cần suy nghĩ một tý là đã thấy rõ vấn
đề. Không, sự chết cũng sẽ bị hủy diệt. Thế nên lời cuối cùng trong thư hôm nay
nói rằng: "Ðịch thù sau hết sẽ bị hủy ra không là sự chết".
Nhưng để đi đến chân
lý này, thánh Phaolô không lý luận suông. Người căn cứ vào sự kiện trong lịch
sử cứu độ. Người nhắc lại việc Ðức Kitô đã sống lại từ cõi chết. Và Người đã
không sống lại cho mình, nhưng với tư cách là tiên thường giữa các vong linh,
hay như hoa quả đầu mùa của toàn thể nhân loại. Bởi vì chúng ta không bao giờ
được quên Ðức Kitô là Ðầu của một thân thể, khác nào như Ađam là đầu của nhân
loại. Nếu do tự Ađam sự chết đã lọt vào thế gian thì lẽ nào sự sống lại ở nơi
Ðức Kitô lại không tràn đến tất cả nhân loại? Thế nên ai theo thứ tự nấy sẽ
sống lại sau Ðức Kitô.
Ðàng khác, Thiên Chúa
đã thề hứa đặt mọi thù địch dưới chân Ngài. Mà sự chết là kẻ thù cuối cùng của
nhân loại. Sự chết cũng sẽ bị hủy diệt dưới chân Ðức Kitô để sự sống của Thiên
Chúa sẽ ở trong tất cả.
Chúng ta không cần
dài dòng diễn tả mầu nhiệm xác thịt sống lại. Chúng ta đã tin vững vàng rồi. Ở
đây và hôm nay phụng vụ muốn chúng ta để ý đến một câu trong thư này: ai nấy
cũng sẽ theo thứ tự của mình mà sống lại sau Ðức Kitô. Nhưng thứ tự nào, nếu
không phải là như lời thư Phaolô, thứ tự thuộc gần hơn về Ðức Kitô? Thế mà ai
gần Ðức Kitô hơn Ðức Mẹ? Do đó, tin hồn xác Ðức Mẹ ngày nay đang ở trên trời là
khẳng định niềm tin xác thịt chúng ta sau này sẽ sống lại. Và thấy ngày nay
Người đã được như thế, thì chúng ta phấn khởi chắc chắn sẽ đến lượt mình.
Và cho được như vậy
phải đến gần Chúa Yêsu như Ðức Mẹ, phải chấp nhận phấn đấu để cưu mang đức tin
và sinh ra hoa quả các việc lành như người đàn bà trong sách Khải huyền; phải
bắt chước Giáo hội luôn sống tôn dương Thiên Chúa đã thương đến phận hèn của
mình và ban cho mình tràn trề ơn cứu độ. Nói tóm phải bắt chước Ðức Mẹ trong
đời sống phấn đấu, cầu nguyện và cậy trông để luôn luôn được gần Chúa Kitô. Giờ
đây Người đến gần chúng ta trong Thánh Thể để ở với chúng ta trong đời sống hầu
đưa chúng ta sau này sống lại. Chúng ta hãy có tâm tình của Ðức Mẹ để gần Người
ở trần gian hầu được gần Người ở trên trời.
(Trích dẫn từ tập
sách Giải Nghĩa Lời Chúa
của Ðức cố Giám Mục
Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)