Cám Dỗ
_____________________________
Chúa nhật I Mùa Chay, C
I.
LỜI CHÚA.
Trong các bài Tin Mừng của Chúa nhật I Mùa Chay, các thánh ký
đều nói đến việc Đức Giêsu bị cám dỗ trong hoang địa. Sở dĩ Hội thánh muốn đem
bài Tin Mừng này ra cho chúng ta suy niệm vì Hội thánh muốn nhắc nhở cho chúng
ta biết rằng : Mùa Chay là mùa vật lộn với ma qủi, thế gian và xác thịt. Chúa Giêsu đã làm gương cho chúng ta bắt
chước mà chống trả lại các chước cám dỗ của ma qủi để tỏ lòng trung thành với
Ngài.
Chúa Giêsu chịu cám dỗ
vì chúng ta : Trước hết, Ngài chịu cám dỗ để nhắc nhở cho chúng ta nhớ rằng
chung quanh chúng ta và chính trong bản thân chúng ta luôn đầy cám dỗ, vì thế
chúng ta phải đề cao cảnh giác.
Thứ hai, Chúa chịu cám
dỗ và đã chiến thắng cám dỗ để làm gương cho chúng ta noi theo khi chúng ta
phải đương đầu với những cám dỗ của chúng ta : Cũng như Chúa Giêsu, chúng ta
chỉ có thể thắng được cám dỗ nếu chúng ta không dực vào sự khôn ngoan của chúng
ta, mà biết cậy vào sự khôn ngoan của Lời Chúa ; chúng ta chỉ thắng cám dỗ nếu
chúng ta không chiều theo ý muốn riêng của mình mà luôn tìm làm theo ý muốn của
Thiên Chúa.
Chúng ta hãy suy niệm lời
Chúa Giêsu dạy trong Mùa Chay này :
“Các on hãy tỉnh thức
mà cầu nguyện, kẻo sa chước cám dỗ” (Mt 26,41 ; Mc 14,38).
“Ma qủi sàng các con
như sàng gạo” (Lc 22,31).
“Anh em hãy sống tiết
độ và tỉnh thức, vì ma qủi, thù địch của anh em, như sư tử gầm thét
rảo quanh tìm mồi cắn
xé” (1Pr 5,8).
II.
THỬ THÁCH VÀ CÁM DỖ.
Khi nói đến thử thách
và cám dỗ, chúng ta thấy hai từ ngữ ấy có nội dung khác nhau : Thiên Chúa thử
thách chúng ta để xem chúng ta trung thành với Chúa đến mức nào như trường hợp
của Adam Evà; còn cám dỗ thì Ngài không trực tiếp làm mà chỉ cho phép ma qủi
cám dỗ để giúp chúng ta được thêm công phúc.
1. Thử thách :
Đây là một từ được dùng
rất nhiều trong cuộc sống. Chính nhờ
thử thách mà con người có giá trị như “Lửa thử vàng, gian nan thử đức”. Thử
thách càng nhiều, càng cam go thì càng làm cho người vượt được thêm giá trị.
Người ta lấy thử thách để định giá con người :
Văn vô sơn thủy vô kỳ
khí,
Nhân bất phong sương vị
lão tài.
(Nguyễn công Trứ)
Trong Thánh kinh
ta thấy có rất nhiều lần dùng đến thử thách.
Có ba tác nhân có thể
khởi xướng thử thách. Trước hết, chính Thiên Chúa thử thách con người để biết
đáy lòng họ (Đnl 8,2) và ban cho họ sự sống (Gc 1,12). Con người cũng cố gắng chứng tỏ mình “như
Thiên Chúa” nhưng mưu toan của họ được khơi dậy do một sức quyến rũ và đưa họ
đến chỗ chết (St 3 ; Rm 7,11). Như thế,
thử thách ở đây trở thành một cám dỗ, và có nhân vật thứ ba can dự vào : đó là
tên Dụ Dỗ. Vậy thử thách nhằm đến sự
sống (St 2,17 ; Gc 2,17) ; còn cám dỗ “sinh ra chết chóc” (St 3, Gc 1,13t) ;
thử thách là hồng ân của ân sủng, còn cám dỗ thì xúi giục phạm tội.
2. Cám dỗ.
Trên bình diện tâm lý,
Thiên Chúa dò xét lòng dạ con người và thử thách họ (1Th 2,4). Còn đối với việc
cám dỗ, Ngài chỉ cho phép thôi (1Cr 10,13). Cám dỗ đến từ tên Dụ Dỗ (Cvsđ 5,3 ;
1Th 3,5) qua trung gian là thế gian (1Ga 5,19), nhất là tiền bạc (1Tm 6,9). Vì
thế, chúng ta cần phải cầu xin đừng để “sa chuớc” cám dỗ (Mt 6,13 ; 26,41) vì
nó dẫn đết cái chết (Ga1,14t). Thái độ nguyện cầu trong tình con thảo đi ngược
lại hẳn với thái độ thách thức Thiên Chúa {Lc 11, 1-11).
a)
Diễn tiến cơn cám dỗ.
Cám dỗ thường diễn tiến
qua ba giai đoạn :
- Trước tiên, ma qủi
gợi ra một ý tưởng xấu trong đầu óc. Những tư tưởng này khách quan chẳng sao vì
ý tưởng vẫn là ý tưởng, chưa có sự tham gia của chủ thể.
- Tiếp đến ma qủi xúi
giục ta ưng theo, chấp nhận ý tưởng ấy. Đây là một cuộc giằng co giữa cái tốt
và cái xấu, cần phải cân nhắc để đi đến quyết định.
- Sau cùng, thái độ của
ta trước ý tưởng ấy : chấp nhận hay chống lại.
Tội hay phúc là do quyết định tự do của ta. Con người phải chịu trách
nhiệm về sự quyết định sau cùng này : trung thành hay phản bội Chúa ?
b) Ích
lợi của cám dỗ.
Thử thách nhằm đến sự
sống. Cám dỗ cũng có thể đưa tới sự sống nếu ta không sa vào nghĩa là ta thắng
được cám dỗ. Đây là dịp để chúng ta tỏ
lòng trung thành với Chúa. Khi bị cám dỗ, ai mà chọn cái xấu tức là sa ngã đầu
hàng cám dỗ, còn ai cương quyết chọn cái tốt tức là chiến thắng, khi đó cám dỗ
chẳng những không làm hại đuợc người đó mà càng làm cho người đó thêm công
nghiệp.
Thử thách cũng như cám
dỗ cần thiết và rất có lợi cho con người vì làm cho con người có giá trị trước
mặt Thiên Chúa và có thêm công phúc, vì thế người ta mới nói :
Có cứng mới đứng đầu
gió
hoặc
Có gió lung mới biết
tùng bá cứng,
Có ngọn lửa hừng mới
biết thức vàng cao.
(tục ngữ)
c)
Những ai bị cám dỗ ?
Chúa không tha cho ai
bị cám dỗ vì đấy là cách thể hiện lòng trung thành đối với Chúa. Ngài không cám
dỗ nhưng chỉ tha phép cho ma qủa cám dỗ mọi người không trừ ai. Ma quỉ có thể
cám dỗ mọi nơi mọi lúc bằng mọi mưu chước. Chỉ có một điều là phải tỉnh thức và
cầu nguyện đừng để thua chước cám dỗ.
Truyện : càng thánh càng bị cám dỗ
Ai phải ma qủi cám
dỗ ba laà©n ? Chính Chúa Giêsu.
Lúc làm Giám mục, thánh
Auggustinô tự thú rằng mình có những cơn mơ xấu xa làm cho phải bối rối suốt
đêm.
Vào khỏng 80 và 90 tuổi.
thánh Alphongsô Liggori vẫn bị những cơn cám dỗ nặng nề. Ngài nói :”Tôi vẫn
luôn luôn bị cám dỗ như thanh niên mới 21 tuổi”.
Thánh Ephrem coó một
giấc mơ lạ lùng như sau : Ngài thấy một con qủa ngồi ngoài cổng một thành phố
lớn. Một thành phố nổi tiếng là tội lỗi. Con qủi ngồi đó một cách u63 oải,
thỉnh thoảng nó liếc mắt nhìn quanh một vòng rồi nhắm mắt lại. Sau đó, ngài lại
thấy một vị tu hành ở trong rừng. Một đám đông ma qủi đang quấn qúit lấy vị tu
hành đó. Thấy vậy ngài la lên :
- Bọn qủi này trơ trẽn
quá. Chúng bay đông mà chỉ tấn công có một người, còn trong thành kia, có nhiều
người mà chỉ có một con qủi đang ngủ gục.
Bọn qủi trả lời :
- Trong thành, chúng
tôi không cần cố gắng, vả lại một con qủi ở đó cũng dư rồi. Ở đây, chúng tôi
đang còn ít vì không làm cho ông này nghe theo chúng tôi được.
(Nguyễn hài Đồng, Tự
điển câu truyện, 1969, tr 148-149)
III.
THÁI ĐỘ TRƯỚC CÁM DỖ.
1. Tự do và lựa chọn.
Mọi người phải chịu ma
qủi cám dỗ, kể cả Chúa Giêsu với tư cách là con người như chúng ta. Hễ là người
là có tự do. Mà tự do có nghĩa là có quyền l::10Ạ1:: chọn. Mà đã nói lựa chọn
thì tức là có thể chọn đung và có thể chọn sai. Chính ở kẽ hở này mà cám dỗ xen
vào, nó xúi giục ta bỏ cái tốt mà chọn cái xấu. Ai mà chọn cái xấu tức là sa
ngã đầu hàng cám dỗ, còn ai vẫn cương quyết chọn cái tốt tức là kẻ chiến thắng,
khi đó cám dỗ chẳng những không làm hại được người đó mà càng làm cho người đó
thêm công nghiệp.
Vì thế, Chúa ban cho
con người có lý trí, hiểu biết và tự lựa chọn, nên con người phải chịu trách
nhiệm về sự lựa chọn ấy theo nguyên tắc “hữu tội tắc trừng, hữu công tắc
thưởng” (có tội thì phải phạt, có công thì được thưởng).
Truyện : cơn
cám dỗ cuối cùng.
Một cuốn phim đã gây
xôn xao dư luận một thời, nhất là vào năm 1989, đó là phim “Cơn cám dỗ cuối
cùng của Chúa” (The last temptation of Christ,
phỏng theo quyển tiểu thuyết cùng tên, của nhà văn Hy lạp Nilos
Kazantzakis). Cuốn phim (và quyển tiểu
thuyết) mô tả lúc Chúa Giêsu bị đóng đinh trên thánh giá, rời bỏ sứ mạng cứu
thế để sống một cuộc đời bình thường. Ngài đi tìm lại nàng Madalena, cưới nàng
làm vợ. Sau đó lại tìm đến với chị em Matta và Maria ở làng Betania và cũng
cưới luôn hai chị em này làm vợ. Ngài có rất nhiều con và sống rất hạnh phúc.
Báo chí và các đài phát
thanh đưa tin rằng khi cuốn phim được trình bầy chiếu lần đầu, những người có
đạo đã đập phá rạp chiếu bóng tan tành, đến nỗi lần chiếu sau phải chiếu ở một
rạp đặc biệt cô lập bởi chung quanh toàn là nước để khỏi bị đập phá lần nữa.
N6éu tác giả mà viết như thế về Hồi giáo thì chắc chắn ông cũng sẽ bị mang cùng một số phận với
Salman Rusdie, người đã bị giáo chủ Hồi giáo Khômeni kêu gọi mọi tín đồ Hồi
giáo trên khắp thế giới hễ gặp mặt tác giả là có bổn phận phải giết ngay, lý do
là Slman Rusdie đã viết một quyển sách có những điều bị cho là xúc phạm đến Hồi
giáo, quyển sách mang tựa đề “Những vần thơ ác quỷ” (the satanic verses)
Thực ra, nếu chúng ta
đọc được quyển “Cám dỗ cuối cùng của Chúa” của Nikos Kazantzakis, thì chúng ta
sẽ thấy chẳng có gì xúc phạm cả. Tuy tác giả có nói Chúa Giêsu rời thập giá và cưới 3 người vợ, có nhiều con, nhưng
đó chỉ là một cơn cám dỗ của Chúa thôi.
Cuối cùng Chúa đã lắc đầu không theo cơn cám dỗ đó. Ngài tỉnh dậy vẫn thấy mình đang bị treo
trên thánh giá, và Ngài hô lên một tiếng kêu chiến thắng “Thế là đã hoàn tất”,
rồi Ngài tắt thở. Trong đoạn mở đầu,
Nikos Kazantzakis cũng nói rõ quan điểm của ông khi viết quyển truyện này : Ông
tin Chúa Gies6 su vừa là Chúa vừa là người, và ông muốn nhìn Ngài dưới khía
cạnh người. Ông muốn tưởng tượng những
cám dỗ và những chiến đấu vô cùng ác liệt mà con người Giêsu đã phải đương
đầu, và đã anh dũng chiến thắng như thế
nào, để càng thấy rõ Chúa Giêsu là mẫu mực cho con người chúng ta hơn, để càng
cảm phục Ngài hơn, và để con người chúng ta can đảm hơn trong khi chiến đấu với
những cơn cám dỗ của chúng ta. Ông đã
tâm sự rằng “Trong khi viết... tôi đã cảm động đến phát khóc. Tôi chưa bao giờ
cảm thấy máu của Chúa rơi từng giọt vào tim tôi với sự ngọt ngào như vậy, với
nỗi đớn đau như vậy”.
(Lm Hồ bạc Xái, Sợi chỉ đỏ, năm C, tập 1, tr 147-149).
2. Chống lại cám dỗ.
Chúa cho phép ma quỉ
cám dỗ chúng ta không phải để làm hại chúng ta mà là dịp để chúng ta trưởng
thành hơn trong việc trung thành với Chúa. Cám dỗ càng lơn, càng nhiều thì càng
đòi chúng ta phải cố gắng chống trả, và công phúc chúng ta tỷ lệ thuận với sự
cố gắng.
a) Phải chống trả từ đầu.
Người ta thường nói :
Đầu xuôi đuôi lọt, nếu vừa bị cám dỗ ta đã chống lại ngay thì nó sẽ tạo cho ta
cái đà để chống đỡ, nếu ta rùi rắng hay nhượng bộ một chút thì ý chí chúng ta
sẽ suy yếu dần, sức chống trả không còn mãnh liệt và có thể đi đến chỗ buông
tay, sự sa ngã đã gần kề.
Truyện :
người Ả rập và con lạc đà.
Mùa đông, một người Ả
rập ngồi trong lều trại. Thình lình có con lạc đà đến nói rằng :
- Ngoài này lạnh lắm,
nên xin ông cho tôi thò mõm vào nhà trại rất ấm áp của ông.
Người Ả rập thấy không
nguy hiểm chi bèn đáp :
- Ta vui lòng cho phép
ngươi.
Được giục lòng can đảm
bởi bước thành công thứ nhất đó, lạc đà tiếp :
- Xin ông cho tôi thò
cả đầu vào.
Người Ả rập bắt đầu lấy
thái độ của lạc đà làm lo ngại, nên trả lời ràng :
- Thò đầu vào mà thôi
đấy.
Sung sướng vì thành
công lần nữa, con vật mưu mẹo và sáng trí liền xin thò hai chân trước nữa, no
nói :
- Hai chân này gần đầu
lắm.
Người Ả rập kinh sợ vì
nghe lạc đà nài ép, bèn đáp :
- Hai chân trước mà
thôi, không được thò thêm cái chi nữa.
(Ms Lê văn Thái, Những
tia sáng, tập 2, tr 199-200)
b) Chống lại từ cám dỗ nhỏ.
Ma quỉ dùng phương pháp
“được đàng chân lân đàng đầu”, hễ chúng ta nhượng bộ một bước thì ma quỉ sẽ
tiến tới một bước, không bao giờ chịu lùi đâu. Phương pháp để tránh không cho
ma quỉ tiến tới là chúng ta hãy theo khẩu hiệu của các vị hoàng đế La mã
xưa:”Chống lại từ đầu”.
Tại sao con em chúng ta
phạm tội ăn cắp, trộm cướp. giết người ? Có phải chỉ một vài ngày, một tháng mà
đã phạm những tội tầy trời như thế ?
Không phải, nó đã trải qua một quá trình từ nhỏ đến lớn. Ma quỉ không
cám dỗ các em ăn trộm ngay một triệu đồng. Nó rất tinh ma. Nó bảo các em lấy
trộm một vài đồng, có khi chỉ một con tem năm hào và no ùbiết rằng nó có thể
đưa các em từ chỗ ăn trộm ăn cắp những cái lặt vặt cho đến khi tính gian dối
trở thành một thói quen trong các em đã. Lúc ấy nó sẽ cám dỗ các em lấy những
cái lơn hơn. Chính vì thế mà chúng ta phải chống lại từ đầu, từ những cái nhỏ
nhặt.
Chúng ta đều biết gương
Giuđa và tính gian dối đã làm hại đời hắn như thế nào rồi. Từ chỗ là một tông
đồ của Chúa Giêsu, hắn đã trở thành một tên phản bội, gian tham. Việc Giuđa sa
ngã, bắt đầu từ chỗ lấy cắp chút đỉnh trong quĩ của các tông đồ, rồi cuối cùng,
lòng hắn trở nên khô cứng đến nỗi đành tâm bán Thầy để được ba mươi đồng.
Người ta nói không sai
kinh nhgiệm trường đời :
Bé ăn trộm gà,
Cả ăn trộm trâu,
Lâu lâu làm giặc.
3.
Tránh dịp nguy hiểm.
Người ta thường nói :”Ở
bầu thì tròn, ở ống thì dài” hoặc “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Ởû trong
một môi trường tốt thì người ta dễ nên tốt, người ở trong một môi trường xấu
thì dễ trở nên xấu, đó là định luật tâm lý vì người ta hay bắt chước một cách
vô ý thức.
Kinh Thánh nói :”Ai yêu
sự nguy hiểm thì sẽ rơi vào sự nguy hiểm” (Gv 3,27) : chơi với lửa có ngày sẽ
bỏng, chơi với dao có ngày đứt tay, chơi với bùn có ngày lấm áo... Đó là kinh
nghiệm ngàn đời của dân gian. Nên người ta khuyên :
Chim khôn tránh lưới
tránh dò,
Người khôn tránh chốn xô đồ mới khôn.
(ca dao)
Người xưa cũng khuyên
:”Cá, giải chán vực sâu mà ra chỗ nông, cho nên mắc phải chài lưới. Chim, muông
chán rừng rậm mà xuống đồng bằng, cho nên bị phải cạm bẫy” (Hàn Thi ngoại
truyện).
Chống lại chước cám dỗ
là tốt, việc phải làm, nhưng cũng không nên gây ra dịp thuận tiện để cho cám dỗ
ập tới. Tại sao không cố mà tránh cơ hội gây ra cám dỗ để khỏi bị mắc bẫy ?
Chim ham mồi sa lưới,
Cá ham thính ma91c câu.
Con người phải nghĩ cho
sâu,
Đừng ham danh lợi, sắc
hầu sa cơ.
Tài danh là cạm giữa
trời,
Hồng nhan là bả những
người tài hoa.
(ca dao)
Người xưa cũng còn dạy
:”Cẩn tắc vô ưu” : cẩn thận thì khỏi phải lo. Không ai dám nói được mình khôn
ngoan, không bị sa vào cạm bẫy. Chúa Giêsu đã từng khuyên :”Hãy tỉnh thức và
cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ” (Mt 26,41 ; Mc 14,38). Cẩn thận đề phòng là
phương pháp tốt nhất để khỏi bị rơi vào cạm bẫy của ma quỉ đang giăng ra khắp
nơi, như lời thánh Phêrô khuyên :”Anh em hãy tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỉ,
thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé. Anh em hãy
đứng vững trong đức tin mà chống cự” (1Pr 5,8-9a).
Truyện :
thuê tài xế lái xe.
Có một người giầu có
rất yêu mến mẹ già. Một hôm ông muốn đi thuê một người tài xế chở bà mẹ già đi
chơi mỗi buổi chiều. Có ba người đến xin chân tài xế đó.
Người giầu nói :”Tôi
không muốn có một tai nạn nào xẩy ra trong khi các ông mang mẹ tôi đi chơi cả.
Tôi sẽ thử cả ba ông xem các ông lái xe giỏi đến mức nào. Tôi muốn xem các ông
lái sát hào bao nhiêu mà không bị rơi xuống”.
Người tài xế thứ nhất
tự nhủ :”Cái đó thì dễ ợt”. Ông ngồi bẻ tay lái và chạy vù xuống đường, cách
cái hào một tấc.
Người thứ hai thầm bảo
:”Mình lái ngon hơn hẳn là cái chắc”. Ông này cũng lái vèo xuống đường và chỉ
cách cái hào có nửa tấc.
Trong khi đó, người thứ
ba suy nghĩ rất hung, kết quả ông lái cách hào những một mét.
Hai người tài xế trước
thấy thế cười đắc chí, nhưng người giầu lại bảo bác tài xế thứ ba rằng :”Tôi
xin nhận bác làm tài xế cho mẹ tôi. Tôi cần người tài xế có bảo đảm, mà một
người lái có bảo đảm thì không bao giờ lái sát hào quá”.
(W.J. Diamond, Đồng cỏ non, 1968, tr
19-20)
Bài học này dạy chúng
ta lo tránh dịp tội. Chúng ta không được thử xem mình có thể đến gần tội bằng
cách nào mà không phạm. Chúng ta phải
xa lánh tội. Vậy nếu đi đâu với người nào mà họ lại xúi chúng ta làm một điều
gì xấu thì nên tránh xa người ấy. Ma quỉ cố cám dỗ chúng ta đến gần tội. Chúng
biết rằng chúng ta mà cứ đến gần tội thì thế nào cũng sa vào đó. Nếu chúng ta
muốn, chúng ta có thể chơi xỏ lại ma quỉ bằng cách cứ tiếp tục giữ đường của
mình, không đến sát hào tội lỗi.
Truyện vui :
khôn một giờ
Một co gái tuổi đôi
mươi con nhà gia giáo. Một hôm cô đi chơi về trễ. Ba má cô ở nhà nóng ruột. Khi
cô về tới nhà, ba má cô vẫn còn đợi ở phòng khách.
Ba má thành thật khuyên
cô :
- Con ạ, con đã lớn rồi phải biết giữ mình kẻo
thiệt thân. Đừng đi chơi trễ quá kẻo có ngày “khôn ba năm dại một giờ” con a.
Co gái trả lời :
- Thưa ba má, con đã
dại ba năm rồi, bây giờ mới khôn được một giờ ba má ạ.
Ba má lắc đầu !!
IV.
PHẢI DÙNG PHƯƠNG THẾ NÀO ?
Người ta nói :”Vỏ quít
dầy có móng tay nhọn”, vỏ quít càng dầy bao nhiêu càng cần phải có móng tay
nhọn để bóc vỏ. Nếu ma quỉ bầy mưu cám dỗ
để ta sa ngã thì ta cũng phải có cách chống lại chúng. Trong các phương
thế cần dùng để chống lại chúng ta có phương thế tự nhiên và phương thế siêu
nhiên.
1. Phương thế tự nhiên.
Khi bị cám dỗ, chúng ta
phải dùng nghị lực tinh thần để chống trả. Trong việc chống trả này có khi phải
chống trả trực tiếp, có khi gián tiếp.
a) Chống trả trực tiếp.
Khi bị cám dỗ về mọi
phương diện, ngoài đức trong sạch, ta nên dừng lại suy nghĩ để tìm ra những lý
do mà tránh những việc ấy, ví dụ bị cám dỗ trả thù, nói hành, cáo gian, trộm
cắp...
- Nếu ta bị cám dỗ đánh
bạc thì hãy suy rằng : đánh bạc gây gương xấu cho con cái, mất thì giờ, mất
tiền của, mất lao động, làm hại kinh tế gia đình để người ta phải nói :
Đêm nằm nghĩ lại mà
coi,
Lấy chồng đánh bạc như
voi phá nhà.
(ca dao)
- Nếu ta bị cám dỗ rượu
chè say sưa , ta suy rằng : say sưa làm hại sức khoẻ, tốn tiền, mất khôn, mất
thì giờ lao động, gây gương mù gương xấu, có thể làm những điều đồi bại trong
khi say sưa, không làm chủ được mình :
Hớp thứ nhất phục vụ
sức khoẻ,
Hớp thứ hai cho khoái
cảm,
Hớp thứ ba cho nhục
nhã,
Hớp thứ tư cho điên rồ.
(Anacharsis)
Nhà hiền triết Sénèque
cũng nói :”Say là cái điên tự nguyện”.
b)
Chống trả gián tiếp.
Khi bị cám dỗ chống lại
đức trong sạch thì chúng ta không nên chống lại trực tiếp mà theo một chiến
thuật khác, đó là “đào vi thượng sách” (chạy đi là tốt nhất). Khi bị cám dỗ về
đức trong sạch, ta đừng nghĩ tới tư tưởng xấu ấy để chống lại, hãy nghĩ đến ngay
một tư tưởng khác tốt lành để thay vào đó. Phải bỏ đi dứt khoát, không do dự,
không trì hoãn. Chiến thuật của ma quỉ là “vết dầu loang”, hay” chiến thuật tằm
ăn dâu” nghĩa là chúng không đánh ngay một lúc mà cứ gặm dần. Nếu cứ để cho
chúng lấn dần thì sau này mình không còn một tấc đất mà chính bản thân mình
cũng không còn.
Đừng bao giờ cố tình
hay vô tình nối giáo cho giặc, làm cách nào để cho ma quỉ lợi dụng được, ví dụ
đọc một cuốn tiểu thuyết dâm ô mà lấy lẽ rằng đọc để học văn, xem chiếu bóng
nhiều để biết tâm lý xã hội ; hoặc giao thiệp với người khác giới để lấy kinh
nghiệm cuộc sống và trưởng thành trong tình yêu.
Truyện :
sang ngủ nhờ.
Nước Lỗ có người ở một
mình một nhà. Bên láng diềng có người đàn bà góa cũng ở một mình một nhà. Một
hôm, mưa to, gió lớn, nhà người đàn bà đổ, bèn sang xin ngủ nhờ... Người láng
diềng đóng cửa không cho vào. Người đàn bà đứng trước cửa sổ , nói :”Người sao
bất nhân thế ? không cho ta vào” !
Người láng diềng đáp
:”Ta nghe đàn ông đàn bà sáu mươi tuổi trở lên mới ở chung được. Nay ngươi còn
trẻ mà ta cũng còn trẻ, cho nên ta không thể cho ngươi vào ngủ trọ được”.
Người đàn bà nói
:”Ngươi sao không làm như ông Liễu-hạ-Huệ, ủ người con gái ngồi vào lòng mà
không tai tiếng gì”.
Người láng diềng nói
:”Ông Liễu hạ Huệ thì thế được, chứ ta đây chưa thế được. Vì ta cho ngươi vào
mà ta không được như ông Liễu hạ Huệ thì thà rằng ta không cho ngươi vào mà ta
cũng giữ không tai tiếng gì như ông Liễu hạ Huệ. Thế là ta không làm như ông
Liễu hạ Huệ mà cũng được như ông Liễu hạ Huệ vậy”.
Khổng Tử nghe câu
chuyện ấy nói :”Phải lắm ! Kẻ muốn học ông Liễu hạ Huệ, chưa ai giống được
người nước Lỗ này. Mong làm điều rất phải, không bắt chước cách làm, rồi mà làm
được, thế mới thật là người khôn”.
(Nguyễn duy Cần, Thuật
xử thế của người xưa, 1970, tr 127)
c) Phải biết nghe người khôn
ngoan.
Chúng ta hay tự hào
mình là người hiểu biết, không cần ai nhắc bảo. Tính chủ quan làm cho chúng ta
trở nên mù quáng, không còn nhìn ra những sai trái của mình để sửa chữa, cho
nên người ta mới nói :
Bàng quan giả tỉnh,
đương cục giả mê.
Việc người thì sáng,
việc mình thì quáng.
Nhiều người cho là mình khôn ngoan biết mọi sự
không cần ai nhắc bảo, nhưng thực ra họ đã đi lạc đường mà không biết. Đối với
những người ấy, thánh Augustinô khen : Bene currit, sed extra viam (chạy giỏi
đấy nhưng lạc đường). Nhiều khi Chúa muốn thưởng công cho những người khiêm
nhường biết nghe theo lời chỉ bảo của người khác hướng dẫn họ đi đúng đường và
dẫn tới thành công ; ngược lại, Chúa để cho họ sa ngã thê thảm.
Truyện : mặc
áo trắng vào mỏ than.
Có một thiếu phụ
bênh vực cho lập trường của mình là có thể lui tới những nơi giải trí khả nghi
mà chẳng sao. Người bạn của bà đáp :
- Chắc là chẳng
sao, nhưng tôi sực nhớ một chuyện xẩy ra mùa hè vừa qua rồi, khi tôi cùng một
số bạn hữu đi thăm một mỏ than. Có một thiếu phụ mặc áo trắng tinh. Khi bạn bè phiền trách thì bà gọi một người
thợ mỏ già làm hướng đạo của đoàn du lịch mà hỏi hơi gắt gỏng :”Tôi không thể
bận áo trắng mà xuống mỏ than sao” ?
Ông cụ đáp :”Có chớ, chẳng có gì ngăn trở bà bận áo trắng màø xuống đó,
nhưng sẽ có nhiều thứ û ngăn trở bà cứ bận áo trắng mà trở lên mặt đất”. Ta thử tưởng tượng xem, khi ra khỏi hầm
than, con người của bà ấy sẽ ra thế nào !
(Ms Lê văn Thái, Những
tia sáng, tập 2, tr 127)
2. Phương thế siêu nhiên.
Thiên Chúa muốn con
người chúng ta cộng tác với Chúa. Ngài không làm việc một mình đặc biệt với
chương trình cứu độ của ta. Thánh Augustinô nói :”Khi tạo dựng nên con, Chúa
không cần con, nhưng để cứu rỗi con, Chúa cần con cộng tác”.
Trong việc chống cám
dỗ, một mình chúng ta không thể thắng nổi ma quỉ, cần phải có ơn Chúa phù trợ
vì Chúa nói :”sine me nihil potestis facere” (Ga15,5). Nếu chúng ta biết cộng
tác với Chúa thì Ngài sẽ ban ơn dồi dào để giúp ta chiến thắng ma quỉ. Ơn Chúa
không bao giờ thiếu nếu chúng ta biết kêu cầu. Thánh Phaolô kêu cầu Chúa ban ơn
trợ lực trong cuộc chiến, Chúa đã trả lời :”Ơn ta đã đủ cho con”(2Cr 12,9).
Chúa Giêsu đã từng
khuyên chúng ta :”Các con hãy tỉnh thức và cầu mguyện kẻo sa chước cám dỗ” (Lc
22,40). Trong kinh Lạy Cha, Ngài cũng khuyên chúng ta phải cầu nguyện cùng Cha
trên trời xin ơn trên trợ lực để có thể chống trả lại chước cám dỗ, chiến thắng
ma quỉ khi Ngài dạy :”Xin chớ để chúng con sa chước cam dỗ” (Mt 6,13); 26,4) có
nghĩa là “đừng cho phép chúng con bước vào” hay “đừng để chúng con ngã gục
trước sự cám dỗ” (Giáo lý công giáo, số
2846). Đây là một lời cầu xin trung
thành với Thiên Chúa và tuân giữ những điều răn của Ngài (2Tm 3,14 ; Mt 19,17 ;
Ga 14,23-24). Nó đòi hỏi chúng ta phải chọn lựa và quyết định. Nó mang theo
những giằng co nội tâm mà chính Chúa Giêsu đã trải qua trong 40 đêm ngày chịu
thử thách (Lc 4,1-13).
KẾT
LUẬN
Trong cuộc đời Kitô hữu
chúng ta, ma quỉ luôn sàng chúng ta như
sàng gạo, chúng ta không thể tránh được vì Chúa tha phép cho ma quỉ cám dỗ để
thử thách lòng trung thành của chúng ta đối với Ngài. Chỉ có điều là chúng ta phải tỉnh thức để chiến đấu chống lại các
chước cám dỗ.
Truyện : Rowlan Hill và
đàn heo.
Rowlan Hill, một nhà
giảng thuyết trứ danh, trong một bài giảng đã kể chuyện sau : Ngày nọ, tôi
xuống phố, thấy một bầy heo chạy theo một người. Tôi thấy lạ nên để ý xem. Lạ
hơn nữa là bầy heo theo người đó vào lò sát sinh ! Tôi thắc mắc hỏi người đó
làm cách nào mà dụ dỗ bầy heo tài tình như vậy. Ông đáp :”Ngài không thấy đó
sao ? Tôi mang theo rổ đậu, thỉnh thoảng vãi mấy hạt đậu xuống đường. Thế là
bầy heo tham ăn chạy theo”. Rồi ngài
giảng tiếp :”Tôi nghĩ ma quỉ cũng áp dụng chiến thuật đó. Nó mang theo rổ đậu,
rải trên đường trần và đám đông xô nhau chạy theo, đến tận lò sát sinh vĩnh
hằng.
Lạy Chúa, chúng con sẽ
trưởng thành hơn sau mỗi lần chiến thắng, sẽ kinh nghiệm nhiều hơn sau mỗi cơn
thử thách. Nhưng xin Chúa đừng để chúng con thất vọng sau mỗi lần vấp ngã, đừng
bao giờ để chúng con bỏ cuộc sau những lần thất bại.
Xin cho chúng con luôn
tin tưởng chỗi dậy tiếp tục chiến đấu cho dù phải hy sinh mạng sống, vì chính
Chúa Giêsu đã sẵn lòng chịu chết để trung tín với Đức Chúa Cha.
Xin ban thêm sức mạnh
để chúng con chiến thắng các cơn cám dỗ nhờ ăn chay và cầu nguyện. Amen.
Lm Giuse Đinh lập
Liễm
Giáo xứ Kim phát
Mùa chay 2004