Thánh Cả Giuse, Ngài Là Đấng Công Chính

LỄ THÁNH CẢ GIUSE

NGÀI LÀ ĐẤNG CÔNG CHÍNH

+++

I. GIUSE, VỊ THÁNH CẢ TRONG GIÁO HỘI

Hôm nay chúng ta hợp cùng toàn thể Giáo hội long trọng mừng lễ thánh cả Giuse. Chúng ta gọi Ngài là thánh cả vì chức vị cao cả của Ngài : Cha nuôi của Đức Giêsu, Đấng Cứu Thế và Bạn trăm năm của Đức Trinh nữ Maria.

Tuy là vị thánh cao cả nhưng Ngài lại sống hết sức khiêm tốn, âm thầm và lặng lẽ. Tất cả Phúc âm chỉ thu gọn 12 câu viết về thánh Giuse, nhưng đều là những câu nói gián tiếp về Ngài.

Tất cả những gì chúng ta biết về Ngài đều ở Tin mừng theo thánh Matthêu và thánh Luca. Tin mừng theo thánh Marcô chỉ có một câu ám chỉ. Còn Tin mừng theo thánh Gioan tuyệt nhiên không có câu nào nhắc đến Ngài.

Thánh Kinh không ghi lại một lời nói trực tiếp nào của thánh nhân. Ngài chỉ xuất hiện một vài lần cách mờ nhạt. Ngài sống ra sao, chết cách nào chẳng có bút tích nào ghi lại. Cả đời Ngài chỉ sống âm thầm, khiêm tốn, cầu nguyện và lao động. Hoàn toàn lo lắng phục vụ Chúa Giêsu và Đức Maria. Có thể nói lẽ sống của Ngài, vinh dự của Ngài, niềm vui và hạnh phúc của Ngài chính là chu toàn bổn phận Chúa Cha đã giao phó cho.

Giáo hội Phương Tây chính thức tôn kính thánh Giuse vào thế kỷ, 14,15. Năm 1870, theo lời thỉnh cầu của hàng Giám mục thế giới đang tham dự công đồng Vatican I, Đức Giáo hoàng Piô IX đã long trọng công bố tôn phong thánh Giuse làm quan thầy toàn thể Hội thánh vào ngày 19 tháng 3. Và từ đó, ngày 19/3 dương lịch hàng năm trở thành lể kính thánh Giuse, Bạn thanh sạch Đức Maria và quan thầy của Hội thánh. Đồng thời hôm nay cũng là lễ quan thầy của Giáo hội Việt nam chúng ta.

II. GIUSE, NGÀI LÀ ĐẤNG CÔNG CHÍNH

Kinh Thánh đã xác nhận thánh Giuse “là người công chính và không muốn tố giác bà, nên định tâm lìa bỏ bà cách kín đáo”(Mt 1,19). Khi gọi Giuse là người công chính, và nhìn vào cuộc sống của Ngài, chúng ta có thể hiểu được nội dung của từ công chính ấy.

1. Theo nghĩa thông thường

Từ “công chính” có nghìa là “công bình”, nghĩa là trả lại cho người khác những gì thuộc về họ. Nói khác đi, công chính là không dám nhận những gì không phải là của mình. Thánh Giuse định trốn đi khi biết Đức Maria đã mang thai.

Theo lời giải thích xưa kia thì thánh Giuse trốn đi vì nghi ngờ Đức Maria bất trung . Nhưng theo các nhà chú giải mới thì thánh Giuse định bỏ trốn vì thấy mình không xứng đáng với danh hiệu làm Cha Đấng Cứu Thế. Chức vị làm Cha Đấng Cứu Thế là một chức vị quá cao trọng, thánh Giuse thấy mình không phải là Cha Đấng Cứu Thế, không xứng đáng làm Cha Đấng Cứu Thế, nên Ngài bỏ trốn.

2. Theo nghĩa đạo đức

Trước sự kiện Đức Maria thụ thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, mặc dù không hiểu và định tâm rút lui trong âm thầm, để thực hiện kế “đào vi thượng sách” khôn ngoan, nhưng một khi đã được mạc khải cho biết sứ mạng “Cha nuôi” của mình thì Giuse đã mau mắn rước mẹ con Đức Maria về nhà mình.

Nhiệm vụ của thánh Giuse là gìn giữ Đức Giêsu và Đức Maria. Chúa đã trao cho Ngài nhiệm vụ đó và Ngài đã hết sức chu toàn. Chu toàn với tinh thần trách nhiệm cao, không để xẩy ra chuyện gì đáng tiếc. Chu toàn với sự tinh tế, kính cẩn, nâng niu. Hãy nhìn cảnh Thánh gia trốn sang Ai cập, Đức Maria bế Đức Giêsu ngồi trên lưng lừa. Thánh Giuse dắt lừa đi trong đêm tối. Không còn cảnh tượng nào đẹp hơn. Thánh Giuse trân trọng kho tàng Chúa trao cho Ngài gìn giữ. Thánh Giuse kính cẩn nâng niu Đức Maria và Đức Giêsu. Ngài chu toàn nhiệm vụ với tinh thần dấn thân hy sinh không ngại gian khổ. Đang đêm mà Chúa báo thức dậy trốn sang Ai cập, Ngài cũng thức dậy lên đường tức khắc.

III. VAI TRÒ CỦA THÁNH GIUSE

1. Ngài là một gia trưởng

Thánh Giuse được Chúa trao cho nhiệm vụ coi sóc Đức Giêsu và Đức Maria, gìn giữ gia đình, Ngài đã hết sức chu toàn trong mọi hoàn cảnh trong lúc thuận tiện cũng như trong hoàn cảnh khó khăn.

Theo pháp lý, thánh Giuse là Bạn trăm năm của Đức Maria, Ngài là chồng thực sự mặc dầu không ăn ở với nhau. Ngài cũng phải là Cha của Đức Giêsu mặc dù chỉ là cha nuôi. Cả Ba vị đã làm thành một gia đình thực thụ. Người ta thường nói :”Kim chỉ phải có đầu” (Tục ngữ), như vậy trong gia đình Nazareth thì đương nhiên thánh Giuse phải là gia trưởng, và Đức Maria và Đức Giêsu phải vâng lời Ngài với tư cách Ngài là gia trưởng.

Việt nam chúng ta có câu :

Đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ,

Gian khổ cuộc đời không ai sánh bằng cha.

Người cha là mái hiên che chắn cho gia đình trước bao giông tố của cuộc đời. Người cha chấp nhận những gian khổ cuộc đời để nuôi dưỡng gia đình. Chỗ đứng của người cha trong gia đình thật là cần thiết đến nỗi người ta bảo :

Còn cha gót đỏ như son,

Mất cha, gót mẹ gót con đen sì.

2. Ngài là Đấng Đồng Công

Trong công cuộc cứu chuộc nhân loại, vai trò của thánh Giuse thật là mờ nhạt. Kinh Thánh chỉ nhắc đến Ngài với tư cách là một bác thợ mộc ở Nazareth và là cha của ông Giêsu, thế thôi, rồi Ngài rút vào bóng tối không ai biết đến nữa.

Chúng ta có thể lý luận rằng : Nếu Đức Maria có công sinh thành thì thánh Giuse cũng có công dưỡng dục, nghĩa là nuôi dạy Chúa Cứu Thế. Nếu Đức Maria được gọi là Đấng Đồng công cứu chuộc thì thánh Giuse cũng đóng góp một phần không nhỏ trong công cuộc cứu thế của Chúa Giêsu.

Tuy Hội thánh chưa bao giờ tuyên phong thánh Giuse là Đấng Đồng công cứu chuộc như Đức Maria, nhưng qua sự cộng tác của Ngài, chúng ta có thể tôn phong Ngài là Đấng Đồng công cứu chuộc sau Đức Maria.

Vì thế, thánh tiến sĩ Bênađô mới nói :”Thiên Chúa Cha chọn thánh Giuse không những để làm người an ủi Đức Maria khi gặp gian truân và để làm Cha nuôi Chúa Con mà còn để thánh nhân cộng tác vào công trình của Chúa Cứu Thế là công việc chung cả Ba Ngôi Thiên Chúa”.

3. Ngài là đầy tớ trung thành

Nếu ơn gọi phát xuất từ sáng kiến của Thiên Chúa và nỗ lực của bản thân để đáp trả lời mời gọi, thì qua bài Tin mừng hôm nay, chiêm ngưỡng thánh Giuse trong dáng dấp “người công chính” cũng cho thấy Thánh Giuse là tôi tớ trung tín một đời, sẵn sàng vâng nghe tiếng gọi và mau mắn thi hành.

Thánh Giuse biết mình chỉ là đầy tớ vô dụng, tất cả đều cậy nhờ vào Thiên Chúa (Lc 17,10). Ngài đặt mình trước Thiên Chúa như bông huệ ngoài đồng để Thiên Chúa nuôi dưỡng mặc đẹp cho Ngài (Lc 12,27), và để Thánh Thần Thiên Chúa qua Ngài dẫn dắt Hài nhi Giêsu và Đức Trinh nữ Maria theo ý của Thiên Chúa.

Bác thợ mộc Giuse, người đầy tớ vô dụng của Thiên Chúa, đã được Thiên Chúa yêu mến :”Giuse là người công chính” (Mt 1,19). Thánh Giuse là người bình thường như bao gia trưởng khác, nhưng luôn vâng ý Chúa, chấp nhận cộng tác vào công trình cứu độ của Thiên Chúa.

Như Đức Mẹ đã thưa “XIN VÂNG” với Thiên Chúa, lời thưa “xin vâng” của thánh Giuse được thể hiện qua những biến cố chúng ta đọc thấy trong Tin mừng thời thơ ấu Chúa Giêsu. Ngài luôn sẵn sàng bỏ ý riêng mình để làm theo ý muốn của Thiên Chúa qua những lần Thiên Chúa báo mộng. Qua đó, thánh nhân đã chu toàn vai trò của mình như một người làm cha làm chồng gương mẫu trong gia đình Nazareth.

4. Ngài có thần thế trước tòa Chúa

Ngày xưa, khi bên Ai cập xẩy ra nạn đói, dân chúng không có gì ăn, đã chạy đến cùng vua Pharaon xin cứu giúp. Nhà vua đã trả lời cho dân chúng :”Ite ad Joseph” : hãy đến cùng Giuse”, vì lúc đó ông Giuse đang giữ kho lương thực của nhà nước. Qua lời xin, ông đã ban phát lương thực cho dân chúng.

Ông Giuse ở bên Ai cập xưa chỉ là hình bóng thánh Giuse ngày nay. Chúng ta đến xin Chúa điều gì, Ngài cũng bảo chúng ta :”Hãy đến cùng thánh Giuse”. Chúa sẽ dùng thánh Giuse mà ban phát cho chúng ta muôn vàn ơn.

Thánh Giuse có thần thế trước mặt Chúa như vậy không phải tự con người của Ngài nhưng là vì ngày xưa, tuy là Cha nuôi của Chúa Giêsu mà Ngài đã vâng theo thánh ý Chúa như một tôi tớ trung thành, thì nay Chúa vẫn ban cho Ngài quyền thế cao cả như vậy.

Cảm nghiệm điều đó, thánh nữ Têrêsa Avila đã nói :”Tôi thấy không lần nào xin sự gì cùng thánh Giuse mà không được như ý. Dường như Thiên Chúa ban ơn cho các thánh giúp ta việc nọ việc kia. Nhưng kinh nghiệm cho tôi biết rằng thánh Giuse giúp chúng ta trong mọi trường hợp. Tôi lấy danh Chúa mà xin nhưng ai không tin lời tôi thì hãy cứ thử mà xem”.

Lm Giuse Đinh lập Liễm

Giáo xứ Kim phát

Đà lạt