Thủ Tục Rao Hôn Phối
Thưa cha, Giáo luật có quy định việc “rao hôn phối” không? Có
cha xứ bắt buộc rao đủ 3 lần mới cho làm lễ cưới, nếu muốn giảm thì các đương
sự phải trực tiếp đến cha quản hạt hoặc Tòa giám mục; có một số nơi còn bắt
buộc: đàng trai thì phải đến xin Bản quyền bên đàng trai và đàng gái thì xin
bên Bản quyền đàng gái. Như thế quả là phiền phức cho các đương sự khi thời
giờ, việc di chuyển và công ăn việc làm phức tạp, khó khăn.
***
Giáo Luật có quy định
việc công bố điều tra hôn phối (x. GL
đ.1067), nhưng không ra quy định chi tiết, mà để cho Hội Đồng Giám Mục (HĐGM)
của mỗi địa phương tuỳ nghi ấn định những thủ tục điều tra cũng như chuẩn bị
cho những người kết hôn.
Ở các nước Tây Phương thì
không còn thấy rao hôn phối trước thánh lễ Chúa nhật, mà thường họ niêm yết ở
nhà thờ, hoặc thông báo trong các bản tin nội bộ, hoặc trong những tờ báo giáo
phận hoặc liên giáo xứ. Thời gian 3 hoặc 2 tuần thì vẫn giữ để những ai khiếu
nại có đủ thời gian trình báo và cứu xét. Vì thế, không cần xin chuẩn một, hai
hoặc ba lần. Nếu có xin chuẩn là xin chuẩn không công bố trong trường hợp khẩn
cấp. Việc công bố này không phải là toàn bộ việc điều tra, còn có những cách
thức điều tra khác. Việc xin chuẩn công bố là do cha xứ bên chịu trách nhiệm
tiến hành thủ tục hôn phối xin với cấp trên của mình cho cả hai người, chứ
không phải mỗi bên xin hoặc giao cho hai đương sự xin chuẩn rao.
Việc gởi lại tờ báo cáo
đã rao với những ý kiến nhận xét, là trách nhiệm của cha xứ được yêu cầu rao,
theo thời gian của cha xứ xin rao, chứ không phải là trách nhiệm của đôi hôn
phối phải đi xin lại tờ rao. Trường hợp không gửi tờ rao kịp thời, và không
thấy thông báo là có ngăn trở, trong khi mọi sự đã sẵn sàng, thì cha xứ xin rao
có quyền tiến hành lễ cưới cho các đương sự một cách hợp luật.
Ở Việt Nam chưa thấy có
văn bản chính thức nào của HĐGM quy định về việc nầy, mà vẫn theo thông lệ có
từ trước, là rao 3 lần ở nhà thờ; trường hợp chuẩn thì cha xứ được chuẩn một
lần, cha quản hạt chuẩn hai lần và Đức Giám Mục hay vị được uỷ quyền chuẩn rao
ba lần. Trong một giáo xứ đông giáo dân, vào những dịp sau lễ Giáng sinh hoặc
trước và sau Tết Nguyên Đán, thường có nhiều đôi đăng ký kết hôn, nên việc rao
cả đôi mới lẫn đôi cũ mất nhiều thời gian, làm cho thánh lễ sau đó có thể ra
nặng nề, và trên thực tế ít người lưu ý đến việc rao hôn phối. Vì thế, đề nghị:
- Thời gian 3 tuần điều
tra trước lễ cưới phải nghiêm túc tuân giữ, trừ những trường hợp có lý do chính
đáng rút bớt lại;
- Chỉ công bố bằng miệng
một lần như lâu nay, lần thứ hai và ba, thì niêm yết ở nhà thờ;
- Nếu phải chuẩn rao thì
uỷ quyền cha xứ chuẩn rao hai lần và nếu ba lần thì uỷ quyền cho cha Quản Hạt.
Lý do: cha xứ là người hiểu rõ về đôi hôn phối, nên khi thấy nhu cầu là chính
đáng thì ngài chuẩn rao, cha quản hạt hoặc Toà Giám mục khi quyết định chuẩn
rao 2 lần hoặc tha rao 3 lần, thì cũng chỉ căn cứ vào đề nghị của cha xứ mà
thôi. Làm như vậy đỡ được phiền phức về thủ tục, việc di chuyển xin chuẩn rao,
nhất là những giáo xứ ở vùng sâu vùng xa, và không làm mất nhiều thời gian
trước thánh lễ Chúa nhật.
Lm. Anphongsô Nguyễn Công Vinh