Thứ năm
Tuần thánh
YÊU LÀ
TRAO BAN
Thánh Gioan nói :”Thiên Chúa là Tình yêu” (1Ga 4,10), Ngài là nguồn gốc tình yêu nên
Ngài ban cho ta có tình yêu để yêu Ngài và yêu nhau. Chính vì thế Ngài nhắc lại
lời Chúa Giêsu :”Đây là giới răn của Thầy
: các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương các con” (Ga 15,12).
Không ai có thể định nghĩa được tình
yêu mà chỉ để cho con tim cảm nghiệm được nó. Hoặc có theo định nghĩa thần học thì
yêu là “diffusivum sui boni” : thông ban sự tốt lành của mình cho người khác ;
do đó, ta sẽ dễ hiểu được lời của thánh Gioan tông đồ :”Căn cứ vào điều này, chúng ta biết tình yêu là gì : đó là Đức Kitô
phó mạng vì chúng ta” (1Ga 3,16)
I. TÌNH YÊU CỦA THIÊN CHÚA.
Thánh Gioan tông đồ khẳng định rằng
Thiên Chúa là tình yêu nên mọi tình yêu phải bắt nguồn từ Ngài và cũng phải qui
hướng về Ngài như một nguồn suối duy nhất. Nếu tình yêu của chúng ta bắt nguồn từ
Ngài thì chúng ta cũng phải yêu Ngài. Chính vì thế Ngài nói :”Hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh
hồn, hết sức ngươi và hãy yêu anh em như chính mình”(Mt 28,37.39). Ngoài
ra, Chúa Giêsu còn nhắc nhở tình yêu này cách rõ ràng và mạnh mẽ hơn :”Các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu
thương các con” (Ga 13,24 ; 15,12).
Trong tuần thánh này và hôm nay chúng
ta hãy suy niệm về tình yêu của Thiên Chúa đối với loài người trong công cuộc
cứu chuộc này. Tình yêu ấy đã được thánh Gioan tông đồ ghi lại trong Tin Mừng
:”Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi
đã ban Con Một để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống
muôn đời. Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người xuống trần gian không phải để
lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người mà được cứu độ” (Ga
3,16-17).
II. TÌNH YÊU CỦA ĐỨC KITÔ.
Nếu đọc đoạn thư của thánh Phaolô tông
đồ gửi cho tín hữu Philipphê, chúng ta mới thấy Đức Giêsu yêu thương chúng ta
đến mức nào :”Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên
Chúa mà không nhất quyết giữ lấy địa vị ngang hàng với Thiên Chúa mà lại trút
bỏ vinh quang của Thiên Chúa, lại còn mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống người
phàm như chúng ta. Hơn nữa, Ngài còn hạ mình vâng lời cho đến nỗi bằng lòng
chịu chết và còn muốn nhận lấy cái chết ô nhục trên thập giá” (Pl 2,6-11).
Ta thử hỏi : vì lý do nào mà Chúa đã
xuống thế làm người chịu chết chuộc tội cho chúng ta ? Có lẽ không có câu trả lời nào khác mà
chỉ có thể nói vì yêu thương chúng ta :”Không
có tình yêu nào lớn lao cho bằng mối tình của kẻ chết vì người mình yêu” (Ga
15,13).
Ngoài ra, như người ta thường nói :”yêu
nhau thì muốn kết hợp với nhau”. Đức Giêsu vì yêu chúng ta, không những Ngài đã
hy sinh chết trên thập giá mà còn muốn ở cùng ta mọi ngày cho đến tận thế, cho
nên Ngài đã thiết lập bí tích Thánh Thể.
III. THÁNH THỂ, BÍ TÍCH CỦA
TÌNH YÊU.
Thánh Phaolô tông đồ trong thư gửi cho
tín hữu Corintô nói :”Chúa Giêsu trong
đêm bị nộp, Người cầm lấy bánh và tạ ơn, bẻ ra và phán :”Các con hãy lãnh nhận
mà ăn, này là mình Thầy sẽ bị nộp vì các con : các con hãy làm việc này mà nhớ
đến Thầy” (1Cr 11,23). Chúa
Giêsu đã biến mình máu Ngài làm của ăn nuôi sống linh hồn chúng ta. Ngài chỉ có
thể ở cùng chúng ta mọi ngày cho đến tận thế trong bí tích Thánh Thể. Chúa
Giêsu hiện diện trong phép Thánh Thể không phải là sự hiện diện tượng trưng
nhưng là sự hiện diện thực sự với mình máu, với cả nhân tính và thần tính của
Ngài.
Động cơ nào đã thúc đẩy Đức Giêsu hành
động như vậy ? Đó là tình
yêu ! Đức Giêsu đã yêu chúng ta hết mức, Ngài đã tự vắt cạn kiệt con người của
Ngài để phục vụ người khác, không còn gì để mà cho nữa mà chỉ còn cách là biến
chính thịt máu mình làm của ăn nuôi linh hồn chúng ta. Đặc tính của tình yêu là muốn cho đi :
Yêu
nhau cởi áo cho nhau,
Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay.
(ca dao)
Cho đi là một sự mất mát, mất mát là
một hy sinh, mà hy sinh là đau khổ, nhưng đau khổ vì tình yêu lại là một sự
sung sướng vì đem lại niềm vui cho người mình yêu. Có một sự tương quan biện chứng giữa
đau khổ và tình yêu, giữa mất và còn : hễ mất cái này thì còn cái khác. Điều
kiện ắt có là hễ muốn còn cái này thì phải mất cái kia như hạt lúa phải thối đi
để cho những bông lúa vàng nuôi sống con người. Con vật phải chết đi mới đem
lại lương thực cho con người. Sự sống của con vật cũng như của thảo mộc phải
mất đi để bảo đảm sự sống của con người.
Hy sinh cho người yêu những gì càng
thiết yếu cho mình bao nhiêu thì quà tặng đó càng có giá trị. Chân phước Têrêsa Calcutta nói :”Khi ta trao tặng một món quà, mà nếu là
một mất mát hy sinh lớn đối với chúng ta, thì đó mới thật là món quà”. Đức Giêsu không những đã trao ban mọi
vinh quang trên trời , lại
còn trao ban cả con người của Ngài thì món quà đó quí giá dường nào (x. Mt
26,26-28).
Truyện : Giới Tử Thôi cắt thịt đùi mình.
Trên bước đường lưu vong, trốn ra nước ngoài, Công tử Trùng
Nhĩ và bọn bề tôi trải qua rất nhiều cam go, lầm than, đói khổ.
Không tiền bạc, hết lương thực, bọn
người này phải đi ăn xin.
Một hôm đói quá, đói đến lả người, cả
bọn cơ hồ không còn đi được nữa.
Trùng Nhĩ phải kiếm gốc cây có bóng
mát gối đầu vào đùi Hồ Mao mà nằm.
Bọn bề tôi bảo nhau đi bứt rau sam về
luộc ăn.
Trùng Nhĩ nuốt không trôi !
Bỗng Giới tử Thôi mang một bát thịt
nóng hổi đến dâng.
Trùng Nhĩ ăn ngon lành ! Ăn xong, khỏe
khoắn liền hỏi Giới tử Thôi :
- Nhà ngươi lấy đâu được thịt ngon như
thế ?
Giới tử Thôi chỉ vào đùi mình, thưa :
- Ấy là thịt đùi của tôi đó. Tôi nghe
rằng : nguời hiếu tử bỏ thân thờ cha, người trung thần bỏ thân để thờ vua. Nay
Công tử đói không có gì ăn nên tôi phải cắt thịt đùi dâng Công tử.
Trùng Nhĩ ứa nước mắt, nói :
- Ân này, biết bao giờ ta đáp được.
(Thanh
Lan Võ ngọc Thành, Nhân vật Đông châu, 1968, tr 324-325)
IV. BÀI HỌC CHO TA.
Suy niệm về việc Chúa Giêsu lập Bí
tich Thánh Thể để làm của ăn nuôi linh hồn chúng ta và muốn ở với chúng ta hằng
ngày cho đến tận thế trong phép Thánh Thể, chúng ta có thể rút ra được những
bài học cụ thể để áp dụng vào đời sống hằng ngày.
1. Yêu là trao ban.
Một trong các đặc tính của tình yêu là trao ban, là
cho đi. Yêu thì không muốn giữ cho mình mà muốn chia sẻ cho người khác. Chính
trong việc cho đi mà người ta tìm được hạnh phúc trong tình yêu :”Không khi nào người ta yêu như người ta đã
được yêu, vì vậy muốn đạt được hạnh phúc trong tình ái, chúng ta phải cho tất
cả mà không đòi hỏi gì cả” (Paul Bourget).
Nếu tu viện trưởng Saint-Pierre quả
quyết rằng :”Yếu tính của mọi tôn giáo, nền tảng của mọi chân lý, vương miện
của mọi nhân đức căn cứ trên sự CHO và tha thứ” thì thánh nữ Têrêsa Hài đồng
Giêsu đã thực hiện trong tình yêu đối với Chúa Giêsu trong mấy vần thơ do thánh
nữ sáng tác :
Sống
yêu đương chính là cho tất cả,
Trên đời này không đòi hỏi công lao.
Không tính toán, không kể cho là bao,
Vì đã yêu có khi nào suy tính.
(Têrêsa Hài đồng)
2. Trao ban là hy sinh.
Tục ngữ Tây phương nói :”Partir c’est mourir un peu” : ra đi là
chết trong lòng một ít. Lìa xa nhau là một sự hy sinh, hy sinh làm ta đau khổ,
và đau khổ được coi như là chết trong lòng một ít. Vậy cho đi là cái gì đó phải lìa xa ta
làm cho ta phải hy sinh , hay nói cách khác là chết trong lòng một ít.
Tình yêu chân thật đòi hỏi phải hy sinh, mà hy sinh càng lớn thì tình yêu càng
cao như Pierre l’Ermite nói :”Nếu biết tình yêu có chân thật hay không,
hãy bỏ tình yêu vào máy ép, nếu nó tiết ra chất nước hy sinh vô vị lợi, đó là
tình yêu thật”.
3. Trao ban là phục vụ.
Trao ban là cho đi, cho đi cái
mình có và cái đó không còn thuộc về mình nữa mà thuộc về người khác. Như vậy,
cho đi là chỉ nhằm phục vụ, phục vụ là nhằm mưu cầu hạnh phúc cho người
khác. Chúng ta hãy nhìn lên
ngọn nến lung linh trên bàn thờ. Cây
nến phải hao mòn đi để trao ban ánh sáng và sức nóng cho con người. Nếu cây nến
không chịu hao mòn đi thì không có ánh sáng mà không có ánh sáng thì không phục
vụ cho con người được. Lúc
đó cây nến chỉ còn là đồ trang hoàng chứ không cung cấp ánh sáng cho con người
được.
4. Trao ban và cô đơn.
Yêu nhau thì người ta muốn gần nhau,
muốn kết hợp với nhau để không bị cô đơn, nhiều khi phải bỏ tất cả để đi theo
nhau. Theo nhau không phải chỉ chấp nhận một chủ thuyết, một chủ trương hay một
khuynh hướng mà là muốn nối kết với nhau trong cuộc sống, bước theo nhau, coi
người kia như lẽ sống của mình tựa như : “thuyền
theo lái, gái theo chồng” (Tục ngữ) :
Yêu nhau chữ vị là vì,
Chữ dục là muốn chữ tùy là theo.
(ca
dao)
Saint-Exupéry
nói :”Cho, tức là bắc một nhịp cầu trên
sự cô đơn”. Tự bản
thân, con người sống cô độc, khép kín vào bản ngã mình, giới hạn vào những kiến
thức, rối ren trong những khó khăn của mình. Nếu xa cách tha nhân, hoặc không có ai
tới nâng đỡ, thì lại càng cô đơn thêm.
Cho, tức là bắc cầu, là mở đường giao
thông. Cho cái gì ? Không nhất thiết phải cho tiền bạc, của cải vật chất bởi vì
ai cũng có cái gì để cho. Chúng
ta có thể cho “đôi mắt” khi thấy một cụ già đang bối rối muốn băng qua đường,
ta biết giúp đỡ cụ. Chúng ta có thể cho một lời nói để khích lệ hay chia buồn,
một lời cám ơn, một lời khen ngợi . Chúng ta có thể cho nhau một nụ cười thông
cảm, một cử chỉ thân thiện... Thử lập một danh sách xem tôi đã cho những gì và
đã nhận được nhừng gì nơi người khác.
Chúa Giêsu đã trao ban cho ta chính
con người của Ngài trong phép Thánh Thể, Ngài không bao giờ cô đơn vì Ngài luôn
luôn biết cho đi, cho đi một cách quảng đại, cho đi không có giới hạn, cho đi
mãi mãi. Nhưng chúng ta
không đáp lại sự cho đi của Ngài, chúng ta thờ ơ trước sự trao ban vô vị lợi
của Ngài, làm cho Ngài phải cô đơn. Để
tránh sự cô đơn của chúng ta đối với Chúa và với tha nhân, ta hãy biết cho đi
bằng cách phục vụ Chúa trong tha nhân, càng cho đi thì càng gần Chúa, càng sống
thân mật với Ngài vì “cho đi thì có phúc
hơn là nhận” và nếu yêu mà chỉ nhận thì tình yêu sẽ chết.
Lm Giuse Đinh lập Liễm
Đà lạt