BÀI 79
HOÀN THIỆN NHÂN CÁCH –TỰ
TRỌNG NHƯNG ĐỪNG TỰ ÁI
1. LỜI
CHÚA : Chúa phán : Vậy tất cả những gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì
chính anh em hãy làm cho người ta” (Mt 7,12).
2. CÂU CHUYỆN : TRÁNH TỰ ÁI CAO KHI ĐƯỢC NHẮC BẢO.
Một bác nông dân nghèo khó, quanh năm phải làm ruộng vất
vả mà vẫn chẳng đủ ăn. Một hôm bác tâm sự với mấy người bạn như sau :
“Gia đình tôi có một thằng con trai. Hai vợ chồng cố gắng
tiết kiệm để lấy tiền cho con ăn học lên đến hết cấp 3. Sau đó do không thi đậu
được vào đại học, nên nó phải ở nhà phụ giúp gia đình lo việc đồng áng. Trong số
họ hàng nhà tôi có anh con ông bác ruột đang làm giám đốc một doanh nghiệp nhỏ
ở miền Nam, nghe biết hoàn cảnh khó khăn của gia đình tôi, anh ta đã bằng lòng cho đứa
em là con trai tôi vào miền Nam học việc. Thằng con tôi tính
tình ham chơi nên thường bê trễ công việc, khiến ông anh giám đốc
phải nhiều lần nhắc bảo. Một hôm do vi phạm kỷ luật nên nó bị anh la
rầy : “Chú muốn làm việc với anh thì phải làm đàng hòang. Còn nếu không
thì chú ra ngoài kiếm việc khác mà làm”. Câu nói của ông anh khiến con
tôi chạm tự ái, nên ngay chiều hôm ấy, nó đã dọn đồ ra khỏi chỗ làm và đến nay đang
làm phu khuân vác tại một công ty khác khổ cực”.
Khi nghe xong câu chuyện của nhà bác, mọi người trong
phòng đều thở dài. Hầu như ai cũng cho rằng anh con trai của bác quyết định bỏ
đi như vậy là đúng. Một người phát biểu : “Nếu là tôi, có lẽ tôi cũng không
thèm ở lại chỗ của người anh giám đốc làm gì !”. Người khác lại chêm
vào : “Hắn ta đã nói như thế thì dù có các vàng tôi cũng không thèm ở lại
!”....
3. SUY NIỆM :
1) Phân biệt sự giống và khác nhau giữa tự trọng và tự ái
cao :
TỰ TRỌNG VỚI TỰ ÁI có vẻ giống nhau vì đối tượng nhắm tới
đều là bản thân mỗi người chúng ta. Hầu như ai cũng đều muốn được người
khác quý mến và tôn trọng. Nhưng tự trọng và tự ái lại hòan tòan khác nhau :
- TỰ TRỌNG là
một phẩm chất tốt đẹp của một người : Luôn tôn trọng phẩm giá và nhân cách của
mình. Bất cứ ai cũng cần có lòng tự trọng.
Nếu để mất đi lòng tự trọng, là sẽ bị vong thân, mất luôn phẩm giá của bản thân
mình.
- TỰ ÁI CAO là
thói
xấu cần loại trừ, do quá yêu bản thân và đề cao “cái tôi” của mình, nên
dễ tức giận khi bị ai đó coi thường, và thường hay phản ứng lại. Người tự ái
cao do
kiêu ngạo nên không muốn nghe lời góp ý của người khác và luôn cảm thấy
mình bị không được tôn trọng. Người tự ái cao do tính nóng
nảy nên dễ gây hậu quả nghiêm trọng, dẫn đến tranh cãi đánh lộn nhau, nếu
không biết làm chủ tính nóng của mình.
Chẳng hạn : Anh con trai của bác nông dân trong câu
chuyện trên do tự ái cao đã cảm thấy
chạm tự ái khi bị ông anh giám đốc quở trách, nên thay vì nhận lỗi tu sửa
khuyết điểm, lại tỏ thái độ tức giận và bỏ đi làm chỗ khác. Hậu quả là bản thân
phải làm phu khuân vác vất vả không tương lai, và còn đánh mất tình cảm anh em.
2) Tự trọng và tự ái tuy khác nhau nhưng lại liên quan
với nhau :
- Để giữ được lòng
tự trọng thì trước tiên người ta phải biết kiềm chế tính tự ái cao, đồng
thời
phải khiêm tốn tiếp thu các lời khuyên bảo của người trên để ngày một hoàn
thiện về nhân cách hơn.
- Một
người biết yêu mình và cố bảo vệ danh dự
là người có lòng “tự trọng” đáng quí.
Sự
tự trọng sẽ giúp người ta tránh làm điều xấu để khỏi bị khinh
thường và luôn làm điều tốt để được người khác tôn
trọng.
4. THẢO LUẬN : Qua câu chuyện trên, bạn sẽ làm gì để tập
tính tự trọng và tránh thói tự ái cao trong sinh hoạt hằng ngày và trong
giao tiếp xã hội ?
5. LỜI CẦU :
Lạy Chúa Giê-su. Xin cho chúng con biết luôn ứng
xử với tinh thần tự trọng để gây thiện cảm với tha nhân. Cho chúng con tránh
thói tự ái cao, để khỏi gây hậu quả tai hại. Xin cho chúng con biết
luôn ứng xử khiêm tốn, nhẫn nhịn chịu đựng tha nhân, và quyết
tâm thực hành theo châm ngôn : “Hãy tự trọng nhưng tránh tự ái”, để
ngày một hoàn thiện về nhân cách, trở nên con thảo của Chúa Cha và nên chứng
nhân tình yêu của Chúa trước mặt người đời.- AMEN.
LM ĐAN VINH – HHTM
BÀI ĐỌC THÊM
LÒNG TỰ TRỌNG
CỦA LOÀI CHÓ
Loài chó còn biết tự trọng hơn con
người - câu nói này rất đúng với những
người có thói tham nhũng, vừa vơ vét tiền bạc của dân, lại vừa muốn lên mặt
lãnh đạo dân. Khi một huấn luyện viên dạy chó nghiệp vụ trong quân đội được hỏi
về sự thông minh của loài chó được huấn luyện đã trả lời rằng :
-
Trừ chuyện không biết nói ra, loài chó không khác gì con người.
-
Phải chăng câu này của anh có phần cảm tính ?
-
Không đâu ! Anh nói.
Rồi
anh kể một chuyện sau đây :
Trong
doanh trại của tôi có một con chó cực kỳ thông minh tên là ĐEN. Để trắc nghiệm năng lực phản ứng của nó, một hôm đội huấn
luyện viên dạy chó nghĩ ra một biện pháp đặc biệt. Họ chọn hơn chục người xếp
thành một hàng, sau đó cử một người trong số đó bí mật vào trong doanh
trại « lấy cắp » một cái áo, đem giấu đi, rồi lại trở về đứng trong
hàng. Khi mọi việc đã xong xuôi, huấn luyện viên dạy chó dắt con Đen đến, bảo
nó đi
tìm cái áo bị mất. Con Đen chạy đi, chỉ một loáng sau đã thấy nó ngoạm
cái áo bị mất mang đến. Huấn luyện viên dạy chó liền vui
vẻ vỗ vỗ lên đầu nó tỏ ý khen ngợi. Rồi anh chỉ tay vào hàng người đang
đứng xếp hàng kia, bảo con Đen đi tìm kẻ đã lấy cắp chiếc áo. Nó
chạy đến dí mũi hít hít ngửi ngửi hết người này đến người khác, chẳng mấy chốc
đã cắn
quần một anh lôi ra ngoài hàng. Anh chàng này đúng là « kẻ cắp ».
Như
vậy là con Đen đã hoàn thành nhiệm vụ được giao. Thế nhưng huấn luyện viên lại
một mực lắc đầu bảo nó : « Không, không phải người ấy ! Tìm lại đi !
».
Con
Đen hết sức ngạc nhiên, mắt nó ánh lên nỗi nghi hoặc, thắc mắc, vì
nó tin chắc rằng mình không hề nhầm người. Nhưng mặt khác, nó cũng tuyệt
đối tin tưởng vào huấn luyện viên của mình.
-
“Sao lại như vậy nhỉ?” - nó nghĩ.
-
“Không phải người ấy ! Hãy tìm lại đi !”.
Huấn luyện viên tiếp tục bảo.
Con
Đen tin lời huấn luyện viên, nên quay lại hàng người để tìm ...
Nhưng
sau nhiều lần thận trọng ngửi đi ngửi lại, cuối cùng nó vẫn cứ
cắn quần anh kia lôi ra.« Không ! Không ! ». Huấn luyện viên
lắc đầu : “Tìm lại đi!”.
Con
Đen mỗi lúc một thêm nghi hoặc, đành chạy lại chỗ hàng người kia. Lần này nó
đánh hơi ngửi rất lâu, để xác định ai là kẻ cắp. Sau cùng, nó đứng lại bên cạnh
anh « kẻ cắp » kia rồi quay đầu nhìn huấn luyện viên, tỏ ý :
- “Làm sao lầm được nhỉ ? Tôi biết
chắc người này đã lấy chiếc áo mà ...”.
- “Không ! Tuyệt đối không phải
người ấy !”. Huấn luyện viên lại quát to, nét
mặt trở nên nghiêm nghị.
Lòng
tự tin của con Đen bị vỡ tan ! Dĩ nhiên nó tin vào huấn luyện viên hơn tin vào
bản thân nó. Nó không hề nghĩ rằng, huấn luyện viên có thể mang niềm tin tuyệt đối
của nó vào ông ra làm trò đùa. Rốt cuộc nó bỏ kẻ cắp kia đi tìm người
khác. Nhưng ai đây ? Bản năng của một con chó và khả năng đã được con người
huấn luyện cho nó biết, chỉ có người đó là tên lấy cắp. Nhưng huấn luyện viên vẫn
nhất định bảo không phải. Thế thì là ai đây ? ... Con chó Đen lưỡng lự ...
-
“Nó ở trong hàng người ấy đấy ! Mau tìm
ra ngay !” Huấn luyện viên quát.
Con
Đen vô cùng thất vọng chán nản. Nó dừng lại bên chân mỗi người một lúc, nhìn
nhìn ngó ngó xem người đó có giống tên kẻ cắp hay không, rồi quay đầu nhìn ánh
mắt của huấn luyện viên, hy vọng có thể tìm thấy chút tín hiệu hoặc biểu thị
gợi ý gì đấy... của chủ. Cuối cùng, khi nó nắm bắt được một chút xíu biến đổi
trong ánh mắt của huấn luyện viên, nó cắn quần người đứng bên cạnh và kéo ra.
Tất nhiên, lần này thì nó đã nhầm, hay đúng hơn, nó bị bắt buộc phải nhầm.
Nhưng
huấn luyện viên của nó cùng mấy người kia thì lại cười lên ha hả. Tiếng
cười khiến con Đen trở nên lú lẫn. Sau cùng huấn luyện viên gọi
“kẻ cắp” bước ra, rồi bảo con Đen :
-
Lần đầu mày đã tìm đúng rồi, nhưng mày
sai ở chỗ không kiên trì bảo vệ niềm tin của mày.
Một
điều khiến huấn luyện viên và mọi người có mặt lúc ấy không thể hiểu được và
kinh ngạc pha lẫn ân hận, là : Khi con Đen hiểu ra chuyện vừa rồi là lừa
dối, nó « ngoào » lên một tiếng vô cùng đau khổ, mắt ứa ra những giọt nước mắt
nóng hổi. Sau đấy nó ủ rũ gục đầu nặng nề, thui thủi từng bước bỏ đi.
-
“Đen ! Đen ! Mày đi đâu thế hả ?”. Huấn
luyện viên sợ hãi đuổi theo và hỏi tới tấp. Con Đen chẳng hề đoái hoài tới
người đã rèn dạy nó nữa mà cứ cắm cúi bước ra khỏi doanh trại.
-
“Đen ! Đen ! Tao xin lỗi mày !”.
Huấn luyện viên oà khóc. Nhưng con Đen chẳng hề xúc động, nó không thèm ngoái
lại nhìn chủ mình.
-
“Đen
! Đừng giận ! Tao chỉ đùa mày một tí thôi mà !”. Huấn luyện viên chạy đến
ôm chặt lấy con chó, nước mắt nóng hổi từ mặt anh lã chã rơi xuống con Đen.
Con
chó giãy giụa tuột ra khỏi vòng tay của huấn luyện viên, rồi nó thủng thẳng, lừ
đừ từng bước đi lên quả đồi bên ngoài doanh trại, tìm một chỗ khuất gió, xoài
bốn chân nằm xuống đất ... Mấy
ngày sau, con Đen không ăn không uống, ủ rũ chán chường. Mặc cho huấn luyện
viên dỗ dành thế nào đi nữa, nó cũng nhất định không chịu tha lỗi cho
anh.
Lúc
bấy giờ mọi người mới hiểu ra : Dù chỉ là con chó thôi, nó cũng có lòng tự
trọng. Hoặc nói đúng hơn : Nó còn có lòng tự trọng hơn một số con
người ! ...
Chuyện
về sau ư ? Sau này con Đen không còn tin tưởng vào huấn luyện viên của
nó nữa, thậm chí không tin bất cứ người nào. Đồng thời tính
tình của nó cũng thay đổi hẳn, mắt
không còn sáng quắc như trước, bốn chân không còn phi như bay nữa, mất hẳn dáng
vẻ oai vệ dữ dằn của một con chó nghiệp vụ... Cuối cùng, huấn luyện
viên chẳng còn cách nào nữa, đành đau xót cho nó được giải nghệ...