Chấp nhận thử thách, tự
nó đã là thái độ của đức tin anh hùng. Nếu cầu nguyện được hiểu là hành vi của
đức tin thì chấp nhận thử thách là một lời nguyện tuyệt hảo đi kèm với của lễ
hiến dâng là chính bản thân. Đức tin được thanh luyện trong thử thách đòi hỏi một
nhân đức anh hùng. Khi ta bền chí đến cùng, ấy là dấu chắc chắn minh chứng cho
một tương giao gần gũi với Chúa. Thật vậy, chỉ những ai hợp tác với ơn Chúa mới
có thể bền chí đến cùng.
Ngoài ra, nó còn là một lời
cầu nguyện tinh ròng vì được thanh luyện trong lửa gian nan và là lời tuyên
xưng cao đẹp trước mặt mọi người. Chúng ta dễ dàng tuyên xưng đức tin khi được
sự bảo bọc chở che của mọi người, nhưng chỉ những ai bị tước đoạt hoàn toàn mà
vẫn con tuyên xưng đức tin, đó mới xứng là bậc tử đạo anh hùng.
Trong thử thách, lời cầu
nguyện càng thống thiết và khẩn thiết hơn. Chúng ta không cầu nguyện cho mình
thoát khỏi cơn quẫn bách nhưng xin cho được đủ ơn để sống đời hiện tại. Lúc
này, lời cầu nguyện không còn hoa mỹ như trước kia, song, rất mực chân thành bởi
đã được thanh luyện trong đêm tối đức tin. Chính trong cơn khốn quẫn mà con người
dễ trở về với lòng mình và thắt chặt mối tương giao với Đấng hiện diện bên
trong. Khi bị tước đoạt hoàn toàn, bị lột trần trước mắt Thiên Chúa, con người
bắt đầu sống chân thật với bản thân, sống chân tình với Thiên Chúa và sống chân thành với tha nhân.
Một kinh nghiệm thiết thực
sau những trận bão lớn, đó là sự bất lực. Trong hành trình tâm linh cũng thế,
chúng ta không thể tự sức làm nên một công trạng gì để thoát khỏi tình trạng khốn
khổ ấy. Nếu Chúa là tác giả của công trình này thì Người biết mình phải làm gì
để giúp ích cho linh hồn. Có một điều khó khăn là đương sự không biết rõ chủ
đích của Chúa qua biến cố này. Thánh Luca thật tinh tế khi diễn tả tâm tình này
nơi Mẹ Maria bằng một câu ngắn gọn: Ngài
hằng suy đi nghĩ lại trong lòng. Tại sao phải suy đi nghĩ lại nếu không phải
vì Mẹ đem đối chiếu Lời Chúa vào cuộc sống thường ngày. Mẹ cũng ý thức rằng lịch
sử nhân loại sẽ được sống lại cách nào đó trong cuộc đời của Mẹ.
Sự bất lực có thể lại là
một lợi thế trong hành trình thiêng liêng. Vì như thánh Phaolô đã quả quyết: chính lúc tôi yếu là lúc tôi mạnh. Yếu vì mang bản tính nhân loại, mạnh vì cậy dựa vào ơn Chúa. Yếu ở đây cũng có thể hiểu là sự khiêm hạ
đi xuống và mạnh là chiến thắng của Bậc
Thánh nhân. Chúa Giêsu cũng tỏ ra yếu thế và bất lực trên thập giá nhưng Người
lại chiến thắng vì đã tuân phục Thánh Ý Chúa Cha, là đem ơn cứu độ cho toàn
nhân loại. Bởi đó, lời cầu nguyện trong cơn thử thách đều có sức thanh luyện và
mang chiều kích cứu độ.
Những vết thương lòng đôi
khi lại là nơi Chúa đi vào nội tâm, là nơi tiếp xúc trực tiếp với ơn Chúa.
Nhưng vết thương đã được chữa lành lại giúp ta chịu đựng dẻo dai hơn với thời
gian. Vết sẹo không khiến ta trở nên chai cứng hay vô cảm, song, là dấu chứng
tình yêu của một cuộc chữa lành. Chúa Giêsu đã phục sinh, thế mà Người vẫn còn
giữ dấu đinh trên thân thể. Những roi đòn hằn sâu trên thân thể Người không làm
bằng chứng cáo tội, trái lại, nó là dấu chứng của một Tình Yêu Nhưng Không đến
từ Trời Cao. Cũng vậy, những vết thương trong cơn thử thách mà ta kiên trì chịu
đựng sẽ là bằng chứng cho một lần tiếp xúc yêu thương. Bởi đó, chúng ta có thể
đưa ra định nghĩa: cầu nguyện là một cuộc
tiếp xúc yêu thương.
Nếu cầu nguyện là một cuộc
tiếp xúc yêu thương thì nó cũng là những phút sống thiên đàng. Nơi nào có Ba
Ngôi Thiên Chúa ngự nơi ấy là thiên đàng. Thiên đàng chỉ dành cho những tâm hồn
sống yêu thương. Như thế, yêu thương tự nó đã là một lời cầu nguyện đẹp. Người
ta càng dành nhiều giờ tiếp xúc với Thiên Chúa, họ càng có khả năng kéo thiên
đàng vào tâm hồn mình. Thật ra, thiên đàng hằng ở trong lòng người nhưng không
phải ai cũng có kinh nghiệm thấu đạt thực tại ấy, chỉ có những tâm hồn buông theo ân sủng mới khả dĩ sống và chứng
nghiệm. Tauler, nhà thần bí người Đức, thật chí lý khi nói: “Người ta không thể tự sức mình đi vào chiều
sâu của tâm hồn”.[1]
Quả thật, đây là công việc của Chúa Thánh Thần. Có thế, chúng ta mới hiểu lời
khẳng định của thánh Phaolô: “…Thần Khí
giúp đỡ chúng ta là những kẻ yếu hèn, vì chúng ta không biết cầu nguyện thế nào
cho phải; nhưng chính Thần Khí cầu thay nguyện giúp chúng ta bằng những tiếng
rên siết khôn tả” (Rm 8,26). Từ đó, chúng ta cũng có thể rút ra một định
nghĩa khác: cầu nguyện là tiếng rên siết
của Chúa Thánh Thần.
Thật vậy, tiếng rên siết
của tâm hồn chịu thử thách phải được rập khuông theo mẫu thức của Thánh Thần,
nghĩa là cầu nguyện sao cho ý ta hòa hợp với Ý Chúa chứ không phải ngược lại. Tắt
một lời, chính Thánh Thần là tác giả chính trong một giờ cầu nguyện. Bởi đó, cả
trong lúc gặp thử thách, đau khổ khốn cùng, chúng ta vẫn cảm nhận một sự bình
an, thong dong nào đó. Ấy là niềm hy vọng cuối cùng cho người trông cậy, vì biết
rằng: Có Thầy đây, đừng sợ.
Qua đó, chúng ta có thể
xác tín: Đồi Calvê, là điểm hẹn lý tưởng của mọi tâm hồn yêu thích đời chiêm niệm.
Những đau khổ, cái chết và cả mầu nhiệm sự dữ, Chúa Giêsu đã lãnh vào thân hầu
mang lại ơn cứu độ vĩnh viễn cho mọi người. Chúng ta cần tái lập một tương quan
thiết thực với Ngài nhờ Thánh Thần tình yêu, để nói được như thánh Phaolô: vinh dự của tôi là Thập Giá Đức Kitô.
Làm sao Thập Giá lại có thể là niềm vinh dự của tôi, nếu không phải vì Đấng chịu
treo trên đó đã phục sinh. Chắc hẳn, khi bạn có mặt trên đồi Sọ, bạn chiêm ngắm
cái chết tức tưởi của Người, đồng thời, nghiệm ra tình yêu Người dành cho bạn.
Từ đây, bạn ý thức rằng có một người cũng đang chịu đau khổ như bạn và còn hơn
bạn nữa. Bạn không còn lẻ loi trong đêm tối và quay quắt trong đêm đen nhưng được
Đấng Phục Sinh dẫn vào nơi ánh sáng diệu huyền vào thời điểm chính Người sẽ chủ
động để sinh hiệu quả tốt nhất cho linh hồn bạn. Hãy chờ đợi và hy vọng vào Đấng
phân cách ngày và đêm.
EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.