XIN LỖI TÌNH YÊU
Sống trong một xã hội đề
cao chủ nghĩa cá nhân, trong đó, cái tôi là trung tâm, thì dường như lời xin lỗi
chỉ dành cho những người yếu thế và mất tự tin vào cuộc sống. Con người cảm thấy
một sự xúc phạm nặng nề khi nói lời xin lỗi, và nếu có sự cố gì xảy ra, cũng là
do hoàn cảnh, thời thế…chứ không phải do tôi. Rốt cuộc trách nhiệm qui về cho tập
thể hay tổ chức nào đó. Và cứ thế, lời xin lỗi mất đi đất sống trong một xã hội
đề cao cái tôi. Thế nhưng, trong tình yêu, nơi “cái tôi” phải nhỏ đi để cho
“cái ta” được lớn lên, lời xin lỗi có được một chỗ đứng nào chăng ?
Chúng ta biết rằng lời
xin lỗi là thành phần giúp xây dựng con người nhân bản. Chỉ có những người nhận
phần trách nhiệm về những lỗi phạm của mình mới thực sự trưởng thành hầu xây dựng
một mái ấm gia đình, nơi tình yêu ngự trị. Quả thật, lúc vui vẻ hay hạnh phúc
chào đón, nói lời xin lỗi thật trở nên dễ dàng, nhưng trong lúc khó khăn hay vất
vả, họ thường đổ lỗi cho nhau, khi ấy tình yêu trở nên lạc điệu. Có lẽ, lời xin
lỗi cần được thay thế bằng một thái độ nhún nhường. Một trong hai người cần rút
lui khỏi cuộc tranh luận, như thế cơm sôi nhỏ lửa không sợ tình yêu bị cháy.
Rút lui như thế không phải là chạy trốn thực tại, song là níu kéo một cuộc tình
lớn hơn.
Cũng có khi miệng nói lời
xin lỗi nhưng lòng thì không, thoạt tiên nó có thể tạo cho người nghe một cảm
giác dễ chịu trong nhất thời, song từ trái tim không đến được trái tim, có một
rào cản vô hình ngăn cách họ; điều này, một người có chút nhạy bén trong tình
yêu cũng có thể nhận ra thái độ thiếu chân thành nơi người kia. Khi ấy, cả hai
cùng tự vệ cho đến khi nào một bên chấp nhận mở lòng ra. Tình yêu sẽ nhen nhúm
khi có một tâm hồn thiện chí sưởi ấm tim nhau bằng một thái độ chân thành. Tình
yêu sẽ cảm thấy bị tổn thương khi một ai đó sống thiếu chân thành. Thái độ chân
thành không chỉ là thành phần của đức tính nhân bản mà còn là chất xúc tác
trong tình yêu.
Nếu có người làm tổn
thương tình yêu do nói lời xin lỗi thiếu chân thành thì cũng có người không những
trong lòng mà còn ngoài miệng muốn nói lời xin lỗi. Khi ấy, thay vì người kia nổi
giận đùng đùng vì cuộc tranh luận gay gắt, lời xin lỗi sẽ giúp hòa hoãn cơn tam
bành đang chực chờ bùng phát. Như thế, lời xin lỗi không những tạo cảm giác dễ
chịu cho một nửa kia mà còn giúp xoa dịu nỗi đau, hàn gắn vết thương và tái
kích hoạt tính năng động trong tình yêu nữa !
Lời xin lỗi có một sức
công phá rất lớn đến nỗi đối tượng kia phải mở lòng để đón nhận tình yêu. Đôi
khi, chấp nhận “thua cuộc”, nói lời xin lỗi để được tình yêu. Thật ra, trong
tình yêu không có kẻ thua người thắng, chỉ có cái tôi mới tìm sự thắng thua;
còn cái ta thì tìm sự vun đắp cho tình yêu đôi lứa. Có “thua cuộc” trong tình
yêu cũng là cách để cho cái tôi “chết đi” và cái ta lớn mãi.
Cũng vậy, trong tình yêu,
người ta không còn khái niệm: đúng – sai nữa ! Hai người yêu nhau không còn
dùng lý luận hay lý sự để bắt chẹt nhau, vì như triết gia Pascal đã nói: Con
tim có lý lẽ riêng của nó. Thật ra, trong hoạch định kế hoạch chung của hai người
hay những qui ước chung trong đời sống, hai người cũng cần dựa theo một chuẩn mực
nào đó nhưng cũng chỉ để hai bên tôn trọng nhau trong tình yêu chân thành. Bởi
vậy, trong tình yêu, mọi chân lý lại trở nên bình thường hóa và tương đối hóa
nhường chỗ cho hai tâm hồn nên duyên.
Chuyện kể rằng hai vợ chồng
đang tranh luận mỗi ngày một gây cấn, dẫn đến cuộc chiến leo thang, tivi đã to,
hai người cãi to hơn. Cuối cùng, người vợ bỏ đi vào trong bếp để lại chồng một
mình với chiếc tivi. Một lát sau, vợ mang ra một miếng bánh nướng đặt trước mặt
chồng và nói: cho em xin lỗi nhé ! Rồi
bỏ vào phòng. Người chồng nghĩ ngợi hồi lâu, quyết định đi vào phòng mang thêm con dao dùng để cắt bánh; chàng cắt
làm đôi đưa cho vợ một nửa và nói: cũng
cho anh xin lỗi nhé ! Cả hai cùng ăn bánh và cười lớn tiếng.
Thế ra, ai đúng – ai sai,
ai thắng – ai thua ? Phải chăng “tại anh, tại ả tại cả đôi đàng” ? Chúng ta
không biết, nhưng chắc chắn tình yêu hai người được lớn lên và trưởng thành.
EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.