MỘT VÀI SUY TƯ KHI MỪNG LỄ GIÁNG SINH
Jos. Vinc. Ngọc Biển
Trong những ngày này,
không khí vui mừng đón chờ lễ Giáng Sinh đang tràn ngập trên thế giới. Nhất là
những đất nước có người tin theo Đức Giêsu Kitô. Nơi các nhà thờ của người Công
Giáo, Tin Lành, Anh Giáo hay Chính Thống, rộ lên những đèn sao lấp lánh, những
hang đá nhỏ to.
Còn tại các thành phố lớn ở
Việt
Đứng trước thực trạng ấy,
là người Công Giáo, chúng ta nghĩ gì và có thái độ nào về việc mừng lễ Con
Thiên Chúa Giáng trần?
1.
Giáng Sinh dưới cái
nhìn xã hội
Chỉ cần quan sát một chút,
chúng ta cũng thấy rất rõ tinh thần mừng lễ của người dân Việt
Hang đá được mọc lên ngay
vệ đường lộ; nơi các góc phố; tại các ngả đường; nơi ngã ba; ngoài ngã bẩy...; trong
các gia đình thì nào là hang đá trên lầu; trong phòng khách; ngoài sân; trước cổng...
Nói chung hang đá được người dân dựng lên nhiều như nấm. Điều lạ kỳ là: người
Công Giáo cũng làm, người Phật Giáo, Cao Đài, Hòa Hảo, Hồi Giáo... họ cũng làm
hang đá. Nếu ai có dịp đến đường Phạm Thế Hiển, quận 8, thành phố Sài Gòn (thường
gọi là Xóm Đạo) thì thấy điều tôi nói quả là không ngoa. Còn hơn thế nữa, hang
đá cũng xuất hiện tại các trung tâm mua sắm; các khu vui chơi giải trí; ngay cả
những chốn ăn chơi trác táng như: quán Bar; quán “Cafe đèn mờ...”
Cũng nhân dịp này, từ người
làm lớn cho đến phó thường dân; từ người thu nhập cao lẫn người thu nhập thấp;
người trí thức đến ít học... họ thi đua mời nhau đi nhậu. Nay tôi, mai anh. Nay
nhóm này, mai nhóm khác... nhậu tơi bời, nhậu hả hê, nhậu quên ăn, quên làm, thậm
chí nhậu quên luôn cả lễ lạy cầu kinh... ôi thôi, một sự lạm dụng đến xót xa!
Với người Công Giáo, việc
mừng Con Thiên Chúa Giáng Sinh không chỉ dừng lại ở những việc bên ngoài, dẫu vẫn
biết rằng cần phải biểu lộ tinh thần ấy ra trước nhãn quan của mọi người. Tuy
nhiên, điều mà Giáo Hội mong muốn con cái của mình khi mừng Lễ Giáng Sinh không
chỉ bề ngoài, mà còn là chuẩn bị tinh thần bên trong. Đây mới là điều quan trọng
cần lưu tâm.
Thật vậy, thời điểm trước
lễ Giáng Sinh, trong suốt Mùa Vọng, Giáo Hội mời gọi chúng ta chuẩn bị để đón
chờ Con Thiên Chúa Giáng Sinh làm người. Lời của thánh Gioan Tẩy Giả mời gọi những
người cùng thời với ngài, cũng là lời mời gọi mà Giáo Hội muốn mỗi chúng ta
cùng nhau hồi tâm suy nghĩ trong suốt Mùa Vọng: “Hãy dọn sẵn con đường cho Đức
Chúa, sửa lối cho thẳng để Ngài đi. Mọi thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi,
phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường lồi lõm phải san cho
bằng” (Lc 3, 4-5).
-
Nếu trước kia, ta đi sai đường trật bước, thì nay trở về nẻo chính
đường ngay.
-
Nếu trước kia ta sa lầy vào lũng bùn tội lỗi ở chốn ăn chơi, thì
nay ta phải lấp đầy bằng những nhân đức và tránh xa những dịp tội, xưng tội và
đón nhận Chúa vào trong tâm hồn của mình cách cung kính và mến yêu.
-
Nếu trước kia, ta coi mình như là “cái rốn của vũ trụ”, là “ếch
ngồi đáy giếng”, thì giờ đây hãy khiêm tốn mà nhìn nhận rằng những gì ta biết
chỉ là hạt cát giữa đại dương là hạt "Notrino" trong vũ trụ mà thôi.
-
Nếu trước kia ta sống không trung thực hay sống với một nửa sự thật,
thì nay ta phải sống công chính và đón nhận sự thật toàn vẹn.
Lược qua tinh thần của Mùa
Vọng như thế, để thấy được đích điểm mà Giáo Hội muốn nhắm tới trong Mùa Vọng
là gì và, nội dung chính yếu của việc mừng lễ Chúa Giáng Sinh hệ tại đâu!
3.
Giáng Sinh trong tâm thức
và cái nhìn hướng thiện của người Công Giáo
Trước tiên, đón mừng
lễ Giáng Sinh, không chỉ chuẩn bị những thứ bên ngoài, điều đó cần nhưng chưa đủ
và không phải là việc quan trọng nhất. Việc quan trọng nhất là mỗi khi mừng lễ,
chúng ta hãy mặc lấy tâm tình của người Do thái khi nghe Gioan Tẩy Giả kêu mời
là: hãy sám hối và tin vào Tin Mừng, hãy dọn sạch con đường tâm hồn để Chúa ngự
đến; đồng thời mỗi khi mừng lễ Giáng Sinh, chúng ta cũng hãy hướng đến ngày Cánh
Chung của thế giới và của mỗi người như một cuộc chất vấn lương tâm về những
hành vi tốt - xấu của mình, hầu chuẩn bị cho xứng đáng đón Chúa ngự đến trong
tâm hồn.
Năm 2012, khi chuẩn bị mừng
lễ Giáng Sinh, Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, đã mời gọi mọi tín hữu kitô, mỗi khi
mừng sinh nhật Con Thiên Chúa là mỗi lần: "...thách thức chúng ta hãy kiểm điểm lại những ưu tiên, giá trị
và chính lối sống của chúng ta. Trong khi Lễ Giáng Sinh chắc chắn là một thời
điểm đầy vui mừng, nhưng đây cũng là cơ hội để suy tư sâu xa, và xét mình”[1].
Thứ đến, mỗi dịp
Giáng Sinh về, Giáo Hội lại một lần nữa mời gọi con cái mình hãy chiêm ngắm sự
khiêm nhường của gia đình Thánh Gia, một gia đình hết sức khiêm tốn, đơn sơ, chất
phác: Mẹ Maria thì suy đi nghĩ lại trong lòng, không khoe khoang, không lên mặt
với ai, dẫu biết rằng trong nhà mình có Hài Nhi Giêsu là Chúa các chúa, Vua các
vua. Ngài là Chúa Tể trời đất; với thánh Giuse, người là đấng Công Chính, luôn
âm thầm và sẵn lòng vâng theo thánh ý Thiên Chúa trong mọi biến cố của cuộc đời;
còn Chúa Giêsu, Ngài đã tự hạ, trở nên Ngôi Lời, tức Thiên Chúa - người, để ở với
và sống cùng chúng ta. Nói về tinh thần khiêm nhường này trong thời đại của
chúng ta, Đức Thánh Cha đương kim Phanxicô nói: “Chúng ta phải khiêm nhường,
nhưng với sự khiêm nhường thật sự, từ đầu đến ngón chân”[2].
Cuối cùng, mỗi khi mừng lễ Giáng Sinh, chúng ta
hãy nghĩ đến cảnh nghèo khó của Con Thiên Chúa. Một vị Thiên Chúa mà lại sinh
ra trong cảnh màn trời chiếu đất, nơi hang bò lừa, chốn hoang vu lạnh giá. Ngài
sinh ra như thế, để biểu lộ tình yêu tột cùng và sự liên đới với cái nghèo của
nhân loại cách sâu xa. Khi diễn tả về sự tự hủy này, thánh Phaolô đã nói: Đức Giêsu “...vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải
nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ
vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế…”
(Pl 2,6-7).
Thật vậy, một vị Vua cả trời đất, nhưng lại xuất
hiện một cách âm thầm lặng lẽ; một vị Thiên Chúa giàu sang phú quý, quyền năng
mà lại chấp nhận bị người đời xua đuổi chỉ vì không có tiền thuê cho mình một
phòng trọ bình dân; một biến cố vĩ đại đã được tiên báo từ ngàn xưa, nay lại được
diễn ra ở tận cùng của sự thiếu thốn là máng cỏ bò lừa, nơi dùng để làm chỗ chứa
thức ăn cho loài vật...
Tắt một lời: mỗi khi đón mừng
lễ Giáng Sinh, từng người chúng ta hãy tiếp tục sống tinh thần Mùa Vọng là hoán
cải, sửa sang tâm hồn bên trong hơn là bề ngoài. Đến với Chúa bằng tấm
lòng đơn sơ khiêm nhường. Chiêm ngắm gia đình Thánh Gia bằng con mắt đức tin.
Và, sống mầu nhiệm Giáng Sinh bằng tinh thần tự hủy, liên đới trong yêu thương.
Qua những gì vừa chia sẻ, hẳn
mỗi chúng ta hãy làm mới lại tất cả những cung cách, tinh thần mỗi khi cử hành
phụng vụ, để trong những cử hành thánh đó, chúng ta đụng chạm được thực sự đến
Thiên Chúa, không những như một hài nhi trong máng cỏ, mà còn như một Đấng qua đó chúng ta nhận ra
Thiên Chúa làm Người[3]. Ưu tư này cũng được Đức hồng y Oswald
Gracias, Chủ tịch FABC gợi ý: “Giáo hội tại
Việt Nam cần tập trung vào việc huấn luyện đức tin, mọi người cần hiểu biết về
Tin Mừng nhiều hơn, tham dự Phụng vụ cách sống động hơn. Cần phải tập trung để
đưa Thiên Chúa trở về với cuộc sống, để đương đầu với những thách đố đến từ bên
ngoài”[4].
Thiết nghĩ, khi suy
tư về việc mừng lễ Giáng Sinh, người viết không có ý phê phán việc trang trí lộng
lẫy bên ngoài cho bằng đưa ra một câu hỏi: liệu có nên chăng khi chỉ lo bề
ngoài, nhất là ăn chơi rong ruổi mà bên trong tâm hồn thì khô cằn trống rỗng!
Phải chăng cần một sự dung hòa giữa chiều sâu đức tin và hình thức bên ngoài?
Có lẽ một mặt cần phải diễn tả rõ nét vinh quang của Thiên Chúa, Ngài là Ánh
Sáng thật đã đến trần gian, Ngài là Hoàng Tử Hòa Bình, là Chúa Tể trời đất qua
việc giăng đèn kết hoa, nhưng mặt khác cũng cần phải làm toát lên một vị Thiên
Chúa vì yêu con người, nhất là những người cô thế, cô thân, những người không
có tiếng nói, những người khổ đau bệnh tật, nên đã chấp nhận hủy mình ra không
để sinh ra trong cảnh nghèo, và chết đau thương trên thập giá chỉ vì “yêu và yêu đến tận cùng”. Vì thế, mỗi khi mừng lễ Giáng Sinh, hẳn mỗi người chúng ta cần xem lại
đời sống nội tâm, đức tin của chúng ta tới đâu? Và mỗi khi lễ Giáng Sinh qua
đi, thì còn đọng lại nơi tâm hồn chúng ta cái gì?
Bài giảng của Đức Thánh Cha trong thánh lễ thứ Hai tuần I Mùa Vọng tại nhà nguyện trong Nhà khách Santa
Marta đáng để cho mỗi chúng ta suy niệm trong dịp này, ngài nói: “Chuẩn bị mừng
lễ Chúa Giáng sinh là đi vào cuộc hành trình của đức tin và cầu
nguyện để gặp gỡ Chúa”; “Bởi vì
Giáng sinh không chỉ là ngày
lễ hội hằng năm hay kỷ niệm một biến
cố đẹp. Giáng sinh là điều gì
đó hơn thế. Giáng sinh là một cuộc lên đường đi gặp Chúa. Giáng sinh là một cuộc gặp gỡ. Chúng
ta đến gặp Chúa với con tim rộng mở, với cuộc sống của chúng
ta.Gặp gỡ Đấng hằng sống, gặp gỡ Người với đức tin của chúng ta”[5].
Mong thay, mỗi dịp Giáng Sinh về, lời thiên sứ loan tin cho các mục đồng
khi xưa lại vang vọng và đọng lại trong tâm khảm mỗi chúng ta, lời đó là lời “vui mừng - bình an – yêu thương”.
[1] Đức Thánh Cha Biển Đức
XVI, kêu gọi suy tư và xét mình nhân lễ Giáng Sinh, truy cập ngày
23-12-2012, trên: http://tonggiaophanhanoi.org/tin-tuc/tin-tong-hop/4713-duc-thanh-cha-keu....
[2] Xc. Bài huấn đức của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, truy cập ngày 11-11-2013
trên: http://giaophannhatrang.org/index.php?nv=news&op=Giao-Hoi-Hoan-Vu/Duc-Giao-Hoang-Phanxico-noi-Khiem-nhuong-tu-dau-cho-den-ngon-chan-3080
[3] Ibid.
[4] Xc. Đức hồng y Oswald
Gracias, Giáo hội tại Việt Nam cần tập trung vào việc huấn luyện đức tin, truy
cập ngày 23-12-2012, trên: http://www.hdgmvietnam.org/%E2%80%9Cgiao-hoi-tai-viet-nam-can-tap-trung-....
[5] Xc. Đức Thánh Cha Phanxicô, Chuẩn bị Giáng sinh: Hãy để Chúa đến gặp chúng ta, truy cập ngày 09 – 12-2013,
trên: http://www.hdgmvietnam.org/chuan-bi-giang-sinh-hay-de-chua-den-gap-chung-ta/5618.57.7.aspx