Tình
hình Thánh Địa trước chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI
RADIO VATICAN 05/05/2009 – Phỏng
vấn Đức Tổng Giám Mục Antonio Franco Sứ Thần Tòa Thánh tại Israel và Linh Mục
Faysal Hijazen, cha sở Beit-Shahour, về tình hình Thánh Địa và chuyến viếng
thăm của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI
Trong các ngày từ mùng 8 tới 15 tháng 5 này Đức Thánh Cha Biển Đức
XVI sẽ viếng thăm Giordania và Thánh Địa. Đức Thánh Cha sẽ thăm Amman,
Giêrusalem, Bếtlehem và Nagiarét và gặp gỡ các giới chức đạo đời, hội kiến với
đại diện các Giáo Hội Kitô cũng như các tôn giáo khác, và chủ sự các buổi cử
hành phụng vụ cho các tín hữu công giáo.
Chuyên viếng thăm của Đức Thánh Cha xảy ra sau các cuộc tranh luận
sôi nổi về vụ Đức Cha Williamson, thuộc nhóm ly khai Lefèvre, chối bỏ vụ diệt chủng
do thái, và sau cuộc chiến kéo dài 22 ngày hồi tháng 2 năm nay giữa Israel và
người Palestine trong giải Gaza. Trong gần 1 tháng trời không quân Israel đã
liên tục bỏ bom và oanh tạc vùng Gaza và các đường hầm chuyên chở khí giới
trong vùng giáp giới với Ai Cập, đã khiến cho hơn 1.330 người bị chết và 5.000
người bị thương, hơn 1 triệu người lâm vào cảnh thiếu lương thực, thuốc men và
và xăng dầu.
Bối cảnh chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha cũng xảy ra sau cuộc
đầu phiếu và thay đổi chính phủ tại Israel. Tân chính quyền Israel do thủ tướng
Binyamin Netanyahu lãnh đạo đã bắt đầu làm việc từ ngày 31-3-2009. Sự kiện thủ
tướng Netanyahu lên thay thủ tướng Ehud Olmert khiến cho người ta lo ngại cho
tiến trình hòa bình tại Thánh Địa, vì ông Netanyahu đã nhất quyết từ chối đề
cập tới một quốc gia cho người Palestine.
Mặc dù trong những ngày qua Ủy ban song phương giữa Israel và Tòa
Thánh đã nhóm họp hai lần tại Giêrusalem, lần cuối cùng hôm 30-4-2009, nhưng
vẫn chưa đạt được hiệp định về vấn đề tài chánh và thuế khóa của các sơ sở công
giáo tại Thánh Địa. Bên cạnh đó là vấn đề cấp hộ chiếu nhập cảnh cho các linh
mục tu sĩ nam nữ và chủng sinh của Giáo Hội. Sự kiện cách đây 10 năm bộ trưởng
nội vụ thuộc đảng Shas cực đoan đã hoàn toàn ngưng cấp chiếu khán cho các nhân
viên của Giáo Hội đã khiến cho dư luận thế giới bất bình phản đối. Trước áp lực
của cộng đồng quốc tế chính quyền Israel đã nới lỏng một chút, nhưng vấn đề cấp
chiếu khán vẫn chưa được giải quyết một cách dứt khoát. Hiện nay chiếu khán của
hàng chục linh mục tu sĩ nam nữ đã hết hạn, nhưng vẫn chưa được gia hạn khiến
cho các vị bị rơi vào tình trạng ”di cư bất hợp pháp”, có nguy cơ bị cảnh sát
bắt và trục xuất.
Các cuộc thương thuyết giữa Tòa Thánh và chính quyền Israel đã bắt
đầu từ năm 1993 và đi tới một Hiệp định nền tảng, nhưng cho tới nay chính quyền
Israel vẫn chưa ký nhận Hiệp định này. Các cuộc họp của Ủy ban song phương bắt
đầu từ năm 1999 tới nay vẫn chưa đưa tới kết qủa cụ thể nào. Nhiều lần phía
Israel đơn phương hủy bỏ cuộc họp mà không nêu lên lý do chính đáng nào. Thông
cáo chung công bố tại Giêrusalem hôm 30-4-2009 cho biết hai bên tái quyết tâm
đẩy mạnh các cuộc thảo luận hầu sớm đạt tới một hiệp định. Khóa họp lần tới sẽ
diễn ra tại Vaticăng ngày mùng 10 tháng 12 năm nay.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận định
của Đức Tổng Giám Mục Antonio Franco, Sứ Thần Tòa Thánh tại Israel, và của Linh
Mục Faysal Hijazen, cha sở Beit Shahour, về hiện tình Thánh Địa và chuyến viếng
thăm lịch sử này của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI.
Hỏi: Thưa Đức Tổng Giám Mục Sứ Thần Tòa Thánh, chuyến công du
Giordania và Thánh Địa trong các ngày tới đây của Đức Thánh Cha có ý nghĩa gì?
Đáp: Đây là một chuyến tông du hết sức đặc biệt, trong một vùng đất có
rất nhiều vấn đề. Khi loan tin chuyến viếng thăm, Đức Thánh Cha đã cho biết sứ
điệp nòng cốt của chuyến đi: đó là ”một cuộc hành hương” cầu nguyện cho hòa
bình và sự hiệp nhất của các dân tộc, cho các quốc gia, cho các Giáo Hội Kitô,
và cho nội bộ của Giáo Hội Công Giáo. Chúng ta đừng quên rằng tại Thánh Địa
cũng có các anh em chính thống và tin lành sinh sống, và có tới 6 Giáo Hội Công
Giáo theo lễ nghi latinh cũng như các lễ nghi khác. Vì thế cần phải củng cố các
mối dây hiệp thông giữa các tín hữu công giáo với nhau.
Hỏi: Thưa Đức Cha, chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha xảy ra sau
biết bao nhiêu tranh luận liên quan tới nạn diệt chủng do thái, các cãi vã,
chiến tranh và bạo lực giữa Israel và người Palestine, giữa người Palestine với
nhau và giữa người Do thái với nhau, Đức Cha nghĩ gì về tình hình rối ren này?
Đáp: Trong vùng đất này có rất nhiều vấn đề, và thật là điều trừu tượng
khi nghĩ tới một giải pháp tức thì trong tương lai. Một cách thực tế, chúng tôi
phải sống với các vấn đề đó trong một ít lâu nữa. Nhưng chuyến viếng thăm của
Đức Thánh Cha có ý nghĩa chính vì có các tình hình căng thẳng và khó khăn đó.
Đức Thánh Cha có thể làm chứng cho tình liên đới với các nhóm khác nhau và tìm
ra giải pháp cho các vấn đề. Cần phải có biết bao nhiêu cố gắng và thiện chí từ
tất cả mọi phía.
Hỏi: Chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha được định nghĩa là một
”cuộc hành hương”, và trong đó có một sứ điệp tôn giáo rất mạnh mẽ. Nhưng mà
thế giới chờ đợi ở đó một cử chỉ chính trị cơ mà. Vậy thì chuyến hành hương có
ảnh hưởng xã hội nào không, nếu không nói là cả ảnh hưởng chính trị nữa, thưa
Đức Sứ Thần?
Đáp: Chuyến hành hương được lồng khung vào trong các tình hình gắn liền
với các địa điểm này, chứ nó không phải là một điều trừu tượng. Các cuộc gặp gỡ
của Đức Thánh Cha là các cuộc gặp gỡ các con người và các cộng đoàn nhân loại.
Cần phải có sự dấn thân của tất cả mọi người trong việc chuẩn bị để cho chuyến
viếng thăm có ý nghĩa, có thể được tiếp nhận và có hiệu qủa nơi tâm trí của mọi
người. Cuộc hành hương này của Đức Thánh Cha có thể góp phần tạo dựng hòa bình,
sự cảm thông và tình liên đới giúp bảo đảm thiện ích cho vùng đất này.
Hỏi: Thưa Đức Tổng Giám Mục Franco, trong các tuần qua đã xảy ra
tranh luận từ phía các Kitô hữu không muốn Đức Thánh Cha sang thăm Thánh Địa,
nếu Thỏa hiệp nền tảng giữa Israel và Tòa Thánh không được ký kết trước. Riêng
Đức Cha, thi Đức Cha nghĩ sao?
Đáp: Ủy ban song phương và chúng tôi tất cả đều đang làm việc hết sức
với tất cả sự liêm chính, và chúng tôi đang tìm các giải pháp. Tôi không biết
các giải pháp đó khi nào mới tới, nhưng chúng tôi có các hướng đi chính xác.
Tôi hy vọng là công việc đã bắt đầu sẽ được tiếp tục, vì tình hình hiện nay
cũng khó khăn.
*** Sau đây là một số nhận định của Linh Mục Faysal Hijazen, cha sở
Beit Shahour. Trong tuần vừa qua cha đã hướng dẫn phái đoàn giới trẻ Palestine
viếng thăm Andria là trung tâm kết nghĩa anh em với trung tâm Beit-Shahour, rồi
đã cùng phái đoàn về Roma tham dự buổi tiếp kiến chung của Đức Thánh Cha sáng
thứ tư 29-4-2009 tại quảng trường thánh Phêrô.
Hỏi: Thưa cha Faysal, tình hình Thánh Địa hiện nay ra sao? Cuộc
sống của người Palestine như thế nào?
Đáp: Cuộc sống hiện nay tại Thánh Địa rất khó khăn. Người trẻ Palestine
không thể tự do đi lại, vì có bức tường phân cách và khép kín tất cả. Người
Palestine không thể sang đất Israel hay về Giêrusalem. Họ cũng không thể di
chuyển một cách dễ dàng từ thành phố này sang thành phố khác: chẳng hạn từ
Bếtlehem tới Ramallah có tới 5 trạm kiểm soát. Kiểu sống của người trẻ
Palestine là lo học hành, và trong giáo xứ chúng tôi tổ chức rất nhiều sinh
hoạt cho giới trẻ.
Hỏi: Giới trẻ và tín hữu Kitô Palestine chờ đợi chuyến viếng thăm
của Đức Thánh Cha với các tâm tình nào, thưa cha?
Đáp: Người trẻ của chúng tôi chờ đợi Đức Thánh Cha trong niềm vui lớn.
Chúng tôi chờ đợi sự hiện diện của ngài để đào sâu lòng tin của mình. Như qúy
vị biết đó, Kitô hữu chỉ là một thiếu số tại Thánh Địa. Bên Giordania tín hữu
Kitô được 2% tổng số dân, trong các vùng đất của người Palestine chỉ có 1% và
tại Israel có 2%. Vì thế như là một đoàn chiên nhỏ chúng tôi cần được củng cố,
và Đức Thánh Cha sẽ giúp chúng tôi củng cố lòng tin của mình. Chúng tôi muốn
Đức Thánh Cha nói với chúng tôi về hòa bình, người dân Palestine yêu cầu được
có các quyền của mình và có một quốc gia riêng như quốc gia Israel. Và chúng
tôi muốn hai dân tộc chung sống hòa bình với nhau.
Hỏi: Nhưng mà cũng có một số người Palestine yêu cầu điều này bằng
cách bắn hỏa tiễn sang đất Israel, và bằng phong trào khủng bố phá hoại. Cha
thì cha nghĩ sao?
Đáp: Chúng tôi khẳng định rằng: Bạo lực sẽ không thể nào đem lại hòa
bình. Cả bất công cũng sẽ không bao giờ đưa tới hòa bình. Vì thế chúng tôi yêu
cầu cộng đồng quốc tế, Liên Hiệp Quốc, Cộng Đồng Âu châu thúc đẩy người Israel
thực sự tiến tới một giải pháp làm hài lòng tất cả mọi người, để mỗi người có thể
sống trong đất nước của mình với tất cả sự tự do.
Hỏi: Thưa cha, trong qúa khứ Đức Thánh Cha đã hơn một lần kêu gọi
hòa bình cho vùng Trung Đông và cho Thánh Địa. Thế cộng đoàn công giáo tại
Thánh Địa đã tiếp nhận các lời kêu gọi đó của Đức Thánh Cha như thế nào?
Đáp: Chúng tôi đánh giá rất cao các lời kêu gọi của Đức Thánh Cha, vì
Tòa Thánh Vaticăng luôn luôn ủng hộ hòa bình cho đất Palestine. Chúng tôi trân
trọng Đức Thánh Cha Biển Đức XVI cũng như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo II. Chúng
tôi cũng đã nói rất nhiều về việc thực hiện nền hòa bình này tại Thánh Địa. Và
Đức Giáo Hoàng cũng đã lên tiếng nhiều lần về vần đề này.
Hỏi: Thưa cha Hijazen, như là các chủ chăn các cha cũng phải là
những người đầu tiên hoạt động cho hòa bình bằng cách phố biến Tin Mừng. Việc
phổ biến Tin Mừng trong một vùng đất có hai tôn giáo khác chiếm đa số dân, chắc
chắn là có nhiều khó khăn, có đúng thế không?
Đáp: Vâng, đúng vậy. Nhưng sự khoan nhượng của Tin Mừng trợ giúp chúng
tôi rất nhiều, bởi vì Kitô giáo là một tôn giáo thúc đẩy tiến tới hòa bình, yêu
thương kẻ thù mà không khước từ các quyền riêng của mình. Như thế chúng tôi
không có vấn đề với người do thái, chúng tôi cũng không có vấn đề với người
Palestine hồi giáo. Chúng tôi thúc đẩy mọi người tiến tới sự khoan nhượng, tiến
tới cuộc đối thoại. Và như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nói: chúng ta cần
các cây cầu chứ không cần các bức tường ngăn cách, chúng tôi muốn tạo ra các
cây cầu của tình huynh đệ, các cầy cầu của công lý, các cây cầu xây trên các
quyền con người, của người Israel cũng như của người Palestine. Chúng tôi muốn
thừa nhận nhau giữa dân tộc Palestine và dân tộc Israel.
(ASIANEWS 9-3-2009; RG 1-5-2009)
Linh Tiến Khải