Đức Thánh Cha ký Tông Huấn ”Giáo Hội tại Trung Đông”

HARISSA. Chiều ngày 14-9-2012, ĐTC Biển Đức 16 đã ký Tông Huấn ”Giáo Hội tại Trung Đông” đúc kết thành quả Công nghị các GM Trung Đông hồi tháng 10-2012 và chứa đựng chương trình hoạt động cho Giáo Hội trong những năm tới đây.

Buổi ký Tông Huấn diễn ra lúc 6 giờ chiều tại Vương cung thánh đường thánh Phaolô của Giáo Hội Công Giáo Melkite ở Harissa, phía bắc thủ đô Beirut, và chỉ cách tòa Sứ Thần Tòa Thánh lối 5 cây số.

Thánh đường này được xây cất theo kiểu Đền thờ Santa Sofia ở Istanbul, Thổ Nhĩ kỳ, với 5 mái vòm và chứa được 450 người. Khi đến đây ĐTC đã được Đức Thượng Phụ Gregorio, cùng với Cha Bề trên Cộng đoàn tiếp đón và rước vào bên trong thánh đường. Hiện diện tại đây cũng có tổng thống Cộng hòa Liban, và phu nhân, các Thượng Phụ và GM Công Giáo cũng như các HY GM thuộc Hội đồng của Thượng HĐGM Trung Đông. Ngoài ra cũng có các phái đoàn của các Giáo Hội Chính Thống, và các Cộng đoàn Hồi giáo, cũng như đại diện giới văn hóa và xã hội dân sự.

Sau lời chào mừng của Đức Thượng Phụ Gregorio, Đức TGM Tổng thư ký Thượng HĐGM, Nikola Eterovic, đã gợi lại vắn tắt tiến trình Thượng HĐGM Trung Đông nhóm tại Roma từ ngày 10 đến 24-10 năm 2010. Ngài nói: ”Đây là lần đầu tiên trong lịch sử gần 2 ngàn năm của Giáo Hội, ĐGH triệu tập tại Roma tất cả các GM Trung Đông, các GM chính tòa và hiệu tòa, cả một số vị về hưu. Các vị tham dự Thượng HĐGM về đề tài ”Giáo Hội Công Giáo tại Trung Đông: hiệp thông và chứng tà. Đông đảo các tín hữu đồng tâm hiệp ý với nhau” Cv 4,32)...

”Nay trong dịp trọng thể này, họp nhau trong Vương cung thánh đường thánh Phaolô của Giáo Hội Công Giáo Hy lạp Melkite cổ kính này, con cảm thấy có nhiệm vụ cám ơn tất cả các nghị phụ đã đóng góp đầy uy tín và giá trị vào suy tư về tình hình Giáo Hội và xã hội tại Trung Đông. Từ sự hiệp thông và công việc của Thượng HĐGM, người ta đã có thể làm nổi bật sự nảy sinh một bình minh mới đầy hy vọng cho các tín hữu Kitô, giữa những khó khăn.

Huấn từ của ĐTC

Về phần ĐTC, ngỏ lời với mọi người sau bài đọc Tin Mừng theo thánh Gioan (12, 20-32) nói về những dấu chỉ vinh quang của Chúa Giêsu được tỏ hiện, ngài nhận định rằng thật là một điều Chúa quan phòng khi biến cố ký Tông Huấn này diễn ra vào ngày lễ Thánh Giá Vinh Hiển, một lễ được khai sinh tại Đông Phương vào năm 335, sau lễ Thánh Hiến Đền thờ Phục Sinh trên đồi Golgotha và Mộ Thánh do Hoàng đế Constantino. ĐTC nói:

”Tôi thấy Tông Huấn hậu Thượng HĐGM Trung Đông này có thể được đọc và giải thích dưới ánh sáng lễ Thánh Giá Vinh Hiện, đặc biệt là dưới ánh sáng của hai chữ đầu của từ Cristos. Việc đọc như thế giúp tái khám phá căn tính đích thực của tín hữu đã chịu phép rửa và của Giáo Hội, đồng thời như một lời mời gọi làm chứng tá trong và qua tình hiệp thông. Hiệp thông và chứng tá Kitô đồng qui trong Mầu Nhiệm Phục Sinh, mầu nhiệm chịu đóng đanh, chịu chết và sống lại của Chúa Kitô, và tìm được sự viên mãn trong đó. Nếu không có quan hệ như thế, thì việc suy tôn Thánh Giá chỉ là biện minh cho đau khổ và chết chóc. Đối với Kitô hữu, tuyên dương Thánh Giá có nghĩa là hiệp thông hoàn toàn với tình yêu vô điều kiện của Thiên Chúa đối với loài người. Đó là tuyên dương thánh giá trong viễn tượng Phục Sinh.”

ĐTC cũng nhận xét rằng khi nghĩ đến tình trạng Giáo Hội hiện nay tại Trung Đông, các nghị phụ đã suy tư về những vui mừng và đau khổ, lo sợ và hy vọng của các môn đệ Chúa Kitô sống tại miền này. Toàn thể Giáo Hội đã có thể nghe những tiếng kêu lo âu và cảm thấy cái nhìn tuyệt vọng của bao nhiêu người nam nữ ở trong tình trạng cam go về mặt con người và vật chất, sống những căng thẳng mạnh mẽ trong lo sợ, Họ là những người muốn theo Chúa Kitô là Đấng mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của họ, nhưng nhiều khi họ bị ngăn cản. Vì thế, tôi đã muốn cho Thư thứ I của thánh Phêrô được coi như nền của Tông Huấn này. Đồng thời Giáo Hội có thể chiêm ngưỡng những gì là đẹp, và cao trọng trong các Giáo Hội tại Trung Đông.

ĐTC nhận xét rằng Tông huấn Giáo Hội tại Trung Đông giúp suy nghĩ lại hiện tại để hoạch định tương lai với cùng cái nhìn của Chúa Kitô. Qua những hướng đi Kinh thánh và mục vụ, qua lời mời gọi đào sâu về linh đạo và Giáo Hội học, qua sự canh tân phụng vụ và huấn giáo, qua những lời kêu gọi đối thoại, Tông Huấn muốn vạch ra một con đường để tim lại điều thiết yếu, đó là theo Chúa Kitô, trong một bối cảnh khó khăn, nhiều khi đau thương, một bối cảnh có thể làm nảy sinh cám dỗ cố tình không biết đến hoặc quên đi Thánh Giá vinh hiển.”

Sau bài huấn từ, ĐTC đã ký vào Văn bản Tông Huấn, một văn kiện dài hơn 100 trang sẽ được ngài chính thức trao cho các Đại diện của các Giáo Hội Công Giáo ở Trung Đông trong thánh lễ sáng chúa nhật 16-9-2012.

Giã từ Vương cung thánh đường thánh Phaolô vào lúc quá 7 giờ chiều, ĐTC đãi về Tòa Sứ thần Tòa Thánh gần đó để dùng bữa tối và qua đêm.

Sứ quán của Tòa Thánh trước kia thủ đô Beirut cho đến khi xảy ra chiến tranh hồi năm 1975, vì khu vực này liên tục bị pháo kích, nên vị đại diện Tòa Thánh phải hai lần thay đổi trụ sở trước khi di chuyển chung kết vào năm 1983 đến dinh thự mùa hè ở Harissa, chỉ cách Đền thánh Đức Mẹ Liban 300 mét.

G. Trần Đức Anh OP