Đức Thánh Cha tố giác nền kinh tế tài chánh thiếu đạo
đức
vi.radiovaticana.va2013-05-16
17:01:56 –
Đây là
lần đầu tiên ĐTC Phanxicô lên tiếng về các vấn đề kinh tế chính trị, đặc biệc
là cuộc khủng hoảng tài chánh trên thế giới. Ngài đưa ra lời kêu gọi trên đây
trong buổi tiếp kiến sáng 16-5-2013, dành cho các vị tân đại sứ 4 nước:
Trong
diễn văn chào các vị đại sứ mới, ĐTC ghi nhận và ca ngợi những kết quả tích
cực, những tiến bộ góp phần vào thiện ích đích thực của nhân loại, như trong
lãnh vực sức khỏe, giáo dục và truyền thông. Nhưng người ta cũng phải nhìn nhận
rằng phần lớn nhân loại sống trong tình trạng bấp bênh hằng ngày với những hậu
quả đau thương. Một số bệnh tật gia tăng, với những hậu quả tâm lý; sự sợ hãi
và tuyệt vọng xâm chiếm tâm hồn nhiều người, kể cả tại những nước gọi là giầu
có; niềm vui sống đang giảm bớt, sự vô luân và bạo lực gia tăng; nghèo đói trở
nên hiển nhiên hơn. Người ta phải vật lộn để sống, và nhiều khi sống một cách
không xứng đáng (..).
ĐTC
nói: “Theo ý tôi, một trong những nguyên do gây nên tình trạng này ở trong quan
hệ của chúng ta với tiền bạc, chấp nhận sự thống trị của tiền bạc trên chúng ta
và các xã hội chúng ta. Vì thế cuộc khủng hoảng tài chánh chúng ta đang trải
qua, làm cho chúng ta quên căn cội đầu tiên của cuộc khủng hoảng hiện nay là do
khủng hoảng sâu xa về nhân loại học, do sự phủ nhận vị thế tối thượng của con
người. Chúng ta đã tạo ra những thần tượng mới..”
Tiếp
tục những nhận xét về cuộc khủng hoảng của ngành tài chánh và kinh tế, ĐTC tố
giác tình trạng con người bị thu hẹp vào một đòi hỏi duy nhất của họ, đó là sự
tiêu thụ. Tệ hơn nữa, ngày nay con người bị coi như một sản phẩm tiêu thụ mà
người ta có thể dùng và vất đi... Tình liên đới, vốn là một kho tàng của người
nghèo, thường bị coi là không có lợi, trái ngược với những lý lẽ tài chánh và
kinh tế.. Trong khi lợi tức của thiểu số gia tăng vượt bực, thì lợi tức của đại
đa số bị suy giảm. Sự chênh lệch này xuất phát từ những ý thức hệ cổ võ sự tự
trị tuyết đối của thị trường và sự đầu cơ tài chánh, và qua đó, người ta phủ
nhận quyền kiểm soát của các chính quyền vốn được ủy thác nhiệm vụ lo lắng cho
công ích. Người ta thiết lập một thứ bạo chúa mới vô hình, đôi khi tiềm thể,
đơn phương áp đặt những luật lệ của chúng.”
Đi sâu
hơn những hiện tượng trên đây, ĐTC nhận xét rằng “Đằng sau thái độ đó có tiềm
ẩn sự phủ nhận luân lý đạo đức, phủ nhận Thiên Chúa. Cũng như tình liên đới,
luân lý đạo đức làm cho người ta khó chịu. Nó bị coi là gây thiệt hại, quá “nhân
bản” vì tương đối hóa tiền bạc và quyền hành; bị coi như một đe dọa vì phủ nhận
sự lèo lái và tùng phục con người”.
Trong
bối cảnh đó, ĐTC Phanxicô kêu gọi thực hiện một cuộc cải tổ tài chánh có tính
chân luân lý đạo đức và bao gồm cuộc cải tổ kinh tế mưu ích cho tất cả mọi
người. Điều này đòi giới lãnh đạo chính trị có can đảm thay đổi thái độ. ĐTC
nói: “Tôi khuyên họ hãy quyết liệt đương đầu với thách đố này một cách sáng suốt,
để ý đến những đặc tính của mỗi hoàn cảnh. Tiền bạc phải phục vụ chứ không được
thống trị”. (SD 16-5-2013)
G.
Trần Đức Anh OP