Đức Thánh Cha chủ sự lễ
kính Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa
vi.radiovaticana.va/2015-01-01
16:12:19 – VATICAN. Sáng ngày
1-1-2015, ĐTC Phanxicô đã chủ sự thánh lễ trọng thể tại Đền thờ Thánh Phêrô,
kính Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa, cũng là Ngày Hòa bình thế giới lần thứ 48.
Đồng tế với ĐTC có khoảng 30 Hồng Y và hơn 40
GM thuộc các cơ quan trung ương Tòa Thánh và hàng trăm linh mục, trước sự hiện
diện của 9 ngàn tín hữu, trong đó có nhiều vị đại sứ các nước.
Tháp tùng ĐTC trên bàn
thờ có ĐHY Quốc vụ khanh Tòa Thánh Pietro Parolin, và vị Phụ tá là Đức TGM
Angelo Becciu, Đức TGM Dominique Mamberti, ngoại trưởng Tòa Thánh tân chủ tịch
Tối cao pháp viện, ĐHY Peter Turkson, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh Công lý hòa
bình, và vị Tổng thư ký là Đức Cha Mario Toso, dòng Don Bosco.
Bài giảng của ĐTC
Trong bài giảng thánh
lễ, ĐTC quảng diễn mối liên hệ đặc biệt giữa Chúa Giêsu và Mẹ Maria, và từ đó
nói đến quan hệ giữa Chúa Kitô và Giáo Hội cũng là Mẹ chúng ta. Ngài nói:
“Khi cử hành lễ trọng
kính Đức Maria cực thánh là Mẹ Thiên Chúa, Giáo Hội nhắc nhớ chúng ta rằng Mẹ
Maria là người đầu tiên nhận lãnh phúc lành như được nói đến trong bài đọc thứ
I trích từ sách Dân Số (Ds 6,24-26). Nơi Mẹ, lời chúc lành được viên mãn: thực
vậy, không có thụ tạo nào đã thấy tôn nhan Chúa chiếu tỏa trên mình như Mẹ
Maria, Mẹ đã mang khuôn mặt nhân trần cho Ngôi Lời Vĩnh Cửu, để tất cả chúng ta
có thể chiêm ngưỡng.
“Ngoài việc chiêm ngưỡng
tôn nhan Chúa, chúng ta cũng có thể chúc tụng và tôn vinh Ngài, giống như những
người chăn chiên, từ Bêlem trở về, ca hát cảm tạ sau khi đã được thấy Hài Nhi
và người Mẹ trẻ của Ngài (Xc Lc 2,16). Hai Đấng ở cùng nhau, như trên Đồi Canvê
sau này, vì Chúa Kitô và Mẹ Ngài không thể tách rời nhau: giữa hai vị có một
quan hệ rất mật thiết, cũng như giữa mỗi người con và người mẹ. Thân mình Chúa
Kitô - là nguyên lý nền tảng ơn cứu độ chúng ta (Tertulliano) - đã được hình
thành trong cung lòng Mẹ Maria (Xc Tv 139,13). Sự bất khả phân ly cũng được biểu
lộ qua sự kiện Mẹ Maria được tuyển chọn trước để làm Mẹ Đấng Cứu Thế, Mẹ đã
chia sẻ trọn vẹn toàn thể sứ mạng của Chúa, ở cạnh Chúa Con cho đến lúc cuối
cùng trên đồi Canvê.
Mẹ Maria được liên kết
với Chúa Giêsu đến độ nhận được từ nơi Chúa tri thức tâm hồn, tri thức đức tin,
được nuôi dưỡng bằng kinh nghiệm hiền mẫu và nhờ mối liên hệ thân mật mới Chúa
Con. Đức Thánh Trinh Nữ, là phụ nữ đức tin, đã dành chỗ cho Thiên Chúa trong
tâm hồn và trong các dự phóng của Mẹ; Mẹ là người tín hữu có khả năng đón nhận
nơi hồng ân Chúa Con biến cố thời gian sung mãn (Gl 4,4), trong đó Thiên Chúa,
khi chọn con đường khiêm hạ là cuộc cuộc sống nhân trần, đã đích thân đi vào lịch
sử cứu độ. Vì thế ta không thể hiểu được Chúa Giêsu mà không để ý đến Mẹ Ngài.
ĐTC giải thích rằng:
“Chúa Kitô và Giáo Hội
cũng không thể tách rời nhau, và ta không thể hiểu ơn cứu độ do Chúa Giêsu mang
lại nếu không để ý đến tình mẫu tử của Giáo Hội. Tách rời Chúa Giêsu ra khỏi
Giáo Hội là muốn du nhập một sự chia cách vô lý, như chân phước Phaolô 6 đã viết
(Xc Evang. nunt. 16). Không thể yêu mến Chúa Kitô mà không yêu mến Giáo Hội,
không thể nghe Chúa Kitô mà không nghe Giáo Hội, không thể thuộc về Chúa Kitô
mà lại ở ngoài Giáo Hội” (Ib.). Thực vậy chính Giáo Hội, là đại gia đình của
Thiên Chúa, đưa Chúa Kitô đến cho chúng ta. Đức tin của chúng ta không phải là
một đạo lý trừu tượng hay một triết lý, nhưng là quan hệ sinh động và trọn vẹn
với một nhân vật là Chúa Giêsu Kitô, Con duy nhất của Thiên Chúa làm người, chịu
chết và sống lại để cứu độ chúng ta và sống giữa chúng ta. Vậy chúng ta có thể
gặp Ngài ở đâu? Thưa chúng ta gặp ngài trong Giáo Hội. Chính Giáo Hội nói với
chúng ta ngày nay: “Đây là Chiên Thiên Chúa”, Giáo Hội loan báo Chúa, và chính
trong Giáo Hội mà Chúa Giêsu tiếp tục thực hiện những cử chỉ ơn thánh là các bí
tích.
“Hoạt động và sứ mạng
này của Giáo Hội biểu lộ tình mẫu tử của Giáo Hội. Thực vậy Giáo Hội như một
người mẹ dịu dàng gìn giữ Chúa Giêsu và trao Chúa cho tất cả mọi người trong niềm
hân hoan và quảng đại. Không có sự biểu lộ nào của Chúa Giêsu, dù là huyền bí
nhất, có thể tách rời khỏi mình và máu của Giáo Hội, khỏi đặc tính cụ thể lịch
sử của Mình Chúa Kitô. Không có Giáo Hội, thì Chúa Giêsu Kitô rốt cục bị thu hẹp
thành một ý tưởng, một nền luân lý, một tình cảm. Không có Giáo Hội, thì tương
quan của chúng ta với Chúa Kitô tùy thuộc sự tưởng tượng, những giải thích và
tính khí nhất thời của chúng ta.
Và ĐTC kết luận rằng:
“Anh chị em thân mến,
Chúa Giêsu Kitô là phúc lành cho mỗi người và toàn thể nhân loại. Giáo Hội, khi
ban Chúa Giêsu cho chúng ta, thì cũng trao tặng cho chúng ta phúc lành viên mãn
của Chúa. Đây chính là sứ mạng của dân Chúa: sứ mạng chiếu tỏa phúc lành của
Thiên Chúa nhập thể trong Chúa Giêsu Kitô trên mọi dân tộc. Và Mẹ Maria, nữ môn
đệ đầu tiên và hoàn hảo của Chúa Giêsu, là mẫu gương cho Giáo Hội lữ hành,
chính Mẹ mở con đường tình mẫu tử của Giáo Hội và luôn nâng đỡ sứ mạng làm mẹ của
Giáo Hội cho tất cả mọi người. Chứng tá âm thầm và từ mẫu của Mẹ đồng hành với
Giáo Hội ngay từ đầu. Người là Mẹ Thiên Chúa và là Mẹ Giáo Hội, và nhờ Giáo Hội,
là Mẹ của tất cả mọi người và mọi dân tộc.
Xin Mẹ dịu dàng và ân
cần giúp chúng ta được phúc lành của Chúa cho toàn thể gia đình nhân loại. Đặc
biệt ngày hôm nay, Ngày Hòa Bình thế giới, chúng ta hãy cầu xin sự chuyển cầu của
Mẹ, xin Chúa ban hòa bình cho thời đại chúng ta: hòa bình trong các tâm hồn,
trong các gia đình, hòa bình giữa các dân nước. Đặc biệt năm nay, Sứ điệp Ngày
Hòa bình là “không còn là nô lệ, nhưng là anh chị em”. Tất cả chúng ta được kêu
gọi sống tự do, tất cả được kêu gọi trở thành con cái và mỗi người theo trách
nhiệm của mình, chiến đấu chống lại những hình thức mới của nạn nô lệ. Từ mọi
dân tộc, văn hóa và tôn giáo, chúng ta hãy hiệp lực. Xin Đấng để làm cho tất cả
chúng ta thành anh em, đã trở nên tôi tớ của chúng ta, hướng dẫn và nâng đỡ
chúng ta”.
ĐTC cũng mời gọi chiêm
ngắm Mẹ Maria và đề nghị mọi người cùng nhau kính chào Mẹ như dân thành Ephêsô
can đảm đã hô lên trước các vị mục tự khi các vị vào nhà thờ: “Mẹ thánh của
Thiên Chúa!”. Thật là một lời chào thật đẹp đối với Mẹ chúng ta...
Lời nguyện tín hữu
Trong phần lời nguyện
tín hữu, Cộng đoàn đã lần lượt cầu nguyện cho ĐTC và các GM, xin Chúa nâng đỡ
các vị trong sứ vụ tông đồ và để với lòng dịu dàng cương quyết, các vị hướng dẫn
mọi anh chị em đến gặp gỡ và hiệp thông với Chúa Giêsu; cầu cho các nhà lập
pháp và chính quyền, xin Chúa làm cho lòng quí chuộng và tôn trọng sự sống cũng
như phẩm giá của mỗi người được tái triển nở, và để không một ai phải chịu tủi
nhục, áp bức và bạo lực. Cộng đoàn cũng đặc biệt cầu nguyện cho những người bị
bách hại vì đức tin, cho hòa bình trong các gia đình, xin Chúa thánh hóa hôn
nhân, chúc lành cho các cha mẹ Công Giáo, soi sáng và tháp tùng hành trình của
con cái.
Trong phần dâng lễ, 3
em bé người Đức mặc y phục Ba Vua thuộc chiến dịch Lễ Ba Vua, dâng bánh rượu
lên ĐTC.
Kinh Truyền Tin
Thánh lễ kéo dài gần một
tiếng rưỡi đồng hồ. Sau đó lúc 12 giờ trưa, ĐTC đã xuất hiện tại cửa sổ ở lầu 3
của dinh Tông Tòa để chủ sự kinh Truyền Tin với 50 ngàn tín hữu tụ tập tại Quảng
trường Thánh Phêrô dưới bầu trời nắng đẹp nhưng gió lạnh.
Trong số những người
hiện diện đặc biệt có hằng trăm người thuộc đoàn tuần hành hòa bình do Cộng đồng
thánh Egidio tổ chức, năm nay có chủ đề là “Hòa bình trên toàn trái đất”. Đây
là lần thứ 13 cuộc tuần hành hòa bình này được tổ chức và năm nay cũng diễn ra
tại hơn 800 thành phố tại 82 nước trên thế giới.
Trong cuộc tuần hành từ
đầu đường Hòa Giải đến Quảng trường thánh Phêrô, có nhắc đến 27 cuộc xung đột vẫn
còn diễn ra tại nhiều miền trên thế giới, như Siria, Trung Phi, Nam Sudan,
Trung Đông, Nigeria, Irak, Afganistan, Pakistan..
Trong bài huấn dụ ngắn
trước khi đọc kinh, ĐTC cũng nhắc đến sự liên kết mật thiết giữa Chúa Kitô và Mẹ
Ngài. “Không thể tách rời sự chiêm ngắm Chúa Giêsu, Ngôi Lời Sự Sống trở nên hữu
hình và có thể đụng chạm đến được (Xc 1 Ga 1,1), ra khỏi sự chiêm ngắm Mẹ Maria
Đấng đã trao ban cho Người tình thương và xác thể nhân trần của Mẹ”.
Nhân ngày đầu năm mới,
ĐTC cũng nhắc nhở các tín hữu nhớ đến ngày mình chịu phép rửa tội, tái khám phá
món quà nhận được trong bí tích này, tái sinh chúng ta vào đời sống mới, sự sống
thần linh. Việc tái sinh này qua Mẹ Giáo Hội, có mẫu gương là Mẹ Maria. Nhờ
phép rửa, chúng ta được dẫn vào sự hiệp thông với Thiên Chúa và chúng ta không
còn tùy thuộc sự ác và tội lỗi nữa. Trái lại chúng ta nhận được tình thương, sự
dịu hiền và lòng từ bi của Chúa Cha trên trời.
Nhắc đến Ngày Hòa bình
thế giới, ĐTC nhấn mạnh rằng kinh nguyện là cội rễ của hòa bình và hòa bình
luôn luôn là điều có thể. Kinh nguyện làm cho hòa bình nẩy mầm. Ngày Hòa bình
năm nay có chủ đề là “không còn là nô lệ nữa, nhưng là anh chị em”. Sứ điệp này
có liên hệ tới tất cả chúng ta. Tất cả đều được mời gọi bài trừ mọi hình thức
nô lệ và xây dựng tình huynh đệ.
Trong phần chào thăm
các tín hữu sau phép lành, ĐTC đến sự kiện Buổi đọc kinh Truyền Tin nhân ngày
Hòa Bình thế giới 2015 cũng được nối với đồi Miravalle ở Rovereto thuộc tỉnh
Trento, bắc Italia, nơi có quả chuông khổng lồ cao 3 mét 36, đường kính 3 mét
21 và nặng 256 tạ, mang tên là Maria Dolens, Đức Mẹ đau thương, đúc cách đây 90
năm và được ĐGH Phaolô 6 làm phép cách đây 50 năm (1965). Chuông thường được
đánh lên để tưởng niệm tất cả các những binh sĩ tử trận trong mọi cuộc chiến, đặc
biệt là thế chiến thứ I.
G. Trần Đức Anh OP